Nasıl ki 31 Mart seçimlerinin yerel olmanın ötesinde ulusal bir anlamı var; Pazar günkü seçim sonuçlarının ulusal çerçevenin ötesine giden uluslararası anlamı da var.

Batılıların büyük bir kısmında, oryantalist bakış açısından da kaynaklanan Türkiye'yi demokratik çerçeveye oturtamama hâli vardır. 

Türkiye'yi özellikle de Avrupa ailesi içinde görmek istemeyenlerin Türkiye'nin demokrasi olamayacağına inanmak işlerine gelir. 

Aslına bakarsanız, bu inanışı doğru çıkartmak için elimizden geleni de yapıyoruz. Üstelik kendi içimizde bile Türkiye'nin demokratik refleks gücüne inanmayan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hiçbir şekilde iktidarı terk etmeyeceği düşüncesinde olanlar da az değil. 

Dünya, Mayıs seçimlerini nasıl okudu?

Geçen sene bu zamanlar, Mayıs seçimleri yaklaşırken, yabancı diplomat olsun, gözlemci olsun, meslektaş ya da tanıdıklar olsun; Türkiye'de iktidarın seçimler yoluyla el değiştirebileceğine kuşkuyla bakanlarla çok cebelleştim. 

Geçen seneki seçimlerde hiçbir zaman muhalefet bloğunun kazanacağına dair büyük bir iyimserliğe kapılmadım. Seçimlere eşit şartlarda gidilmediğini de hep vurguladım.

Ama "muhalefet ne yaparsa yapsın Erdoğan bir yolunu bulur yine kazanırcıların" bu kesip atma haline karşı çıkmaya çalıştım. 

Muhalefet hata yaparsa kaybeder; ve nitekim hata yaptı ve kaybetti. Bugün geriye bakıp bunu çok daha net görebiliyoruz.  

Türkiye'yi Rusya-Orta Asya-Orta Doğu hattına hapsetmek 

Ama o dönem, Batılı gözlemciler, muhalefetin hatalarına bakmak yerine bütün ekonomik sıkıntılara rağmen Erdoğan'ın kazanmasını Türkiye'de otoriter rejimin konsolide olmasına ve zaten çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede demokrasinin hiçbir zaman sağlam şekilde kök tutamayacağıyla açıkladılar. Türkiye'yi Rusya-Orta Asya-Orta Doğu hattındaki ülkelerle aynı kategoriye koymak kolaycılığını tercih ettiler. Genel seçim sonuçları Türkiye'den demokrasi çıkmaz duygusunu perçinledi. 

Şimdi ise, CHP'nin birinci parti çıkmasına Türkiye'de pek çok kişi ne kadar şaşırdıysa, yabancı gözemciler açısından da eminim 31 Mart seçim sonuçları büyük bir sürpriz oldu. Sonuçta özellikle Batılı gözlemciler de seçmenin seçimlerle demokratik yoldan iktidarı yerelde pek çok yerde değiştirdiğini kabul etmek durumunda. 

Seçmenin demokrasi talebiyle, hukuk ve adalet talebiyle değil, tamamen ekonomik kriz nedeniyle CHP'yi birinci parti yaptığı savı, sonucun demokrasi adına önemini küçültmez. Özellikle Batılı ülkelerdeki, Türkiye'de seçimlerin göstermelik olarak yapıldığı, AKP ve Erdoğan'ın asla iktidarı terk etmeyeceği algısının en azından bu aşamada sarsılmış olması gerekir.

Bugün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Brüksel'deki NATO Dışişleri Bakanları toplantısına katılacak. Kendisi "bir bilen olarak" İstanbul'a mutlaka Murat Kurum'un belediye başkanı olması gerektiğini buyurmuş biri de olsa, seçim sonuçları nedeniyle Türkiye'ye daha fazla saygı duyulan bir salona girecek. 

CHP'nin uluslararası vizyonu 

CHP'nin de seçim sonuçlarını uluslararası bir vizyonla okuması; dahası bundan sonra siyasetinde uluslararası vizyona daha fazla yer açması gerekir.

Bunun ipuçlarının özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 31 Mart gecesi yaptığı konuşmada görmek sevindirici. 

Hatırlarsanız, Erdoğan da genelde balkondan yaptığı zafer konuşmalarında, AKP'nin seçim zaferinin Balkanlar ve Ortadoğu'nun da kazandığı anlamına geldiğini söylerdi.

2014 konuşmasında kendisinin seçilmesiyle birlikte kazananlar arasında Bağdat, İslamabad, Saraybosna, Üsküp, Şam, Halep, Humus, Ramallah, Gazze ve Kudüs'ü de anmıştı. 

Yani Erdoğan'ın bahsettikleri, İslam kimliği ile duygudaşlık kurduğu Müslüman topluluklardı. Yoksa Sırbistan'lıların yada yada Belarusların AKP kazandığı için zil takıp oynamayacağını o da biliyordu.

İmamoğlu'nun hedefinde ise, otoriterliğin yükselişte olması nedeniyle tedirgin olan dünyadaki demokratlar vardı.

Sarıyer'deki CHP merkezinden yaptığı konuşmada İstanbul seçim sonuçlarının dünyaya verilmiş çok önemli bir mesaj olduğunu söyleyen İmamoğlu, dünyada demokrasiler gerilerken otoriter yönetimlerin iktidara geldiğini, insanların "acaba demokrasi tarihinin sonuna mı geldik?" sorusunu sorduklarına dikkat çekti.

"Özellikle yakın coğrafyamız için bu demokratik zaferin anlamı çok büyük," diyen İmamoğlu "otoriter rejimler altında mutsuz olan, ezilen halklar bugün gözlerini İstanbul'a çevirdiler," diye konuştu. "1923'te Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyet'in tüm ezilen milletlere ilham kaynağı olmasıyla" benzerlik kurdu.

Erdoğan Batı'ya bağıran, çağıran, kafa tutan lider konumuyla özellikle Orta Doğu sokaklarında büyük popülarite kazandı. Ancak U dönüşleri yaparak Müslüman halkları ezen liderlerle yeniden sarmaş dolaş olması, son Gazze savaşında İsrail'le ticareti kesmeyerek söylemiyle eylemleri arasındaki farkın bu popülariteyi sarsmış olması muhtemeldir.

İmamoğlu'nun "Batı demokrasilerinin ışığı olduğunuz," dedikten sonra "ama daha önemlisi özgürlüğü ve eşitliğe hasret bir şekilde demokratik rejimlerde yaşamayı hak eden Müslüman halklara rehber oldunuz" diyerek, özellikle Orta Doğu'daki müslümanları adreslemesini, Erdoğan'ın bölge lideri konumlanmasına karşı rakip bir konumlandırma olarak görüyorum. Sadece lider anlamında değil; çok daha önemlisi kavramsal anlamda. 

Türkiye, halkının çoğunluğu Müslüman bir ülkenin büyük eksikliklere rağmen demokrasiyle yönetilebileceğini dünyaya gösterdiği için ve NATO'dan Avrupa Konseyi'ne Batılı demokratik kurumların içinde yer alabildiği için İslam dünyasında saygı gördü. CHP'nin demokrasi mücadelesinin bölgeye örnek olması, iktidarın dış politika söylemindeki görece üstünlüğün kırılması açısından da önem taşıyacak.

Just as the March 31 elections have a national meaning beyond being local; Sunday's election results also have international implications that go beyond the national framework.

The majority of Westerners have an inability to place Turkey within a democratic framework, which also stems from their orientalist perspective.

It would be convenient for those who do not want to see Turkey, especially within the European family, to believe that Turkey cannot be a democracy.

In fact, we do our best to prove this belief true. Moreover, even among ourselves, there are many people who do not believe in Turkey's democratic reflex power and think that President Recep Tayyip Erdoğan will never leave power.

How did the world read the May elections?

This time last year, as the May elections were approaching, whether foreign diplomats, observers, colleagues or acquaintances; I struggled a lot with those who were skeptical that power in Turkey could change hands through elections.

In last year's elections, I was never very optimistic that the opposition bloc would win. I have always emphasized that the elections were not held under equal conditions.

But I tried to oppose this "no matter what the opposition does, Erdogan will find a way to make money again" situation.

If the opposition makes a mistake, it loses; and indeed he made a mistake and lost. Today we can look back and see this much more clearly.

Confining Turkey to the Russia-Central Asia-Middle East line

But at that time, Western observers, instead of looking at the mistakes of the opposition, explained Erdogan's victory despite all the economic difficulties as the consolidation of the authoritarian regime in Turkey and that democracy could never take firm root in a country with a Muslim majority. They preferred the convenience of putting Turkey in the same category with the countries along the Russia-Central Asia-Middle East line. The general election results reinforced the feeling of impasse of democracy in Turkey.

Now, just as many people in Turkey were surprised by CHP's emergence as the first party, I am sure that the March 31 election results were a big surprise for foreign observers as well. As a result, Western observers in particular have to accept that voters have changed power democratically in many local places through elections.

The claim that the voters made CHP the first party not because of the demand for democracy, law and justice, but purely because of the economic crisis, does not diminish the importance of the result for democracy. The perception, especially in Western countries, that the elections in Turkey were held for show and that AKP and Erdoğan will never leave power should have been shaken at least at this stage.

Today, Minister of Foreign Affairs Hakan Fidan will attend the NATO Foreign Ministers meeting in Brussels. Even though he is someone who "as a know-it-all" told Istanbul that Murat Kurum should be the mayor, he will enter a hall where Turkey is more respected due to the election results.

CHP's international vision

CHP should also read the election results with an international vision; Moreover, it should make more room for an international vision in its politics from now on.

It is pleasing to see the clues to this, especially in the speech given by Istanbul Metropolitan Municipality Mayor Ekrem İmamoğlu on the night of March 31.

If you remember, in his victory speeches from the balcony, Erdoğan would often say that the AKP's election victory meant that the Balkans and the Middle East had also won.

In his 2014 speech, he also mentioned Baghdad, Islamabad, Sarajevo, Skopje, Damascus, Aleppo, Homs, Ramallah, Gaza and Jerusalem among the winners after his election.

In other words, what Erdoğan was talking about were the Muslim communities with whom he empathized with the Islamic identity. Otherwise, he also knew that Serbians or Belarusians would not wear bells and play because AKP won.

İmamoğlu's target was the democrats around the world who were uneasy about the rise of authoritarianism.

In his speech from the CHP headquarters in Sarıyer, İmamoğlu said that the Istanbul election results were a very important message to the world, adding that while democracies were declining in the world, authoritarian governments were coming to power, and that people were wondering, "Have we come to the end of the history of democracy?" He pointed out that they asked the question.

"This democratic victory has great meaning, especially for our nearby geography," said İmamoğlu, adding, "The unhappy and oppressed peoples under authoritarian regimes have turned their eyes to Istanbul today." He drew a similarity with "the Republic founded by Atatürk in 1923 being an inspiration to all oppressed nations."

Erdogan gained great popularity, especially in the streets of the Middle East, with his position as a leader who shouts, calls and defies the West. However, it is possible that this popularity has been shaken by the fact that he is once again entwined with leaders who oppress Muslim peoples by making U-turns, and the difference between his rhetoric and actions by not cutting off trade with Israel in the last Gaza war.

After İmamoğlu said, "You are the light of Western democracies," he said, "But more importantly, you have been a guide to Muslim peoples who deserve to live in democratic regimes, longing for freedom and equality." I see it as a positioning. Not just in the sense of leadership; Much more importantly, conceptually.

Turkey was respected in the Islamic world for showing the world that a predominantly Muslim country could be governed democratically, despite major shortcomings, and for being able to take part in Western democratic institutions, from NATO to the Council of Europe. CHP's struggle for democracy being an example for the region will also be important in terms of breaking the relative superiority in the government's foreign policy discourse.