İsrail’in 13 Nisan saldırısına misilleme olarak 19 Nisan erken saatlerde İran’ın İsfahan şehrine hava saldırısı düzenlediği haberlerini ilk duyuran ne İsrail ne İran ama ABD medyası oldu. 19 Nisan İran dini lideri Ali Hamaney’in 85’inci doğum günüydü, İsrail misillemeyi böyle bir günde yapmıştı. İsfahan stratejikti; hava kuvvetleri üssü ve Natanz nükleer santrali vardı.

Ancak aradan saatler geçmesine rağmen bu tür saldırılarını anında duyuran İsrail’den resmi bir açıklama yoktu. Hatta Binyamin Netanyahu hükümeti, bütün dış temsilciliklerini bu yöndeki soruları yanıtlamaması konusunda uyarmıştı. İran’dan da “Siyonist rejimin” saldırısını doğrulayan bir açıklama, bir intikam tehdidi gelmiyordu. İran devlet televizyonu İsfahan’dan canlı görüntüler eşliğinde saldırı filan olmadığını öne sürüyordu. Saatler sonra Tahran ülke dışından herhangi bir saldırı olmadığı, yalnızca üç “mini” dronun havada imha edildiğini duyurdu. 

Anlaşılan İran içinden bir yerlerden, ticari olarak da satın alınabilecek kapasitede uzaktan kumandalı araçlar kullanılmıştı.

İran saldırısı: Ankara “sınırlı saldırı, izliyoruz”

Biraz amatör bir görüntü vardı. Oysa İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın daha önce İran içinde etkili suikast ve sabotaj operasyonları biliniyordu.

Netanyahu’nun savaşı Gazze dışına taşırma, bölgeye yayma girişimlerini kendi çıkarlarına aykırı gören ABD, İsrail’i saldırmış gibi gösterip yangını soğutmaya mı çalışıyordu?

Oysa, dünyanın iki günde bir İran-İsrail savaş oyunlarıyla alarma geçerken İsrail, Gazze’de Filistinlileri öldürmeye devam ediyordu.

Peki Ankara bu son gelişmelere ne diyor, nasıl bakıyor, ne yapıyor?

YetkinReport’a bilgi veren savunma kaynaklarına göre, Millî Savunma Bakanlığı “İlk andan itibaren takip ediyor ve gerekli tedbirleri alıyor”. Gerekli tedbirlerin ne olduğu konusunda ayrıntı verilmiyor. Aynı kaynaklar, ellerindeki ilk bilgilere göre saldırının “İHA’larla yapılmış sınırlı bir saldırı olduğu” görüşünde.

İsrail-İran geriliminin analizi ise Türk savunma kaynaklarınca şöyle yapılıyor:

• Her iki ülke de mesaj verme derdinde. Kendi prestijini koruma derdinde. Her iki ülke de etkisi sınırlı savaşa dönmeyecek şekilde saldırı yapıyor. ABD bu çatışmanın yayılmaması, kontrolden çıkmaması için her şeyi yapacaktır.

Türkiye-ABD ekseni ve Hamas

Ankara’nın Netanyahu’nun savaşı yayma stratejisinin ABD tarafından durdurulmaya çalıştığı saptaması dikkat çekici.

Burada Türkiye’ye düşen bir rol var mı? Bu rol özellikle Hamas’ın yeni bir formüle ikna etmeye çalışan, bir yandan da İran’ı sakin olmaya çağıran ülkeler arasında yer alması mı? Türk güvenlik kaynaklarının CIA Başkanı William Burns’un MİT Başkanı İbrahim Kalın’ı aradığı ve Hamas’a mesaj iletmesini istediği haberleri Amerikan kaynaklarınca henüz yalanlanmadı. Bu görüşmenin Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin 3 oğlu ve 4 torununun Ramazan Bayramının ilk günü, 10 Nisan’da Gazze’de İsrail tarafından hedef alınarak öldürülmesinden önce mi, sonra mı yapıldığı açıklanmadı. Ama saat farklarına bakarak sonra yapıldığını varsayabiliriz. MİT Başkanının daha sonra Hamas işle tekrar temas kurduğu anlaşılıyor.

İsrail’in 1 Nisan’da Şam’daki temsilciliğine cevap olarak İran’ın 13 Nisan’da (herkese önceden haber vererek, iç kamuoyunu rahatlatmak amacıyla yaptığı anlaşılan) saldırısı ardından Ankara diplomatik çabalarını İsrail’in Gazze savaşını bölgeye yaymaması ve Gazze’nin gündemden düşürülmemesine yoğunlaştırdı.

Mısır, Hamas, Cumartesi, İstanbul

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, Haniye’nin yaşadığı Katar’a gittiği 17 Nisan günü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan TBMM’de Hamas’ı Kuavyı Milliye’ye benzeten bir çıkış yaptı. Aynı gün Haniye’nin Türkiye’ye gelip Erdoğan tarafından kabul edileceği duyuruldu.

Erdoğan’ın Hamas’ı öne çıkarırken bunu Türk İstiklal Savaşındaki Kuvayı Milliye’ye benzetmesi hem tarihsel olarak yanlış hem de siyasi olarak halkın çoğunluğunun duygularını rencide eden bir benzetmeydi; Türk Kurtuluş Savaşına haksızlıktı.

Öte yandan Haniye’nin Türkiye’ye getirilmesi sürecinin istihbarat kanallarında gizli diplomasi yoluyla ABD’nin bilgisi dahilinde olduğunu var saymak da mümkün.

Erdoğan, Haniye’yi 20 Nisan Cumartesi İstanbul’da kabul edecek. Aynı gün Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükri de İstanbul’da Hakan Fidan’la görüşecek, Erdoğan’la görüşme ihtimali de var. Ortak konu Gazze. Çözülecek düğüm sayısı artıyor.

İncirlik’te neler oluyor?

Bu arada İncirlik Üssündeki askeri hareketlilikten de söz etmek gerekiyor.

Millî Savunma Bakanlığı kaynakları, ABD’nin nükleer silah taşıyabilen B-1 stratejik bombardıman uçaklarının 15-17 Nisan’da İncirlik’te yaptıkları ve Türk Hava Kuvvetlerine bağlı tanker uçaklar ve F-16’larla birlikte yaptığı havada yakıt ikmali tatbikatının çok önceden planlandığını, son gelişmelerle ilgili olmadığını vurguluyor. Bu arada İncirlik üssünde halen “hiçbir yabancı muharip uçağın bulunmadığının” da altı özellikle çiziliyor.

Neither Israel nor Iran, but the US media, was the first to announce the news that Israel carried out an air strike on the Iranian city of Isfahan in the early hours of April 19 in retaliation for the April 13 attack. April 19 was the 85th birthday of Iranian religious leader Ali Khamenei, and Israel retaliated on such a day. Isfahan was strategic; There was an air force base and the Natanz nuclear power plant.

However, even though hours had passed, there was no official statement from Israel, which immediately announced such attacks. In fact, the government of Benjamin Netanyahu warned all its foreign missions not to answer questions in this direction. There was no statement or threat of revenge coming from Iran confirming the attack of the "Zionist regime". Iranian state television claimed that there was no attack, accompanied by live footage from Isfahan. Hours later, Tehran announced that there was no attack from outside the country and that only three "mini" drones were destroyed in the air . 

Apparently, remote-controlled vehicles that could be purchased commercially were used somewhere in Iran.

Iranian attack: Ankara “limited attack, we are watching”

It looked a bit amateurish. However, Israeli foreign intelligence service Mossad's effective assassination and sabotage operations within Iran were previously known.

Was the USA, which saw Netanyahu's attempts to take the war outside Gaza and spread it to the region as contrary to its own interests, trying to cool the fire by portraying Israel as an attack?

However, while the world was alarmed by Iran-Israel war games every other day, Israel continued to kill Palestinians in Gaza. 

So, what does Ankara say, how does it look at these latest developments, and what does it do?

According to defense sources informing YetkinReport, the Ministry of National Defense has been "monitoring and taking the necessary measures from the first moment". No details are given about what the necessary measures are. The same sources are of the opinion that, according to the preliminary information they have, the attack was "a limited attack carried out with UAVs."

The analysis of Israel-Iran tension is made as follows by Turkish defense sources:

• Both countries are trying to send a message. He is concerned about protecting his own prestige. Both countries are attacking in a way that does not turn into a war with limited effect. The USA will do everything to prevent this conflict from spreading and getting out of control.

Türkiye-US axis and Hamas

It is noteworthy that Ankara has determined that Netanyahu's strategy of spreading the war is trying to be stopped by the USA.

Is there a role for Turkey here? Is this role especially because Hamas is among the countries trying to persuade Iran to a new formula, while also calling on Iran to remain calm? The news of Turkish security sources that CIA Director William Burns called MIT Director İbrahim Kalın and asked him to convey a message to Hamas has not yet been denied by American sources. It was not disclosed whether this meeting was held before or after the 3 sons and 4 grandchildren of Hamas political leader Ismail Haniye were targeted and killed by Israel in Gaza on April 10, the first day of Eid al-Fitr. But looking at the time differences, we can assume that it was done later. It is understood that the MİT President later contacted Hamas again.

Following Iran's attack on April 13 (apparently to reassure the domestic public by informing everyone in advance) in response to Israel's representation in Damascus on April 1, Ankara made its diplomatic efforts to prevent Israel from spreading the Gaza war to the region and to keep Gaza off the agenda. focused on not dropping it.

Egypt, Hamas, Saturday, Istanbul

On April 17, when Foreign Minister Hakan Fidan went to Qatar, where Haniye lives, President Tayyip Erdoğan made a statement in the Turkish Grand National Assembly, comparing Hamas to Kuavyi Milliye. On the same day, it was announced that Haniye would come to Turkey and be received by Erdogan.

Erdogan's comparison of Hamas to the Kuvayi Milliye in the Turkish War of Independence, while highlighting it, was both historically inaccurate and politically offensive to the feelings of the majority of the people; It was unfair to the Turkish War of Independence.

On the other hand, it is also possible to assume that the process of bringing Haniye to Turkey was within the knowledge of the USA through secret diplomacy through intelligence channels.

Erdoğan will receive Haniye in Istanbul on Saturday, April 20. On the same day, Egyptian Foreign Minister Semih Şükri will also meet with Hakan Fidan in Istanbul, and there is a possibility of meeting with Erdoğan. The common topic is Gaza. The number of knots to be solved is increasing.

What's going on in Incirlik?

Meanwhile, it is necessary to mention the military activity at Incirlik Base.

Sources from the Ministry of National Defense state that the air refueling exercise carried out by the US B-1 strategic bombers, which can carry nuclear weapons, in Incirlik on 15-17 April, together with the tanker planes and F-16s of the Turkish Air Force, was planned well in advance. He emphasizes that it is not related to the latest developments. Meanwhile, it is particularly underlined that "there are still no foreign combat aircraft" at Incirlik base.