Erdoğan, Irak ve Suriye’nin de adını geçirerek “terör tehdidi nereden geliyorsa kökünün mutlaka kazınacağını” söyledikten sonra şöyle dedi:

“İnşallah önümüzdeki dönemde milletimize hem boydan boya tüm güney sınırlarımızın güvenliğini, hem insanımızın can ve mal emniyetini garanti altına alacak yeni müjdelerimiz olacaktır.”

Ne olabilirdi sınır güvenliğiyle ilgili bu “müjdeler”?

SINIRDAKİ EKSİK HALKALARI TAMAMLAMAK

Erdoğan, ardından 10 Kasım tarihinde Atatürk’ün ölüm yıldönümü törenindeki konuşmasının terörle mücadele bölümünde “güvenli bölgelere” de atıf yaparak, sözlerine bir ölçüde açıklık getirdi.

“Türkiye’nin güney sınırlarını kuşatma girişimini, yaptığı harekâtlar ve oluşturduğu güvenli bölgelerle önemli ölçüde akamete uğrattığını” söyledi Cumhurbaşkanı ve hemen ekledi:

“İnşallah önümüzdeki dönemde sınırlarımız boyunca oluşturduğumuz güvenli bölgenin eksik kalan halkalarını da tamamlayacağız. Bir başka ifadeyle, terör örgütleriyle ülkemiz sınırları arasındaki irtibatı tamamen keseceğiz.”

FIRAT’IN BATISINDA SINIRIN TÜMÜ GÜVENLİ BÖLGE İLE ÇEVRİLİ

Erdoğan, “eksik kalan halkalar” ifadesiyle nereyi işaret ediyor? Bu soruya Suriye bağlamında yanıt ararsak, önce Türkiye-Suriye sınır haritasına bakmamız gerekiyor.

Türkiye’nin Suriye ile olan 911 kilometre uzunluğundaki sınırını Karkamış’tan Suriye topraklarına giren Fırat nehri ikiye bölüyor. Sınırın Karkamış’tan batıya doğru uzanan 442 kilometrelik bölümünün tümünün güvenliği Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Suriye topraklarında “ileriden kontrol altına” alınmış durumda.

TSK, sınırın Fırat’ın batısındaki hattında Suriye topraklarının içinde üç ayrı harekât bölgesinde faaliyet gösteriyor, eski adı ÖSO olan Suriye Milli Ordusu (SMO) unsurlarıyla birlikte. Karkamış’tan batıya doğru uzanan sınır hattının karşısında 1) Fırat Kalkanı, 2) Zeytin Dalı ve 3) İdlib Harekât Bölgeleri bulunuyor.

YA FIRAT’IN DOĞUSU?

Buna karşılık Karkamış’tan itibaren doğuya, Irak’a doğru gittiğimizde, sınırın 469 kilometrelik bu bölümünün tümü bu şekilde “ileriden kontrol” altına alınmış değil. Bu sınır hattının ortasında Tel Abyad ile Resulayn arasında 155 kilometre genişliğinde ve ortalama 30 kilometre derinliğinde “Barış Pınarı Harekât Bölgesi” var.

Fırat’tan bu harekât bölgesine kadar uzanan ve üzerinde Kobani’nin de bulunduğu 81 kilometrelik sınır hattı kesiti Erdoğan’ın konuşmasında kastettiği “eksik halka” kapsamına giriyor. Harekât bölgesinin doğu ucundan Irak’a kadar uzanan 233 kilometre kadar sınır hattını da yine bu çerçevede görebiliriz.

Türkiye, bu bölgelerde asker bulundurmamakla birlikte, insansız hava araçlarıyla sıkça düzenlenen nokta operasyonlarıyla PKK/YPG/PYD unsurları etkisiz hale getiriliyor; ayrıca zaman zaman bu bölgelere Hava Kuvvetleri tarafından harekâtlar düzenleniyor.

Sahadaki bu tabloyu çizdikten sonra, Erdoğan’ın “güvenli bölgenin eksik kalan halkalarını da tamamlayacağız” sözlerini değerlendirdiğimizde, öncelikle “Barış Pınarı” bölgesinin doğu ve batısında PKK/YPG/PYD faaliyetine açık duran bu iki alanı kastettiğini söylemek mümkün.

SÜREKLİ GÜNDEMDE TUTARAK BASKI YARATIYOR

Erdoğan, bu ihtimali tartışmaya açıktan sonra konunun gündemde kalmasını sağlayan bir çıkış daha yaptı. Cumhurbaşkanı, 12 Kasım’da Suudi Arabistan ve Azerbaycan ziyaretlerinden dönerken gazetecilere açıklamaları sırasında bu konudaki bir soru karşısında “Sınır ötesi operasyonlarımız her zaman gündemimizde. Tehdit hissedersek her an sınır ötesi operasyonlarımıza başlayacak hazırlığımız mevcut” diye konuştu.

Yanıtının bir başka yerinde “Bundan sonra atacağımız adımlar”dan söz etti, devamında “sınırlarda hala teröristlerin tutunduğu risk oluşturan alanlar”a dikkat çekerek, bunların “tamamen temizlenmesi” hedefini vurguladı.

Görüleceği gibi, Erdoğan, süreklilik içinde Türkiye’nin Suriye’ye yeni bir harekât düzenlemesi ihtimalini gündemde tutuyor, böylelikle bu meselede bir baskı yaratmayı hedefliyor konuyla ilgili bütün aktörler üzerinde.

30 KİLOMETRE DERİNLİKTE HER FAALİYET TEHDİTTİR

Cumhurbaşkanı’nın bu çıkışının hemen ardından 15 Kasım’da AK Parti Sözcüsü Adana Milletvekili Ömer Çelik tartışmaya dahil oldu. “Yakın zamanda sınır ötesine kara harekâtı planlanıyor mu?” sorusu üzerine Çelik, “TSK’nın Cumhurbaşkanımız tarafından talimat verildiği andan itibaren harekete geçecek şekilde sürekli tetiktedir. İhtiyaç duyulduğu, talimat verildiği andan TSK kara harekâtına başlayacak konumdadır” dedi.

Çelik’in açıklamasının altı çizilmesi gereken bir yönü, Türkiye’nin, Suriye ve Irak’ta “sınırdan itibaren 30 kilometre derinlikte herhangi bir terör örgütü görmek istemediğini” belirtmesidir.

ERDOĞAN’DAN RUSYA’YA HASSAS MESAJ

Tam bu noktada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün Brezilya dönüşü yaptığı açıklamadaki ilginç bir ayrıntıya dikkat çekmek istiyoruz. Uçakta Erdoğan’a yine “Suriye’nin kuzeyinde yeni harekât” ihtimali soruluyor.

Erdoğan, yanıtında “Türkiye’nin Amerika’nın Suriye’den çekilmesinin oluşturacağı duruma da, mevcut duruma da hazırlıklı olduğunu” söylüyor. “Bu konuda Rusya ile gerekli görüşmelerimizi yapmak suretiyle Suriye’deki havayı bölgenin lehine çevirme gayretindeyiz” diye konuşuyor.

Neden Rusya?

Çünkü, 2019 yılı ekim ayında TSK’nın “Barış Pınarı Harekâtı”nı tamamlamasından sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Vladimir Putin arasında imzalanan 22 Ekim 2019 tarihli Soçi Mutabakatı’nın 5’inci maddesi, Rusya’ya bu alanda önemli bir sorumluluk yüklüyor.

Bu madde özetle şunu söylüyor: Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekât alanının dışında kalan (Erdoğan’ın eksik halka nitelemesi) sınırın Suriye tarafına gireceklerdir. Ve buradaki YPG unsurları ve silahlarının Türkiye/Suriye sınırının 30 kilometre dışına çıkartılmasını temin edeceklerdir. Bu çerçevede sınıra 10 kilometre derinlikte Türk-Rus ortak devriyeleri de başlatılacaktır.

Bir başka deyişle, “eksik halkalar”daki durum öncelikle Rusya’nın sorumluluğuna girmektedir.

Zaten bir süredir Ankara’dan yükselen harekât çıkışlarına karşı rahatsızlık ifadelerinin önce Rusya’dan gelmesi de şaşırtıcı değildir.

Yarın, Erdoğan’ın gündeme getirdiği yeni askeri harekât ihtimalini, meselenin ABD’deki yeni Trump Yönetimi boyutunu da dahil ederek tartışmaya devam edelim.

Erdoğan, mentioning Iraq and Syria by name, said that “the terror threat will definitely be eradicated from wherever it comes from,” and then said:

“Hopefully, in the coming period, we will have new good news for our nation that will guarantee the security of our entire southern border and the safety of life and property of our people.”

What could these “good news” be about border security?

COMPLETING THE MISSING LINKS ON THE BORDER

Erdoğan then clarified his words to some extent by referring to “safe zones” in the fight against terrorism section of his speech at the anniversary of Atatürk’s death on November 10.

“With the operations it carried out and the safe zones it established, it has significantly thwarted Turkey’s attempt to surround its southern borders,” the President said, and quickly added:

“Hopefully, in the coming period, we will complete the missing links of the safe zone we have established along our borders. In other words, we will completely cut off contact between terrorist organizations and our country’s borders.”

THE WHOLE BORDER ON THE WEST OF THE EUPHRATES IS SURROUNDED BY A SAFE ZONE

What is Erdoğan referring to with the phrase “missing links”? If we seek an answer to this question in the context of Syria, we first need to look at the Türkiye-Syria border map.

The Euphrates River, which enters Syrian territory from Carchemish, divides Turkey’s 911-kilometer border with Syria into two. The security of the entire 442-kilometer section of the border extending from Carchemish to the west has been taken “under forward control” by the Turkish Armed Forces in Syrian territory.

The Turkish Armed Forces operate in three separate operational zones within Syrian territory on the western Euphrates border line, together with elements of the Syrian National Army (SMO), formerly known as the FSA. Across the border line extending west from Karkamış are the 1) Euphrates Shield, 2) Olive Branch and 3) Idlib Operation Zones.

WHAT ABOUT THE EAST OF THE EUPHRATES?

On the other hand, when we go east from Karkamış towards Iraq, the entire 469-kilometer section of the border is not under “forward control” in this way. In the middle of this border line, between Tel Abyad and Ras al-Ayn, there is the “Peace Spring Operation Zone”, which is 155 kilometers wide and 30 kilometers deep on average.

The 81-kilometer border line section extending from the Euphrates to this operation zone, including Kobani, falls within the scope of the “missing link” that Erdoğan referred to in his speech. We can also see the 233-kilometer border line extending from the eastern end of the operation zone to Iraq within this framework.

Although Turkey does not have troops in these regions, PKK/YPG/PYD elements are neutralized through frequent pinpoint operations using unmanned aerial vehicles; in addition, operations are occasionally carried out in these regions by the Air Force.

After drawing this picture on the ground, when we evaluate Erdoğan's words "we will complete the missing links of the safe zone", it is possible to say that he primarily meant these two areas open to PKK/YPG/PYD activities in the east and west of the "Peace Spring" region.

CREATING PRESSURE BY CONSTANTLY KEEPING IT ON THE AGENDA

After Erdoğan opened this possibility up for discussion, he made another move that kept the issue on the agenda. When the President was returning from his visits to Saudi Arabia and Azerbaijan on November 12, he made statements to reporters and said, “Our cross-border operations are always on our agenda. If we feel threatened, we are prepared to start our cross-border operations at any time.”

Elsewhere in his response, he spoke of “the steps we will take from now on,” and then drew attention to “the risky areas on the borders where terrorists still hold sway,” emphasizing the goal of “completely clearing” them.

As can be seen, Erdoğan constantly keeps the possibility of Turkey launching a new operation in Syria on the agenda, thus aiming to create pressure on all actors involved in this matter.

EVERY ACTIVITY AT A DEPTH OF 30 KILOMETERS IS A THREAT

Immediately after the President’s statement, on November 15, AK Party Spokesperson Adana MP Ömer Çelik joined the discussion. In response to the question, “Is a ground operation planned to be launched across the border in the near future?” Çelik said, “The Turkish Armed Forces are constantly on alert to take action from the moment the President gives the order. The Turkish Armed Forces are in a position to launch a ground operation from the moment the need arises and the order is given.”

One aspect of Çelik's statement that should be underlined is that Turkey stated that it "does not want to see any terrorist organization within 30 kilometers of the border" in Syria and Iraq.

A SENSITIVE MESSAGE FROM ERDOĞAN TO RUSSIA

At this point, we would like to draw attention to an interesting detail in the statement President Erdoğan made yesterday upon his return from Brazil. On the plane, Erdoğan was once again asked about the possibility of a “new operation in northern Syria.”

In his response, Erdoğan says, “Turkey is prepared for both the situation that America’s withdrawal from Syria will create and the current situation.” He says, “We are trying to turn the atmosphere in Syria in favor of the region by holding the necessary talks with Russia on this issue.”

Why Russia?

Because Article 5 of the Sochi Agreement dated October 22, 2019, signed between President Erdoğan and Russian leader Vladimir Putin after the Turkish Armed Forces completed “Operation Peace Spring” in October 2019, places an important responsibility on Russia in this area.

This article says the following in brief: Russian military police and Syrian border guards will enter the Syrian side of the border outside the Operation Peace Spring area (Erdoğan's description of the missing link). And they will ensure that the YPG elements and weapons there are removed 30 kilometers outside the Turkey/Syria border. In this context, joint Turkish-Russian patrols will also be launched 10 kilometers deep into the border.

In other words, the situation with the “missing links” falls primarily on Russia’s responsibility.

It is not surprising that the first expressions of discomfort towards the operational outbursts that have been rising from Ankara for a while now have come from Russia.

Tomorrow, let's continue discussing the possibility of a new military operation brought up by Erdoğan, including the dimension of the issue regarding the new Trump Administration in the USA.