Birkaç gün önce, biri halen Meclis’te bulunan iki kıdemli ve muhalif politikacıyla sohbet ederken, nasıl olduysa ağzımdan, AK Parti oylarının kararsızlar dağıtılmadan yüzde 20 hattının altına düştüğü bilgisi döküldü.Hangi şirketin bulgusu olduğunu hatırlamadığım için itiraz gelince fazla üstelemedim.Artık üsteleyebilecek durumdayım.

Bangladeş’te sokak hareketlenmesi sonucuna ulaştı: Bangladeş’i iki dönemde (1996-2001 ve 2009-2024) toplam 20 yıl yöneten kadın başbakan Şeyh Hasina protestolar üzerine ülkeden kaçtı.Şeyh Hasina’nın koltuğunu terk etmek zorunda kaldığı gün, Bangladeş’in bağımsızlık sonrası dönemine damgasını vuran ikinci kadın politikacı, 1991-1996 ve 2001-2006 tarihleri arasının başbakanı Halide Ziya, cezaevinden tahliye edildi.

Nisan ayı başından itibaren ülkede ilginç olaylar yaşanıyor. Bunların önemli bir bölümü -belki de hepsi- 31 Mart yerel seçimi sonuçlarıyla ilgili.Muhalefete heyecan geldi, iktidarda ise 22 yılın yorgunluğuna bir de telaş eklenmiş görünüyor.Son zamanlarda yaşanan ve yaşatılanlar iktidar kadrolarının telaşıyla ilgili.Sosyal medyanın bizde en geniş kullanıma kavuşmuşu sayılabilecek İnstagram programına getirilen ve ancak dün kaldırılan erişim yasağına bu tespitle ilgili olarak bakalım.

Hayli zaman önce, bir Amerikan üniversitesinin Avrupa ülkelerinden birinde düzenlediği, geniş kapsamlı ve geniş katılımlı bir toplantıya davet edilmiştim.‘Geniş kapsamlı’ demem boşuna değil; toplantıya katılanların eline tutuşturulan konu başlıkları arasında, dünyanın o zamana göre güncel sorunlarının neredeyse hepsi bulunuyordu.

Önce olanı biraz irdeleyelim.Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye, Tahran’da, yeni seçilmiş İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni sonrasında, gecelediği Devrim Muhafızları’na ait misafirhanede, bir bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetti.İsrail, her zaman yaptığı gibi, suikastı üstlenmekte fazla acele etmiyor.

Savaşların patlaması tek bir kıvılcımla olmaz; savaşa gidilen yol zorludur, vakit alır.İkincisinden daha az kayıp verildiği için daha az önemsendiğini hissettiğim Birinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına sebep olarak gösterilen olay, Avusturya Macaristan veliahtı Franz Ferdinand’ın, ziyarete geldiği Saraybosna’da, Gavrilo Princip isimli bir Sırp tarafından öldürülmesiydi (28 Haziran 1914).

İsrailli bakan çirkin laf atıyor, dikkatler dağılıyor. Oysa yaşananlara farklı bakma zamanı geldi.Netanyahu’nun Amerikan Kongresi’ndeki şovu sırasında bile durmadı Gazze’ye İsrail saldırıları…Dünden itibaren, Hizbullah’a mal edilen bir füzenin Golan’da top oynayan 11 çocuğun ölümüne sebep olmasıyla savaşın Lübnan’a sıçrama tehlikesi belirdi.

Kim ne derse desin” kalıbıyla başlayan cümleler canımı sıkar.Bir konu tartışılırken söylenen sözler kadar onu ‘kim’in söylediği de önemlidir.Görüşleri ciddiye alınması gereken konumdakiler… Uzmanlar… Bilim insanları…En son o kalıbı, ‘sokak hayvanları’ ile ilgili yasayla ilgili tartışmalar sırasında, AK Parti genel başkanı sıfatı da bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan sarf etti.

Uzun meslek hayatımda desteğimi belli etmek için gönderilmiş metinlerin pek azına imza atmışımdır. Bir veya iki kez. Her eğilimden insanın üzerinde birleşebileceği türden olabilmesi için genelleştirilmiş cümlelerle kaleme alınmış bir metne imzamı koymak yerine, aynı konuda ne düşündüğümü kendi köşemde yazmayı hep yeğlemişimdir.

ABD’de, Donald Trump’a yöneltilen kurşun seçimin kaderini Cumhuriyetçi Parti’den yana değiştirmişti ki, Joe Biden’in adaylıktan çekildiği açıklaması bu defa ibreyi Demokrat Parti’ye çevirebilir.Trump ABD’yi başkan olarak yönettiği dört yıl boyunca tamı tamına 30 bin 573 kere yalan söylemişti. Yeniden adaylığının ilan edildiği parti kongresinde yaptığı konuşma, huylu huyundan vazgeçmiş olabilir mi merakıyla izlendi doğal olarak…Vazgeçmemiş.

Kendim hiç anlamam, etrafımda da yardımcı olabilecek kişiler yok, bu sebeple iktidarın falına bakamıyorum.Şaşırdınız mı? Şaşırmayın. AK Parti ile MHP arasındaki iktidar ortaklığının seyrini okuyabilmek için ya falcı olmak gerekiyor ya da şifre çözücü…Faldan anlamadığıma göre şifre çözmeye çalışmaktan başka çare yok.İktidarın iki ortağı arasında iyi gitmeyen bir şeyler olduğu belli, ancak AK Parti de MHP de dışarıya bunu yansıtmama gayretindeler.

ABD’nin eski ve muhtemel yeni başkanı Donald Trump’a yönelik suikast girişimi, saldırganı nereye oturtacaklarını bilemedikleri için, istihbaratçıların kafaları karıştırmış…Kafalarını saldırganın özellikleri karıştırıyor…Oysa üstü toz tutan eski bir suikast dosyasını açsalar sorularının cevabını bulabilecekler…Mehmet Ali Ağca adını duymayanınız olabilir mi?Yalnız ülkemizde değil, dünyanın dört bir tarafında da adı iyi bilinen biridir Ağca; “Türk, terör, suikast” gibi sözcükler bir arada kullanıldığında onun adı gündeme gelir…CIA’deki en kalın dosyalardan biri ona aittir.

Donald Trump’a dört ay sonra yapılacak seçimde başkanlığın yolunu biraz daha aralayan suikast girişimi, pek çok tesadüfleri içerisinde barındırıyor.Bu yönüyle, ülkenin 35. başkanı John F. Kennedy’nin 60 yıl önce hayatını kaybettiği suikastı andırıyor. Aradan bunca yıl geçmesine ve Kongre’nin 888 sayfalık bir raporla konuyu sonuçlandırmasına rağmen, o suikastla ilgili senaryolar hiç eksilmiyor.

Suikastlar sonucu savaşlar çıkar. Dünyanın başına gelen en ciddi belalardan biri olan ilk büyük savaş -Birinci Dünya Savaşı- bir suikast sonrasında çıkmıştı.Yalnızca savaş çıkmaz suikastlardan, tarihin akışını başka yöne çevirmeye de yararlar. Örnek bizden: Kemal Kılıçdaroğlu ve Özgür Özel’in başlattıkları CHP’yi geniş kitlelere de cazip hale getirme girişimini Deniz Baykal 1990’larda deneyecekti; Uğur Mumcu suikastı ile bu engellendi.

Geçenlerde, karşısına oturanlara ‘‘Bir arkadaşım soruyor’’ giriş cümlesiyle aklına gelen en ters konuyu bile soru olarak yönelten bir programcıyla karşılaştım. Tarzı ilginç geldi. Daha da ilginç olanı, bir ekonomistin ilk soruya verdiği cevaptı.Soru şuydu: ‘‘İlk milyon dolarınızı ne zaman kazandınız?’’Beklediğim, ‘‘Ne milyon doları, kardeşim, o kadar para bende ne gezer’’ türü bir cevaptı.

Bir haftadır Ege’de geziyorum, gördüğüm şu: Benim bu işi ihmal ettiğim son birkaç yıl içerisinde hemen herkes turist olmanın bir yolunu bulmuş… Dar gelirliler, asgari ücretle çalışanlar ve özellikle de emekliler bile en güzel koylarda deniz safası sürüyorlar…Para harcamadan bunu yapıyor insanlar…Gazetelere bakılırsa, ülkemizin turistik beldelerinde, her yıl yerli-yabancı turistle dolu olduğu bilinen oteller, bu yıl müşteri sıkıntısı çekiyor.

Geçen haftayı bütünüyle etkisi altında geçirdiğimiz Sinan Ateş suikastı davası zihinlerde pek çok yönüyle silinmez izler bırakan bir önem kazandı.Cinayetin icracılarını neredeyse ilk günden biliyorduk; daha önce bilinmeyen pek çok ciddi ayrıntı, her yeni kanıt ve tanıklık mahkeme safahatı sırasında bilinirlik kazandığı için, onları infaza gönderen azmettiriciler hakkında da kanaat sahibi olduk.

İngilizler siyaset söz konusu olduğunda bayağı ilginç bir millet. Bir önceki seçimde (2019), arkasından gelen İşçi Partisi’ne 80 milletvekili fark atan Muhafazakar Parti, önceki gün İşçi Partisi’nin ardından nal topladı.Muhafazakarlar 121 sandalye kaybederken, İşçi Partisi rakibinden 206 fazla milletvekili çıkardı. Muhafazakar Parti yüzde 20 oy kaybetti bu seçimde.

Emeklisiniz… Her yılın ortasında maaşınıza zam yapıldığını bildiğiniz için Temmuz ayını ve o ayın da enflasyon oranının TÜİK tarafından ilan edildiği üçüncü gününü sabırla beklediniz.Beklenen gün geldi; yıllık enflasyon yine yüksek: Yüzde 71,60…Bu aydan itibaren etkisini göstereceği iktidar politikacıları tarafından aylardır ısrarla tekrar edilmiş ‘baz etkisi’ varlığını belli etmemiş mi?Aa, o ne, aylık enflasyon bir tuhaf: Yüzde 1,64…Oysa, market-pazar alışverişlerinizden fiyatların eksilmeyen bir hızla arttığını biliyorsunuz.

Kayseri’de yaşattırılan kitlesel hınç görüntüsü beni şaşırttı.Suriye’deki savaş yüzünden ülkemize sığınmış sayıları milyonlarla ifade edilen kişilere karşı rahatsızlık duyanların varlığından elbette haberdarım.Medyada ve sosyal medyada Suriye karşıtlığını körükleyenler olduğunu da biliyorum. Yalnızca göçmen karşıtlığı üzerinden siyaset yapan, o sayede ihmal edilmeyecek sayıda oy almayı başaran yeni partiler var ve bunu iki seçim sayesinde öğrendim.

Hepimizi aylardan beri rahatsız eden ve ister istemez karamsarlığa da düşüren Sinan Ateş suikastının davası nihayet başladı.Sanıklar arasında adı ‘Yaşar’ olan yok ama, uzun yıllar önce Bedia Akartürk’ün meşhur ettiği türkünün sözleri onlara uyuyor: ‘‘Yalan mıydın Yaşar / Karakolda doğru söyler, mahkemede şaşar.

Hayret, bu erken seçim lafı da nereden çıktı?Yazıma böyle başlamam bazılarını hayrete düşürmüş olabilir. Çünkü en azından yerel seçim öncesinden başlayarak, seçim sonrasında artan biçimde, ülke şartlarının toplumu dört yıl daha aynı iktidarın yönetimi altında tutmaya müsait olmadığını yazıyor ve söylüyorum.Ancak ben de geçtiğimiz hafta birden bire gündeme erken seçim konusunun girmesini anlamakta zorlanmaktayım.

Bundan sonraki cumhurbaşkanlığı seçimine dört yıl var, ancak muhalefet saflarında birkaç adayın ismi şimdiden telaffuz ediliyor. İktidar ise, öyle anlaşılıyor ki, Tayyip Erdoğan’a bir beş yıl daha ikram etme hesabında…İsmi aday olarak geçenlerden bazılarını hayal kırıklığı bekliyor…Yıllar önce kendisine ‘cumhurbaşkanlığı’ vaat edilmiş bir ünlü kişi hem hayal kırıklığı yaşadı, hem de yaşadığı hayal kırıklığını kamuoyuyla paylaşmak zorunda kaldı.

MHP lideri Devlet Bahçeli’nin, iktidarı paylaştığı AK Parti’nin genel başkanı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Külliye’de görüşeceği haberi kafaları karıştırdı.Grup toplantısında halsiz görünen Bahçeli hep ayakta yapmasına alışık olduğumuz konuşmasını oturarak yerine getirdi dün. Görüşme de dün duyuruldu.

Bugün günlerden Pazar nasıl olsa, anılar ikliminde dolaşmaya ne dersiniz?8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, İzmir’de, Hilton Oteli’nin açılışına da denk düşürülerek Ticaret Odası tarafından düzenlenmiş bir toplantıya hazırlanıyordu. ‘Tarihi’ olacağını söylediği toplantıda, dünyada ve ülkede meydana gelebilecek sarsıntılardan Türk ekonomisinin etkilenmeyeceği bir yeni vizyonu açıklayacaktı Özal…Her iktidara gelen siyasi kadronun, ekonomik dengelerle kendi keyiflerine göre oynamasının önüne geçmek amacıyla, ekonominin temel esaslarını anayasada belirlemeyi -‘anayasal ekonomi’kavramı ile- o konuşmasında savunacaktı Özal.

"Abdullah Gül yeniden siyasi hayata dönüyor…’’Yılda birkaç kez tekrarlanan bir haber bu ve haberi uyduranlar, sadece birkaç küçük ayrıntıda değişiklik yaparak, bıkmadan usanmadan aynı haberi ısıtıyorlar.Şimdiki küçük ayrıntı, bazı partilerin birleştirilmesiyle oluşacak yeni partinin başına geçeceğiyle ilgili…Deva, Gelecek ve Saadet Partisi tek çatı altında birleşecek ve Gül o partinin başına geçecekmiş…Güldüm.

Türk milli takımı Avrupa Futbol Şampiyonası’nda (Euro 24), F grubundaki ilk maçında, rakibi Gürcistan’ı 3-1 mağlup etti.Futbol mu yazıyorum?Evet siyaset yorumcusu futbol da yazar… İkisi arasında doğrudan olmasa da ilişki vardır da ondan yazar...Maçı bir grup dostla birlikte izledim. Hepimizin yüreği o akşam milli takımımız için atıyordu.

Bayramlarda siyaset konuşulur mu? Konuşuluyor… Geçmiş bayramlarda, daha çok, iktidardan beklentiler eşliğinde, AK Parti çekiştirilirdi. Çekiştirenlerin ilk seçimde yine AK Parti’ye oy vereceklerini bilirdim.Galiba bu bayramda merak kayması yaşanıyor. Merak edilen, seçimden birinci çıkan CHP’nin, kitleler tarafından henüz tam tanınmayan yeni genel başkanı Özgür Özel…Klasik bir CHP’li görüntüsü vermiyor Özel.

Demokrasi sandıktan ibaret değildir’’ diyenler elbette haklılar, ancak sandık da politikacılara demokrasiyi hatırlatması bakımından ihmale gelmeyen önemde.Yerel seçimin üzerinden sadece 2,5 ay geçmesine rağmen siyaset zemininde taşların yerinden oynadığını hissedebiliyoruz.Her şeyden önce, seçimden birinci parti olarak çıkan CHP’ye ve partinin yeni genel başkanı Özgür Özel’e güven geldi.

AK Parti genel başkanı sıfatı da bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve bir suikastta eşini kaybetmiş Ayşe Ateş ile görüşmesi, sıradan birer gelişme değil.İki görüşmeyi birbiriyle bağlantılı görmek de mümkün.Olağan bir ortamda ‘sıradan’ sayılabilecek bu iki görüşme, Türkiye’nin içinde bulunduğu günümüz ortamında, göründüğünden çok daha fazla anlamlar taşıyor olabilir.

Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonuçları bazılarımızı şaşırtmışa benziyor. Şaşkınlığın sebebi, ‘Avrupa’ denildiğinde ilk akla gelen Almanya, Fransa, İtalya gibi ülkelerde, önüne genellikle ‘aşırı’ sıfatı eklenen partilerin, seçmen desteklerini artırmalarıdır. Almanya’da, girdiği ilk seçimde (2013) %5 barajını aşmakta zorlanmış ‘aşırı sağcı’ Alternative für Deutschland (AfD, Almanya İçin Alternatif Partisi), 2019’da %11 oy almıştı; bu kez -hem de skandallarla sarsıldığı halde- oyunu %16.

Son haftaya damga vuran Ebuseleme Gülen’in itirafları, 15 Temmuz hain darbe girişiminin öncesi ve sonrasıyla ilgili pek çok ayrıntıya ışık tuttu; bazı bilmediklerimizi öğrendik, bilinenlerin bazısı da o sayede teyide kavuştu. İtiraflarda şu da var: Bir önceki -2018- cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde, şansı en yüksek adayı gözden düşürmek için, kadın adayın görüntüsü iğrenç bir bilgisayar oyununda kullanılmış…Etkili olsun diye, hazırladıkları iğrenç oyunu, iktidarın trol ordusu içerisinde bilinen sosyal medya hesaplarından yayınlatmışlar…Tek kelimeyle rezalet.

Sonradan yanlış olduğu anlaşılan “Gülen uçakta, geliyor” haberi internet sitelerine ve oradan da Youtube videolarına düşünce, çoğu, bunu, Amerikalılar sonunda kendisini iade ediyor biçiminde değerlendirdi.Ben ise, en başlarda yapması gerekene, dönmeye, Fethullah Gülen’in nihayet kendisinin karar verdiğini düşündüm.

Komşu Suriye’nin bize yakın topraklarında bir seçim hazırlığı sürüyor. PKK ile irtibatını saklamayan PYD/YPG yapılanmasının yeni hamlesi bu. Herhangi bir resmiyeti bulunmayan yönetimlerine bu yolla meşruiyet kazandırmayı deniyor PYD/YPG.Türkiye’nin istemediği bir gelişme bu ve bunu anlayabiliyorum.Yine de anlayamadığım bir şey var: Türkiye -siyasi iktidar- istemediği bir gelişme için neden bugünlere kadar beklemiş?PYD/YPG’nin seçimi bir hafta sonra, 11 Haziran’da yapılacak.

Siyaset de futbol camiası kadar esnek davranabilseydi, bu hafta sonu AK Partililer de Fenerbahçeliler kadar gelecekten umutlanabilirdi.On yıldır şampiyonluğa hasret Fenerbahçe’de, bunun altı yılının sorumluluğunu üzerinde taşıyan yönetim, tam kongre öncesinde, rakip kadronun tavsiye ettiği önemli bir hocayı transfer etti.

Ülkemiz yönetim kademelerinde seçilmiş-atanmış kadrolarda bulunanlar -Cumhurbaşkanı’ndan mahalle bekçilerine kadar- şu sıralarda kaç kişinin boşu boşuna cezaevlerinde günlerini geçirmekte olduğundan haberdarlar mı?Hangi suçla suçlandıklarını bilmeden?Haklarında verilmiş hükümlerin gerçeklere ters düşmesine rağmen?Bu soruyu, aklıma, iki dönem milletvekili olarak Meclis’te bulunmuş Hüda Kaya’nın durumu getirdi.

AK Parti Genel Başkanvekili Efkan Ala’nın şu açıklamasına göz atalım:“Avrupa Birliği müktesebatında olan ve Türkiye’nin yararına reformları hayata geçireceğiz. (..) Ekonomide öngörülebilirliği, adalete güveni artıracak reformları gündemimize aldık. Önümüzdeki bir yıl içinde hızlı bir reform süreci göreceksiniz.”Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, kaç gündür, Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerin yeniden güçlendirileceğini söyleyip duruyor.

Son seçimde CHP’nin sandıktan birinci ve AK Parti’nin onun gerisinde çıkması üzerine görüştüğüm, CHP’nin içinden bir ismin sözlerini şimdilerde sıkça hatırlıyorum.“Göreceksin” demişti o dostum, “Seçimden çıkan tablonun bozulması ve AK Partililerin morallerine kavuşması çok sürmeyecektir. AK Parti kendine geleceği için olmayacak bu, CHP bir yolunu bulup kendi kabuğuna çekileceği veya bölüneceği için öyle olacak…”Siyasi tarihimizin dostumun beklediği türden örneklere bolca sahne olduğunu bildiğim halde, o günün coşkulu havası içerisinde, beklentisini fazla abartılı bulmuştum.

Batılı ülkeler yönetimleri henüz farkında değiller ama, yalnız Gazze’deki mezalime duyarsız kalamayan kendi halkları gözünde değil, dünyanın başka coğrafyalarında yaşayan insanlar nezdinde de değerlerini hızla yitiriyorlar.İkinci Dünya Savaşı sonrasında oluşan ve varlığını günümüze kadar hissettiren düzen çatırdıyor.Yedi aydır süregiden ve neredeyse tamamı sivil 40 binden fazla insanın hayatını kaybettiği, milyonun üzerinde insanın açlık ve susuzlukla boğuştuğu bir savaş Gazze’de devam ediyor, İsrail ordusu kendilerinin göç etmeye zorladığı insanların kaldığı çadırkente, içindekilerin canlı canlı yanacağını bile bile hava saldırısında bulunuyor ve buna dünyanın göz yumması bekleniyor.

İsrail ve Netanyahu zor durumda.Yalnızca Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (ICC) geçen hafta çıkardığı tutuklama kararı ile dün Uluslararası Adalet Divanı’nın (ICJ) Refah’a saldırının durdurulması yolundaki tebligatı yüzünden değil…ABD başta olmak üzere Batılı üniversitelerde haftalardır süren ve okuldan atılmanın da göze alınarak sürdürülen öğrenci protestoları yüzünden de değil yalnızca…İsrail söz konusu olduğunda derhal onun yanında yer almayı görev bilen ABD’nin, Almanya’nın, İngiltere’nin yönetimlerinden gelmeye başlayan tepkiler de değil…Gazze’deki katliama tepkilerini, Filistin devletini resmen tanımakla dışa vuran İspanya, İrlanda ve Norveç hükümetlerinin bu adımları da… Mahkeme kararları.

Görevi ülkemizle ilgili öngörülerde bulunmak olan yerli-yabancı uzmanlar ile yorumcuların bir gerçeği gözden kaçırdıklarını fark ediyorum.Hangi gerçeği mi?MHP genel başkanı Devlet Bahçeli’nin, siyasi hayat üzerinde, partisinin oy oranıyla ölçülemeyecek büyüklükte bir güce sahip olduğu gerçeğini…Bir bakıma ‘iktidarın küçük ortağı’ MHP, ancak ülkenin kaderi üzerinde o sıfatın çok ötesinde bir etkisi var.

Yerel seçimin birincisi CHP galiba bu başarısının tadını tam çıkaramayacak. Baksanıza, aradan daha iki ay bile geçmemişken, lüzumsuz tartışmaların tam ortasında CHP…‘Yandaş gazeteci’ tartışmasıİstanbul’un iki ayrı seçimi üç kez kazanmış belediye başkanı Ekrem İmamoğlu, temsil ettiği kentte 2027 yılında yapılacak Avrupa Olimpiyat Oyunları’nın Roma’daki imza törenine, kalabalık bir gazeteci grubunu da yanına alarak gitti.