Ülkemizde ne çok Ortadoğu uzmanı varmış…

Günlerdir, ellerinde birer sopa olduğu halde, haritalar önünde, stratejik olduğunu özellikle belirttikleri çok taraflı hamleleri ekranlarda anlatanlara bakıp böyle bir sonuca varmamak elde değil.

Sevinelim mi?

Hayatının büyük bölümünü siyasetin merkezinde geçirmiş, tek parti döneminden başlayarak sonrasında da CHP saflarında önemli görevler üstlenmiş bir yaşlı dostla sohbetimi hatırladım.

Uluslararası bir toplantıya davet edilmiş… ‘Soğuk savaş’ yılları… Davet sahipleri, ilk karşılaştıklarında şunu söylemişler: “Haritaya baktık ve Sovyetler Birliği’yle en uzun sınırı bulunan ülkenin ülkeniz olduğunu gördük. Böylesine bir konuma sahip olduğunuzdan Rusya’yı en iyi bilenler sizler olmalısınız. Anlatacaklarınızı herkes merak ediyor.”

Dostum, “Rusça bilen Türk bilim insanları tarafından komşu ülke ile ilgili yazılmış yalnızca iki eser vardı o zamanlar” diye tamamlamıştı hatırasını…

Ekranda, elde sopa, İsrail, Filistin, Lübnan, Yemen ve İran’dan, Hamas ve Hizbullah’tan söz edenler, Arapça, İbranice, Farsça biliyorlar mıdır?

Hiç değilse bu dillerden birini?

Yoksa, kanaatlerini, İngilizce, Fransızca, Almanca gibi Batı dillerindeki kaynaklardan yararlanarak mı belirliyorlar?

Fark eder mi?

Elbette eder.

Son bir hafta boyunca İsrail’in Lübnan’da yaşattıklarına bakınca, iki taraf arasında önemli bir fark görüyorum: Netanyahu bir yılı tamamlamak üzere olan Gazze savaşı sırasında -bu arada savaşını Lübnan ve Yemen’e de genişletirken- attığı her adımda, karşı tarafın ne yapabileceğini bilerek davranıyor.

Arapça bilenleri içerisinde barındıran bir istihbarat ağı sayesinde…

İsrail’in istihbarat ağı içerisinde yer alan uzmanlar, Netanyahu’nun attığı adımların, Washington, Londra, Paris ve Berlin’de nasıl karşılanacağını da öngörebiliyorlar; o ülkelerin dillerine sahipler…

Hizbullah örgütü komuta kademesinin haberleşmek için cep telefonu yerine çağrı veya telsiz cihazları kullandıklarını İsrail’in bildiğini cihazlar patlayınca anladık.

Bir gün gelip onları kullanmaları gerekeceği düşünülerek, o cihazları bombaya çevirme ihtiyacı yıllar yıl önce duyulmuş olmalı.

Pek az kişiyle temas kuran ve talimatlarını bulunduğu sığınaktan yönelten Hasan Nasrallah’ın gizlendiği yerin konumu da, milimetrik olarak ellerindeymiş İsraillilerin…

Daha da önemlisi şu: Gazze’de müthiş bir direniş gördükleri halde, eş-zamanlı olarak Lübnan ve Yemen’i de rahatsız edebilecek bir askeri güce dönüşebilmişler.

Ya karşı taraf?

Hizbullah komuta kademesinin, Gazze’de gördüğü mukavemete dayanmakta zorlanan Netanyahu’nun kendilerini hedef alacak bir hamle içerisine giremeyeceğini düşündükleri anlaşılıyor.

Bu arada, Netanyahu’nun savaşın alanını genişletmenin Batı ülkeleri tarafından nasıl karşılanacağını öngördüğü belli.

Neden savaş alanını genişletme ihtiyacı duymuş olabilir Netanyahu?

Kendi içlerinde ciddi karşı çıkışlar, protestolar ve kitlesel hareketlere muhatap olan ABD ile Fransa, bütün güçlerini kullanarak, Netanyahu’yu, Hamas ile anlaşarak, rehineler karşılığı Gazze’de savaşı durdurmaya zorlamaktaydı.

Perde gerisinde yürütülen temaslar bunun başarılacağı izlenimini vermeye başlamıştı.

İsrail içerisinden de aynı yolda baskılara muhatap Netanyahu.

Rehine aileleri, Hamas tarafından 7 Ekim gününden beri tutulan yakınlarının yarıdan fazlasının savaş sırasında hayatlarını kaybetttiğini biliyor ve geri kalanların sağ olarak kurtarılması için savaşın bir an önce bitmesini istiyor.

Her gün başbakanlık binası ile Netanyahu’nun evi önünde yapılan protesto gösterilerinde ön saflarda rehine aileleri var.

İsrail dışında yaşayan Yahudiler de, bulundukları ülkelerde daha önce hiç görmedikleri kadar husumete maruz durumdalar ve etkili örgütleriyle Netanyahu üzerinde baskı uyguluyorlar.

Lübnan ve ardından Yemen’e saldırıların bir sebebi de, Batı’dan -özellikle ABD ve Fransa’dan- gelen ateşkes baskılarını geçersiz kılmak…

Netanyahu bu kanlı oyunu çevre şartlarını bilerek oynuyor.

Uzun asırlar boyunca oluşmuş uluslararası hukuk ve savaş hukuku çerçevesini de yerle bir ederek hem de…

Dünya halklarına “Yakarım, bilirsin” korkusu da salarak…

Eli de gözü de kanlı biri Netanyahu…

Yeter ki, yerinde kalabilsin, dünya yangın yerine dönebilir…

Televizyon ekranlarından Netanyahu’nun bir sonraki hedefinin İran mı yoksa Türkiye mi olacağı tahminini harita önünde paylaşanların bu konudaki son kanaatleri neydi, orasını tam çıkartamadım.

There are so many Middle East experts in our country…

It is impossible not to reach such a conclusion by looking at those who have been explaining on the screens, with sticks in their hands, in front of maps, the multilateral moves they specifically state are strategic.

Should we rejoice?

I remembered my conversation with an old friend who had spent most of his life at the center of politics, starting from the single-party period and later taking on important roles within the ranks of the CHP.

He was invited to an international meeting… The years of the 'Cold War' … The invitees said the following when they first met: "We looked at the map and saw that your country has the longest border with the Soviet Union. Since you are in such a position, you must be the ones who know Russia best. Everyone is curious about what you have to say."

My friend concluded his memoir by saying , “At that time, there were only two works written about the neighboring country by Turkish scientists who knew Russian.”

Do those who speak on the screen, with sticks in their hands, about Israel, Palestine, Lebanon, Yemen and Iran, Hamas and Hezbollah, know Arabic, Hebrew or Persian?

At least one of these languages?

Or do they form their opinions by using sources in Western languages ​​such as English, French, and German?

Does it matter?

Of course it does.

When I look at what Israel has been doing in Lebanon over the last week, I see a significant difference between the two sides: Netanyahu acts with full knowledge of what the other side can do at every step he takes during the Gaza war , which is about to complete a year - while also expanding his war to Lebanon and Yemen.

Thanks to an intelligence network that includes Arabic speakers…

Experts within Israel's intelligence network can also predict how the steps taken by Netanyahu will be received in Washington, London, Paris and Berlin; they know the languages ​​of those countries...

When the devices exploded, we realized that Israel knew that the Hezbollah command level was using pagers or radio devices instead of mobile phones to communicate.

The need to turn those devices into bombs must have been felt years ago, considering that one day they would need to use them.

The Israelis also have the exact location of the place where Hasan Nasrallah, who has contact with very few people and gives his instructions from the shelter he is in, is hiding, down to the millimeter…

More importantly, despite facing tremendous resistance in Gaza, they have been able to transform into a military force capable of simultaneously disturbing Lebanon and Yemen.

What about the other side?

It is understood that the Hezbollah command echelon believes that Netanyahu , who is having difficulty withstanding the resistance he faces in Gaza, will not take any action targeting them.

Meanwhile, it is clear that Netanyahu foresaw how expanding the scope of the war would be viewed by Western countries.

Why might Netanyahu have felt the need to expand the battlefield ?

The USA and France, who faced serious opposition, protests and mass movements within themselves, were using all their power to force Netanyahu to make an agreement with Hamas and end the war in Gaza in exchange for hostages.

Behind-the-scenes contacts were beginning to give the impression that this would be achieved.

Netanyahu is also under pressure from within Israel .

The hostage families know that more than half of their loved ones held by Hamas since October 7 have lost their lives during the fighting, and they want the fighting to end quickly so that the rest can be rescued alive.

Families of hostages are at the forefront of the protests held every day in front of the prime minister's office and Netanyahu 's house.

Jews living outside Israel are also exposed to hostility in their countries that they have never seen before, and they are putting pressure on Netanyahu with their influential organizations.

One reason for the attacks on Lebanon and then Yemen is to invalidate the ceasefire pressures coming from the West - especially the US and France...

Netanyahu is playing this bloody game knowing the environmental conditions.

By destroying the framework of international law and the law of war that had been formed over many centuries …

By creating fear in the people of the world that “I will burn you, you know” …

Netanyahu is someone with blood on his hands and eyes …

If it can stay in place, the world can turn into a fire…

I couldn't quite make out what the final opinions of those who shared their predictions on TV screens , in front of a map, were on this subject as to whether Netanyahu 's next target would be Iran or Turkey.