Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, NATO Zirvesinden dönerken uçaktakilere “Suriye ile barış istiyoruz” demiş.

Suriye ile savaşta mıydık? Hem evet hem hayır.

Hayır, çünkü ordularımız karşı karşıya gelmedi, savaş ilanı yok. Evet, çünkü 2011’de Suriye’de iç savaşın patlamasıyla birlikte -o zaman başbakan, sonra- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yakın zamana dek hedefi Beşar Esad rejimini devirmek oldu.

Bu amaçla bir vekaletler savaşı yürütüldü; silahlı gruplara destek verildi.

Bunu daha önce de Suriye yapmıştı. Hatay’ın Türkiye’ye katılmasını hiç kabul etmediler. Bu amaçla Türkiye’de PKK gibi silahlı grupları desteklediler. Bunun da Müslüman Kardeşlerin Türkiye’den gördüğü desteğe karşılık olduğunu söylediler.

Dolayısıyla Erdoğan’ın “Barış istiyoruz” sözünün karşılığı var.

Öte yandan savaş ve siyaset tarihi gösteriyor ki, ortada bir çatışma söz konusuysa, barış isteyen taraf genel olarak amacına oluşamamış taraftır.

Uçaktakilere Suriye’yle barışta iki koşul dediği Erdoğan’ın iki pişmanlığı gibi duruyor: büyüyen sığınmacı ve PKK sorunları.

Sadece Kayseri olayları dahi Suriye faslını kapatma zamanı geldiğini gösteriyor.

Suriye faturasını kim ödeyecek?

Erdoğan yönetimindeki Türkiye, 2011’den bu yana sürdürdüğü Suriye politikasında hedeflerine tam olarak ulaşamadı.

Suriye paramparça oldu, savaşan taraflardan öldürülen insan sayısı neredeyse yarım milyonu buluyor, milyonlarca insan ülkeden kaçtı, şehirler harap oldu ama Esad koltuğunda oturmaya devam ediyor.

O milyonlarca sığınmacıdan (resmi rakamlara göre) 5 milyonu Türkiye’ye geldi. Bugün Erdoğan ve AK Parti’nin başında, ekonomik kriz ardından ikinci büyük derttir.

Ekonomik krizde Suriye siyasetin rolü pek konuşmuyor. Oysa Erdoğan’ın ifadesiyle sadece sığınmacılara harcanan para 40 milyar dolardır.

AK Parti hükümetinin Abdullah Öcalan üzerinden PKK’ya diyalogu yerini yeniden çatışma ortamına bırakmış, ABD’nin IŞİD’e karşı PKK’nın Suriye türevi PYD ile işbirliği yapmasıyla sınırı boyunca ABD sponsorluğunda PKK yönetiminde bir Kürt devletimsi oluşumu kurulmuştur.

Erdoğan-Davutoğlu ekibinin iç savaşın başında Rusya’yı (ve İran’ı) hafife alıp ABD’ye -onların talebi hilafına- güvenmesinin faturasını hep birlikte ödüyoruz.

Erdoğan şimdi Suriye ile barış istiyor ama bu kayıp 13 yılın faturasını kim ödeyecek?

Rusya’nın hızlandırdığı trafik

Suriye ile yeniden ilişki kurma trafiğinin son dönemde artmasının başlangıç noktası olarak sanırım Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in BRICS toplantıları için Rusya’da bulunan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşmek istemesini alabiliriz.

Fidan Türkiye’nin 13 yıllık Suriye macerasının 12 yılında Milli İstihbarat Teşkilatının başında, siyaset üretim ve uygulama mekanizmalarında Erdoğan’a en yakın olmuş isimlerden olup şimdi de Dışişleri Bakanlığının başındadır.

Bu görüşmeyle eş zamanlı olarak, Türk ve Suriye devlet -açıklanmasa da muhtemelen istihbarat- görevlilerinin Suriye’deki Hmeymim hava üssündeki Rusya sektöründe görüştüğü haberleri çıkmıştır. Ardından Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev Şam’da Esad’la görüşmüştür. Bunu Esad’ın “Askerlerini çekerse Erdoğan’la görüşürüm” açıklaması ve Erdoğan’ın yıllardır kullandığı “katil” yerine “sayın” sıfatı kullandığı “Görüşebiliriz” beyanı izlemiştir. O arada Türkiye, sınırın öte yanında PKK tehdidi sürdükçe askerini çekemeyeceğini kayda Erdoğan’ın 3 Temmuz’da Astana’da Putin ile görüşmesi sonrasında “Esad adım atarsa Putin’le birlikte davetimiz olur” açıklamasını yapmış, Erdoğan Fidan’a Esad ile temas arama talimatı vermiştir.

2011 öncesi koşullar mı?

Bu arada Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin iki lideri Bağdat’ta buluşturmaya hazır olduğunu açıklamış Esad da ilk kez yazılı bir açıklamayla Türkiye ile ilişkilerin yeniden kurulması için “2011 öncesi” koşullara dönülmesi gerektiğini söylemiştir.

2011 öncesi koşullarda Suriye topraklarında Türk askeri yoktur ama ABD sponsorluğunda bir Kürt devletimsi oluşumu da yoktu.

2011 öncesinde Türkiye’de milyonlarca Suriyeli de yoktu.

Erdoğan uçaktakilere Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların yaşama, barınma, mülkiyet haklarının garantiye alınmasını koşulunu söylemiş. Esad’ın bunun karşılığında “Bana kurşun sıkanlar hariç” diyeceğini de hesaplıyordur elbette.

Erdoğan ve Esad görüşürse her şeyin bir anda güllük gülistanlık olmayacağı kesin.

Erdoğan muhtemelen ABD’deki Kasım seçimlerinde Donald Trump’ın iş başına geleceğine de bakarak Suriye ve Rusya ile anlaşarak ABD’nin Suriye’de devreden çıkacağı, PKK türevlerine destek vermeyi bırakacağı ümidinde.

Bu pilav daha çok su kaldırır, kolay değil 13 yılın yükü. Bir Rus atasözü “Skolko raz ni govori halva, vo rtu slashche ne stanet- Helva demekle ağzın tatlanmaz” diyor.

Dimyat’a pirince giderken

Bir önemli ayrıntı daha var; gündeme gelip gelmeyeceği şu anda belli değil ama bu varlığını ortadan kaldırmıyor.

ABD, PKK’ya yardım ediyor, İsrail PKK’ya sıcak bakıyor, İran istediği zaman kullanmaya çalışıyor ama Suriye’de çözüm olarak (Kürt federasyonu dahil) federasyon öneren tek devlet var, o da Rusya federasyonu. Rusya Dışişlerinin 27 Eylül 2017 tarihli yazılı açıklaması kayıtlarda duruyor.

Irak’ta Kürt federasyonu ABD’nin 2003 işgali sonrasında 2007 Anayasasıyla gelmişti. Suriye’ye de savaş sonrası yeni bir Anayasayla gelebilir mi? Neden olmasın?

Hadi “Ağa ile maraba” fıkrasını hatırlatmayayım, hani “Ağam biz bu naneyi, neden yedik?” diyen ama “Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olma” atasözümüz duruma uygun.

Erdoğan bulgurdan tamamen olmanın eşiğinde 13 yıllık Suriye siyasetini geride bırakmaya hazırlanıyor. Zaratın neresinden dönülse kâdır; sürdürülebilir bir çıkış arayışında.

Baştaki soruysa orta yerde duruyor: faturayı kim ödeyecek?

While returning from the NATO Summit, President Tayyip Erdoğan said to those on the plane, " We want peace with Syria ." 

Were we at war with Syria? Both yes and no. 

No, because our armies did not confront each other, there is no declaration of war. Yes, because with the outbreak of the civil war in Syria in 2011, the goal of then Prime Minister and then President Tayyip Erdoğan until recently was to overthrow the Bashar Assad regime. 

For this purpose a war of proxies was waged; Armed groups were supported. 

Syria has done this before. They never accepted Hatay joining Turkey. For this purpose, they supported armed groups such as the PKK in Turkey. They said this was in response to the support the Muslim Brotherhood received from Turkey. 

Therefore, Erdoğan's words "We want peace" have an equivalent. 

On the other hand, the history of war and politics shows that if there is a conflict, the side that wants peace is generally the side that has not achieved its goal. 

These seem to be two regrets of Erdoğan, who told the people on the plane that there were two conditions for peace with Syria: growing refugee and PKK problems. 

The Kayseri events alone show that it is time to close the Syria chapter .

Who will pay the Syrian bill?

Türkiye, under Erdoğan's administration, has not been able to fully achieve its goals in its Syria policy since 2011. 

Syria has been torn apart, the number of people killed by the warring parties reaches almost half a million, millions of people have fled the country, cities have been devastated, but Assad remains in power. 

Of those millions of refugees (according to official figures), 5 million came to Turkey. Today, it is the second biggest problem for Erdogan and the AK Party, after the economic crisis. 

The role of Syrian politics in the economic crisis is not talked about much. However, according to Erdoğan, the money spent only on refugees is 40 billion dollars. 

The AK Party government's dialogue with the PKK through Abdullah Öcalan gave way to a conflict environment again, and with the USA's cooperation with the PYD, the Syrian derivative of the PKK, against ISIS, a Kurdish state-like formation was established along the border under the management of the PKK, under the sponsorship of the USA. 

We are all paying the price for the Erdoğan-Davutoğlu team's underestimation of Russia (and Iran) at the beginning of the civil war and their trust in the USA - against their demands. 

Erdogan now wants peace with Syria, but who will pay the bill for these lost 13 years?

Traffic accelerated by Russia

I think we can take Russian President Vladimir Putin's request to meet with Foreign Minister Hakan Fidan, who is in Russia for the BRICS meetings, as the starting point for the recent increase in traffic to re-establish relations with Syria. 

Fidan was the head of the National Intelligence Organization for 12 years of Turkey's 13-year Syrian adventure, one of the people closest to Erdoğan in the policy production and implementation mechanisms, and now he is the head of the Ministry of Foreign Affairs. 

Simultaneously with this meeting, news emerged that Turkish and Syrian state - probably intelligence, although not disclosed - officials met in the Russian sector of the Hmeymim air base in Syria. Then Putin's Special Representative for Syria Aleksandr Lavrentyev met with Assad in Damascus. This was followed by Assad's statement, "If he withdraws his troops, I will meet with Erdoğan" and Erdoğan's statement, "We can meet", in which he used the adjective "dear" instead of "murderer", which he had been using for years. Meanwhile, Turkey noted that it would not be able to withdraw its troops as long as the PKK threat continued on the other side of the border. After Erdoğan's meeting with Putin in Astana on July 3, he made the statement, "If Assad takes a step, we will be invited together with Putin." Erdoğan instructed Fidan to seek contact with Assad. gave.

Conditions before 2011?

Meanwhile, Iraqi Foreign Minister Fuad Hussein announced that he was ready to meet the two leaders in Baghdad, and Assad, in a written statement for the first time, said that "pre-2011" conditions should be returned to re-establish relations with Turkey. 

In pre-2011 conditions, there were no Turkish soldiers on Syrian soil, but there was also no US-sponsored Kurdish state formation. 

Before 2011, there were not millions of Syrians in Turkey. 

Erdoğan told those on the plane that the living, sheltering and property rights of Syrian refugees in Turkey should be guaranteed. Of course, he is calculating that Assad will say "Except for those who shot me" in return. 

If Erdoğan and Assad meet, it is certain that everything will not be rosy. 

Erdoğan is probably looking at Donald Trump's coming to power in the November elections in the USA and hopes that by reaching an agreement with Syria and Russia, the USA will be out of action in Syria and stop supporting PKK derivatives. 

This rice can hold more water, it is not easy, the burden of 13 years. A Russian proverb says, “ Skolko raz ni govori halva, vo rtu slashche ne stanet- Saying halva does not make your mouth sweeter.”

Going to Damietta for rice

There is one more important detail; It is not clear at the moment whether it will come to the agenda, but this does not eliminate its existence. 

The USA helps the PKK, Israel welcomes the PKK, Iran tries to use it whenever it wants, but there is only one state that proposes a federation (including the Kurdish federation) as a solution in Syria, and that is the Russian federation. The written statement of the Russian Foreign Ministry dated September 27, 2017 remains on record. 

The Kurdish federation in Iraq came with the 2007 Constitution after the 2003 invasion of the USA. Can he come to Syria with a new Constitution after the war? Why not? 

Let me not remind you of the joke "Aga and maraba", you know, "Agha, why did we eat this mint?" Our proverb "When going to Damietta for rice, don't buy the bulgur at home" is appropriate for the situation. 

Erdogan is preparing to leave 13 years of Syrian politics behind, on the verge of being completely dependent on bulgur. It is impossible to turn away from any point of harm; In search of a sustainable exit.

The main question remains: who will pay the bill?