Son birkaç aydır -18 Mart’tan bu yana- yaşananların muhtemel sebebini anlamakta zorlanmıyorum. Sanırım, ülke siyasetini şöyle böyle izleyen herkes benim durumdadır.Yabancı medya da, konuyu her ele aldığında, bizlerin ‘muhtemel’ saydığımız sebebi ön planda tutan yorumlara yer veriyor.Anayasal olarak 2028 yılında yapılması gereken ancak yeterli çoğunluğun bulunabileceği kanaatine varıldığında tarihi öne çekilebilecek genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, iktidarın devamını ve adayının -Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın- yeniden seçilmesini sağlamak için yaşanıyor bütün bunlar.

“Kriz” dediğim, 19 Mart operasyonu ile başlayan savaş. Savaş iradenizi zor kullanarak rakibinize kabul ettirmektir. Saray, elindeki bütün araçları CHP’yi dize getirmek için seferber etmiş durumda. “Memleketi yönetmek” görev ve sorumluluğunu bile bu savaşa göre icra ediyor. Devrilen ekonomi politikaları, devlet için bir hayat-memat meselesi olan Çözüm Süreci, Suriye’de himayesine aldığı Şam yönetiminin köşeye sıkışması, AB ile ilişkiler, ABD’den beklenenler hep 19 Mart parantezine sıkışmış durumda.

Gazeteci Ertuğrul Özkök, Ukrayna dronlarının 5 bin kilometre uzağa kadar gidip, orada konuşlu Rus nükleer bombardıman uçaklarını teker teker imha edişlerini New York Times’ın yayınladığı videolardan seyretmiş ve doğal olarak çok etkilenmiş.Özellikle dronları incelemiş. “İnanmayacaksınız ama boyutları bildiğimiz düğün dronları kadar.

Muhalif kesimde AK Parti gibi siyasi partilerden duyulan korku zaman içinde biçim değiştirdi. Bu değişim, ülkenin yakın dönem öyküsünde bir anlam taşıyor.Refah Partisi Mart 1994 yerel yönetim seçimlerinden, Ankara ve İstanbul Belediyelerini de kazanarak birinci parti çıktığı zaman, bu durum seküler kesimde şaşkınlık ve endişe yaratmıştı.

Yeni Dünya Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Hasan Ünal aradı dün. ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın Sykes-Picot ve Sevres ile birlikte Lozan’ı da aynı pakette vurgulamasına işaret etti.NTV’den Deniz Kilislioğlu’nun Barrack’la yaptığı söyleşiyi, internetten okumuştum ve Lozan ifadesi yoktu. Prof. Dr. Hasan Ünal ise ısrarla başka kaynaklarda Lozan ifadesinin olduğunu söyledi.

Çok partili hayata geçeli 75 yıl oldu.Bu süreye iki açık darbe, bir muhtıra, bir post modern darbe, bir darbe girişimi sığdı.Bunlar demokrasinin açık yıkım girişimi idi.Bunun yanında Ak Parti’nin yüzde 47 oy alarak seçildiği ve iktidar olduğu dönemde önce bir e- muhtıraya (2007), ardından kapatma davasına (2008) hedef olduğu günler yaşandı.

BELEDİYE operasyonunun son dalgasında gözaltına alınanların mahkemeye çıkarılış görüntülerine itirazım var:- Sıraya dizilmişler.- İki yanlarında birer polis.- Gösteri geçişi yaptırılıyor.Bu muamele...En azılı teröristlere, en büyük uyuşturucu çetelerine yapılacak muameledir.*Bunu yazacaktım.Baktım Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, “Bu görüntüler olmadı” diye yazmış.

İBB rüşvet ve yolsuzluk iddiasında Özgür Karabat, Ali İhsan Aktaş'a, "Ekrem başkanın talimatı var" diyerek, İstanbul'da CHP'li belediyelerden ihale alan firmaların seçim için para vermesi gerektiğini, para vermeyenlerin sonraki dönemde olmayacağını, ödemelerinin yapılmayacağını belirterek Aktaş'tan para istedi.O sırada o görüşme sırasında "Türkiye Gerçekleri" rumuzlu Murat Aykın vardı.

"19 Mart Sendromu" CHP'yi ilginç bir kurguya yöneltti. 100 yıllık partiye "dışarıdan müdahale edildiği" iddiası üzerine kurulan bu senaryo, her yeni gelişme ile farklı karakter kazandı. İşin esası Mart 2024 seçimlerinden sonra verilen kararda düğümleniyordu. CHP'nin, 47 yıl sonra birinci parti olmasını siyasal fırsata çevirmek isteyenler ile Genel Başkan Özgür Özel'in tezi sert bir şekilde karşı karşıya geldi.

Ay sonunda Hollanda’nın Lahey kentinde gerçekleştirilecek NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin hedefleri netleşmeye başladı. Liderler, zirvede “3-5-5 düzeni”ni oluşturmak üzere bir araya gelecek.NATO, caydırıcılık ve savunma konusunda artık yalnızca savunma değil, savaşa hazır bir konuma geçmeyi planlıyor. Brüksel’de bir araya gelen NATO Savunma Bakanları toplantısının ilk gününde, İttifak üyesi ülkelerin Ukrayna’ya vereceği destek değerlendirildi.

İBB operasyonu tam da umulduğu gibi ilerliyor.Somut deliller açısından bomboş gibi görünen dosya, tam da başta tahmin edildiği gibi “itirafçı” ya da “iftiracı” anlatımlarıyla doldurulmaya çalışılıyor.İlginç olan, “itirafçı” denilen kişilerin hepsinin AKP ile bir şekilde ilintisi ya da belediye ile AKP döneminden bu yana işlerinin olması.

TÜİK’in rakamlarını ben de şüphe ile karşılıyorum ama İTO ve ENAG’in rakamlarına göre de enflasyon daha yüksek seviyelerde ama yönü aşağıya doğru…Aklı başında toplumlar “neden, nasıl?” diye sorarak dersler çıkarır.Dünyada “yüksek enflasyon” diye bir sorun kalmadığı halde biz neden ve nasıl bu belanın kuçağına düşmüştük?.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç kamuoyunda büyük hayal kırıklığı yaratan 10. Yargı Paketini “vatandaşlarımızın adalete olan güvenini en üst noktaya taşıyacak” sözleriyle sundu “Hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi vizyonuyla” çalışmalarına devam edeceklerini söyledi.Bakan Tunç 10. Yargı Paketi’ye yetinmedi, “Türkiye Yüzyılını Adaletin Yüzyılı yapacağız” vaadinde bulundu.

In recent weeks, there have been more references to growing international criticism of the IDF’s Gaza operations and mounting pressure on Israel.President Macron, in a speech opening a security forum in Singapore last week, said that he heard the voice in this region, as well in Africa, South America, the Gulf, about the double standard in Gaza, where a lot think that the Americans and the Europeans are giving a free pass to Israel, and this is a big risk.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Özgür Özel’in genel başkan seçildiği CHP 38. Olağan Kurultayı’na ilişkin soruşturmasının ardından açtığı dava Adliye’nin AKP iktidarının elinde bir siyasi mücadele silahına dönüşmesinin yeni bir örneği.İsimleri uzun uzun tekrarlamayacağım, T24 muhabiri Asuman Aranca’nın konuyla ilgili haberini bu bağlantıdan okuyabilirsiniz.

Rus ve Ukrayna heyetleri arasında gerçekleşen, ikinci Dolmabahçe buluşması beklediğim gibi yine göstermelik bir görüşme oldu. Buluşma öncesinde Ukrayna, Rusya içlerine geniş çaplı bir saldırı gerçekleştirdi. Bu tür harekâtlar, masaya eli güçlü oturmak için yapılır. Yine de Ukrayna’nın bu aşamada, böyle bir harekâta kalkışması akıllıca olmamıştır.

Dün sabah Rusya’nın en ağır nükleer kapasiteli uçaklarının sıra sıra imha edilişiyle ilgili videoları hayretle izledim.New York Times  bu görüntüleri yayınladı.Mutlaka seyretmenizi öneririm.Derslerle dolu görüntüler.Daha düne kadar dünyanın ikinci süper gücü sayılan Rusya’nın taa Sibirya’daki üslerinin kolayca vurulabilmesi…Rusya açısından tam bir skandal.

İBB rüşvet ve yolsuzluk iddiasında Özgür Karabat, Ali İhsan Aktaş'a, "Ekrem başkanın talimatı var" diyerek, İstanbul'da CHP'li belediyelerden ihale alan firmaların seçim için para vermesi gerektiğini, para vermeyenlerin sonraki dönemde olmayacağını, ödemelerinin yapılmayacağını belirterek Aktaş'tan para istedi.O sırada o görüşme sırasında "Türkiye Gerçekleri" rumuzlu Murat Aykın vardı.

İzmir’de işçi ve işçi hakları tarihine geçecek zırvalıkta bir tartışma yaşanıyor.Bir sendika, zam talebi ile işverenin karşısına oturduğu ve taleplerinin karşılanmaması nedeniyle greve gittiği için işveren, toplum ve medyanın bir kesimi tarafından suçlanıyor, eleştiriliyor, mahkum ediliyor, hakarete uğruyor.Aslına bakarsanız tüm bunlar AKP’li yılların yarattığı tahribatın, algı bozukluğunun, değerler yıpranmasının ürünü.

Ekrem İmamoğlu, rüşvet paralarıyla adeta parti satın alan biri olarak dünya yolsuzluk tarihine geçecek gibi görünüyor.CHP’nin 4-5 Kasım 2023 tarihinde yapılan 38.Kurultayı ile ilgili Ankara Cumhuriyet Savcılığı’nın hazırladığı iddianameye göre “Ekrem İmamoğlu organizesinde” sağlanan menfaatlerle delegelerin oylarında değişiklik sağlandı ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlık koltuğu bu usulsüz yöntemlerle elinden alındı.

Türkiye, kuvvetler ayrılığı konusunda on yıldır gerileme halinde… CB sisteminde, HSK üyelerini belirleme yetkisi partili cumhurbaşkanına ve onun Meclis grubuna verildiği için kuvvetler ayrılığı ilkesinden kuvvetler birliği ilkesine ağır bir kayma gerçekleşti.Kuvvetler ayrılığı böyle hasar alınca, yargı bağımsızlığı da vahim surette irtifa kaybediyor.

CHP’li belediyelere karşı düzenlenen operasyonların sonuncusunun ‘beşinci’ olduğunu biliyorum. Bu yazıyı okuduğunuzda sayı ‘altı’ya, hatta ‘yedi’ye çıkmış da olabilir.Operasyonlarda gözaltına alınan belediye görevlisi ve belediyeden iş alanların sayısı yüzlerce…İstanbul’daki çoğu ilçe belediye başkanlığı ya boş, ya vekil veya kayyım ile yönetiliyor… Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da cezaevinde…Operasyonların sebebi yolsuzluk ve rüşvet iddiaları…İDDİALAR DOĞRU OLABİLİR Mİ?Sorum kuşku içeriyor, değil mi?Zaten, operasyonun esas hedefi olduğu bilinen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ile sınırlı tutulmamasının sebebi de, kitlelerin duyduğu kuşku…Kuşkuları bir-iki operasyonla gidermek mümkün olmadığı için, gözaltına almalar ve tutuklamalar yaygınlaştırılıyor…Öyle anlaşılıyor ki, operasyonlar ne kadar yaygınlaşır ve kapsam içerisine alınanların sayısı artarsa, kuşkuların azalacağı ve tamamen ortadan kalkacağı düşünülüyor…Gözaltında ve cezaevinde ‘pişmanlık’ duymaya başlayacakların artması beklentisi de operasyonların yaygınlaştırılmasında rol oynuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yeni anayasa neden gerekli?” diye kendi perspektifinden anlatırken, “Benim bir daha seçilme derdim yok” dedi. İktidara yakın medya bu ifadenin üstünde hiç durmadı, haklı da çıktılar. Birkaç gün sonra iktidar ortağı Bahçeli “Aman, olur mu öyle şey Erdoğan devam etmeli” diye pası attı. Pası Ömer Çelik aldı.

AB ile Gümrük Birliği anlaşması mevcut koşullarla Türkiye için kaldıraçtan çok kelepçe olmaya başladı. Ufukta güncelleme de görünmüyor. Fotoğrafta Mehmet Öğütçü, İngiltere eski Başbakanı Boris Johnson ile Hesap Uzmanları Vakfı panelinde konuşup soruları yanıtlarken görünüyor.Türkiye’nin 1996’dan bu yana Avrupa Birliği (AB) ile yürüttüğü Gümrük Birliği, zamanında devrim niteliğinde bir adım olarak görülmüştü.

Yazılarımı düzenli bir şekilde okuyan sadık okuyucularım tarihe meraklı olduğumu bilirler.  Marx’ın amca ve yeğen Napolyon’ların iktidara gelişlerini mukayese ettiği, dilimize “Louis Bonaparte’ın (III. Napolyon) On Sekiz Brumaire’i” olarak tercüme edilen ve 1852 yılında yayınlanan eserinde III. Napolyon’un iktidara gelişini “tarihte olaylar ilkinde trajedi, ikincisinde komedi (farce) olarak tekerrür eder” demişti.

Bu soruları Chat GPT’ye sordum. Yanıtları şöyle:Bir Ülke Niçin Çöker?Bir ülkenin "batması" (yani ekonomik olarak çökmesi, devletin iflas etmesi ya da ciddi şekilde işlevsiz hâle gelmesi) birçok karmaşık faktöre bağlı olabilir. Bu durum genellikle tek bir nedene dayanmaz; ekonomik, siyasi, sosyal ve dış faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıkar.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, anayasa değişikliği için kurduğu 10 kişilik komisyona başkanlık edeceğini ve çalışmaları bizzat yönetip, yönlendireceğini okuduğumda “eyvah” dedim.Anayasa hukukçuluğu da ekonomistliği gibiyse, ‘yandı gülüm keten helva’ diye hayıflandım.Kendisini iktisatçı zannedip, ekonomi teorileri icat etmesinin sonuçlarını yaşıyoruz.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde henüz öğrenciydim (1988-1992)… O günlerde sokaklarda çöp yığınları ve musluklardan da tıs sesi geliyordu. Ne çöp toplanıyordu ne de su akıyordu.Belediye işçileri greve gitmişti.Kahvehaneye gittiğimde bazı müdavim müşterilerin belediye çalışanı olduklarını öğrendim. Ama ne gündüz ne de gece kahvehaneden ayrılmıyorlardı.

Gün geçmiyor ki sabah uyandığımızda şafak operasyonları yapılmamış olsun... İBB operasyonlarının 6. dalgası da yapıldı. Bu “dalga operasyon” kelimesi Ergenekon, Balyoz gibi kumpas davalarında hayatımıza girmişti ve devam ediyor. İBB soruşturması kapsamında savcılığa yapılan suç duyuruları, tanıklar, gizli tanıklar ve iddiaları ile ilgili elde edilen bilgilerle operasyonlar yapılıyor.

Cumhurbaşkanının 4. gençlik zirvesinde yaptığı konuşmanın iki paragrafı ilgi çekti. “...Bu ülkede yolcu değil, hancıyız. Biz burada ev sahibiyiz. Burada doğduk, burada büyüdük, burada yaşıyoruz. Burada doğduk, burada büyüdük, burada yaşıyoruz. Bize gazete manşetlerinden ömür biçenler oldu. Bize haritalar üzerinden güya yer gösterenler oldu.

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Benim tekrar seçilme veya tekrar aday olma gibi bir derdim yok” sözlerini yorumlayarak yanıtlıyor.Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığına destek veren Bahçeli, bu açıklamanın adil ve hakkaniyetli bir yaklaşım olmadığını savunmuş.

Türkiye’de ilgiyle izlediğim araştırma şirketlerinden biri Konda.Geçen hafta sonunda Konda’nın Mayıs ayı anket sonuçları geldi.Sosyolog gözüyle çok dikkatle okudum.Bu anket iki önemli eğilimi gösteriyor:(*) BİR: Nisan ayındaki trendler genel olarak devam ediyor ve Türk seçmeninde bazı eğilimler konsolide oluyor.(*) İKİ: Buna karşılık Mayıs ayında MHP seçmeninde önemli bir değişimin işaretleri başladı.

Bu tabiri siyaset literatürüne sokan kişi Erdoğan. 2017 yazıydı. Bazı il teşkilatlarını bazı büyükşehir belediye başkanlarını ‘metal yorgunu’ ilan etti. O yılın sonbaharında İstanbul, Ankara, Bursa, Balıkesir belediye başkanlarını istifaya zorladı… AKP teşkilatlarında da önemli değişiklikler yaptı...Metal yorgunluğu nedir derseniz?Kısaca; çok kullanılan malzemenin kırılgan hale gelmesi diye özetlenebilir.

Yeni Türkiye dedikleri garabetin bize gösterdiği en utanç verici gelişme, yargı kararlarının artık mahkemelerde hakimler tarafından değil, iktidar mensupları ve onların sözcülüğünü gazetecilik zanneden troller tarafından veriliyor olması.Bu duruma yıllardır şahit oluyoruz.Kimin gözaltına alınacağını, kimin tutuklanacağını, mahkemelerin hangi kararı vereceğini daha dava görülmeden hatta ifadeler alınmadan iktidar trolleri söylüyor, mahkeme de kararını ona göre veriyor.

Bilindiği üzere, Cumhuriyet Halk Partisi genellikle ülke gündemine kurultaylar ve hizipçilik tartışmalarıyla gelir ve bu konularla kamuoyunu meşgul eder. İkincil olarak, hükümet eleştirilerinde “bir bardak suda fırtına” koparır; medya üzerinde büyük bir etki oluşturur, ancak bir ay sonra söylediklerini kendileri de unutur.

İzlemezse, ne mi olur? Hiç… Ama koca bir hiç… Ekrem İmamoğlu’nun seçim öncesi verip de sonra tutmadığı vaatleri buna en güzel örnektir… Başkaları da var tabii… Özgür Özel’in bu yılın başındaki kırmızı kart göstermeye yaptığı çağrı mesela… Peki eylem bunu izledi mi? Tıss… Hatta, Areda Survey’in ocak ayında yayınladığı ankete göre; Türk halkının yüzde 74,2 ’si Özel’in bu eylemini başarısız bulmuş.

Seçim ne zaman olacak? Erken mi olacak, olursa ne kadar erken olacak?’ soruları merak uyandırıyor ama hiç merak etmeyeceğimiz bir gerçek gün gibi ortada ve büyüyor: Seçime daha az demokrasiyle gideceğiz. Her geçen gün artarak muhalefeti hedef alan operasyonların söylediği budur.Demokrasinin varlığı yokluğu veya miktarı da iktidara karşı muhalefetin hukuktan, özgürlükten ne kadar yararlandığıyla ölçülür.

CHP’nin İzmir mitingini izledikten sonra yaptığım yorumda parti tabanının tavanı aştığını söylemiştim. Bir benzer olayı en son olarak dün Düzce mitinginde de gördüm. Düzce’de CHP geleneksel olarak çok zayıf, Cumhur İttifakı ise çok güçlü. Buna rağmen Düzce’de CHP için hayli tatmin edici ve coşkulu bir kalabalık vardı.Mesafe sorunuYerel siyaseti çok iyi takip eden Düzceli bir dostum mitinge katılanların sadece CHP seçmeninden ibaret olmadığını söyledi ki bu CHP’nin 19 Mart sonrası faaliyetlerinin hepsinde karşımıza çıkan bir olgu.

Geçtiğimiz hafta döviz rezervlerinde yeniden erime başladı. Döviz girişi olmadığı için TL likidite sıkıntısının yaşanması, piyasadaki fonlama faizinin yüksek kalmasına neden oluyor. Bu nedenle de Merkez Bankası’nın faiz indiriminin en erken temmuz ayına sarkacağı anlaşılıyor.Bu hafta açıklanacak mayıs ayı enflasyon rakamları faiz indirimleri açısından önemli olacak.

Ekonomik tufan ve siyasal krizler yumağı içindeyken siyasi zeminde üç ayrı süreci aynı anda yaşamaya başladık.Üçü ayrı ama birbirine değen, aynı zamanda birbirini de besleyen ya da karşılıklı olarak etkileşen üç süreci bir arada yaşıyoruz: İmamoğlu operasyonu, açılım, yeni anayasa süreci. Her birinin dinamikleri ve nedenleri, her birinin aktörlerinin, süreç sonundaki hedefleri, yine her birinin katmanları, tarihsel ve siyasal bağlamları farklı.

İsrail İran’ı Suriye’den attı, El Şara Esat’ı devirdi, Trump başkan seçildi, Erdoğan’a da “hamdolsun” demek kaldı. Mısır, Yunanistan, Suudi Arabistan, BAE ile arayı düzeltmek, “burun sürtülmesi”, “avuç açmak” olarak değil, “rasyonaliteye dönüş” olarak pazarlandı. En güçlü cumhurbaşkanlığı adayı İmamoğlu tüm beyin takımıyla zindana tıkılırken, PKK’nın ve Öcalan’ın payına da “açılım” düştüOrtadoğu politikaları üzerine jeopolitik akıl yürütmek1.

Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin düzenlemeler öngören kanun teklifi parlamentoda yasalaştı ve Diyanet’e Kur’an meallerini ‘sansür’ yetkisi verildi.Yeni yasaya göre, Diyanet’te oluşturulacak bir kurul tarafından Kur’an mealleri denetlenecek, İslam dininin temel ilkeleri açısından sakıncalı olduğu belirlenen meallerin basım ve yayını durdurulabilecek.