MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın 29 Haziran’da Hamas Şura Meclisi Başkanı Muhammed İsmail Derviş ve beraberindekiler ile yaptığı duyurulan görüşmenin dört başlık altında yürütüldüğü anlaşılıyor.

1- Gazze’de yaşanan insani trajedi,

2- Gazze’deki insani dramın ve yıkımın sona erdirilerek yardım geçişlerinin derhal sağlanması için Türkiye’nin uluslararası toplumla ile birlikte yürüttüğü çabalar,

3- Filistinli guruplar arasında uzlaşı sağlaması,

4- Gazze’de kalıcı ateşkese ulaşılması için atılacak adımlar.

Bu dört maddeye içkin bir beşinci maddeninse Hamas’ın geleceği, daha doğrusu Hamas’ın silahlı bir örgüt olarak kalıp kalmayacağı olduğu söylenebilir. Gazze’yi dünyadaki cehennem haline çeviren İsrail’in Hamas’ın her eyleminin acısını sivil halktan çıkarmaya, ABD ve Batı Avrupa’nın desteğiyle devam edeceği ortada. Donald Trump yönetimi şimdiden Hamas’ın silah bırakması halinde siyasi hayatına devam edebileceğinden bahis açmaya başladı.

PKK ve Hamas’ın silahsızlandırılması

Hamas’ın ilk aşamada İsrail’le ateşkes, sonra Ramallah’taki FKÖ ile barış sonra da silah bırakarak siyasi parti olarak varlığını sürdürme fikri ile Türkiye’de (2024 Ekiminden bu yana) PKK’nın silah bırakıp parlamenter siyasete dahil edilmesi projesinin baştan beri böyle tasarlandığını söylemek için henüz yeterli kanıt yok.

Moskova ve Tahran etkisinin kırılmış göründüğü yeni Ortadoğu tasarımında bu iki sürecin irtibatlandırılmaya çalışıldığını söyleyebiliriz.

Birazdan ayrıntısıyla göreceğiz ama Türkiye’nin Hamas’la son aylarda artan trafiğinde son halka olan, ama sonuncu olmayacağı anlaşılan trafiğiyle eş zamanlı olarak Dışişleri Bakanı Fidan’ın İsrail-İran barışı, Türkiye’deki ABD Büyükelçisi Barrack’ın da çok yakında Hamas ateşkesi beklediği, İsrail’in “yeniden tanımlanması” gerektiği bunun “anahtarının Türkiye’de” olduğu açıklaması geldi.

Yeni Ortadoğu kuruluyor

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Mayıs 2023’te yeniden seçilmesinden bu yana Türkiye’nin Ortadoğu’daki belli başlı gelişmelere Hamas ve PKK penceresinden baktığımızda ortaya bir paralellik çıkıyor. Yeni Ortadoğu’nun kuruluşunda Türkiye’nin Hamas’ı ateşkes ve belki sonraki aşamada silah bırakmaya ikna edebilmesi önemli etken olacak gibi görünüyor.

Bir asır önceki gizli Sykes-Picot ile emperyalist bakışla kurgulanmaya çalışılan Ortadoğu tutmadı. Petrol ve silah sanayii dışında kazanan olmadı ve bölge halkları bunu kanlarıyla ödedi; başta Filistinliler olmak üzere hala da ödüyor.

Yeni Ortadoğu sadece Müslümanlık ortak zemininde kurgulanmıyor sanki. Kuzey Afria, güney Asya yok artık. Henüz kurulmakta olan denklemin ikinci türevini aldığınızda karşınıza Türkiye, İsrail ve Suudi Arabistan çıkıyor. Ve yeni aktörler, onu yazının sonuna bırakıyorum.

Şimdi gelin Erdoğan’ın yeni dönemine başladığı 2023 Haziran’ından itibarından bugüne dek, en azından açık kaynaklarda görünene bakalım.

Gazze Kriziyle başladı

• 17 Temmuz 2023– Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye Ankara’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi.

• 7 Ekim 2023: Hamas, Gazze sınırını aşarak İsrail’e saldırdı, en az 1200 kişiyi öldürdü. İsrail’in başlattığı saldırılarda bugüne dek Gazze’de öldürülen Filistinli sayısı, 29 Haziran’da öldürülen 72 kişiyle 56,500’ü aştı.

• 4 Temmuz 2024: Haniye, Gazze’de ateşkes talebiyle Türkiye, Mısır ve Katar yetkilileriyle görüşmeler yaptı.

• 30 Temmuz 2024: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Haniye ile Tahran’da, (19 Mayıs’ta şaibeli bir helikopter kazasında ölen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin yerine seçilen) Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni sırasında görüştü.

• 31 Temmuz 2024: Haniye, sabaha karşı Tahran’da Devrim Muhafızlarının misafirhanesinde İsrail suikastıyla öldürüldü.

Hamas ve Hizbullah’a darbeler

• 13 Eylül 2024: MİT Başkanı İbrahim Kalın, Ankara’da Hamas Siyasi Büro temsilcileriyle görüştü.

• 17-19 Eylül 2024: İsrail istihbaratı Mossad, Lübnan’da Hizbullah kadrolarına çağrı cihazları ve telsizlere yerleştirilmiş bombalarla saldırdı. İran’ın Ortadoğu’da Hamas’la birlikte önemli vekil gücü Hizbullah yönetim kadroları darmadağın oldu.

27 Eylül 2024-Hizbullah lideri Hasan Nasrallah İsrail Suikastıyla öldürüldü.

16 Ekim 2024-Haniye’nin yerine geçen Hamas lideri Yahya Sinvar, İsrail suikastıyla öldürüldü.

• 18 Ekim 2024: Fidan, İstanbul’da Hamas Şura Meclisi Başkanı Muhammed İsmail Derviş ve Siyasi Büro üyeleriyle görüştü.

PKK açılımı, Suriye’de değişim

• 22 Ekim 2024: MHP lideri Devlet Bahçeli, PKK lideri Abdullah Öcalan’a örgütünden silah bırakma ve kendini feshetmesini istemesi çağrısı yaptı.

• 8 Aralık 2024: Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad Rusya’ya kaçtı. Bir hafta önce İdlib’den yola çıkan Heyet Tahrir el Şam lideri “Muhammed el Golani” kod adlı Ahmed Şara Şam’a girip yönetimi aldı.

Suriye’de İran’dan sonra Rusya’nın etkisi de büyük darbe aldı. İsrail, Golan’ın da ötesinde Suriye topraklarına girip askeri operasyonlara başladı.

• 12 Aralık 2024: Kalın, bu ziyaret için Türkiye’ye gelen Katar istihbarat başkanıyla birlikte Şam’a gitti, Şara ile görüşen ilk yabancı devlet yetkilisi oldu, Emevi Camiinde namaz kıldı.

• 28 Aralık 2024: Kalın, Hamas heyetiyle görüştü.

• 13 Ocak 2025: Kalın Hamas yetkilileriyle telefon görüşmesi yaptı.

Trump: Türkiye’den haberler iyi

• 20 Ocak 2025: Donald Trump, ABD’de İkinci Dönem Başkanlığına başladı.

• 29 Ocak 2025: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Derviş başkanlığında Hamas heyetini Ankara’da, Cumhurbaşkanlığında kabul etti. Görüşmeye Fidan, Kalın ve diğer üst düzey yetkililer de katıldı.

• 27 Şubat 2025: Öcalan, İmralı Cezaevinde görüştüğü DEM Parti heyeti aracılığıyla PKK’yı silah bırakma ve kendisini feshetmeye çağırdı.

• 16 Mart 2025: Erdoğan ve Trump telefon görülmesinde Rusya-Ukrayna, İsrail-Gazze ve Suriye-PKK konuşuldu.

• 22 Mart 2025: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayya başkanlığındaki bir Hamas heyetiyle görüştü.

• 22 Mart 2025: Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Hamas’ın silahları bırakması halinde Gazze’de kalıp siyasi hayata katılabileceğini söyledi. “Türkiye’den harika haberler geliyor” dedi.

• 24-25 Mart 2025: Erdoğan’ın Güvenlik ve Dış Politika Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç Vaşington’da Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Walz, ertesi gün Fidan, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüştü. Trump, “Türkiye’nin kadim bir medeniyet, Erdoğan’ın iyi bir lider” olduğunu söyledi.

Fidan ve Kalın mekik dokuyor

• 9 Nisan 2025: Türkiye ve İsrail heyetleri, Suriye’de çatışmak durumunda kalmamak için Azerbaycan’ın kolaylaştırıcılığı ile Bakü’de görüşmelere başladı. Bu

• 10 Nisan 2025: Cumhurbaşkanı Erdoğan, DEM İmralı heyetinden Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder ile görüştü, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’a sürecin yasal düzenlemeleri için çalışmaya başlaması talimatı verdi.

• 19 Nisan 2025: Fidan ve Kalın Ankara’da Hamas heyetiyle görüştü.

• 12 Mayıs 2025: PKK 7-9 Mayıs’ta yaptığı 12. Kongre ile örgütü fesih ve silahlı mücadeleye son verme kararı aldıklarını ilan etti.

• 14 Mayıs 2025: Riyad’da bulunan Trump, Şara, Muhammed bin Selman ve telefonla katılan Erdoğan ile görüşmesi ardından Suriye’ye yaptırımları kaldıracağını açıkladı.

• 25 Mayıs 2025: Barrack, Suriye’nin bölünmeyeceğini, yeni bir Sykes-Picot olmayacağını söyledi.

• 29 Mayıs 2025: Fidan hem Katar Başbakan ve Dışişleri Bakanı Abdurrahman El Thani hem de Katar’da bulunan Hamas yetkilileriyle birer telefon görüşmesi yaptı.

İsrail-İran’a savaşı ve PKK süreci

• 2 Haziran 2025: Barrack, PKK bağlantılı SDG’nin Suriye’de DEAŞ’a karşı ABD’nin müttefiki olduğunu ve desteği sürdüreceklerini söyledi. Fidan aynı gün ABD desteğinin son bulması gerektiğini söyledi.

• 2 Haziran 2025: Kalın, Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Halil el-Hayya ile telefon görüşmesi yaptı.

• 13 Haziran 2025: İsrail, İran’a saldırdı. İran’ın karşılık verdi.

• 18 Haziran 2025: DEM Partili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile görüşmeleri ardından çözüm sürecinin siyasi garantiler ayağı için Meclis’in 15 Temmuz’da tatile girmesi öncesinde TBMM Komisyonu kurulacağını söyledi. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ise, “önce PKK silah bırakmalı” diyor.

• 22 Haziran 2025: Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun isteği üzerine İran’ın nükleer tesislerini bombaladı. İran 24 Haziran’da Katar’daki ABD üssüne, önceden haber vererek füze attı. 25 Haziran’da ateşkes ilan edildi.

“Yeni İsrail” ve Türkiye mi?

• 29 Haziran 2025: Barrack, İzmir’de Anadolu Ajansına İran’la çatışmaların ardından “İsrail’in yeniden tanımlanması” gerektiği, bunun “anahtarının Türkiye’de” olduğunu ve yakında “Gazze’de ateşkes beklediğini” söyledi.

• 29 Haziran 2025: MİT Başkanı İbrahim Kalın, Hamas yöneticisi Derviş’le görüştü.

• 30 Haziran 2025: Ankara’da bulunan İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ile görüşen Fidan, “İran-İsrail arasında barışın Türkiye’nin stratejik hedeflerinden biri olduğunu söyledi.

• 30 Haziran 2025: DEM Partili Sezai Temelli, PKK’nın silah bırakma işlemine Temmuz başlarında başlamasını beklediklerini söyledi.

Belli ki bu trafik Temmuz ayında daha da hızlanmaya başlayacak.

İsrail’in yeniden tanımlanması ifadesinin altını çizmek gerekiyor.

Bununla ülkelerin fiziki sınırları mı kast ediliyor? Beyanlara bakacak olursak öyle değil ama beyanların günlük, saatlik değiştiği bir dönemdeyiz; her şey oluşum halinde.

Yeni Ortadoğu, yeni aktörler

Ama yeni Ortadoğu’nun artık Mısır, belki Libya’nın ötesinde Kuzey Afrika’yı kapsamayacağından, buna karşın İran’ın kuzey, Türkiye’nin Doğu komşusu Azerbaycan’ı, Ermenistan’ı, belki Gürcistan’ı kapsayacağından, geniş Ortadoğu’nun artık Karadeniz ve Hazar kıyılarına uzanacağından söz edebiliriz.

Örneğin Azerbaycan artık yeni Ortadoğu’nun bir aktörüdür. Gazze Krizi boyunca Türkiye’nin, en azından resmi söylemde bütün ticari ilişkisini kestiği İsrail’in petrolünün yarısı, Bakü-Tiflis-Ceyhan hattı üzerinden Azerbaycan’dan aktı. Azerbaycan, az önce değindi, Suriye’de Türkiye ve İsrail’in çatışmama kuralları için devreye girdi. Türkiye’de büyük yatırımları olan Azerbaycan petrol şirketi SOCAR, 7 Haziran’da İsrail’in Akdeniz’deki Tamar gaz yataklarının yüzde 10’unu altığını açıkladı. O arada Azerbaycan-Ermenistan barış anlaşması için son aşamaya gelindi ve İsrail İran savaşının ortasında, 20 Haziran’da Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Erdoğan’ı ziyarete geldi. Bir gün önce de İlham Aliyev Türkiye’deydi.

Türkiye’nin Hamas ve PKK süreçlerini başarıyla tamamlaması, bütün bu açılardan stratejik önem taşıyor.

It is understood that the announced meeting held between MİT Director İbrahim Kalın and Hamas Shura Council Chairman Muhammed İsmail Derviş and his entourage on June 29 was carried out under four headings.

1- The humanitarian tragedy in Gaza,

2- Türkiye's efforts together with the international community to end the humanitarian tragedy and destruction in Gaza and to ensure the immediate passage of aid,

3- To ensure reconciliation between Palestinian groups,

4- Steps to be taken to achieve a permanent ceasefire in Gaza.

It can be said that a fifth article inherent in these four articles is the future of Hamas, or rather whether Hamas will remain an armed organization. It is clear that Israel, which has turned Gaza into hell on earth, will continue to take out the pain of every Hamas action on civilians, with the support of the US and Western Europe. The Donald Trump administration has already started betting that Hamas can continue its political life if it lays down its weapons.

Disarmament of PKK and Hamas

There is not yet sufficient evidence to say that the project of Hamas, which was designed from the beginning to first establish a ceasefire with Israel, then make peace with the PLO in Ramallah, then lay down its arms and continue its existence as a political party, and then have the PKK lay down its arms and be included in parliamentary politics in Türkiye (since October 2024).

We can say that in the new Middle East design, where the influence of Moscow and Tehran seems to have been broken, an attempt is being made to connect these two processes.

We will see the details in a moment, but simultaneously with the latest link in Türkiye's increasing traffic with Hamas in recent months, but apparently not the last, Foreign Minister Fidan's statement that he expects Israel-Iran peace, and US Ambassador to Türkiye Barrack's statement that he expects a Hamas ceasefire very soon, that Israel needs to be "redefined" and that "the key to this lies in Türkiye" came.

The New Middle East is being established

When we look at certain developments in Türkiye’s Middle East through the lens of Hamas and the PKK since President Tayyip Erdoğan’s re-election in May 2023, a parallel emerges. It seems that Türkiye’s ability to persuade Hamas to agree to a ceasefire and perhaps, in the next stage, to lay down its arms will be an important factor in the establishment of the new Middle East.

The Middle East, which was attempted to be designed with an imperialist perspective through the secret Sykes-Picot agreement of a century ago, did not work. Apart from the oil and arms industry, there was no winner and the people of the region paid for this with their blood; and they are still paying, especially the Palestinians.

The new Middle East is not just being built on the common ground of Islam. North Africa, South Asia are gone. When you take the second derivative of the equation that is still being established, you come across Turkey, Israel and Saudi Arabia. And the new actors, I will leave that to the end of the article.

Now let's look at what has happened since June 2023, when Erdoğan started his new term, at least in open sources.

It started with the Gaza Crisis

• July 17, 2023– Hamas Political Bureau Chief Ismail Haniye was received by President Tayyip Erdoğan in Ankara.

• October 7, 2023: Hamas crossed the Gaza border and attacked Israel, killing at least 1,200 people. The number of Palestinians killed in Gaza in Israeli-initiated attacks has exceeded 56,500, with 72 people killed on June 29.

• July 4, 2024: Haniyeh held meetings with Turkish, Egyptian and Qatari officials, requesting a ceasefire in Gaza.

• July 30, 2024: Foreign Minister Hakan Fidan met with Haniyeh in Tehran during the oath-taking ceremony of Masoud Pezeshkian (who was elected to replace President Ebrahim Raisi, who died in a suspicious helicopter crash on May 19).

• July 31, 2024: Haniyeh was killed by an Israeli assassination in the early morning at the Revolutionary Guards' guesthouse in Tehran.

Blows to Hamas and Hezbollah

• September 13, 2024: MİT Director İbrahim Kalın met with Hamas Political Bureau representatives in Ankara.

• September 17-19, 2024: Israeli intelligence agency Mossad attacked Hezbollah cadres in Lebanon with pagers and bombs placed on radios. Hezbollah's management cadres, Iran's important proxy force in the Middle East along with Hamas, were destroyed.

September 27, 2024-Hezbollah leader Hassan Nasrallah was assassinated by Israel.

October 16, 2024 - Hamas leader Yahya Sinwar, who succeeded Haniyeh, was killed in an Israeli assassination.

• October 18, 2024: Fidan met with Hamas Shura Council Chairman Mohammed Ismail Darwish and members of the Political Bureau in Istanbul.

PKK initiative, change in Syria

• October 22, 2024: MHP leader Devlet Bahçeli called on PKK leader Abdullah Öcalan to ask his organization to lay down its arms and dissolve itself.

• December 8, 2024: Syrian President Bashar Assad fled to Russia. Hayat Tahrir al-Sham leader Ahmed Shara, codenamed “Mohammed al-Golani,” who set out from Idlib a week ago, entered Damascus and took over the administration.

After Iran, Russia's influence in Syria also suffered a major blow. Israel entered Syrian territory beyond the Golan and began military operations.

• December 12, 2024: Kalın went to Damascus with the head of Qatari intelligence who came to Türkiye for this visit, became the first foreign state official to meet with Shara, and prayed in the Umayyad Mosque.

• December 28, 2024: Kalın met with the Hamas delegation.

• January 13, 2025: Kalın had a phone conversation with Hamas officials.

Trump: Good news from Türkiye

• January 20, 2025: Donald Trump began his Second Term Presidency in the USA.

• January 29, 2025: President Recep Tayyip Erdoğan received the Hamas delegation led by Derviş in Ankara, at the Presidency. Fidan, Kalın and other high-level officials also attended the meeting.

• February 27, 2025: Öcalan, through the DEM Party delegation he met in İmralı Prison, called on the PKK to lay down its arms and dissolve itself.

• March 16, 2025: Russia-Ukraine, Israel-Gaza and Syria-PKK were discussed during the phone call between Erdoğan and Trump.

• March 22, 2025: Foreign Minister Hakan Fidan met with a Hamas delegation led by Hamas Political Bureau Member Khalil al-Hayya.

• March 22, 2025: Trump's Special Representative for the Middle East, Steve Witkoff, said Hamas could stay in Gaza and participate in political life if it disarms. "Great news coming from Türkiye," he said.

• March 24-25, 2025: Erdoğan's Security and Foreign Policy Senior Advisor Akif Çağatay Kılıç met with Trump's National Security Advisor Michael Walz in Washington, and the next day Fidan met with Foreign Minister Marco Rubio. Trump said, "Türkiye is an ancient civilization, Erdoğan is a good leader."

Fidan and Kalın are weaving shuttles

• April 9, 2025: Turkish and Israeli delegations began talks in Baku, facilitated by Azerbaijan, to avoid conflict in Syria.

• April 10, 2025: President Erdoğan met with Pervin Buldan and Sırrı Süreyya Önder from the DEM İmralı delegation and instructed Justice Minister Yılmaz Tunç to begin working on the legal arrangements of the process.

• April 19, 2025: Fidan and Kalın met with the Hamas delegation in Ankara.

• May 12, 2025: The PKK announced that they decided to dissolve the organization and end the armed struggle at their 12th Congress held on May 7-9.

• May 14, 2025: Trump, who was in Riyadh, announced that he would lift sanctions on Syria after meeting with Sharia, Mohammed bin Salman and Erdoğan, who joined by phone.

• May 25, 2025: Barrack said that Syria will not be divided and there will be no new Sykes-Picot.

• May 29, 2025: Fidan held a phone conversation with both Qatari Prime Minister and Foreign Minister Abdurrahman Al Thani and Hamas officials in Qatar.

The Israel-Iran war and the PKK process

• June 2, 2025: Barrack said that the PKK-affiliated SDF is an ally of the US against ISIS in Syria and that they will continue to support it. Fidan said on the same day that US support should end.

• June 2, 2025: Kalın had a phone conversation with Hamas Deputy Political Bureau Chairman Khalil al-Hayya.

• June 13, 2025: Israel attacked Iran. Iran responded.

• June 18, 2025: Following her meetings with the Speaker of the Grand National Assembly of Turkey, Numan Kurtulmuş, DEM Party member Gülüstan Kılıç Koçyiğit said that a Grand National Assembly of Turkey Commission will be established for the political guarantees leg of the resolution process before the Parliament goes into recess on July 15. Minister of National Defense Yaşar Güler says, “The PKK must lay down its arms first.”

• June 22, 2025: Trump bombed Iran's nuclear facilities at the request of Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu. Iran fired missiles at the US base in Qatar on June 24 with prior notice. A ceasefire was declared on June 25.

“New Israel” and Turkey?

• June 29, 2025: Barrack told Anadolu Agency in Izmir that “Israel needs to be redefined” following the clashes with Iran, that “the key to this lies in Türkiye” and that he “expects a ceasefire in Gaza” soon.

• June 29, 2025: MİT Director İbrahim Kalın met with Hamas executive Derviş.

• June 30, 2025: Meeting with British Foreign Secretary David Lammy in Ankara, Fidan said that “peace between Iran and Israel is one of Türkiye’s strategic goals.

• June 30, 2025: DEM Party member Sezai Temelli said that they expect the PKK to begin the disarmament process in early July.

Obviously this traffic will start to accelerate even more in July.

It is necessary to underline the phrase “redefining Israel”.

Does this mean the physical borders of countries? If we look at the statements, it is not like that, but we are in a period where statements change daily, hourly; everything is in formation.

New Middle East, new actors

But we can say that the new Middle East will no longer include North Africa beyond Egypt and perhaps Libya, but will include Iran's northern and Türkiye's eastern neighbor Azerbaijan, Armenia, and perhaps Georgia, and that the wider Middle East will now extend to the shores of the Black Sea and the Caspian Sea.

For example, Azerbaijan is now an actor in the new Middle East. Half of Israel’s oil, with which Türkiye, at least officially, cut all trade relations during the Gaza Crisis, flowed through Azerbaijan via the Baku-Tbilisi-Ceyhan line. Azerbaijan, as I mentioned earlier, stepped in to ensure Turkey and Israel’s non-conflict rules in Syria. The Azerbaijani oil company SOCAR, which has major investments in Türkiye, announced on June 7 that Israel had acquired 10 percent of the Tamar gas fields in the Mediterranean. In the meantime, the Azerbaijan-Armenia peace agreement was in its final stages, and in the midst of the Israeli-Iran war, Armenian Prime Minister Pashinyan visited Erdoğan on June 20. Ilham Aliyev was in Turkey the day before.

Türkiye's successful completion of the Hamas and PKK processes is of strategic importance in all these respects.