Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO Genel Sekreteri Rutte (en solda) ile Ankara’da görüşmesinden saatler sonra Brüksel’de NATO Askeri Komite Başkanından iş dünyasına savaş dönemi hazırlığı çağrısı geldi. (Foto: Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 25 Kasım’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile birlikte NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’yi Kabul etti. Görüşmeden çıkan somut sonuç, NATO Zirvesinin 2026’da Türkiye’de yapılacağıydı. Görüşmenin asıl önemiyse hem artık nükleer tehlikenin konuşulduğu Ukrayna-Rusya hem de Orta Doğu’da İsrail saldırılarının dizginlenemez boyut kazanmasıyla sertleşen savaş rüzgârlarıydı.

Ankara’daki bu görüşmeden birkaç saat sonra NATO Askeri Komite Başkanı, Hollandalı Oramiral Rob Bauer’in Brüksel’de yaptığı konuşma bunun kanıtıydı.

Avrupa Politikalar Merkezi isimli düşünce kuruluşunda konuşan Bauer, iş dünyası liderlerini savaş dönemi senaryosuna hazırlanmaları konusunda uyardı.

Bauer, iş dünyasını “Rusya ve Çin gibi ülkelerin şantajlarına karşı daha az savunmasız olmak” için işletmelerini bir “savaş senaryosuna hazırlıklı” olmaya ve “üretim ve dağıtım hatlarını buna göre ayarlamaya” çağırdı.

Bir nevi topyekun seferberlik hazırlığı.

“Savaş senaryosuna hazırlanın”

“Muharebeleri kazanan ordu olsa da savaşları kazanan ekonomilerdir” diyen Amiral Bauer “Ne olursa olsun tüm önemli hizmet ve malların teslim edilebileceğinden emin olabilirsek, bu caydırıcılığımızın önemli bir parçası olacaktır” diye konuştu.

Bauer’e göre caydırıcılık kavramı askeri gücün ötesine geçmişti, çünkü savaşta mevcut tüm araçlar kullanılabilirdi ve zaten kullanılmaktaydı. Batı bunu “Artan sabotaj eylemleriyle” ve Rusya’nın Gazprom anlaşmasını sonlandırarak Avrupa’nın enerji tedarikini baltalamasında görüyorduk.

NATO komutanı ABD ve AB’nin Rusya’ya yaptırımları üzerinde durmuyordu ama endişenin, son NATO zirvesinde ilk kez tehdit olarak anılan Çin olduğu, çizdiği şu tablodan anlaşılıyordu:

• “Batı Çin’den gelen malzemelere bağımlı. Tüm nadir toprak malzemelerinin yüzde 60’ının Çin’de üretiliyor ve yüzde 90’ının orada işleniyor. Sakinleştiriciler, antibiyotikler, anti-enflamatuvarlar ve düşük tansiyon ilaçları için kimyasal bileşenler de Çin’den geliyor.

• “Komünist Parti’nin bu gücü asla kullanmayacağını düşünürsek saflık etmiş oluruz. Avrupa ve Amerika’daki iş dünyası liderleri, aldıkları ticari kararların uluslarının güvenliği açısından stratejik sonuçlar doğurduğunun farkına varmalıdır.”

Türkiye-NATO karşılıklı beklentiler

Rutte’nin (Türkiye’nin de desteğiyle) seçilmesinden sonra nezaket ziyareti sayılabilecek bu ilk temas, genişleyen savaş riskinin NATO Komutanının iş dünyasını seferberliğe hazır olmaya çağırmasına dek vardığı dönemde gerçekleşti. Dışişleri Bakanı Fidan’ın nükleer boyut da eklenebilecek “Küresel savaş” saptaması ve gelişmelerin hızlanmasına bakılarak kısa ve orta vadede somut sonuçları beklenebilir.

Donald Trump’ın 20 Ocak’ta devralacağı ABD Başkanlığı, tahmin edildiği üzere Avrupa’yı da Ortadoğu’yu da sarsmaya başladı. Trump’ın öngörülemezliği bunun başlıca nedeni.

Rutte’nin görüşme sonrasında “X” hesabında “Öngörülemezliği giderek artan bir dünyada Türkiye NATO’ya çok değerli katkılarda bulunmaktadır” demesinin bir karşılığı var.

Türkiye’nin de NATO’dan beklentileri var. Terörle mücadelede işbirliği ilk sıralarda. NATO’nun lider ülkesi ABD’nin Suriye’de PKK bağlantılı örgütlerle işbirliği Türkiye’nin bir numaralı ulusal güvenlik sorunu. Bu çerçevede Rutte’nin PKK saldırısına uğrayan TUSAŞ tesislerini ziyareti Ankara’yı memnun etti.

İletişim Başkanlığının kısa açıklamasındaki “Savunma sanayii malzemesi tedarik dayanışması” ifadesi ucu F-35’e ve Eurofighter’a dek giden örtülü ambargolara atıfta bulunuyor.

Hours after President Erdoğan's meeting with NATO Secretary General Rutte (far left) in Ankara, the Chairman of the NATO Military Committee in Brussels called on the business world to prepare for war. (Photo: Presidency)

President Tayyip Erdoğan received NATO Secretary General Mark Rutte, together with Foreign Minister Hakan Fidan and National Defense Minister Yaşar Güler on November 25. The concrete result of the meeting was that the NATO Summit will be held in Turkey in 2026. The real importance of the meeting was both Ukraine-Russia, where the nuclear threat is now being discussed, and the winds of war that have intensified as Israeli attacks in the Middle East have become uncontrollable.

The speech made by the Chairman of the NATO Military Committee, Dutch Admiral Rob Bauer, in Brussels a few hours after this meeting in Ankara was proof of this.

Speaking at the European Policy Center think tank, Bauer warned business leaders to prepare for a wartime scenario.

Bauer called on businesses to “prepare for a war scenario” and “adjust production and distribution lines accordingly” to be “less vulnerable to blackmail from countries like Russia and China.”

A kind of preparation for all-out mobilization.

“Prepare for a war scenario”

Admiral Bauer said, “While armies win battles, economies win wars.” “If we can be sure that all essential services and goods can be delivered, no matter what, that will be an important part of our deterrence.”

According to Bauer, the concept of deterrence had gone beyond military force, because all available means could and were being used in war. We see this in the West with its “increasing acts of sabotage” and in Russia’s undermining of Europe’s energy supplies by terminating the Gazprom agreement.

The NATO commander did not dwell on the US and EU sanctions on Russia, but it was clear from the following picture he drew that the concern was China, which was mentioned as a threat for the first time at the last NATO summit:

• “The West is dependent on materials from China. Sixty percent of all rare earth materials are produced in China and 90 percent are processed there. Chemical components for tranquilizers, antibiotics, anti-inflammatories and low-blood pressure medications also come from China.

• “We would be naive to think that the Communist Party would never use this power. Business leaders in Europe and America must realize that the business decisions they make have strategic consequences for the security of their nations.”

Türkiye-NATO mutual expectations

This first contact, which could be considered a courtesy visit after Rutte was elected (with Turkey’s support), took place at a time when the growing risk of war had reached the point where the NATO Commander called on the business world to be ready for mobilization. Considering Foreign Minister Fidan’s determination of a “global war” that could also include a nuclear dimension and the acceleration of developments, concrete results can be expected in the short and medium term.

Donald Trump's assumption of the US presidency on January 20 has, as expected, begun to shake both Europe and the Middle East. Trump's unpredictability is the main reason for this.

There is a meaning to Rutte's statement on his "X" account after the meeting, "Türkiye is making very valuable contributions to NATO in an increasingly unpredictable world."

Turkey also has expectations from NATO. Cooperation in the fight against terrorism is at the top of the list. NATO's leading country, the US's cooperation with PKK-affiliated organizations in Syria is Turkey's number one national security problem. In this context, Rutte's visit to TAI facilities that were subjected to PKK attacks pleased Ankara.

The phrase “Defense industry material supply solidarity” in the brief statement of the Directorate of Communications refers to the implicit embargoes that go all the way to the F-35 and the Eurofighter.