Siyasî partiler; ister sınıf partisi ister kitle partisi olsun bir toplum vizyonu, ideolojik bir hat, bir dünya görüşü çerçevesinde şekillenir. O vizyon programlarına yansır, topluma ve seçmen kitlelerine sunulur. Partiler yönetimlerinin, sözcülerinin, üyelerinin, hatta yandaşlarının sözleri ve edimleriyle sınanırlar. Seçmenlerin büyük çoğunluğu programları okumaz, parti belgelerine bakmaz. Partinin söylem ve eyleminin kendi düşünceleri, çıkarları, beklentileri, psikolojik durumuyla ne kadar örtüştüğüdür önemli olan.

Program, yönetim ve taban, diyalektik ilişki içinde bir bütündür, birbirlerini etkilerler. Sağlıklı bir parti işleyişinde bu etkileşim partinin programına yansıyan siyasî-ideolojik hattının, ilkelerinin korunmasını ya da zamanın ruhu ve ihtiyaçlarına göre değiştirilip geliştirilmesini sağlar. Bir siyasî partide yöneticilerin bir bölümü bir hava öteki bölümü başka bir hava çalarsa, taban kendi havasında, yetmedi başka siyasal partilerin davulu zurnasıyla oynarsa ne olur? Kısa cevap: CHP'de olanlar olur.

CHP beni pek fazla ilgilendirmiyor. 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir de 2019 seçimleri yenilendiğinde İBB başkanlığı için İmamoğlu hariç CHP adaylarına oy vermiş değilim. Oyumu her zaman HDP/DEM geleneği partilerine ve adaylarına kullandım. (Merak eden olursa hemen söyleyim: bu defa yine İmamoğlu'na vereceğim. Nedeni başka bir yazının konusu.)

Ancak, tek adam rejimi altında hızla çöküşe sürüklenen bir ülkenin yurttaşı olarak, bu gidişata set çekmesi umut edilen ana muhalefet partisinin durumu beni ilgilendiriyor. Ve bu durum hiç de iç açıcı değil.

Gün geçmiyor ki CHP cenahında partinin sosyal demokrasiden esinlenmiş programı ile, demokrasi, laiklik, özgürlük iddiası ile, kitle partisi olma savıyla çelişen bir olaya şahit olmayalım. Bu durum seçim dönemlerinde daha da göze batar hâle geliyor, çünkü bir yandan oy hesapları öte yandan kişisel hırslar ilkelerin önüne geçiyor.

Afyon yol kazasıysa Bolu nedir?

Yerel seçimler arifesinde, CHP'nin başını ağrıtan, pek çok abuk subuk yoruma da neden olan Afyon belediye başkan adayı Burcu Köksal'ın söylemi, ana muhalefet partisinin çıkmazlarından birine iyi bir örnek. Bu hanım, belediye başkanı olursa belediyenin kapılarının DEM Parti hariç herkese açık olacağını söylerken, CHP Genel Başkanı'nın tevil etmeye çalıştığı gibi dil sürçmesinin kurbanı değildi, has düşüncesini dile getirmişti. Nitekim, "Sözlerimin arkasındayım" diyerek Özel'i boşa düşürdü.

Burcu Köksal istisna değil, özellikle Ege ve İç Ege'deki CHP kadrolarının ve destekçilerinin küçümsenmeyecek bir bölümünün tipik örneğidir. Beyanı, seçim yatırımı, oy kaygısı falan değil Türk devletinin kadim Kürt fobisi, bölünme kaygısı ve buna dayanan zihniyetin dışavurumudur. 

Diyelim ki Burcu Köksal vakası bir yol kazasıydı; peki… ırkçı, ayrımcı söylem ve edimleri yüzünden Kılıçdaroğlu döneminde partiden ihraç edilen Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan'ın "değişimci" yeni yönetim tarafından partiye buyur edilmesine, yetmedi yeniden aday yapılmasına ne demeli!

Aday gösterilmediği için küsüp kendi adaylığını koyan Bakırköy Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu'nun DEM partinin de desteklediği Esenyurt CHP adayı Ahmet Özer'i "Ayrımcı Kürt siyaseti güdüyor," diye eleştirmesi de aynı zihniyetin başka bir örneği.

2020'ler Türkiye'sinde ırkçı milliyetçi çizginin derin devlet destekli baş temsilcisi ile dönemin CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu'nun yaptığı gizli protokolü de unutmayalım. 

Parti içi demokrasi değil, parti içi keşmekeş

Benzer konular dile getirildiğinde CHP yöneticilerinin veya destekçilerinin cevabı "Biz demokratik bir partiyiz, bizde her şey tartışılır," oluyor. Demokratik merkeziyetçi partilerde her şey tartışılır, doğru; ancak bu tartışmalarda partinin programı, temel ilkeleri, partinin ideolojik hattı, vizyonu belirlendikten sonra yöneticiler ve üyeler buna uyarlar. CHP'de gözlemlediğimiz durum böyle değil. "DEM Parti veya Kürtler kapıdan giremez," diyenlerle "DEM Parti ile ittifak yapılabilir, Kürt seçmen başımızın tâcıdır," diyenlerin; veya "Örtülüleri gördüm mü şeytan görmüş gibi oluyorum" diyen, İslamî geleneğe atıf yaptığı için içinde Allah olan veya dinî anlam yüklü hiçbir deyim kullanmayan CHP yandaşlarıyla (Allah korusun, Allah bağışlasın, Allah rahmet eylesin, nur içinde yatsın, Allah'a ısmarladık demediğini söyleyen sıkı CHP'li biriyle tanıştım mesela) otoriter-dayatmacı laikliği değil özgürlükçü laikliği savunanların birarada olmaları, demokratik bir ortam değil, olsa olsa keşmekeş doğurur.

CHP'nin eski - yeni yönetim kadrolarının ve tabanının önemli bir bölümü zihniyet olarak İYİ Parti'ye yakındır. Türkçü ulusalcılık ve ırkçı milliyetçilik arasında güçlü bir geçişkenlik, bıçak sırtı bir sınır vardır. Kürt meselesi, daha doğrusu Kürt fobisi, ikisini birbirine akraba kılan, birleştiren temel öğedir. 

Seçimlere beş kala bu yazı nereden mi çıktı?

CHP beni pek ilgilendirmiyor, diye yazdım birkaç paragraf önce. Yalan mı söyledim? Hayır. CHP ilgilendirmiyor ama bir türlü vazgeçemediğim, umudumu kestiğimi söylemeye dilim varmayan bu ülke beni hâlâ ilgilendiriyor. Ben geldim gidiyorum; ama pırıl pırıl insanlar, adalete, özgürlüğe, demokrasiye, refaha hakkı olan milyonlar yaşıyor bu topraklarda. Yanlışıyla doğrusuyla , 84 yıllık bir ömrün 65 yılını "ne ezen ne ezilen" diyerek, aşımızda işimizde, sulh sükûn içinde yurttaşlar olarak yaşayabilmek için mücadeleyle geçirdim; yani emeğim var, kıyamıyorum. Bu satırları yazarken kendi sol kuşağımın duygularına da tercüman olduğumu sanıyorum.

Tek adam rejiminin yol açtığı toplumsal-siyasal çürümeyi engelleyecek, ortak vatanda hak, hukuk, adalet içinde ortak yaşamı sağlayıp ülkeyi yaşanabilir kılacak güçlü ve -sözde değil özde- demokratik bir muhalefete ihtiyaç var. Ana muhalefet partisinin kendini toparlaması ve demokratik güçleri kendi etrafında toplaması (6'lı Masa gibi değil, turnusol kağıdı Kürt meselesi olan gerçek demokratik güçler) bu yüzden önemli. 

CHP'nin kendini toparlaması için kuş mu deve mi olacağına, yani Burcu Köksalgiller, Tanju Özcangiller'le mi yoksa barışçı, özgürlükçü, eşitlikçi kadrolarla mı birlikte yürüyeceğine karar vermesi gerekiyor.

Son günlerde sıkça yaşanan "yol kazaları" olmaması için önce yolun temizlenmesi, düzeltilmesi, yüz yıl öncesine ait yıpranmış taşların değiştirilmesi lazım. CHP bunu yapabilir mi? Kitlelere seslenirken sadece seçim ve oy hesaplarına göre söylem kurmazsa, "Devlet"in günümüzde sadece pranga olan kadim kırmızı çizgilerini aşmayı, en azından gözden geçirmeyi başarırsa: evet. Aksi halde, günümüzün diğer partileri gibi o da çözülmeye, dağılmaya yazgılı.

Yazık!

Political parties; Whether it is a class party or a mass party, it is shaped within the framework of a vision of society, an ideological line, and a world view. That vision is reflected in the programs and presented to the society and the electorate. Parties are tested by the words and actions of their management, spokespersons, members and even their supporters. The vast majority of voters do not read the programs or look at party documents. What matters is how much the party's discourse and action match its own thoughts, interests, expectations and psychological state.

The program, management and grassroots are a whole in a dialectical relationship, they influence each other. In a healthy party functioning, this interaction ensures that the political-ideological line and principles reflected in the party's program are preserved or changed and developed according to the spirit and needs of the time. What happens if some of the leaders of a political party play one tune and the other part plays another tune, and if the base plays their own tune and is not enough with the drumbeat of other political parties? Short answer: What happens in CHP happens.

CHP does not interest me much. In the May 14 Presidential elections and when the 2019 elections were renewed, I did not vote for CHP candidates except İmamoğlu for the IMM presidency. I have always voted for HDP/DEM tradition parties and candidates. (If anyone is curious, let me tell you right away: this time I will give it to İmamoğlu again. The reason is the subject of another article.)

However, as a citizen of a country that is rapidly falling into collapse under a one-man regime, the situation of the main opposition party, which is hoped to stem this trend, concerns me. And this situation is not encouraging at all.

Not a day goes by that we do not witness an incident on the CHP side that contradicts the party's program inspired by social democracy, its claim of democracy, secularism, freedom and its claim to be a mass party. This situation becomes even more noticeable during election periods, because on the one hand, vote calculations and on the other hand, personal ambitions take precedence over principles.

If Afyon is a road accident, what is Bolu?

On the eve of the local elections, the discourse of Afyon mayoral candidate Burcu Köksal, which caused CHP a headache and caused many absurd comments , is a good example of one of the main opposition party's dead ends. When this lady said that if she became mayor, the doors of the municipality would be open to everyone except the DEM Party, she was not a victim of a slip of the tongue as the CHP Chairman tried to interpret, she was expressing her genuine opinion. As a matter of fact, he disappointed Özel by saying "I stand behind my words".

Burcu Köksal is no exception, she is a typical example of a section of CHP cadres and supporters, especially in the Aegean and Inner Aegean regions, that should not be underestimated. His statement is not an investment in elections or a concern for votes, but an expression of the Turkish state's ancient Kurdish phobia, anxiety about division and the mentality based on it.

Let's say the Burcu Köksal case was a road accident; So... What about Bolu Mayor Tanju Özcan , who was expelled from the party during the Kılıçdaroğlu period due to his racist and discriminatory statements and actions, being welcomed into the party by the "change-oriented" new administration and, if that was not enough, being made a candidate again!

Another example of the same mentality is that Bakırköy Mayor Bülent Kerimoğlu , who was offended that he was not nominated and ran for office himself, criticized Esenyurt CHP candidate Ahmet Özer, who was also supported by the DEM party , by saying "He pursues a discriminatory Kurdish policy."

Let's not forget the secret protocol made by the deep state-supported chief representative of the racist nationalist line in the Turkey of the 2020s and the then CHP Chairman Kılıçdaroğlu.

Not democracy within the party, chaos within the party

When similar issues are raised, the response of CHP executives or supporters is "We are a democratic party, everything is discussed in our country." Everything is discussed in democratic centralist parties, it is true; Only after the party's program, basic principles, ideological line and vision of the party are determined in these discussions, managers and members comply with them. This is not the situation we observe in CHP. Those who say, "The DEM Party or the Kurds cannot enter through the door," and those who say, "An alliance can be made with the DEM Party, Kurdish voters are our crowning glory." or CHP supporters who say "When I see veiled people, I feel like I've seen the devil" and who do not use any expressions containing God or religious meaning because they refer to the Islamic tradition (those who say that they do not say "May God protect them, may God forgive them, may God have mercy on them, rest in peace, God bless them"). For example, I met someone who is a staunch CHP supporter.) The coexistence of those who defend libertarian secularism rather than authoritarian-imposing secularism will not create a democratic environment, but chaos at best.

A significant part of CHP's old and new management staff and base are close to the İYİ Party in mentality. There is a strong transition, a knife-edge border between Turkist nationalism and racist nationalism. The Kurdish issue, or more precisely Kurdish phobia, is the basic element that makes the two related and unites them.

Where did this article come from, five days before the elections?

CHP does not interest me very much, I wrote a few paragraphs ago. Did I lie? No. CHP does not interest me, but this country, which I have never been able to give up on and which I have no words to say that I have given up hope, still interests me. I come and go; But bright people, millions who have the right to justice, freedom, democracy and prosperity live in these lands. Right or wrong, I spent 65 years of my 84-year life struggling to live as citizens in peace and tranquility, saying "neither the oppressor nor the oppressed"; I mean, I have a lot of work to do, but I can't afford it. As I write these lines, I think I am translating the feelings of my own left generation.

There is a need for a strong and democratic opposition - in essence, not in words - that will prevent the socio-political decay caused by the one-man regime, ensure a common life in the common homeland with rights, law and justice and make the country livable. That's why it is important for the main opposition party to pull itself together and gather democratic forces around itself (not like the Table of 6, but real democratic forces whose litmus test is the Kurdish issue).

In order for the CHP to recover, it needs to decide whether it will be a bird or a camel, that is, whether it will walk with Burcu Köksalgiller, Tanju Özcangiller or with peaceful, libertarian and egalitarian cadres.

In order to avoid the frequent "road accidents" that have been happening recently, the road must first be cleaned, repaired, and worn stones dating back a hundred years ago must be replaced. Can CHP do this? If he does not base his discourse solely on election and vote calculations while addressing the masses, and if he manages to overcome or at least revise the ancient red lines of the "State", which are only shackles today: yes. Otherwise, like other parties today, it is destined to dissolve and disintegrate.

What a pity!