Meral Akşener biraz gecikmeyle de olsa Batı demokrasilerinde izlenen hatta benzer bir hat izledi. Önce 2023 seçimlerinde kendisine hata payı çıkararak olağanüstü kurultay ilan etti. 2024 seçimlerinde seçime müttefiksiz girme politikasının başarısızlığını de üstlenerek -önceden olmayacağını söylemesine rağmen- 27 Nisan’da liderlik koltuğuna yeniden aday olmasını isteyenlere aldırmadı. Veda konuşmasını yaptı, kurultayın sonuçlanmasını beklemeden de Ankara Ticaret Odası konferans salonundan ayrıldı.

Genel Başkanlık için üç ülkücü yarıştı. Tolga Akalın ilk tur sonunda oy potansiyelini daha fazla zorlayamayacağı anlaşılınca çekildi. Ülkücü siyasetin iki kıdemli kurdundan Müsavat Dervişoğlu, Koray Aydın’ın 548 oyunu 611 oyla geçerek İYİ Parti’nin liderlik koltuğuna oturdu.

Gruptan kayıplar olacak mı?

Dervişoğlu liderliğinde İYİ Parti’nin sanırım önce hasar tespiti yapıp sonra yola koyulması gerekecek; Türkiye’nin siyasi yelpazesinde hangi ağırlıkta yer tutacağını sanırım yaz boyunca, Ekim’deki yeni Meclis açılışına dek Dervişoğlu liderliğinde yapacağı çalışmalar belirleyecek.

İYİ Parti’deki liderlik değişimi ise, partinin iç süreçlerinden bağımsız olarak siyasi dengeleri etkileyecek gibi görünüyor; bu etki özellikle Anayasa değişikliği tartışmaları çerçevesinde parlamento aritmetiğinde kendisini gösterebilir.

İYİ Parti’nin halen TBMM’de 38 üyesi var. Dervişoğlu’nun ilk sorunları arasında TBMM Grubundan kayıpları önlemek olacak. Daha önce İYİ Parti’den istifa eden İstanbul Milletvekili Sibel Yanıkömeroğlu Kurultay öncesinde CHP’ye katılmıştı. Eskişehir Milletvekili Nebi Hatipoğlu ise İYİ Parti’den AK Parti’ye geçmişti. Siyasi kuliste liderlik değişimiyle birlikte İYİ Parti’den AK Parti’ye, CHP’ye, Devlet Bahçeli’nin “Yuvaya dönün” çağrısı çerçevesinde MHP’ye, hatta sandalye sayısını 15’ten 20’ye çıkartıp Grup kurma gayretinde olan DEVA Partisine geçişlerin olup olmayacağı konuşuluyor. Özellikle MHP’nin İYİ Parti’den transferlerle sandalye sayısını (50) DEM Partinin sandalye sayısının (57) üstüne çıkarmak isteyeceği de söylenebilir.

Liderlik değişiminin olası sonuçları

Burada Dervişoğlu’nun liderlik yetkilerini Meclis Grubunu kayıp olmadan ya da az kayıpla tutabilse bile Anayasa değişiklik tartışmalarına Cumhurbaşkanı ve AK Parti lideri Tayyip Erdoğan (ve dolayısıyla Cumhur İttifakındaki ortağı MHP lideri Bahçeli) safında kullanıp kullanmayacağı da sorulabilir.

Gerçi Müsavat Dervişoğlu’nun MHP’den istifa edip İYİ Parti kurucularından olma gerekçesi Bahçeli’nin Cumhurbaşkanı ve AK Parti lideri Tayyip Erdoğan’la Cumhur İttifakı kurmasına tepkiydi. Buna bakarak Dervişoğlu’nun İYİ Parti’yi Erdoğan’ın Anayasa değişikliği çabasına TBMM’de destek vermeyeceği söylenebilir. Öte yandan siyasetin neticede bir kayıp-kazanım dengesi olduğu da unutulmamalı.

Bunun tersini de düşünelim: Dervişoğlu İYİ Parti’nin milletvekili sayısını başka partilerden transferlerle arttırabilir mi? 2024 seçiminde ülke genelindeki oyunu 10 ay önceki 2023 seçimlerine göre yarı yarıya düşürmüş bir parti için -kâğıt üzerinde her şey mümkün olsa da- liderlik değişimine rağmen kolay değil. Üstelik içinden çıktığı MHP’nin ülke genelindeki oy oranı da 10 ay öncesine göre düşmüş durumda.

İYİ Parti üzerine hesaplar

Her halükârda İYİ Parti’deki liderlik değişiminin siyasi dengelere etki edeceğini söylemek mümkün görünüyor.

Kurultayın Erdoğan’ın bu hafta CHP lideri Özgür Özel ile yapacağı görüşme öncesinde tamamlanması da siyasi dengeler açısından önem taşıyor. Hatta Erdoğan’ın da Özel’in de bu görüşmenin İYİ Parti’deki liderlik değişimi ardından yapılmasında yarar gördüğü dahi söylenebilir.

Hem AK Parti hem CHP hem de MHP karargahlarında İYİ Parti hesapları yapıldığı rahatlıkla söylenebilir. Dervişoğlu’nu partisini bir arada tutup toparlamak için zorlu bir süreç bekliyor.

Meral Akşener followed a similar line to that followed in Western democracies, albeit with some delay. First, he declared an extraordinary congress, creating a margin of error for himself in the 2023 elections. He took responsibility for the failure of his policy of entering the election without an ally in the 2024 elections and ignored those who wanted him to run for the leadership seat again on April 27 - even though he had previously said that it would not happen. He made his farewell speech and left the Ankara Chamber of Commerce conference hall without waiting for the congress to conclude. 

Three idealists competed for the Chairmanship. Tolga Akalın withdrew at the end of the first round when it became clear that he could not push his voting potential further. Müsavat Dervişoğlu, one of the two senior wolves of idealist politics, took the leadership seat of the İYİ Party, passing Koray Aydın's 548 votes with 611 votes .

Will there be losses from the group?

I think the İYİ Party, under the leadership of Dervişoğlu, will first have to assess the damage and then set off; I think the importance it will have in Turkey's political spectrum will be determined by the work it will do under Dervişoğlu's leadership throughout the summer until the opening of the new Parliament in October. 

The leadership change in the İYİ Party seems to affect the political balances independently of the party's internal processes; This effect may manifest itself in parliamentary arithmetic, especially within the framework of Constitutional amendment debates. 

İYİ Party currently has 38 members in the Turkish Grand National Assembly . Among Dervişoğlu's first problems will be preventing losses from the TBMM Group. Istanbul Deputy Sibel Yanıkömeroğlu, who had previously resigned from the İYİ Party, joined the CHP before the Congress. Eskişehir Deputy Nebi Hatipoğlu switched from İYİ Party to AK Party. With the change of leadership in the political backstage, there were transitions from the İYİ Party to the AK Party, the CHP, the MHP within the framework of Devlet Bahçeli's "Go Home" call, and even the DEVA Party, which is trying to increase the number of seats from 15 to 20 and establish a Group. It is said that it will not happen. It can be said that MHP will especially want to increase its number of seats (50) above the number of seats of DEM Party (57) with transfers from İYİ Party.

Possible consequences of leadership change

Here, one may also ask whether Dervişoğlu will use his leadership powers on the side of President and AK Party leader Tayyip Erdoğan (and therefore his partner in the People's Alliance, MHP leader Bahçeli) in the Constitutional amendment discussions, even if he can keep the Parliamentary Group with no or little loss. 

Although Müsavat Dervişoğlu's reason for resigning from MHP and becoming one of the founders of the İYİ Party was a reaction to Bahçeli's establishment of the People's Alliance with President and AK Party leader Tayyip Erdoğan. Looking at this, it can be said that Dervişoğlu will not support İYİ Party and Erdoğan's efforts to change the Constitution in the Turkish Grand National Assembly. On the other hand, it should not be forgotten that politics is ultimately a balance of gains and losses. 

Let's consider the opposite: Can Dervişoğlu increase the number of MPs of the İYİ Party with transfers from other parties? For a party that has halved its nationwide votes in the 2024 elections compared to the 2023 elections 10 months ago, it is not easy despite the leadership change - although everything is possible on paper. Moreover, the vote rate of MHP, from which it emerged, throughout the country has decreased compared to 10 months ago.

Calculations on İYİ Party

In any case, it seems possible to say that the leadership change in the İYİ Party will affect the political balance. 

Completing the congress before Erdoğan's meeting with CHP leader Özgür Özel this week is also important in terms of political balance. It can even be said that both Erdoğan and Özel saw the benefit of holding this meeting after the leadership change in the İYİ Party. 

It can easily be said that İYİ Party plans were made in both AK Party, CHP and MHP headquarters. A difficult process awaits Dervişoğlu to keep his party together.