“Devletin başına Devlet gelecek!” Muhalefet saflarından çıkıp Cumhur İttifakı üzerinden Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın AK Parti iktidarı saflarına geçmeden önce MHP’nin en çarpıcı sloganlarından biriydi bu. Artık kullanılmıyor ama Devlet Bahçeli gerçekten de devlet yönetiminde Erdoğan’a ortak; hem de hiçbir sorumluluk sahibi olmaksızın

Bence Türk siyasetinin yaşayan en yetenekli taktisyeni Devlet Bahçeli; en az güçle en çok verim sağlayabiliyor, nerede, ne zaman kendisine ihtiyaç duyulacağını biliyor ve en uygun zamanı kollayıp devreye giriyor. Böylece Bülent Ecevit’in DSP hükümetine koalisyon ortağı da olabiliyor; sorumluluk almasına gerek bile kalmadan Tayyip Erdoğan yönetimine de istediğini yaptırabiliyor.

Devlet Bahçeli etkisi

Özellikle 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden sonra Bahçeli’nin devlet yönetimindeki perde arkası etkisi artmış görünüyor. AK Parti’nin 1-2 Haziran’da Kızılcahamam’da yaptığı danışma kurulu toplantılarında Cumhur İttifakından daha çok yarar sağlayan tarafın MHP olduğu da konuşulmuş, siyasi kulise yansıdığı kadarıyla. Bu şikâyet aslında 2019 yerel seçim yenilgisinden bu yana var.

Erdoğan 31 Mart yenilgisinin muhasebesini Ekim ayında toplanması beklenen Kongreye öteledi. Ama bu öteleme yalnızca AK Parti kademelerini, değil, bakanlar dahil bürokratik işleyişi de olumsuz etkiliyor. Erdoğan’ın artık tamamını kendisinin atadığı üst bürokraside “bürokratik oligarşi” tehdidi görmesi dahi endişesinin derecesini gösteriyor. Kimse risk alıp başını belaya sokmak istemiyor.

Erdoğan’ın daha ılımlı devlet yönetimi sinyalleri verdiği, seçimden sonraki ilk birkaç haftadaki seyrin değişmesinde Bahçeli’nin iki hamlesi etkili oldu. Birincisi, Bahçeli’nin “Söyleten sensin videosu”, ki dört gün sonra, 29 Nisan’da Erdoğan Bahçeli’ye seçimlerden sonraki ilk ziyaretini yaptı. İkincisi de Erdoğan’ın CHP lideri Özgür Özel’le görüşüp “siyasette yumuşamadan” bahsi sonrasında 10 Mayıs’ta Beştepe’ye çıkması.

Art arda fazla tesadüf

Özel, Bahçeli’yle de görüştü “normalleşme” dediği süreç çerçevesinde. Ancak Erdoğan’ın Anayasa değişikliği konusunda CHP liderinden de destek beklediğini söylemesinin Bahçeli’yi memnun ettiği söylenemez. Bahçeli’nin devlet işleyişindeki MHP etkisinin sürdürülebilirliği bakımından kırmızı çizgisi, Başkanlık sisteminin yüzde 50+1 şartıyla devamındadır; başka türlü verdiği siyasi destek karşılığında Erdoğan’dan taleplerde bulunma ve alma imkânının kalmayacağını elbette bilir.

Bir başka dönüm noktasının da İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın 28 Mayıs’ta Devlet Bahçeli’yi TBMM’de ziyareti olduğunu söylemek mümkün. Bahçeli öteden beri HDP ve DEM partilerinin kapatılmasını, belediye başkanları ve milletvekillerinin tutuklanmasını yasaklanmasını istiyor.

Erdoğan’ın 1 Haziran’da “Yumuşama için kırmızı çizgilerimizi terk edemeyiz” derken MHP’nin çizgilerini de hatırlatması, 3 Haziran’da görevden alınan DEM Partili Hakkâri Belediye Başkanı Mehmet Sıddık Akış’ın hapse mahkûm edildiği 5 Haziran günü bunun “ilk adım” olup “devamının geleceğini” söylemesi tesadüf olmamalı.

Özel’in hamleleri ve İmamoğlu

Bunun karşısında Özel’in sıralı hamleleri oldu. Türkiye Belediyeler Birliği Başkanlığına, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı adayı olmasından çekindiği Ekrem İmamoğlu’nu gösterdi. Açık farkla seçilen İmamoğlu yönetim listesine DEM Partiden (Kürt Siyasetinin simge isimlerinden) Mardin Büyükşehir belediye başkanı Ahmet Türk ve Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Serra Bucak’ı aldı. İmamoğlu’nun TBB yönetim listesine İYİ Parti Nevşehir Belediye Başkanı Rasim Arı’yı almasının Bahçeli’yi, Yeniden Refah Partili Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Kasım Gülpınarı almasının da Erdoğan’ı mutlu ettiğini söylemek mümkün değil. Aynı derecede önemli olan, İmamoğlu’nun artık “Ne işin var oralarda?” eleştirisine muhatap olmadan Türkiye’nin her yerinde TBB Başkanı sıfatıyla görünecek olması.

Özel’in “normalleşme olmayacaksa, erken seçim önünde kimse duramaz” demesi, evet, Erdoğan’ın yeniden aday olmasını getiriyor ama bir ekonomik krizden çıkış için en zorlu dönemeçlerdeyken erken seçim lafı bile sadece Erdoğan’ı değil, bir daha seçilme kaygısına girecek AK Parti milletvekilleri ve konumlarını yitirme kaygısındaki üst bürokratların uykusunu kaçırmaya yeter.

Akşener yeniden oyunda mı?

Özel, kendisine oyun kurucu rolünü biçin İmamoğlu ve Mansur Yavaş gibi iki forvetle oyunu taşıma çizgisini sürdürüyor. Erdoğan’ın ise yanında ikinci adam yok; o nedenle devlet işleyişinde Bahçeli’ye güvenmek zorunda kalıyor.

İşte tam bu sırada Erdoğan’ın Meral Akşener hamlesi geldi.

Erdoğan ile Akşener 3 Haziran’da İstanbul’da Özer Çiller’in cenaze töreninde karşılaşmışlardı, 5 Haziran’da da Akşener Beştepe’ye çıktı. Saç rengiyle beraber siyasetini de değiştirip değiştirmeyeceği yorumları yapıldı. İddialar Akşener’in oğlu Fatih için Paris Büyükelçiliği istediğine dek aşırı noktalara varıyor, açıklama gerekiyor.

28 Şubat sürecine de sahne olan RefahYol koalisyonu döneminde Tansu Çiller’in DYP kontenjanından İçişleri Bakanlığı yapmış olan Akşener, AK Parti kuruluşunda Erdoğan’dan gelen tekliftense, ülkücü köklerine uygun gördüğü MHP’ye katılmış, MHP’deyken TBMM Başkan vekilliğini yürütmüştü. Ancak Devlet Bahçeli’yle yolları Bahçeli’nin Erdoğan’la ittifak kurmasıyla ayrılmış, Akşener de İYİ Parti’nin kurucu genel başkanı olmuştu.

Gerisini biliyoruz. 2023 seçim yenilgisinden sonra partisini kurultaya götürdü, yeniden aday da olmadı.

Erdoğan CHP’ye gider mi?

Asıl bilmek istediğimiz bu gelişmelerin şu anda gergin bir belirsizlik içinde bulunan Ankara siyasetine nasıl yansıyacağı.

Buradaki anahtar gelişme Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylediği gibi Özel’e ziyaret iadesi olarak CHP Genel Merkezine gidip gitmeyeceği.

Erdoğan, koşullar uygun olmadığı için yıllardır beklediği ABD Başkanı Joe Biden görüşmesine gitmedi. Özel ile görüşmeyi de erteleyiverir bakarsınız.

Ama Erdoğan haftaya CHP Genel Merkezine gidip Özel ile görüşürse, görüşme gergin de geçse diyalog sürüyor demektir.

Gitmezse buna hiç umursamayacak kişi herhalde Devlet Bahçeli olur.

“The State will come to the head of the State!” This was one of the most striking slogans of MHP, before leaving the opposition ranks and joining the ranks of President Tayyip Erdoğan's AK Party government through the People's Alliance. It is no longer used, but Devlet Bahçeli is indeed a partner of Erdoğan in the state administration; and without any responsibility

In my opinion, Devlet Bahçeli is the most talented living tactician of Turkish politics; It can provide the most efficiency with the least amount of power, knows where and when it will be needed, and takes action at the most appropriate time. Thus, he can become a coalition partner for Bülent Ecevit's DSP government; He can make Tayyip Erdoğan's administration do what he wants without even having to take responsibility.

Devlet Bahceli influence

Especially after the local elections of March 31, 2024, Bahçeli's behind-the-scenes influence in the state administration seems to have increased. In the advisory board meetings of the AK Party held in Kızılcahamam on June 1-2, it was also discussed that the party that benefited more from the People's Alliance was MHP, as far as it was reflected in the political backstage. This complaint has actually existed since the 2019 local election defeat.

Erdoğan postponed the accounting of the March 31 defeat to the Congress, which is expected to meet in October. But this postponement negatively affects not only the AK Party levels, but also the bureaucratic functioning, including ministers. The fact that Erdoğan sees the threat of "bureaucratic oligarchy" in the upper bureaucracy, which he has appointed entirely, shows the degree of his concern. Nobody wants to take risks and get into trouble.

Bahçeli's two moves were effective in changing the course of the first few weeks after the election, when Erdoğan gave signals of a more moderate state administration. The first is Bahçeli's "You are the one who said it" video, which four days later, on April 29, Erdoğan made his first visit to Bahçeli after the elections. The second is that Erdoğan went to Beştepe on May 10 after meeting with CHP leader Özgür Özel and talking about "not softening in politics".

Too many coincidences in a row

Özel also met with Bahçeli within the framework of the process he calls "normalization". However, Erdoğan's statement that he expected support from the CHP leader regarding the constitutional amendment cannot be said to please Bahçeli. Bahçeli's red line in terms of the sustainability of the MHP's influence in the functioning of the state is the continuation of the Presidential system with the 50 + 1 percent condition; Of course, he knows that otherwise he will not have the opportunity to make and receive demands from Erdoğan in return for his political support.

It is possible to say that another turning point was the visit of Minister of Internal Affairs Ali Yerlikaya to Devlet Bahçeli in the Turkish Grand National Assembly on 28 May. Bahçeli has long wanted the HDP and DEM parties to be closed down, and the arrest of mayors and MPs to be banned.

Erdoğan's reminder of MHP's lines when he said "We cannot abandon our red lines for detente" on June 1, was the "first step" on June 5, when Hakkari Mayor Mehmet Sıddık Nakit from DEM Party, who was dismissed on June 3, was sentenced to prison. It should not be a coincidence that he said "there will be more to come".

Özel's moves and İmamoğlu

In response to this, Özel made sequential moves. He nominated Ekrem İmamoğlu, whom Erdoğan was afraid of being a Presidential candidate, as the President of the Union of Municipalities of Türkiye. İmamoğlu, who was elected by a wide margin, included Mardin Metropolitan Municipality Mayor Ahmet Türk and Diyarbakır Metropolitan Municipality Mayor Ayşe Serra Bucak from the DEM Party (one of the symbolic figures of Kurdish Politics) on his management list. It is not possible to say that İmamoğlu's inclusion of İYİ Party Nevşehir Mayor Rasim Arı on the TBB management list made Bahçeli happy, and his inclusion of Şanlıurfa Metropolitan Municipality Mayor Mehmet Kasım Gülpınar from the Re-Welfare Party made Erdoğan happy. Equally important, İmamoğlu no longer asks "What are you doing there?" He will appear everywhere in Turkey as the President of TBB without being subjected to criticism.

Özel's statement that "if there is no normalization, no one can stand in the way of early elections ", yes, it means that Erdoğan will be a candidate again, but while we are in the most difficult turning points to get out of an economic crisis, even the talk of early elections will make not only Erdoğan, but also the AK Party worried about being elected again. It is enough to make MPs and senior bureaucrats who are worried about losing their positions lose sleep.

Is Akşener in the game again?

Özel continues his line of carrying the game with two forwards such as İmamoğlu and Mansur Yavaş, who assume the role of playmaker. Erdoğan does not have a second man with him; Therefore, the state has to trust Bahçeli in its functioning.

It was at this moment that Erdoğan's move towards Meral Akşener came.

Erdoğan and Akşener met at Özer Çiller's funeral in Istanbul on June 3, and Akşener went to Beştepe on June 5. Comments were made whether he would change his politics along with his hair color. The allegations reach extreme levels , such as Akşener's request for the Paris Embassy for her son Fatih , and an explanation is required.

Akşener, who served as the Minister of Internal Affairs from Tansu Çiller's DYP quota during the RefahYol coalition, which also witnessed the February 28 process, joined the MHP, which she saw as suitable for her idealist roots, rather than the offer made by Erdoğan at the establishment of the AK Party, and served as the Deputy Speaker of the Turkish Grand National Assembly while in the MHP. However, they parted ways with Devlet Bahçeli when Bahçeli formed an alliance with Erdoğan, and Akşener became the founding chairman of the İYİ Party.

We know the rest. After the 2023 election defeat, he took his party to the congress and did not run again.

Will Erdogan go to CHP?

What we really want to know is how these developments will be reflected in Ankara's politics, which is currently in a state of tense uncertainty.

The key development here is whether President Erdoğan will go to CHP Headquarters as a return visit to Özel, as he said.

Erdoğan did not go to the meeting with US President Joe Biden, which he had been waiting for for years, because the conditions were not suitable. You can also postpone the meeting with the private person and see.

But if Erdoğan goes to CHP Headquarters next week and meets with Özel, it means that the dialogue is continuing, even if the meeting is tense.

If he doesn't go, the person who won't care about this will probably be Devlet Bahçeli.