Bayram tatilinin bitmesine birkaç gün kaldı. 15 Nisan Pazartesi’den itibaren 31 Mart seçimleriyle değişen siyasi iklimde fırtınalar bekleniyor. Fırtınalar elbette kazanan tarafı, CHP’yi de etkileyecek ama daha çok kaybeden tarafta, AK Parti ve genel olarak Cumhur İttifakı saflarında eseceğe benziyor.

Bayram boyunca Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AK Parti’nin yerel seçimde hem büyükşehirler ve iller düzeyinde hem de ülke genelinde CHP’nin -ilk kez- gerisine düşmesinin muhasebesini yaptığını söyledi zaten. Ankara’ya dönüşte AK Parti kurullarını toplaması ardından sadece parti üst seviyelerinde değil, (iddialara göre Beştepe dahil) üst bürokraside, hatta bakan koltuklarında değişiklikler beklenebilir. Kaynaklarım, Erdoğan’ın sadece başarısız olanlardan değil, daha çok kendi adına güç kullananlardan rahatsızlığına dikkat etmemi istedi; sizinle paylaşıyorum.

Özgür Özel’in Cumhurbaşkanına bayramlaşması, diyalog kanallarını açık tutma önerisinde bulunması ve ondan öneriyi “kıymetli bulduğu” yanıtını alması, siyaseten ön almasıdır. Bunu CHP’li belediyelerin iç denetimini yapacak bir yerel yönetimler kurulu girişimiyle birleştirince Özel’in seçim galibiyetini CHP bünyesinde gücünü pekiştirmekte kullanacağı tahmin edilebilir.

Kaybedenler-kazananlar

Seçim sonrası yaptığımız ilk değerlendirmelerde, Erdoğan ve AK Parti dışında kaybedenler arasında MHP lideri Devlet Bahçeli ve İYİ Parti lideri Meral Akşener’i de saymıştık.

MHP’nin ülke genelindeki oyları Mayıs 2023’ten Mart 2024’e, on ay içinde yüzde 10,3’ten yüzde 5’e, yani yarı yarıya düştü. İYİ Parti ise yarıya dahi yaklaşamadı: 10 ay içinde yüzde 9,9’dan, yüzde 3,8’e düştü. (Bu arada DEM’in ülke genelindeki oylarının da yüzde 9’dan, yüzde 5,7’ye düştüğüne dikkat çekelim. Oradaki iç hesaplaşma henüz dışa vurmadı ve bu yazının konusu değil.)

Ama örneğin 2023’te Cumhur İttifakı içinde yer alan Yeniden Refah ve BBP 2024’te seçime bağımsız girerek kazandılar. BBP Sivas gibi önemli bir büyükşehir belediye başkanlığını aldı. Yeniden Refah Şanlıurfa Büyükşehir ve Yozgat il belediye başkanlıklarını kazanmakla kalmadı, ülke genelindeki oylarını 10 ay içinde yüzde 2,9’dan yüzde 6,2’ye, neredeyse üç katına çıkardı.

“Bu ne sevgi ah, bu ne ıstırap?”

Kaybedenlerden Akşener, Parti içinden gelen suçlamalara kulak verip 27 Nisan için ilan ettiği seçimli olağanüstü Kurultayda aday olmayacağını açıkladı ve siyasetin milliyetçi-muhafazakâr kanadı karıştı.

Önce MHP lideri Bahçeli, Akşener’in partisinin başına kalmasını arzu ettiğini söyledi; oysa daha önce “yuvaya dön” çağrısı yapmıştı İYİ Partililere. Ardından BBP lideri Mustafa Destici’den “Bırakma, partinin başına kal çağrısı geldi. sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bayramlaşma telefonu sırasında “Partinizin başından ayrılmayın” dediği, Akşener’in de “nezaketi için teşekkür” ettiği haberi çıktı. Haber, İYİ Parti tarafından “algı operasyonu” iddiasıyla yalanlandı. İki kişi arasında geçen konuşma, iki taraftan birinin, ya da ikisinin bu konuşmayı başkalarıyla paylaşmalarıyla öğrenilebilirdi. Örneğin, son olarak Özel-Erdoğan görüşmesini “CHP kaynaklarına” dayanarak yazmıştım.

Peki, neydi bu Cumhur İttifakı saflarında birdenbire ortaya çıkan Akşener sevgisi? Neydi bu Akşener’in İYİ Parti liderliğini bırakmasından duyulan ıstırap ve telaşın kaynağı? Rakip bir partinin içişlerine bu müdahale ortaklığın nasıl açıklanabilirdi?

Cumhur İttifakında Akşener telaşı

Cumhur İttifakı bileşenlerindeki telaşı düne kadar hedefe koydukları Akşener’e birdenbire sempati beslemeye başlamalarıyla elbette açıklanamaz. Ya da yerel seçimler önceki performansıyla değerlendirip CHP’ye, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’a en sert muhalefeti onun yapmış olmasıyla.

İşin kökü daha derinde.

Cumhur İttifakında birdenbire beliren Akşener ilgisinin en temel iki nedeni var:

1- CHP 2023 seçim yenilgisiyle yönetimini değiştirdi, 2024’te kazandı. İYİ Parti liderliğini değiştirir ve başa İYİ Parti’yi “muhalefete muhalefet” görüntüsünden Akşener’in ilk dönemindeki gibi yine “iktidara muhalefet” çizgisine taşıyacak “yenilikçi” bir isim başa gelirse bu, -halen düşünülemez bir tabu gibi dursa da- AK Partiden MHP’ye, BBP’ye dek sağdaki -belki Yeniden Refah dışında- her partiye örnek oluşturacak bir gelişme olur. Milliyetçi-muhafazakâr parti yönetimleri mevcut yapılarını muhafaza etmek istiyor, siyaset lisanıyla statüko değişmesin istiyorlar.

İttifakı zayıflatabilir

2- Böyle bir durumda, yani Akşener’in aldığı inisiyatif sonucu İYİ Partiye, aslında Akşener’in ilk dönemindeki tanımı olan modernist, yani şehirli, eğitimli, laik milliyetçi bakış hâkim olursa, 2028 seçimlerinde sadece AK Parti değil, MHP, BBP ve son seçimlerde yüzde 1’in altında kalan partilerin gidişattan rahatsız seçmeni için de bir çekim alanına dönüşebilir. Bu durumun özellikle Bahçeli-sonrası bir çıkış planı, güçlü bir halef görülmeyen MHP için endişe kaynağı olduğu söylenebilir.

Bu iki gelişme de Cumhur İttifakını 2028 seçimleri yolunda toplumsal tabanları bakımından ve siyaseten zayıflatıcı gelişmeler sayılmalı.

Akşener’e İYİ Parti dışından “gitme kal” ilgisinin 2028 seçimleriyle doğrudan ilgisi var anlayacağınız; birileri kendi koltuklarına halel gelmesin diye Akşener’in sözünü geri alıp koltuğunu korumasını istiyorlar.

There are a few days left until the holiday break ends. Starting from Monday, April 15th, storms are expected in the changing political climate with the March 31st elections. Of course, the storms will affect the winning side, the CHP, but it seems to blow more on the losing side, the AK Party and the People's Alliance in general. 

During the holiday, President Tayyip Erdoğan already said that he was accounting for the fact that the AK Party fell behind the CHP - for the first time - in the local elections, both at the metropolitan and provincial level and throughout the country. Upon his return to Ankara, after the AK Party convenes its boards, changes can be expected not only in the upper levels of the party, but also in the upper bureaucracy (allegedly including Beştepe), and even in ministerial seats. My sources asked me to pay attention to Erdoğan's discomfort not only with those who fail, but also with those who use force on his behalf; I'm sharing it with you. 

Özgür Özel's congratulations to the President, his proposal to keep the dialogue channels open, and his reply that he found the suggestion "valuable", is a political move. Combining this with the initiative of a local government board that will conduct internal audit of CHP municipalities, it can be predicted that Özel will use his election victory to consolidate his power within the CHP.

Losers-winners

In our first evaluations after the election, we also counted MHP leader Devlet Bahçeli and İYİ Party leader Meral Akşener among the losers, apart from Erdoğan and the AK Party. 

MHP's votes across the country dropped by half, from 10.3 percent to 5 percent in ten months, from May 2023 to March 2024. İYİ Party, on the other hand, could not even come close to half: It fell from 9.9 percent to 3.8 percent in 10 months. (By the way, let us point out that DEM's votes across the country dropped from 9 percent to 5.7 percent. The internal reckoning there has not yet manifested itself and is not the subject of this article.) 

But for example, in 2023, the Re-Welfare group within the People's Alliance and BBP won the 2024 elections by running independently. BBP won the mayoralty of an important metropolitan city such as Sivas. Re-Welfare not only won the Şanlıurfa Metropolitan Municipality and Yozgat provincial mayoralties, but also almost tripled its votes across the country, from 2.9 percent to 6.2 percent in 10 months.

“Oh, what love is this, what suffering is this?”

Akşener, one of the losers, listened to the accusations from within the Party and announced that she would not be a candidate in the extraordinary elective congress she announced for April 27 , and the nationalist-conservative wing of politics became confused. 

First, MHP leader Bahçeli said that he wanted Akşener to remain the head of his party; However, he had previously called on İYİ Party members to "go home". Then came the call from BBP leader Mustafa Destici, "Don't quit, stay at the head of the party." Then, news emerged that President Erdoğan said, "Stay with your party" during the Eid phone call, and Akşener thanked her for her kindness . The news was denied by the İYİ Party on the grounds of " perception operation ". A conversation between two people could be learned by one or both parties sharing this conversation with others. For example, I last wrote about the Özel-Erdoğan meeting based on " CHP sources ". 

So, what was this love for Akşener that suddenly emerged in the ranks of the People's Alliance? What was the source of the anguish and anxiety felt after Akşener left the leadership of the İYİ Party? How could this intervention in the internal affairs of a rival party be explained by the partnership?

Akşener anxiety in the People's Alliance

Of course, the panic among the members of the People's Alliance cannot be explained by the fact that they suddenly started to sympathize with Akşener, whom they had targeted until yesterday. Or considering his previous performance in the local elections, the fact that he was the harshest opposition to the CHP, Ekrem İmamoğlu and Mansur Yavaş. 

The root of the matter is deeper. 

There are two main reasons for the interest in Akşener that suddenly appeared in the People's Alliance: 

1- CHP changed its management with the 2023 election defeat and won in 2024 . If the İYİ Party changes its leadership and an "innovative" name comes to power, which will take the İYİ Party from the image of "opposition to the opposition" to the line of "opposition to the government" as in Akşener's first term, this - although it still seems like an unthinkable taboo - will change the AK Party from the MHP to the MHP. It would be a development that would set an example for every party on the right, from BBP to BBP - except perhaps Re-Welfare. Nationalist-conservative party administrations want to preserve their current structures, and in political language, they do not want the status quo to change.

Could weaken the alliance

2- In such a case, that is, if the modernist, that is, urban, educated, secular nationalist view, which is the definition of Akşener in her first term, dominates the İYİ Party as a result of the initiative taken by Akşener, not only the AK Party, but also the MHP, BBP and other nationalists in the last elections will be in power in the 2028 elections. It may also become an area of ​​attraction for voters who are disturbed by the current state of affairs of the parties that remain below 1 percent. It can be said that this situation is a source of concern especially for the MHP, which does not see a post-Bahceli exit plan or a strong successor. 

Both of these developments should be considered as developments that weaken the People's Alliance in terms of its social base and politically on the way to the 2028 elections. 

As you can see, the "don't go and stay" interest in Akşener from outside the İYİ Party has a direct relationship with the 2028 elections; They want Akşener to take back her words and keep her seat so that no one will harm their seat.