Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile birlikte açıkladığı tasarruf tedbirleri üzerinde, doğaldır ki son iki gündür çok şey yazılıp söylenmekte.

Bu konuda Şimşek'in mevcut görevine atandığı geçen yıldan bu yana, şu an okumakta olduğunuz T24'te birçok yazı yazdığım için tekrara girmek istemem. Ancak kamuda alınan bu önlemlerin göstermelik, her an gevşeyebilecek nitelikte ve yaptırım etkisi olmadıkça bir sonuç getirmeyeceğini yeniden vurgulayayım. Memleketin kamu yönetiminde denetim ve yaptırım mekanizması çok uzun zamandır çalışmadığı için, bu paketteki herhangi bir tedbirden kalıcı, bütçeye deva olacak sonuç çıkma ihtimali enikonu düşüktür. 

Düşünün ki ülkenin asırlık denetim kurumu olan Anayasal Sayıştay, her sene kamu parasının nasıl harcandığını inceler, binlerece sayfalık raporlar yazar. Ne olur? Hiç. Zaten Sayıştay denetiminin sonuçlarına uyan bir bürokrasi olsaydı değil 20, bir tane bile tasarruf genelgesine ihtiyaç olmazdı. 

O nedenle toplumun yüksek enflasyon altında ezilen, satın alma gücü sürekli gerileyen kesimlerine ses olan medyanın oluşturduğu kamuoyu baskısı neticesinde hazırlanan bu paket için ,"dağ fare doğurdu" demeye bile gerek yok. Çünkü ortada kastedildiği üzere bir "dağ" yok. 

KÖİ'den Tasarruf olmaz

Asıl tasarrufun Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle yaptırılan projelerden sağlanması gerektiğine dair tespitler ise yerden göğe haklı olsa da sonuç getirmekten ıraktır. Çünkü bu projelerin tamamına yakını, zaten Şimşek'in Hazine'den sorumlu olduğu ilk bakanlığı sırasında (YPK üyesiydi) olgunlaştırılıp hukuki alt yapısı hazırlanmıştır. 

Demem o ki, küresel sermayeden sağlanan finansman üzerine inşa edilmiş ve iç içe geçen sözleşme metinlerinden oluşan KÖİ sisteminin, radikal bir siyasi irade ve tercih olmaksızın bütçe dostu hale getirilmesi imkansızdır. (Bakınız geçen yıl Kemal Kılıçdaroğlu'nun bu konudaki söylemi ve sonrası.) 

Öte yandan Şimşek'in KÖİ projelerini tasarruf tedbirlerine dahil etmesinin mantıki bir temeli de yoktur. Çünkü bu projelerin yerli/milli şirketlerinin aktörleri ile iktidarın zaten herhangi bir çelişkisi ve sorunu yoktur. Çelişki ve sorunu olmadığı gibi birazdan okuyacağınız üzere, farklı ortamlarda zaten yan yana gelmekte, durmaktadırlar.

Brüksel'de kimler sordu?

Tasarruf tedbirleri konusunda "dostlar alışverişte görsün" mahiyetindeki toplantının biz gazetecileri ilgilendiren en önemli boyutu; güya bu kadar önem atfedilen, haftalar öncesinden davul çalar gibi anons edilen bu toplantının bitiminde soru alınmamasıydı. O ki soru alınmayacaktı, Şimşek ile Yılmaz pekala bu tedbirler manzumesini bir kamera sistemi karşısında okuyup yayımlanmasını sağlayabilirlerdi. 

Gazetecilerin soru sorulmasına izin verilmemesi, Şimşek ile Yılmaz'ın kendi tercihi miydi yoksa toplantı mekanı Cumhurbaşkanlığı Sarayı olduğu için oranın kurallarına mı uyuldu bilmiyorum. 

Ancak tek bir soru bile almadan salondan ayrılan Şimşek'in ertesi gün, (yani dün) Brüksel'de bir "düşünce kuruluşu"nun toplantısında gayet mütebessim ve moralli bir biçimde soruları yanıtladığını söylemeliyim. 

(Kamuya açık biçimde internetten yayımlanan bu toplantıyı yazıyı yazarken biraz izleme fırsatı buldum. Hatta bir kamu hizmeti yapıp linkini de buraya bırakayım.)

Gerçi soruların büyük bölümü gazetecilerden değil, yine salonda bulunan farklı konumlardaki Türklerden geldi. Yine de hiç soru sorulmadan çıkılan bir toplantı görüntüsünden iyidir.

Toplantının düzenlendiği Bruegel Enstitüsü'ne üye şirketlerden biri olan (internet sitesinde var) Limak'ın Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Özdemir, eski AB Başmüzakerecisi ve AKP milletvekili Volkan Bozkır, TÜSİAD Brüksel Temsilcisi Dilek Aydın, Şimşek'e Türkiye-AB ilişkileri ve ekonomiye dair İngilizce sorular yönelttiler. Bakan Şimşek de İngilizce yanıtladı. İşin sırrı dilin İngilzce olması mı toplantının yurt dışında yapılması mı yoksa her ikisi de mi bilmiyorum ama Şimşek'in iş insanları ve teknokratlar karşısında, gazetecilerin karşısında bulunmaktan çok daha rahat göründüğü kesin. 

Oturumu yöneten Andre Sapir'in sorusuna Şimşek'in verdiği uzun yanıttan bir bölüm ile bitireyim:

"Mali tarafta yapabileceğimiz çok şey olduğuna inanıyoruz. Yapmalıyız çünkü Borç/GSYİH oranı çok düşük, dolayısıyla sürdürülebilirlik tehlikede değil ama Merkez Bankası'nın yardımımıza ihtiyacı var. Bu yüzden önümüzdeki aylarda depremle ilgili harcamalar da dahil olmak üzere açığın geçen yıla göre anlamlı derecede düşük olması için baskı yapacağız."

Böyle. Şimşek'e soru yöneltebilmeniz için ya iş insanı olacaksınız, ya kıdemli "fellow" ya da iş örgütü temsilcisi.

Naturally, a lot has been written and said in the last two days about the savings measures announced by the Minister of Treasury and Finance Mehmet Şimşek together with the Vice President Cevdet Yılmaz .

I do not want to repeat this issue, as I have written many articles on T24, which you are currently reading, since last year, when Şimşek was appointed to his current position. However, let me emphasize again that these measures taken in the public sector are for show, can be relaxed at any time, and will not bring any results unless they have a sanction effect. Since the control and sanction mechanism in the public administration of the country has not been working for a very long time, the probability of any permanent result that will be a cure for the budget from any measure in this package is extremely low.

Consider that the Constitutional Court of Accounts, the country's century-old auditing institution, examines how public money is spent every year and writes thousands of pages of reports. What happens? None. In fact, if there was a bureaucracy that complied with the results of the Court of Accounts audit, there would not be a need for even one savings circular, let alone 20.

Therefore, there is no need to say "the mountain gave birth to a mouse" for this package, which was prepared as a result of public pressure created by the media, which gives voice to segments of the society that are oppressed under high inflation and whose purchasing power is constantly declining. Because there is no "mountain" as it is meant.

No Savings from PPP

Although the determinations that the real savings should come from projects built with the Public Private Partnership (PPP) model are completely justified, they are far from bringing results. Because almost all of these projects were matured and their legal infrastructure was prepared during Şimşek's first ministry in charge of the Treasury (he was a member of YPK).

What I mean is that it is impossible to make the PPP system, which is built on financing from global capital and consists of interlocking contract texts, budget-friendly without a radical political will and choice. (See Kemal Kılıçdaroğlu 's statement on this issue last year and its aftermath.)

On the other hand, there is no logical basis for Şimşek's inclusion of PPP projects in savings measures. Because the government does not have any contradictions or problems with the actors of the local/national companies of these projects. There is no contradiction or problem, and as you will soon read, they already come side by side in different environments.

Who asked in Brussels?

The most important aspect of the meeting, which was a "let your friends see it while shopping" regarding savings measures, concerns us journalists; The reason was that no questions were taken at the end of this meeting, to which so much importance was attached and which was announced like drumbeats weeks ago. Since no questions were to be taken, Şimşek and Yılmaz could very well have read this set of measures in front of a camera system and had it published.

I do not know whether it was Şimşek and Yılmaz's own choice to not allow journalists to ask questions, or whether the meeting venue was the Presidential Palace and the rules of that place were followed.

However, I must say that Şimşek, who left the hall without taking even a single question, answered the questions in a very cheerful and high-spirited manner at the meeting of a "think tank" in Brussels the next day (that is, yesterday).

(I had the opportunity to watch this meeting, which was publicly published on the internet, while writing this article. I will even do a public service and leave the link here .)

Although most of the questions came not from journalists, but from Turks in different positions in the hall. Still, it's better than the appearance of a meeting walking out with no questions asked.

Ebru Özdemir, Chairman of the Board of Directors of Limak, one of the member companies of the Bruegel Institute, where the meeting was held (available on the website) , former EU Chief Negotiator and AKP MP Volkan Bozkır , TÜSİAD Brussels Representative Dilek Aydın , talked to Şimşek in English about Turkey-EU relations and the economy. They asked questions. Minister Şimşek also answered in English. I don't know whether the secret is that the language is English, that the meeting is held abroad, or both, but it is certain that Şimşek seems much more comfortable in front of business people and technocrats than in front of journalists.

Let me end with an excerpt from Şimşek's long answer to the question of Andre Sapir,who moderated the session :

"We believe there is a lot we can do on the fiscal side. We should do it because the Debt/GDP ratio is very low, so sustainability is not in danger, but the Central Bank needs our help. That is why the deficit, including earthquake-related expenses, in the coming months should be significantly lower than last year We will press for it."

Like this. In order to ask questions to Şimşek, you must either be a business person, a senior "fellow" or a representative of a business organization.