Seçimlere 5 gün kaldı. Elbette Türkiye’nin dört bir yanındaki seçimler önemli ama İstanbul bir başka önem taşıyor. Hem sayısal hem anlamsal... Sayılar Türkiye İstatistik Kurumu’ndan, anlam ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kendisinin yanında Dışişleri-İçişleri Bakanı dahil tüm Kabine'yi, devleti seferber etmesi.  

Önce sayılar…

Türkiye’nin nüfus açısından en büyük ili İstanbul. 81 ilden yaklaşık 17 milyon kişi burada yaşıyor. Ülke nüfusunun 5'te 1'i yani. 11 milyon 314 bin seçmeni var. 61 milyon 400 bin seçmenin 5.4’ü. 16 milyon emeklinin 2.6 milyonu İstanbul’da. Yani neredeyse her 4 seçmenin 1'i emekli. İlginç bir bilgi; ilin genç nüfusu az. Yüzde 15 civarında, 15-24 yaş arası, genç var. Bu arada yine rakamlara göre Türkiye genelinde ‘genç’ olanlar arasında en yoğun olan yaş aralığı yüzde 30.2 ile 20-22 arasındakiler.

Emekli olmak, hele bir de İstanbul’da yaşanıyorsa zor çok zor. Barınmadan gıdaya her geçen gün güçleşen hayat şartları... Bir zamanların farklı bir durumu için kullanılan vurgusuyla ‘genel’ değil bu ‘yerel yerel’ diye düşünenler olacaktır. Ama durum onu göstermiyor. Sadece emekliler için değil. 

Ulaş Tol’un koordinatörlüğünde çalışan Core Araştırma’nın gençler ile yaptığı bir araştırmanın sonucuna göre seçim ‘yerel’ olsa da gençlerin şikayeti ‘ekonomik sorunlar’ ve bunun yaşamlarına etkisi noktasında kilitlenmiş durumda. Yine bu araştırma sonuçlarına göre gençler liderleri önemsiyor. Parti ve vaat arkadan geliyor. ‘Göçmen’ konusu da gençlerin kafasını karıştıran konulardan. Araştırmada İstanbul ve Ankara’ya özel bir yer verilmiş. Gençler Ekrem İmamoğlu’nun ‘yurt, burs, kamu kullanımına açtığı tesislerden’ etkilenmiş. İmamoğlu’nun aklının ‘tam olarak İstanbul’da olmadığı’ eleştirileri de öne çıkanlardan. Bir de iktidara yakın gençler İmamoğlu yeniden kazanırsa devletin desteğini alamayabileceğini düşünüyor. Murat Kurum için söylenenler ise ‘zayıf aday, AKP’nin bagajlarını taşıyor, bu kadar tanımadan önce -gaflara da atıf yapılarak- daha önemli görüyorduk...’

İstanbul’da DEM ile ilgili söylenen çarpıcı noktalardan biri Başak Demirtaş’ın adaylıktan çekilmesiyle birlikte ‘Adayımız çekildi’ diyen bir kitlenin varlığı…

Araştırmadan son bir not; gençler büyükşehirlerde stratejik oy kullanırken ilçe ve belediye meclisi için keyfi ya da gönülden oy kullanabileceklerini belirtmiş.

Emekliler, gençler, orta direk ve yoksullar… İstanbul Doku Araştırması 2022 sonuçlarına göre ‘Hanenizi çevrenize ve topluma göre ekonomik anlamda hangi seviyede görüyorsunuz?’ sorusuna yanıtlarda en yüksek oran yüzde 38.1 ile ‘düşük’ yanıtında görünüyor. Bunu yüzde 36.5 ile ‘orta’ yanıtı takip ediyor. 2022’den bugüne yoksulluğun yükselişini hesaba katarsak ‘orta’dan çözülmenin arttığını tahmin edebiliriz. Buna gelir eşitsizliğinin, Gini katsayısının son 20 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını da eklemeliyiz.

Türkiye’nin bir laboratuvarı olarak görebileceğimiz İstanbul’da, ekonomiden yaşam kalitesine iktidarın yarattığı düzenin sıkıştırdığı geniş bir kitle var. 2023 seçimlerinde ana faktörün ekonomi olmadığını, sadece ‘tencereye bakarak’ hesabın yanlış çıkacağını gördük. Ancak bu kez farklı bir durum gözüküyor. Yerel ile genelin karıştığı 31 Mart 2024 seçimlerinde İmamoğlu önde gözüküyor.

Cumhur İttifakı’nın iki ana oyuncusu AKP ve MHP, İstanbul’da yan yana duruyor. Ancak geçen seçimlerin Millet İttifakı yerinde değil. Her bir parti kendi adayını çıkardı. Hatta bu partilerin başkan ve adayları, neredeyse iktidardan çok  ‘eski ortaklarının’ adayını eleştiriyor. İmamoğlu bir yerde tek başına kalmış durumda. Bir yanda Cumhur İttifakı, bir kısmının adı ‘devlet ile birlikte anılan’, eski bürokrat-yeni bakan (Fidan-Yerlikaya) tüm Kabine seferber, diğer partiler kendi adaylarıyla-eleştirileriyle meydanda… DEM Parti iddialı bir aday çıkarmış durumda.

Erdoğan siyasette yarattığı düzenle ve kendisinin-MHP’nin, tüm Kabine'nin, medyanın neredeyse tamamının gücüyle yükleniyor. İstanbul’daki seçimi adeta kendisi için-kendi eliyle, liderliğinin-yönetiminin-kararlarının hatta Kabine'sinin bir referandumuna çevirmiş durumda. 2028 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin fragmanını yaşayacak gibiyiz. Erdoğan ile İmamoğlu erken bir final oynayacak. Sonuçları elbet yakın gelecek için de anlam ifade edecek.

5 days left until the elections. Of course, elections all over Turkey are important, but Istanbul is of extra importance. Both numerical and semantic... The numbers are from the Turkish Statistical Institute, the meaning is that President Tayyip Erdoğan mobilized the entire Cabinet and the state, including the Minister of Foreign Affairs and Internal Affairs, in addition to himself.  

Numbers first…

Turkey's largest city in terms of population is Istanbul. Approximately 17 million people from 81 provinces live here. That is 1/5 of the country's population. It has 11 million 314 thousand voters. 5.4 of 61 million 400 thousand voters. 2.6 million of the 16 million retirees are in Istanbul. That means almost 1 in every 4 voters is retired. Interesting information; The young population of the province is small. Around 15 percent are young people, between the ages of 15-24. Meanwhile, according to the figures, the most prevalent age group among 'young people' in Turkey is those between 20-22, with 30.2 percent.

Retiring is very difficult, especially if you live in Istanbul. Living conditions, from shelter to food, are becoming more difficult day by day... There will be those who think that this is 'local', not 'general', with the emphasis that was once used for a different situation. But the situation does not show that. It's not just for retirees.

According to the results of a research conducted with young people by Core Research, working under the coordination of Ulaş Tol , although the election is 'local', the complaints of the young people are focused on 'economic problems' and its impact on their lives. Again, according to the results of this research, young people care about leaders. The party and the promise follow. The issue of 'immigrant' is also one of the issues that confuses young people. A special place was given to Istanbul and Ankara in the research. Young people were impressed by Ekrem İmamoğlu 's 'dormitories, scholarships, and facilities opened for public use'. Criticisms that İmamoğlu's mind is 'not entirely in Istanbul' are also prominent. Moreover, young people close to the government think that if İmamoğlu wins again, he may not receive the support of the state. What is said about Murat Kurum is 'he is a weak candidate, he carries the AKP's baggage, we saw him as more important before we got to know him that much - also referring to his blunders...'

One of the striking points about DEM in Istanbul is the existence of a mass of people who say 'Our candidate withdrew' after Başak Demirtaş withdrew her candidacy...

A final note from the research ; He stated that while young people vote strategically in metropolitan cities, they can vote arbitrarily or voluntarily for district and municipal councils.

Retirees, young people, the middle class and the poor... According to the results of the Istanbul Texture Survey 2022, 'At what economic level do you see your household compared to your environment and society?' The highest rate of answers to the question appears to be 'low' with 38.1 percent. This is followed by the 'medium' answer with 36.5 percent. If we take into account the rise in poverty from 2022 to date, we can predict that dissolution from the 'middle' has increased. We should also add that income inequality and the Gini coefficient have reached their highest level in the last 20 years.

In Istanbul, which we can see as a laboratory of Turkey, there is a large mass of people who are squeezed by the order created by the government, from economy to quality of life. We have seen that the main factor in the 2023 elections is not the economy, but simply 'looking at the pot' and the calculation will be wrong. However, this time there seems to be a different situation. İmamoğlu seems to be ahead in the March 31, 2024 elections, where local and general elections are mixed.

The two main players of the People's Alliance, AKP and MHP, stand side by side in Istanbul. However, the Nation Alliance of the last elections is not in place. Each party nominated its own candidate. In fact, the presidents and candidates of these parties criticize the candidates of their 'former partners' almost more than the government. İmamoğlu is left alone somewhere. On the one hand, the People's Alliance, some of whose names are 'associated with the state', the entire Cabinet, from former bureaucrats to new ministers ( Fidan-Yerlikaya ), are mobilized, and other parties are in the square with their own candidates and criticisms... DEM Party has put forward an ambitious candidate.

Erdoğan is burdened by the order he has created in politics and the power of himself, the MHP, the entire Cabinet, and almost the entire media. He has almost turned the election in Istanbul into a referendum for himself, his leadership, his administration, his decisions, and even his Cabinet. We seem to be experiencing the trailer of the 2028 presidential elections. Erdoğan and İmamoğlu will play an early final. The results will of course have meaning for the near future.