Ülkeler dış politikalarında değerler ile çıkarlar çatıştığında, kompartmantalizasyona gider oldular. Hoş üç aşağı beş yukarı eskiden de böyleydi ama şimdilerde çıkarlar uğruna değerlerden bu kadar riyakarca vazgeçilmesi bir umursamazlık refleksiyle yapılır oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın çıkarları örtüştüğü için; birinin “ülkemde ve Avrupa’da Müslüman görmek istemiyorum” demesiyle, diğerinin dünyada Müslümanların liderliğine oynama iddiası çelişir görünse de bu ikisi gül gibi geçinip gidiyorlar. 

Çıkar-değer çatışmasında Türkiye’ye karşı eli en rahat olanlar Avrupa Birliği üyeleri. Türkiye’de demokratik gidişin hızlanmasına tepkilerini AB ile ilişkileri buzdolabından çıkarmayarak gösteriyorlar. Ülkelerindeki insan hakları savunucularına da “görüyorsunuz işte üzerimize düşeni yapıyoruz” diyorlar. Zaten hiç istemedikleri Türkiye’nin AB üyeliğinin frenlenmesiyle de bir taşla iki kuş vuruyorlar.

Ama işte bir taraftan da çıkarlar Türkiye’yi Avrupa’nın yamacında tutmayı da gerektiriyor.

Ukrayna’da Rusya’ya karşı güvenlik garantilerini, sağdan say 900, sivilleri ekle bin kişilik ordusuyla Lüksemburg mu verecek?

Ayrıca Avrupa içindeki dengeler göz önüne alındığında, kimi ülkeler açısından Türkiye ile iş birliğini geliştirmenin artı getirisi de var.

Baltıklar, Polonya, Fransa ve Almanya’dan oluşan kuzey hattı Rusya’ya daha sert çıkış istiyor. İtalya’da Georgia Meloni, Putin’ci olmasa da, Rusya konusunda Türkiye gibi biraz daha sakin kalınmasından yana. Hâl böyle olunca, İsrail’in Gazze’deki insanlık dışı uygulamalarına sesini çıkartmayan hatta Avrupa’nın İsrail’e en müzahir ülkelerinden İtalya ile Türkiye’nin arasından su sızmayabiliyor. Egosu yüksek erkek liderlerin en sevdikleri şeyin kendilerine hayran hayran bakılması olduğunun farkında olan İtalya lideri Georgia Meloni’nin Trump gibi liderlerle arasının iyi olması şaşırtmamalı.

Sosyalist Enternasyonal İstanbul’da toplanıyor

Güney hattında Türkiye’yle en iyi ilişkileri olan bir diğer ülke İspanya. Tıpkı İtalya gibi İspanya ile askeri ilişkiler de gelişme gösteriyor. Pedro Sanchez başkanlığındaki Sosyalist hükümet 2024’te Filistin’i tanıyarak, Ankara’nın büyük takdirini de kazandı. Daha yeni Eurovizyon finalinin ardından İsrail’in Eurovizyon dahil kültürel platformlardan men edilmesi çağrısında bulundu. 

Sanchez’in, önümüzdeki hafta sonu İstanbul’da toplanacak Sosyalist Enternasyonalin altı ayda bir yapılan konsey toplantısı için cuma günü Türkiye’ye gelmesi bekleniyor. İspanyol başbakan aynı zamanda Sosyalist Enternasyonal’in başkanı.

Sosyalist Enternasyonal’in üyesi CHP’nin Genel Başkanı Özgür Özel başkan yardımcısı. Göreve geldiğinden bu yana konsey toplantılarından birinin Türkiye’de toplanması için çok çaba sarf ettiği söyleniyor. Hakkını teslim etmek gerek. Uluslararası temaslar konusunda, selefi Kemal Kılıçdaroğlu ile arasındaki fark geceyle gündüz gibi. CHP’liler Özel’le Sanchez’in kimyasının da tuttuğunu söylüyorlar. 

Aynı siyasi aileye mensup İmamoğlu siyasi mahkum

Sanchez’in geleceği İstanbul’un, kendisiyle aynı siyasi aileye mensup belediye başkanı Ekrem İmamoğlu ise hapiste. Yolsuzluk suçlamalarına karşı tutuksuz yargılanma talebi kabul görmüyor. İmamoğlu’nun başına gelenlerin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en güçlü rakibi olmasıyla yakından ilgisi de bütün Avrupalıların malumu.

Sosyalist Sanchez açısından sıkıntılı bir durum. Bir yanda iyi ilişkiler içinde olunan Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan, diğer yanda siyaseten yoldaşı, demir parmaklıklar arkasında İmamoğlu. 

Anlaşılan Erdoğan’ı irrite etmemek için Sanchez İstanbul’da cumhurbaşkanı ile bir görüşme yapacak.

Eskiden olsa, Türkiye’nin dostları, ülkedeki anti demokratik uygulamaların AB içinde ellerini zora soktuğunu, demokratikleşme yönünde atılacak adımların AB ile ilişkilerin düzelmesine yardımcı olacağı telkininde bulunurdu. Şimdilerle iktidarın AB ile iyi ilişkiler hedefi sadece söylemde kaldığı ve bu anlamda ilgisinin azaldığı bilindiği için, görüşmede İmamoğlu konusunu açması bana göre mucize olur. Konuya bigane kalması ise hem kendi ülkesi hem de Sosyalist Enternasyonal bünyesinde sıkıntı yaratır. Ekibinin, Ankara’yı tedirgin etmeden konuya ilişkin söyleyeceklerini formüle etmek için bayağı bir mesai harcamakta olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek.

When values and interests clash in their foreign policies, countries resort to compartmentalization. It used to be more or less like this, but nowadays, such hypocritical abandonment of values for the sake of interests is done with a reflex of indifference.

Because the interests of President Recep Tayyip Erdoğan and Hungarian Prime Minister Viktor Orban overlap; although one's statement of "I do not want to see Muslims in my country or in Europe" and the other's claim of playing for the leadership of Muslims in the world seem contradictory, these two get along smoothly.

In the conflict of interests and values, the members of the European Union are the ones who have the most freedom against Türkiye. They are showing their reaction to the acceleration of democratic progress in Türkiye by not taking relations with the EU out of the freezer. They are also telling human rights defenders in their countries, “As you can see, we are doing our part.” They are killing two birds with one stone by slowing down Türkiye’s EU membership, which they never wanted anyway.

But on the other hand, interests also require keeping Türkiye on the side of Europe.

Will Luxembourg, with its army of 900 (counting from the right, 1,000) and civilians (including civilians), provide security guarantees against Russia in Ukraine?

Moreover, considering the balances within Europe, there are positive benefits for some countries in developing cooperation with Türkiye.

The northern line, consisting of the Baltics, Poland, France and Germany, wants a harsher response to Russia. Georgia Meloni in Italy, although not a Putin supporter, is in favor of remaining a little calmer on the issue of Russia, like Turkey. In this case, Italy and Türkiye, which have not raised their voices against Israel's inhumane practices in Gaza and are even the most pro-Israel countries in Europe, can't keep up a fight. It should come as no surprise that Georgia Meloni, the leader of Italy, is on good terms with leaders like Trump, as she is aware that what male leaders with high egos like the most is to be admired.

Socialist International meets in Istanbul

Another country with the best relations with Turkey on the southern line is Spain. Like Italy, military relations with Spain are also improving. The Socialist government led by Pedro Sanchez won great appreciation from Ankara by recognizing Palestine in 2024. Just after the Eurovision final, it called for Israel to be banned from cultural platforms, including Eurovision.

Sanchez is expected to arrive in Türkiye on Friday for the Socialist International's semiannual council meeting, which will meet in Istanbul next weekend. The Spanish prime minister is also the president of the Socialist International.

The CHP's Chairman Özgür Özel, a member of the Socialist International, is the vice chairman. It is said that he has made great efforts to have one of the council meetings held in Türkiye since he took office. We must give him credit. In terms of international contacts, the difference between him and his predecessor Kemal Kılıçdaroğlu is like night and day. CHP members also say that Özel and Sanchez have good chemistry.

İmamoğlu, who belongs to the same political family, is a political prisoner

Sanchez's future is Istanbul, while the mayor, Ekrem İmamoğlu, who is a member of the same political family as him, is in prison. His request to be tried without arrest on corruption charges is not accepted. All Europeans know that what happened to İmamoğlu is closely related to his being President Erdoğan's strongest rival.

It is a difficult situation for the socialist Sanchez. On one side, there is the President of Türkiye, Erdoğan, with whom he has good relations, and on the other side, his political comrade, İmamoğlu, behind bars.

Apparently, in order not to irritate Erdoğan, Sanchez will meet with the president in Istanbul.

In the past, Türkiye’s friends would suggest that the country’s anti-democratic practices were making things difficult for them within the EU, and that steps towards democratization would help improve relations with the EU. Now that the government’s goal of good relations with the EU has only remained rhetorical and it is known that its interest in this regard has diminished, it would be a miracle, in my opinion, for it to bring up the subject of İmamoğlu in the meeting. Remaining indifferent to the subject would create problems both in its own country and within the Socialist International. It should not be difficult to guess that its team is working hard to formulate what to say on the subject without making Ankara nervous.