Ankara PKK’nın bir kaç gün içinde kendini fesih ve silah bırakma kararını bekliyor. PKK’nın süreci geciktirme nedenlerinden biri de AVD’nin Suriye tutumu. Yeni ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın Ankaea’ya gelişiyle gelişmeler ne yönde hızlanacak?

Ankara PKK’nın silah bırakma ve kendini fesih kararı için gün saymaya başladı. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik’in dün, 5 Mayıs’taki “günler içinde bekliyoruz” sözleri bu anlama geliyor.

Günler içinde, bir hafta dolmadan anlamına geliyor.

PKK’ya Bahçeli de süre vermişti.

Örneğin, MHP lideri Devlet Bahçeli, PKK’dan Kongresini 4 Mayıs’ta Malazgirt’te toplamasını isremişti. 4 Mayıs geçti. Ne Kongre haberi ne de PKK’nın “Önce Abdullah Öcalan’a tecrit kalksın, Kongreyi o yönetsin” koşulundan geri adım attığı haberi geldi. Bu Bahçeli’nin 2024 Ekim ayında girişimi başlatmasından bu yana dediğinin çıkmadığı ilk örnek oldu.

Bir süre beklentisi de AK Parti Genel Başkan Vekili Efkan Ala’dan gelmişti. Ala, 3 Mayıs’ta vefat edip 4 Mayıs’ta toprağa verilen DEM Partili Başkan Vekili Sırrı Süreyya Önder ve DEM Parti Milletvekili Pervin Buldan’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüştüğü 10 Nisan günü, “Nisan sonuna kadar” bu işin bitmesini istemişti. Mayıs’ın ilk haftası bitti.

PKK gerçekten fesih kararı alacak mı?

Kürt sorununa siyasi çözüm için PKK’nın silahsızlandırılması, resmî adıyla “Terörsüz Türkiye” projesinde zaman uzadıkça hükümet cephesi giderek sabırsızlanıyor.

Ankara’da bir Haziran sonu bu işin rayına girmesi konuşuluyor. Buldan da Erdoğan’la görüşmelerinin ertesi günü gittiği Roma’daki “Öcalan’a Özgürlük” konferansında da Haziran sonundan söz etmişti.

Cumhurbaşkanı etrafındaki dar çekirdek ve DEM Parti’de birkaç isim dışında Ankara’da sorulan soru da zaten bu telaşın nedeni.

PKK yarım asırlık bir örgüt. Çeyrek asırdır Türkiye’de hapis kurucu liderinin yıllarca “ırkçı-faşist” gördükleri MHP liderinin sözüyle kendilerine gönderdiği talimatla, kendilerine tanınan sürede sessizce dağılacak mı?

Biraz kazıdığınızda işin altında iç gelişmelerden çok dış gelişmelerin olduğunu görmek mümkün. Ortada birden çok denklem var. ABD, İsrail, İran, Rusya gibi değişkenler var. Dolayısıyla denklemlerin simültane, yani eşzamanlı olarak çözülmesi gerekiyor.

Trump’ın ve Erdoğan’ın “Hemen” beklediği

Örneğin, dün 5 Mayıs günü birbiriyle bağlantılı birkaç gelişme birden oldu. İsrail’de Binyamin Netanyahu Gazze’yi işgal kararı aldı, ama eylem için ABD Başkanı Donald Trump’ın 13-16 Mayıs Suudi Arabistan, Katar, BAE ziyareti beklenecekti.

Yeni ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın Vaşington’dan Ankara’ya ayrıldığı sıralarda Trump ile Erdoğan bir telefon görüşmesi yaptı. Erdoğan AK Parti MYK toplantısını bölerek Trump ile konuştu. Erdoğan’ın Gazze’de İsrail saldırganlığını durduracak tek kişinin Trump olduğunu söylediği anlaşılıyordu.

Bir de Suriye’de PKK’ya verilen destek meselesi vardı tabii ve Kandil’in fesih yanıtını geciktirmesinin önemli bir nedeni de ABD’nin Suriye tutumunu beklemesiydi. Kandil bir yandan İsrail’in Türkiye’ye karşı cesaretlendirmesine, diğer yandan son çare olarak İran’a bakıyordu. İran’da Mesud Pezeşkiyan da Trump yönetimiyle nükleer pazarlığa yeniden başlamaktan rahatlamış görünüyordu.

Trump’ın önceliği ise, ABD iç politikasındaki konumlanışı ve Avrupa’yı hizaya getirmek bakımından Rusya’nın Ukrayna savaşını bitirmekti. Erdoğan’a 2018’de “dediğimi yaptırdım” imasıyla Rahip Brunson krizini hatırlatarak, Rusya-Ukrayna konusunda, büyük harflerle “HEMEN” işbirliğine başlamak istediğini yazdı.

Gelişmeler hızlanacak

AK Parti MYK bitti, Ömer Çelik PKK’nın “günler içinde” fesih ve silah bırakma kararını açıklamasını beklediklerini söyledi. İki saat kadar sonra da Tom Barrack Ankara’ya indi.

“Hemen” sözünden hareketle, Barrack’ın fazla bekletilmeden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a güven mektubunu sunmak için randevu verileceğini bekleyebiliriz.

Bir soru da şu: Sadece Türkiye’nin uyguladığı baskı, arada Öcalan da olsa, belli ki PKK’yı yenilgiyi kabule ikna etmiyor. PKK yöneticileri “Biz sadece kendimize güveniriz” diyor gerçi ama savaşın sürdürmenin ekonomisi konusunda biraz fikri olanlar, fesih ve silah bırakma gibi stratejik bir kararı almalarında ancak dış destekten umudu kesmelerinin rol oynayacağını biliyor.

Aksi halde Ankara’daki zaten gergin havanın bir anda döneceği görülebiliyor.

Bahçeli’nin elini altına koyduğu taş

Siz şimdi Öcalan’a “PKK’nın kurucu lideri” diye hitap edip, Cumhuriyeti kuran CHP’yi “bir siyasi kuruluş”, saldırıya uğrayan lideri Özgür Özel’in adını anmadan “yöneticisi” diyen Bahçeli’ye bakmayın. Bahçeli’nin Özel’e “Üzme kendini, siyaseten söylüyoruz” demesini hatırlayın.

Çünkü dün Çelik “Bugün CHP’yi eleştirmiyoruz, saldırıyı kınıyoruz” diyerek iki şey gösterdi. Birincisi, Özel’in saldırı ardından “Sayın Cumhurbaşkanının telefonuna değer” verdiğini söyleyerek attığı pasın AK parti tarafından alındığıydı. Diğeri de Erdoğan’ın bütün siyasetini Bahçeli’nin başlattığı PKK’nın -Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın deyişiyle- “sulh yoluyla”, kendisini fesih yoluyla silahsızlandırmasına bağlamadığı idi.

Erdoğan henüz Bahçeli’nin girişimini devlet politikası haline getirmeden önce, girişimini överken Bahçelinin sadece elini değil, siyasi kariyerini de taşın altına koyduğunu söylediğini de hatırlayalım.

Bakalım ABD Büyükelçisinin gelişiyle “Hemen” hangi gelişmeler hızlanacak.

Ankara expects the PKK to dissolve itself and lay down its arms within a few days. One of the reasons why the PKK is delaying the process is the AVD's stance on Syria. How will developments accelerate with the arrival of the new US Ambassador Tom Barrack in Ankara?

Ankara has started counting the days for the PKK to lay down its arms and dissolve itself. This is what AK Party Spokesperson Ömer Çelik's words "we expect it within days" on May 5 mean.

Within days means before a week is up.

Bahçeli also gave time to the PKK.

For example, MHP leader Devlet Bahçeli had asked the PKK to hold its Congress in Malazgirt on May 4. May 4 passed. There was no news of the Congress, nor news that the PKK had backed down from the condition of “First, the isolation of Abdullah Öcalan should be lifted, and he should lead the Congress.” This was the first example of Bahçeli not following through since he launched the initiative in October 2024.

The expectation of a time limit had also come from AK Party Deputy Chairman Efkan Ala. On April 10, when DEM Party Deputy Chairman Sırrı Süreyya Önder, who passed away on May 3 and was buried on May 4, and DEM Party MP Pervin Buldan met with President Tayyip Erdoğan, Ala had asked for this to be completed “by the end of April.” The first week of May is over.

Will the PKK really decide to dissolve?

As time drags on for the political solution to the Kurdish issue, the disarmament of the PKK, officially known as the “Türkiye Without Terrorism” project, the government side is becoming increasingly impatient.

There is talk in Ankara that this will get back on track by the end of June. Buldan had also mentioned the end of June at the “Freedom for Öcalan” conference in Rome, which she attended the day after her meetings with Erdoğan.

Apart from the narrow core around the President and a few names in the DEM Party, the question asked in Ankara is the reason for this panic.

The PKK is a half-century old organization. Will it quietly disband in the time given to it, with the instructions sent to it by its founding leader, who has been imprisoned in Türkiye for a quarter of a century, on the words of the MHP leader, whom they saw as a “racist-fascist” for years?

When you dig a little, it is possible to see that there are external developments rather than internal developments. There are multiple equations. There are variables such as the US, Israel, Iran, Russia. Therefore, the equations need to be solved simultaneously.

What Trump and Erdoğan expect “Immediately”

For example, yesterday, May 5, several interconnected developments occurred at once. In Israel, Benjamin Netanyahu decided to invade Gaza, but the action would have to wait for US President Donald Trump's visit to Saudi Arabia, Qatar and the UAE on May 13-16.

Trump and Erdoğan had a phone conversation around the time the new US Ambassador Tom Barrack left Washington for Ankara. Erdoğan interrupted the AK Party Central Executive Committee meeting and spoke to Trump. It was understood that Erdoğan said that Trump was the only person who could stop the Israeli aggression in Gaza.

There was also the issue of support for the PKK in Syria, of course, and an important reason why Kandil delayed his termination response was that he was waiting for the US's stance on Syria. On the one hand, Kandil was looking to Israel for encouragement against Türkiye, and on the other hand, to Iran as a last resort. In Iran, Massoud Pezeshkian also seemed relieved to resume nuclear bargaining with the Trump administration.

Trump’s priority, however, was to end Russia’s Ukraine war in terms of his positioning in US domestic politics and bringing Europe into line. He reminded Erdoğan of the Pastor Brunson crisis in 2018, implying that he “made them do what I said,” and wrote that he wanted to start cooperation on the Russia-Ukraine issue in capital letters “IMMEDIATELY.”

Developments will accelerate

The AKP Central Executive Board meeting is over, Ömer Çelik said they expect the PKK to announce its decision to dissolve and disarm “within days.” About two hours later, Tom Barrack landed in Ankara.

Based on the word “immediately,” we can expect that Barrack will be given an appointment to present his credentials to President Erdoğan without making him wait too long.

Another question is this: The pressure exerted solely by Türkiye, even with Öcalan in the mix, is clearly not convincing the PKK to accept defeat. Although PKK leaders say, “We only trust ourselves,” those who have some idea about the economics of continuing the war know that only giving up hope on external support will play a role in making a strategic decision such as termination and disarmament.

Otherwise, it can be seen that the already tense atmosphere in Ankara will suddenly turn.

The stone under which Bahçeli put his hand

Don't pay attention to Bahçeli, who now addresses Öcalan as the "founding leader of the PKK" and calls the CHP, which founded the Republic, "a political organization" and its "manager" without mentioning the name of its attacked leader, Özgür Özel. Remember Bahçeli's words to Özel, "Don't upset yourself, we are saying this for political reasons."

Because yesterday, Çelik showed two things by saying, “Today, we are not criticizing the CHP, we are condemning the attack.” The first was that the pass that Özel made after the attack by saying that he “valued Mr. President’s phone” was received by the AKP. The other was that Erdoğan did not connect all of his politics to the PKK, which Bahçeli started, disarming itself “through peace”, in the words of Foreign Minister Hakan Fidan.

Let us also remember that before Erdoğan turned Bahçeli's initiative into state policy, he praised his initiative and said that Bahçeli was putting not only his hand but also his political career under the stone.

Let's see what developments will accelerate "immediately" with the arrival of the US Ambassador.