MetroPoll araştırma şirketinin Mayıs ayı Türkiye’nin Nabzı anketinden AK Parti’ye alarm zilleri, CHP’ye de ciddi uyarı çıktı. MetroPoll Yöneticisi Özer Sencar, Nisan’la karşılaştırıldığında her iki partide de oy kaybı göründüğünü, AK Parti’ninse kurulduğundan bu yana en düşük oy seviyesine düştüğünü söyledi. Mayıs anketi kararsızlar dağıtılmamış halde AK Parti’nin ham oylarının yüzde 20’nin altına düşerek yüzde 19,2’ye indiğini gösteriyor; bu oran Nisan’da 20,6 idi. CHP’nin Nisan’da yüzde 23,8 olan ham oylarının ise mayıs anketinde yüzde 22’ye düşmüş görünüyor.

Protesto oylarıyla birlikte yüzde 34 gibi çok yüksek bir oranda bulunan -dolayısıyla yanıltıcı olabilecek- kararsızlar dağıtıldığında AK Parti’nin Mayıs ayı oy oranı da yüzde 30’un altında, yüzde 29,1 olarak gerçekleşmiş. Bu durum AK Parti oylarında bundan tam bir yıl önce 14 Mayıs 2023 seçimlerinde aldığı yüzde 35,3 oya göre 6 puandan fazla erime anlamına geliyor.

Sencar bu erimenin AK Parti için “alarm zilleri” anlamına geldiğini söylüyor.

CHP hala birinci ama…

MetroPoll’un Mayıs anketinde CHP 31 Mart yerel seçimlerinden en çok oy olan parti çıkma konumunu koruyor. Ancak Mart seçimlerinde yüzde 37,7 oy alan CHP’nin -kararsızlar dağıtıldığında- Nisan anketinde yüzde 35,9’e inmiş oy oranının Mayıs anketinde yüzde 33,2’ye düştüğü görülüyor.

Ankete göre CHP oylarında 31 Mart’a göre düşme devam etse de -ki bunda seçim ortamının geride kalmasının da etkisi var- 31 Mart’a göre seçmeninin oy sadakatini yüzde 75 ile en çok koruyan parti. Onu yüzde 65 ile DEM Parti ve yüzde 60 ile AK Parti izliyor. Ancak Mayıs sonuçları seçmenin CHP’ye de ciddi uyarıda bulunduğunu gösteriyor Sencar’a göre:

·                “Yerel seçimleri aldık, uçuyoruz, ‘AK Parti battı, gidiyor’ söyleminin terk edilmesi lazım. Yok böyle bir şey! Yerel seçimde elde edilen zafer henüz genel seçim için zemin oluşturmuyor.”

Sencar’ın bu sözlerini destekleyen bir gösterge de Mayıs anketinde beğeni düzeyinde ilk üç sırada CHP’den üç ismin bulunması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı dördüncü sıraya itmesine rağmen bunun CHP’deki oy kaybına etki etmemesi.

Yavaş zirvede, Özel yükselişte

MetroPoll’ün Mayıs ayı anketindeki siyasilerin beğeni düzeyleri de sürprizlerle dolu.

Nisan ayında yüzde 66’ye yakın beğeni düzeyiyle zirvedeki yerini koruyan Ankara Büyükşehir belediye başkanı Mansur Yavaş, beğeni düzeyini 2 puan daha yükseltmiş görünüyor.

Onu İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu izliyor o da yüzde 53 küsur beğeni oranını 2 puan daha arttırdığı saptanmış.

Nisan ayında yüzde 38 kusur ile üçüncü sırada yer alan Cumhurbaşkanı ve AK Parti lideri Erdoğan durumu toparlamaya başlamış görünüyor; Mayıs anketinde 4 puan kadar artışla yüzde 42’ye yükselmiş.

Ama Erdoğan üçüncülük sırasını CHP lideri Özgür Özel’e kaptırmış görünüyor. Özel’in beğeni düzeyi bir ayda tam on puan artışla yüzde 36’dan yüzde 46’ya çıkmış görünüyor.

Sencar’a göre bu “müthiş” bir sıçrama; “Popülaritesini 1-2 ay daha böyle sürdürürse Yavaş’a doğru yürür”.

CHP’nin artısı, eksisi

Özel’in beğeni düzeyinin devam edip etmeyeceğini şimdiden söyleyemeyiz, ancak bu yükselişin iki temel etkeni var. Biri, CHP içinde ve sol seçmen tarafından eleştirilse de Erdoğan ve diğer parti liderleriyle diyalog başlatması; seçmen artık kavgacı siyasetten bıkmış görünüyor. Diğeri de halkın sorunlarını meydanlara da taşımaya başlaması; 18 Mayıs İstanbul öğretmen mitingi ardından 26 Mayıs Ankara emekli mitingi buna örnek.

“Toplumun problemlerini meydanlarda konuşmak, her zaman CHP’nin lehinedir” diyor Sencar; “Çünkü toplum sıkıntılarının konuşulmasını istiyor.”

Öte yandan Sencar CHP’nin kronik sorunlarını da sıralıyor:

·                “CHP’nin birçok yerel lideri var ama bu liderleri öne çıkarmıyor. Bir önceki seçimde gördük; Yavaş veya İmamoğlu rahatlıkla kazanırdı. İmamoğlu linç edilerek, Yavaş görülmeyerek iktidarı 5 yıl daha Erdoğan’a teslim etti CHP’liler.

·                “Erdoğan Saray’ı terk etmeyecek. Bugüne dek önce Deniz Baykal, sonra Kemal Kılıçdaroğlu’nu kullanarak iktidarda kaldı. Erdoğan’ı yeniden Cumhurbaşkanı yapan seçmen değil, Kılıçdaroğlu’dur.

·                “Bundan sonra da Özel aynı hataları yaparsa Erdoğan ölünceye kadar Saray’da kalır.”

AK Parti-MHP geçimsiz karı-koca gibi

AK Parti’nin bir yıldır devam eden oy kaybında en büyük etken ekonomik kriz. Mayıs anketinde seçmenin şikâyet listesinin üst sıralarını tamamen ekonomik sorunların kapladığını vurguluyor Sencar.

Erdoğan da zaten bu yüzden 31 Mart hesaplaşmasını zamana yayarak parti bünyesindeki yıkıcı etkisini hafifletmeye çalışıyor.

Sencar’a göre AK Parti’de 31 Mart’ın getirdiği bir hoşnutsuzluk var. Bazı yetkililer, milletvekilleri lideri suçluyor ama bunu açıkça söyleyemedikleri için “dedikodu” yapıyorlar. “Erdoğan o dedikodu yapanlara karşıdan bir bakış attığı zaman yerin dibine girerler” diyor Sencar; “O bakımdan AK Parti’de bir sorun yok, bu mağlubiyeti nasıl çözeceğine bakmak lazım”.

Peki ya AK Parti-MHP arasında görünür hale gelen gerilim? Sencar ilginç bir benzetme yapıyor:

·                “Bu, geçimsiz karı-kocanın sevişe-dövüşe götürmesi işi. İkisinin de hedefi belli. Erdoğan iktidarda kalmak istiyor, MHP de kendi adına ya da devlet adına Erdoğan’ın kırmızı çizgilerini çiziyor. Bu şekilde götürecekler.”

 MetroPoll yöneticisi Özer Sencar ile yaptığımız söyleşinin tamamını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz.

MetroPoll research company's Turkey's Pulse survey in May sent alarm bells to the AK Party and a serious warning to the CHP. MetroPoll Manager Özer Sencar said that compared to April, there was a loss of votes in both parties, and the AK Party fell to its lowest vote level since its establishment. The May poll shows that the AK Party's raw votes, with undecided voters not distributed, fell below 20 percent to 19.2 percent; This rate was 20.6 in April. CHP's raw votes, which were 23.8 percent in April, seem to have dropped to 22 percent in the May survey.

When the protest votes and the undecided votes, which were at a very high rate of 34 percent - and therefore could be misleading - were distributed, the AK Party's vote rate in May was 29.1 percent, below 30 percent. This means a decrease of more than 6 points in AK Party votes compared to the 35.3 percent of votes it received in the May 14, 2023 elections exactly one year ago.

Sencar says that this meltdown means "alarm bells" for the AK Party.

CHP is still first but…

In MetroPoll's May survey, CHP maintains its position as the party with the most votes in the March 31 local elections. However, it is seen that the CHP's vote rate, which received 37.7 percent of the votes in the March elections, dropped to 35.9 percent in the April poll - when the undecided voters were distributed - and dropped to 33.2 percent in the May poll.

According to the survey, although the decrease in CHP votes compared to March 31st continues - and this is also due to the fact that the election environment is left behind - it is the party that maintains the voting loyalty of its voters the most, with 75 percent compared to March 31st. It is followed by DEM Party with 65 percent and AK Party with 60 percent. However, May results show that voters also gave serious warning to CHP, according to Sencar:

·                “We won the local elections, we are flying, the 'AK Party is bankrupt, it is leaving' discourse should be abandoned. No Such Thing! "The victory in the local elections does not yet form the basis for the general election."

Another indicator that supports Sencar's words is that in the May survey, there were three names from CHP in the first three places in terms of likeability, and although it pushed President Tayyip Erdoğan to the fourth place, this did not affect the loss of votes in CHP.

Slow on the top, Special on the rise

The approval levels of politicians in MetroPoll's May survey are also full of surprises.

Ankara Metropolitan Municipality mayor Mansur Yavaş, who maintained his place at the top with an approval level of nearly 66 percent in April, seems to have increased his approval level by 2 points.

He is followed by Istanbul Metropolitan Municipality Mayor Ekrem İmamoğlu, and it was determined that he increased his approval rate by 2 points, with a rating of 53 percent.

President and AK Party leader Erdoğan, who ranked third with 38 percent fault in April, seems to have started to pick up the situation; In the May survey, it increased by 4 points to 42 percent.

But Erdoğan seems to have lost his third place to CHP leader Özgür Özel. Özel's approval level seems to have increased from 36 percent to 46 percent, an increase of ten points in one month.

According to Sencar, this is an “amazing” leap; “If he maintains his popularity like this for another 1-2 months, he will move towards Yavaş.”

Pros and cons of CHP

We cannot say yet whether Özel's popularity level will continue or not, but there are two main factors for this rise. One is that he initiated a dialogue with Erdoğan and other party leaders, even though he was criticized within the CHP and by left-wing voters; Voters now seem fed up with combative politics. The other is that the people started to take their problems to the squares; The 18 May Istanbul teacher rally and the 26 May Ankara retirement rally are examples of this.

“Talking about society's problems in the squares is always in favor of the CHP,” says Sencar; “Because society wants its problems to be talked about.”

On the other hand, Sencar also lists CHP's chronic problems:

·                “CHP has many local leaders, but it does not highlight these leaders. We saw it in the previous election; Yavaş or İmamoğlu would win easily. CHP members handed over the power to Erdoğan for another 5 years by lynching İmamoğlu and not being seen as slow.

·                “Erdogan will not leave the Palace. To date, he has remained in power using first Deniz Baykal and then Kemal Kılıçdaroğlu. It is Kılıçdaroğlu, not the voters, who made Erdoğan President again.

·                “If Özel makes the same mistakes from now on, Erdoğan will stay in the Palace until he dies.”

AK Party-MHP are like husband and wife who are incompatible

The biggest factor in the AK Party's ongoing loss of votes for a year is the economic crisis. Sencar emphasizes that in the May survey, economic problems were at the top of the voters' list of complaints.

That's why Erdoğan is trying to alleviate the destructive impact of the March 31 showdown within the party by extending it over time .

According to Sencar, there is dissatisfaction in the AK Party caused by March 31. Some officials and MPs blame the leader, but since they cannot say it openly, they "gossip". “When Erdoğan glances at those gossipers, they will be devastated,” says Sencar; “In that respect, there is no problem with the AK Party, we need to see how it will solve this defeat.”

What about the tension that has become visible between the AK Party and MHP? Sencar makes an interesting analogy:

·                “This is a matter of a husband and wife at odds leading them to make love and fight. Both of them have a clear goal. Erdogan wants to stay in power, and MHP draws Erdogan's red lines on its own behalf or on behalf of the state. "They will take it this way."