Merkez Bankası, iki hafta önce yayımladığı Enflasyon Raporu’nda uyguladıkları sıkı para politikasının tüketici harcamalarına olan etkilerini ayrıntılı bir biçimde raporladı. Raporda, "Parasal sıkılaştırma adımlarının hanehalkının zorunlu harcamalarında nispeten daha yavaş ve kademeli bir etki yapması; öte yandan, sıkılaşmanın ihtiyari harcamalarda daha erken bir azalmaya yol açması beklenir" deniyor. Zorunlu harcamaların Nisan ayı itibariyle görece yataylaştığı da ifade ediliyor. Bu durum, enflasyonla mücadelede uygulanan sıkı para politikasının olumlu bir sonucu olarak paylaşılıyor. Kısacası, Merkez Bankası, vatandaşın zorunlu harcamalarını dahi kısmaya başladığını belirtiyor.

Peki, nedir bu zorunlu harcamalar? Rapora göre, gıda, sağlık, yemek, yakıt gibi sektörlere yapılan harcamalar bu kapsamda yer alıyor.

Vatandaşın gıda ve sağlık harcamalarını kısmak zorunda kalmasıyla övünen bir anlayışın ekonomi politikalarını belirlediği bir dönemdeyiz. Anlaşılan o ki, yemeseniz, doktora gitmeseniz çok daha mutlu olacaklar. İşte kurdukları programın çalışmasının koşulu bu: Vatandaş harcama yapma kapasitesine sahip olmasın ki enflasyon düşsün.

Siz daha az harcayınca, ekonomi yönetiminin memnun olduğu açık. Ancak sizin harcama kapasiteniz azalınca sadece buzdolabı almaktan vazgeçmiyorsunuz, aynı zamanda gıda harcamanızı da azaltıyorsunuz. Merkez Bankası’nın da bunun farkında olduğunu görüyoruz.

Ekonomi yönetimi "program çalışıyor" diye mutlu olabilir, ancak bu politikanın mağdurları ne düşünüyor?

Haftalardır basında izlediğiniz gibi, çiftçiler yollara düşmüş durumda. Bin bir emek ve maliyetle, alın teri dökerek yetiştirdikleri ürünleri tarlada bırakmak zorunda kalan, büyük ekonomik sıkıntılarla boğuşan çiftçilerimizin hali ortada.

Çaresizlik içinde domatesini kepçeyle yola döken, kavununu yere çalan, patlıcanını hasat etmeden tarlada süren çiftçilerimizin durumunu görüyoruz. Bayburt’tan Balıkesir’e, Konya’dan Kahramanmaraş’a, yurdun her bölgesinde farklı ürünler üreten tüm çiftçilerimiz ekonomik darboğazda. Para kazanmayı bırakın, maliyetlerini karşılayacak kadar bile gelir elde edemiyorlar.

Çiftçilerimizi bu duruma düşüren, iktidarın övünerek uyguladığı ekonomik programdır. Vatandaşın sofrasına koyduğu gıda miktarının azalmasını "program çalışıyor" diye övünerek anlatan iktidarın bizi getirdiği yer burasıdır.

Vatandaş gıdaya yeterince para ayıramayınca, tükettiği gıda miktarı azalıyor, çiftçinin ürünü de tarlada kalıyor. Bir tarafta vatandaşı aç bırakan, diğer tarafta çiftçilerin iflasa doğru sürüklenmesine yol açan bir program uygulanıyor.

Çiftçilerimize ödenmesi gereken destek, ithalat yoluyla yabancı çiftçilere aktarılmaktadır.

5488 Sayılı Tarım Kanunu, tarıma verilmesi gereken desteğin milli gelirin %1’inden az olamayacağını belirtmektedir. Ancak maalesef AKP iktidarı boyunca bu oranda destek hiç verilmemiş, destek bunun dörtte biri düzeyinde kalmıştır. Üstelik bu ödemeler de zamanında değil, bir yıl gecikmeli yapılmaktadır. 2006 yılından beri iktidar, kanunun emrettiği oranda bir ödeme yapsaydı, çiftçilerimize yaklaşık 89 milyar dolarlık ek bir ödeme yapması gerekirdi. Çiftçilerimize destek vermeyen iktidar, tarımsal ürün ithalatına ciddi miktarda para harcamaktadır. Bu dönemde tarımsal ithalata ödenen tutar 91 milyar dolardır. Çiftçilerimize vermediğimiz parayı başka ülkelerin çiftçilerinden ürün ithal etmek için harcıyoruz.

Tarıma sağlanacak desteği bütçe üzerinde bir maliyet unsuru olarak göremeyiz. Tarımsal destekler bir gider kalemi olarak değil, vatandaşların uygun maliyetle gıdaya erişimini sağlayacak bir yatırım olarak görülmelidir.

TARIM BİR ULUSAL GÜVENLİK MESELESİDİR

Tarım sektörü, piyasa koşullarına bırakılamayacak kadar hassas ve önemli bir sektördür. Çünkü gıdamızın üretildiği yerdir. Piyasa dinamiklerine bırakalım, neyin fiyatı nasıl oluşuyorsa çiftçiler ona göre gelir elde etsin ya da edemesin diyemeyeceğimiz bir sektördür. Dünyanın her tarafında da tarım sektörüne bu şekilde bakılır; tarım bir ulusal güvenlik meselesi olarak görülür ve ciddi kaynak aktarılır. Avrupa Birliği’nin üye ülkeleri arasında sağladığı desteklere baktığımızda, Avrupa Birliği bütçesinin yaklaşık yüzde kırk beşi tarımsal desteklere ayrılmaktadır.

ÇİFTÇİ KEYFİNDEN EKMİYOR

Dün Resmi Gazete’de yayımlanan bir karara göre, bundan sonra iki yıl ekilmeden boş bırakılan araziler Bakanlık tarafından kiraya verilecek. Yeterli destek vermediği için perişan ettiği çiftçileri şimdi de tehdit ediyorlar: "Sen ekmezsen biz başkasına kiralarız, o eker." Bir çiftçinin para kazanamadığı için boş bıraktığı bir araziyi başka bir çiftçi para kazanacağını düşünerek kiralayacak, öyle mi?

Yapılması gereken bellidir: Tarım sektörüne yeterli kaynak aktarılmalı ve aynı zamanda vatandaşın gıda harcamasından bile kısmak zorunda kalmayacağı düzeyde gelir elde etmesi sağlanmalıdır.

In the Inflation Report published two weeks ago, the Central Bank reported in detail the effects of the tight monetary policy they implemented on consumer spending. "Monetary tightening steps are expected to have a relatively slower and gradual effect on households' mandatory expenditures; on the other hand, tightening is expected to lead to an earlier decrease in discretionary expenditures," the report says. It is also stated that mandatory expenditures have become relatively flat as of April. This situation is shared as a positive result of the tight monetary policy implemented in the fight against inflation. In short, the Central Bank states that it has started to reduce even the mandatory expenses of the citizens.

So, what are these mandatory expenses? According to the report, expenditures on sectors such as food, health, catering and fuel are included in this scope.

We are in a period where economic policies are determined by an approach that prides itself on citizens having to cut down on food and health expenditures. Apparently, they would be much happier if you didn't eat or go to the doctor. This is the condition for the program they established to work: Citizens should not have the capacity to spend so that inflation will fall.

It is clear that the economic management is pleased when you spend less. However, when your spending capacity decreases, you not only give up buying a refrigerator, but also reduce your food expenditure. We see that the Central Bank is also aware of this.

The economic management may be happy that "the program is working", but what do the victims of this policy think?

As you have seen in the press for weeks, farmers are on the road. The situation of our farmers, who are forced to leave the products they have grown with great effort and expense in the field and who are struggling with great economic difficulties, is obvious.

We see the situation of our farmers who, in desperation, dump their tomatoes on the road with a scoop, throw their melons on the ground, and plow their eggplants in the field without harvesting. From Bayburt to Balıkesir, from Konya to Kahramanmaraş, all our farmers who produce different products in every region of the country are in economic bottleneck. Let alone making money, they cannot even earn enough income to cover their costs.

What puts our farmers in this situation is the economic program that the government boasts about. This is where the government has brought us, boasting that "the program is working" about the decrease in the amount of food put on the citizens' tables.

When citizens cannot allocate enough money for food, the amount of food they consume decreases and the farmer's product remains in the field. A program is being implemented that, on the one hand, leaves citizens hungry and, on the other hand, causes farmers to drift towards bankruptcy.

The support that must be paid to our farmers is transferred to foreign farmers through imports.

Agricultural Law No. 5488 states that the support to be given to agriculture cannot be less than 1% of the national income. However, unfortunately, this amount of support was never given during the AKP's rule, and the support remained at a quarter of it. Moreover, these payments are not made on time, but with a delay of one year. If the government had made payments at the rate required by law since 2006, it would have had to make an additional payment of approximately 89 billion dollars to our farmers. The government, which does not support our farmers, spends a significant amount of money on agricultural product imports. The amount paid for agricultural imports in this period was 91 billion dollars. We spend the money we do not give to our farmers to import products from farmers of other countries.

We cannot see the support provided to agriculture as a cost element on the budget. Agricultural supports should not be seen as an expense item, but as an investment that will enable citizens to access food at affordable prices.

AGRICULTURE IS A NATIONAL SECURITY MATTER

The agricultural sector is too sensitive and important to be left to market conditions. Because it is where our food is produced. Let's leave it to the market dynamics, it is a sector where we cannot say whether farmers will earn income or not based on how the price is determined. The agricultural sector is viewed this way all over the world; Agriculture is seen as a national security issue and serious resources are allocated. When we look at the supports provided by the European Union among its member countries, approximately forty-five percent of the European Union budget is allocated to agricultural supports.

THE FARMER DOES NOT SOW BECAUSE OF ENJOYMENT

According to a decision published in the Official Gazette yesterday, lands that have been left vacant without being cultivated for two years from now on will be rented by the Ministry. Now they are threatening the farmers whom they made miserable because they did not provide sufficient support: "If you don't plant, we will rent it to someone else and he will plant." Another farmer will rent the land that a farmer left empty because he could not make money, thinking that he will make money, right?

What needs to be done is clear: Adequate resources should be transferred to the agricultural sector and at the same time, citizens should be provided with a level of income that they do not even have to cut back on food expenditures.