Türkiye’nin en zor sorunlarından biri, diplomalı işsizlerdir. Kısa vadede çözümü de mümkün değildir. Kriz aşılıp enflasyon makul hadde indirilse bile bu sorun çözülmüş olmayacak. Çünkü gelişen ekonominin ihtiyaç duyduğu işgücü ile üniversitelerin verdiği diplomalar istenen ölçüde örtüşmüyor.Bu yüzden 15 yaş üstünde olup da işsizlerin oranı yüzde 25 civarında dolaşıyor, sayı olarak 3 milyonun üstünde.

Dün Ankara’dan iki haber geldi; Biri, nihayet Yargıtay Başkanı’nın seçilmesi…Diğeri üst düzey üç emniyet görevlisinin gözaltına alınması…İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın operasyonları, Türkiye’de suç örgütlerinin nasıl yaygınlaştığını ve bazı resmi kurumlarda nasıl kirli ilişkiler kurduklarını ortaya koymuştu. Şimdi emniyetin içinden pis kokular geliyor.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’la Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketini açıkladılar.En iyi tarafı bence verimlilik vurgulamasıdır. Ekonomi politikalarında verimlilik ölçüsü popülizmin önüne geçebilse büyük bir “rasyonelleşme”yi başarmış oluruz.Mehmet Şimşek, “Kamuda yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getireceğiz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Danıştay’daki konuşmasında yine “sivil anayasa”dan bahsetti. Siyasetin alanını genişleten bir anayasa istedi. Sözleri şöyle:“Yeni anayasa, sivil siyasetin alanını genişleterek ekonomiden sosyal hayata ülkemizin meselelerinin çözümünü daha da hızlandıracaktır.”Türkiye’de siyasetin alanı dar mıdır? Erdoğan siyasetin daha hangi alanlara girmesini istiyor da anayasanın hangi maddeleri bunu engelliyor? Bir açıklaması olmadı.

Sinan Ateş’in menfur bir suikastle katledilmesi hakkındaki iddianameyi mahkeme yeterli bularak kabul etti. Aralarında tetikçi Eray Özyağcı, silahlı eylemi organize eden Doğukan Çep, eski Ülkü Ocakları yöneticileri Tolgahan Demirbaş, Emre Yüksel ve Avukat Serdar Öktem ile 3 polisin de bulunduğu 22 tutuklu hakkındaki iddianame… 17 kişinin dosyası ayrıldığına göre ilişkili toplam 39 kişi.

İktidar Partisi gittikçe daralan bir sokağa girmiş bulunuyor. Geri dönüp sokaktan çıkması, caddeye açılması kolay değil. Mehmet Şimşek’i getirmesi de eski ideolojik kavga dili yerine “yumaşama”dan bahsetmesi de buna yetecek gibi gözükmüyor.Nedir bu gittikçe daralan sokak?Şehirlerden kasabalara çekilmektir… İyi eğitimli, profesyonelleşme düzeyi yüksek kesimlerinden kamu kaynaklarına daha çok ihtiyaç duyan, geleneklere daha bağlı kesimlere çekilmektir.

Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu ‘özgürlükçü yeni anayasa’ çağrısı yaparken, İstanbul’da 1 Mayıs gösterilerinin Taksim’de yapılması yasaklanıyordu. Tarihe geçecek bir görüntü olarak Saraçhane’deki Bozdoğan Kemeri önünde, boydan boya, polis barikatı kurulmuştu.O “özgürlükçü” çağrı ile bu “yasakçı” uygulama, nasıl bir yeni anayasa tasavvur ettiğine dair çok anlamlı bir örnek-olaydır.

Eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Doç. Dr. Sinan Ateş, 30 Aralık 2022’de, Ankara’da pusu kurularak katledilmişti. On altı ay geçtikten sonra nihayet iddianamesi tamamlandı, mahkemeye verildi.Bu menfur cinayet, herhangi bir adi cinayetle mukayese edilemeyecek çapta kamuoyunda büyük ve sürekli tepkilere, meraklara ve sorulara yok açtı.

Diyanet İşleri Başkanı Sayın Ali Erbaş’ın TOGG’a dua etmesi, 15 milyonluk makam aracı Audi’ye binmesi haklı tepkilere yol açtı. Çünkü bugüne kadar hiçbir Diyanet Başkanı bu kadar siyasette yer almamış, bu kadar şatafatlı arabalara binmemişti.Yüksek devlet protokolünde Diyanet’in yer alması, ölçülü ve yerinde olursa doğru olur.

Milli Eğitim Bakanlığı yeni müfredat taslağını açıkladı. İsmini “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” koymuşlar. 27 dosyadan oluşan, toplam bin sayfaya yakın bir metin.Üzerinde iyi çalışıldığı belli. Okudum mu? Hayır. İyi çalışılmış bir metin olduğunu ne biliyorum?.. Çünkü “Öğretim Planları Ortak Metni” adlı yüz sayfalık birinci dosya ile, “İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi” adlı dosyayı okudum.

Faizin yüksekliği ekonomideki hastalığın bir göstergesidir. Hastalık devam ettiği için Merkez Bankası dün politika faizini yüzde 50’de devam ettirmeye karar verdi. MB yakın gelecekte de ateşin düşeceğine güvenemiyor olmalı ki, açıklamasında “Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır” diyor, yani kemerlerin biraz daha sıkılması.

Mehmet Şimşek’i eleştirebileceğim yönleri var, yapısal reformların adını koymuyor, ekonominin düzelmesi için de zorunlu olan yargı bağımsızlığı gibi konuları ağzına almıyor. Bu yönlerini eleştiriyorum ama yine de Şimşek’i savunuyorum.Çünkü Şimşek’in “rasyonel zemine dönüşten başka çaremiz yok” sözü, en azından CB sisteminde geçen beş yılda akılcı politikalardan nasıl uzaklaşıldığını tescil ettiği gibi tek doğru yönü de gösteriyor: Rasyonel politikalar…Şimşek ABD’deki bir konuşmasında, kullandığı “locals” kelimesi “yerel halk” diye tercüme edilince kıyametler koptu.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Prof. Zühtü Arslan, on yıllık süresini tamamlayarak görevinden ayrıldı.Öncelikle “anayasa” ve “otorite karşısından özgürlükler”kavramının önemini belirtmek gerekir sanıyorum.Bugün ağzımızdan kolaylıkla çıkan bu iki kavram için hem dünyada hem bizde büyük emekler sarf edilmiş, hatta acılar çekilmiştir.

Bu rakam nedir? Bu rakam Merkez Bankası’nın 2023 yılı zararıdır. 1930’da kurulan Merkez Bankamızın tarihinde böyle bir zarar görülmemişti. İkinci Dünya Savaşı yıllarında bile…1979, 1994 ve 2001 krizlerinde de görülmemişti!Kur Korumalı Mevduat (KKM) için mevduat sahiplerine ödenen kur farkının faturası bu.Cumhurbaşkanı ne diyecek acaba?Bu akıl almaz zarardan daha önemlisi, zaman zaman dikkat çektiğim “zihniyet problemi”dir.

İsrail, 29 Mart’ta Halep’i bombalayarak altısı Hizbullah üyesi olmak üzere 42 kişiyi öldürdü. İki gün sonra, 1 Nisan’da Şam’daki İran Konsolosluğunu vurarak Devrim Muhafızları Ordusundan Tuğgn. Muhammed Rıza Zahidi ve Tuğgn. Muhammed Raihi dahil 7 üst düzey İranlıyı öldürdü.Özellikle hukuken İran toprağı sayılan konsolosluğun vurulması ve yüksek düzeyde İranlıların öldürülmesi son derece önemliydi.

Bir dostumla bayramda telefonlaştık. Hayatında ilk defa CHP’ye oy verdiğini söyledi. Tasarruflu yaşayan ama geçim sıkıntısı çekmeyen biri. Maaşının düşüklüğünden iktidara kızmış değil.Niye diye sordum. Ülkeyi kötü yönettiklerini, eleştirilerden ders almadıklarını söyledi. “Bozuldular, değişmesi lazım diye düşündüm” dedi.

Mehmet Şimşek açıkladı. Önümüzdeki beş yıl için hazırlanan ‘Mali İşbirliği Programı’ Dünya Bankası Direktörler Kurulu’nca onaylanmış.Daha önce üç proje için 4.5 milyar dolar kredi anlaşması yapılmıştı. Şimdi “ilave olarak 5 yıl içinde 18 milyar dolarlık finansman” sağlanmış bulunuyor.Bu parayı hükümet alıp bütçeye koyamayacak.

İsrail’in Gazze’de işlemekte olduğu soykırım suçuna karşı dünyanın her tarafında, ABD’de bile yaygın tepkiler var. Türkiye, meseleyi Uluslararası Adalet Divanı’na götürmeye cesaret edemedi. Bu şerefi, Mandela’nın ülkesi Güney Afrika kazandı.Olay 7 Ekim 2023 günü, Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugaylarının İsrail’e roket atışlarıyla, İsrail’in ölçüsüz misillemesiyle başlamıştı…Cumhurbaşkanı’nın ilk tepkisi şöyleydi:“Türkiye olarak bu sabah İsrail’de meydana gelen hadiseler ışığında tüm tarafları itidalle hareket etmeye, gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durmaya çağırıyoruz.

Ana muhalefetin yeni lideri Özgür Özel önemle üzerinde durulması gereken adımlar atıyor.CHP deyince tarihten gelen ideolojik kavgalar, dayatmalar yerine, “Türkiye ittifakı” sloganını öne çıkarması kapsayıcı bir siyaset arayışının özetidir. Şu sözleri bilhassa önemlidir:“Devletle millet ne zaman yarışırsa hep millet kazanır.

Bu sorunun cevabı çok uzundur. Ben üç sembolik olayda özetlemek istiyorum.Bu üç olay iktidardaki güç zehirlenmesinin çeşitli boyutlarını yansıtır:-  Mehmet Uçum’un Beştepe’den, Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı’ya ‘haddini bildiren’ mesajı…- AK Partili bir belediyenin, seçimleri kaybedince iftar çadırını kapatması…- Özlem Zengin’e hücumlar ve KADEM’in savunmasındaki dil…Her bir olay, buzdağının görünen kısmıdır, derinlerdeki bir çok gerçeği yansıtıyor.

Mahalli seçimleri iktidarın kaybetmesi hem iktidara iyi bir ders oldu, nitekim bizzat Erdoğan “kan ve ruh” kaybettikleri için bu sonuçla karşılaştıklarını söyledi…Hem ülkemiz ve demokrasimiz için iyi oldu.Önümüzdeki dört yılda üç faktör, Türkiye’nin geleceğini belirleyecek: Bir, ekonomi… İki, iktidarın tavrı… Üç, seçimden birinci çıkan CHP’nin tavrı…EKONOMİ NEREYE?Seçimlerden sonra fırlaması beklenin döviz sakinleşti.

Bugün önümüzdeki 4 yılı yazacaktım. Sonra da yazarım. Van’da yaşananları fevkalade endişe verici buluyorum, onu yazacağım.Van’da yüzde 55 oyla Belediye Başkanı seçilen DEM Partili Abdullah Zeydan’ın seçilmesi iptal edildi, ikinci sıradaki AK Partili aday Abdülahat Arvas’ın Belediye Başkanı olduğu, İl Seçim Kurulu kararıyla açıklandı.

31 Mart seçimleri iktidarda, beklenenden daha büyük şiddette siyasi deprem etkisi yarattı.Evvela Mansur Yavaş, adeta tank gibi ezdi geçti. Siyasi tarihimizde genel seçimlerde görülmemiş oranda oy aldığı gibi metropol seçimlerinde alınmış en yüksek oyları da alarak bir rekoru gerçekleştirdi.Zaten Erdoğan Ankara’dan ümidi kesmiş, 17 bakanıyla İstanbul’a yüklenmişti.

Nihayet mahalli seçim; iki gün sonra belediye başkanlarını, mahalli meclislerin üyelerini seçeceğiz. Şimdiden hayırlı olsun… Türkiye’nin genel siyasetini birinci derecede etkileyecek iki büyükşehir var. Ankara ve İstanbul.AK Parti’nin 2019 seçimlerinde kaybettiği, iki büyükşehir. Erdoğan bunu içine sindiremedi. İstanbul’u İmamoğlu’nun kazanması konusunda “yanlışlıkla görevi devraldı” demedi mi? Bu nasıl demokrasi anlayışı?Uzak sınır vilayetlerinde ve iç Anadolu’da yaptığı seçim mitinglerinde bile, Ankara ve İstanbul için oy istiyor.

Ne uzun gazetecilik hayatımda, ne de tarih okumalarımda “ahlaksız dindarlık” diye bir kavram duymamıştım, yoktu. Hatta, aksine, dindar insanların daha hakkaniyetli olacağı, haksız kazançtan, kul hakkından sakınacağı yolunda yaygın bir güven vardı. AK Parti iktidarı son on yılda bunu yıktı.Birçok samimi din âlimi, samimi dindar kalem “ahlak fıkıh kuralları arasında buharlaştı…” veya “ahlaki özünü kaybetmiş şekil dindarlığı” gibi tanımlar yaparak makale ve kitaplar yazdılar.

Bu iktidarın güç tutkusu doktora çalışmalarına konu olacak kadar önemlidir. Doğru, bizim gibi, yarı-gelişmiş ülkelerde siyaset yapmak çok zordur, büyük hırs gerektirir. Fakat bu iktidarın güç hırsı bir başka…Şu habere bakın:“TRT Haber, 1 gün içerisinde canlı yayınlar ve haber bültenlerinde Erdoğan ve AK Parti adaylarına 6 saat 35 dakika 22 saniye yer verdi.

Merkez Bankası politika faizini yüzde 50’ye çıkardı, doğru yaptı. En önemli zihniyet meselesi bu: Neye göre doğru? Enflasyon ve döviz yukarı doğru giderken TL’nin kıymetini arttırmak, TL’ye faiz getirisi kazandırmak şarttır. Böylece parası olan dövize gitmesin, tasarruf etsin ki enflasyon frenlenebilsin.Nitekim Merkez Bankası açıklamasında, “Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir”deniliyor.

Haber, yüreğime hançer gibi saplandı. 2018-2022 arasında ülke genelinde 1 milyon 957 bin üniversite öğrencisi öğrenimini bırakarak üniversiteden ayrılmış! Birinci sebep, ekonomik kriz. Bu bilgileri veren eğitim uzmanı Alaaddin Dinçer şöyle diyor: “Veriler, gençliğin üniversite umutlarında büyük bir kırılma yaşandığını ortaya koyuyor.

Rusya’da yapılan seçimleri yüzde 87.5 oyla yine Putin kazandı. Beşinci defa ve oyu artarak üstelik!Ukrayna savaşı, Rusların kitleler halinde savaştan kaçması, savaş ve ambargonun tahrip ettiği ekonomi… Sandığa uydurma oylar atılmış olabilir ama pek azdır. Yüzde 87.5 oranı sandıktan çıktı. Asıl tahlil edilmesi gereken budur: 24 yıldır ülkeyi yöneten, son oarak da ülkesini tahripkâr bir savaşa, iktisadi ambargolara sürükleyen bir lider niye yıpranmaz?Bunun iki cevabı var: ·      Çarlara, ardından, Lenin’lere, Stalin’lere, Komünist diktatörlere itaate şartlanmış bir toplumun hafızasında hatırlayabileceği etkin bir demokrasi tecrübesi ve kültürü çok zayıf… ·      Böyle bir toplumda aktif bir muhalefet de yok.

Son günlerde dövizin yükselmesinin bir sebebi, piyasalardaki endişeymiş: Cumhurbaşkanı seçimlerden sonra Şimşek’i görevden alabilir endişesi. Bu tür endişeler sistemin “tek kişilik hükümet” olmasından kaynaklanıyor.Erdoğan siyaseten işine gelirse sadece Şimşek’i değil, Merkez Bankası’nın piyasalara güven veren başkan ve yardımcılarını da bir gecede görevden alabilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan 12 Mart Salı günü Resmi Gazete’de yayınlanan 8247 Sayılı CB Kararıyla, Muğla Milas ilçesinde, Akbelen Ormanları’nın çevresinde yer alan 190 parsellik tarım arazisini kamulaştırma kararı verdi. Kamulaştırmayı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü yapacaktı.CB Kararı’nda “acil kamulaştırma” deniliyordu.

Önümüzdeki mahalli seçimler Erdoğan’ın son seçimi mi? Hemen belirteyim bunu sanmıyorum, bütün imkanları zorlayacaktır. Bu imkanlardan biri, yeterli sayıyı bulabilirse, 2027’de Meclis’e erken seçim kararı aldırmaktır. Öyle bir durumda, anayasaya göre üçüncü defa aday olabilir.Önce sözlerine bakalım:"Benim için bu bir final, yasanın verdiği yetkiyle bu seçim benim son seçimim, çıkacak netice benden sonra gelecek kardeşlerim için bir emanetin devri olacak.

Ficth adlı uluslararası derecelendirme kuruluşu Türkiye’nin kredi notunu “B”den “B+”ya, not görünümünü “durağan”dan “pozitif”e çıkardı. Daha önce Moody’s ve S&P adlı kuruluşlar da olumlu değerlendirmeler yapmıştı. Mehmet Şimşek de memnuniyetini ve programına güvenini ifade eden açıklamalar yapıyor. İki açıklamasını son derece önemli görüyorum:“12 yıl sonra gelen bu not artışında, Türkiye’nin uluslararası normlara uyan, kural bazlı ve öngörülebilir politikaları etkili oldu…”Şimşek’in bu sözleri ekonominin 12 yıldır, özellikle son beş yıldır nasıl kötü yönetildiğinin tescilidir.

Murat Kurum İBB başkan adayı… Mevcut İBB yönetimini eleştirmesi, kendi başkanlığı için vaatlerde bulunması normal. Gerçi Türkiye’de “vaat” kavramı aklın sınırlarını çoktan aştı, bütçeyi boşaltma pahasına “müjdeler” saçma haline geldi ama hadi neyse diyelim.Kurum’un, kendisi kazandığı takdirde “Gazzelilerin sevineceğini”söylemesinin belediyecilikle hiç bir ilgisi yoktur.

Okur tepkilerini, Türkiye’nin düşünceler coğrafyasını görmek için veri kabul ederim. Her bir okur mesajının gerisinde, aynı şekilde düşünen büyük kitleler vardır.Dünkü yazımda 2001 reformlarının Türkiye’nin önünü açtığını, Ak Parti’nin ilk on yılında kişi başı gelirimizin yılda 1000 dolar arttığını, ama reformları tersine çevirince yoksullaştığımızı yazmıştım.

Döviz de enflasyon da faiz de tırmanıyor. Erdoğan seçim öncesi yine devlet kesesinin ağzını açtı. Hatta bütçe açığını büsbütün patlatma pahasına da emeklilere “müjde” verebilir mi? Kendisinden başka kim bilebilir?Dünün sürprizi TÜİK’in açıkladığı Şubat enflasyonunun, ENAG’ın rakamlarından bir tık fazla olmasıydı!Şubat ayı enflasyonu TÜİK’e göre yüzde 4.

Yani MHP davası… Başta Merhum Alparslan Türkeş olmak üzere, 220 sanık hakkında idam talep edilen toplam 390 sanıklı dava… İdam talebiyle yargılananlar arasında MHP Genel İdare Kurulu üyesi olarak ben de vardım.12 Eylül öncesindeki bitmez tükenmez parti kavgalarından ve kanlı çatışmalardan çıkarılacak çok ders vardır. Fakat sadece darbeyi eleştirerek uzlaşıp bir cumhurbaşkanı seçemeyen siyaset sınıfının günahları gözden kaçıyor.

Milli iradenin çıkardığı kanunları, halkın seçtiği cumhurbaşkanının kararnamelerini AYM yargıçları nasıl iptal eder?!15 üyeli AYM’nin son üç kararında bu soruların net cevapları var. Resmi Gazete’de yeni yayınlanan üç karar…AYM, Cumhurbaşkanlığı sisteminin kurucu kararnamesi olan 1. Sayılı cumhurbaşkanlığı kararnamesinde, benim saydığım 39 düzenlemeyi iptal etti.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Azerbaycan dönüşünde, yeni anayasanın “olabilecek en yüksek konsensüsle çıkmasını” temenni ettiğini söylemiş, “en az 400 oy” diye konuşmuş.Bu açıklamasını önemsiyorum, bu görüşünü ısrarla savunmasını diliyorum.Fakat, ben iktidardan ‘yeni anayasa’ sözünü duyduğumda endişe hissediyorum.

Zaman zaman “Müslümanların … sorunu” diye yazıyorum. Faiz sorunu, hukuk sorunu, bilim sorunu, kadın sorunu…Böyle yazmamın sebebi, Müslümanların bu konulara dikkatini çekmek istememdir. Zira Müslümanlar arasında yaygın hatta hakim ortalama tavır, bu gibi sorunlarla yüzleşmekten sakınma, kaçınma tavrıdır.Sorunları ya görmezden geliyorlar ya tevillere yöneliyorlar veya reddiyorlar.

Olaylara Haçlı-Siyonist ittifakı şablonundan bakmak siyasal İslamcı akımlarda. Yaygın bir şablondur. Bugün Macaristan’la İsrail ilişkileri bu açıdan dikkat çekicidir. Kendisini Müslüman göçmenlere karşı Hıristiyan Avrupa medeniyetinin müdafii olarak gösteren aşırı sağcı popülist otokrat Macar Başbakanı Orban’ın İsrail’e verdiği kayıtsız şartlar destek bu açıdan ilginçtir.

Dış güçler, emperyalistler, Sevr sevdalıları, Haçlılar, Siyonistler Türkiye’yi yüksek faizle soyuyorlar.İşte, saygın iktisatçılarımızdan Bilge Yılmaz açıklamıştı:“Yunanistan, bugün 1000 dolar borç almak için yıllık 41 dolar faiz ödeyecek. Biz, 1000 dolar borçlanmak için 97.5 dolar faiz ödüyoruz!” (14 Ocak 2023)Bu sömürü değil de nedir?Küresel güçler “risk pirimi” diye bir şey uydurmuşlar, Türkiye’nin risk primini 700 gösterip dış borçlanmamız için yüzde 9, hatta bazen yüzde 12’ye kadar faiz alıyorlar.