Seçim sonuçları Türk kamuoyu kadar kadar dünya için de sürpriz oldu. Bu nedenle uluslararası kamuoyu, CHP'ye ayrı bir gözle bakmaya başladı bile. Yani CHP'nin uluslararası ilişkiler ve dış politikaya eskisinden çok daha fazla önem vermesi kaçınılmaz

İran'ın doğrudan İsrail'i hedef almayacağını düşünenlerdendim ve bu görüşümü Cumartesi gecesi bir yayında dile de getirdim.

Bu görüşüm dayanaksız değildi. Çıkan haberlere göre, İran ABD'ye dolaylı yoldan mesaj yollayıp, İsrail'e yanıtın krizin bölgeselleşerek tırmanmasına yol açmayacak türden bir misilleme olacağını söylemişti. İsrail'i doğrudan hedef almak, İsrail'in karşılık vermesini gerektireceği için, krizin tırmanması anlamına gelecekti; bu yönden benim dışımda da pek çok uzman İran'ın vekillerini devreye sokacağı tahminini yürüttü.

Ancak sonuçta, İran devletinin tarihi bir ilke imza atıp doğrudan İsrail'i hedef alacağını tahmin edememiş oldum. Açıkcası yanılmış olmama da çok şaşırmadım. Çünkü, uzmanların ve hatta elinde bizim ulaşamayacağımz bilgiler olan diplomat ve istihbaratçıların bile yanıldığı, yanılabileceği bir belirsizlik döneminde yaşıyoruz.

Uluslararası ilişkilerde eskiye oranla tahminde bulunmak çok daha zorlaştı.

Eski kuralların, usullerin, jeopolitik çıkarımların geçerli olmadığı böylesine bir belirsizlik döneminde, son yerel seçimlerden birinci olarak çıkan ana muhalefet partisinin eski kalıp ve ezberlerle dış politikaya yaklaşmayı bırakması gerekir.

CHP bir yandan iktidarın yanlışlarına dikkat çekip, doğru çizgiye yönlendirici, etkin bir muhalefet yaparak seçmeninin gözünü doldurmalı. Diğer yandan da, sadece iktidarın yaptıkları ya da söyledikleri üzerinden kendini konumlandırmadan, ön alıcı; hep eleştiren değil, öneri ve vizyon getiren bir yaklaşımla, Türkiye gibi bir ülkenin dış politikasını yetkince yürütebileceğine dair toplumun genelini ikna etmeye çalışmalı.

Bunun için de CHP'nin öncelikle kendi içinde, dünya nereye gidiyor; Türkiye yaklaşmakta olan dönemin özelliklerine göre nerede durmalı, CHP neleri savunmalı gibi uluslararası ilişkiler ve dış politikaya ilişkin genel bir beyin fırtınası yapıp, birtakım temel nokları netleştirebilmeli.

Aday seçimlerinde yapılan kimi haklı eleşirilere karşın, yerel seçimlerde yürütülen kampanyanın başarısını "bilimsel ve analitik" yöntemlere de bağlayan Özgür Özel'in uluslararası ilişkiler ve dış politikaya da yakında el atacağını umuyorum.

CHP naftalinli kavramlardan uzak durmalı

Genel başkan seçildikten sonra ilk yaptığı konuşmada kullandığı BOP (Büyük Ortadoğu Projesi) kavramı, açıkçası beni bir hayli tedirgin etmişti. Çok şükür daha sonra kullanmadı. İyi de yaptı. Çünkü, muhalif seçmen tarafından yanlış okunan, okunmak istenen, bir dönem gündeme gelip sonradan tedavülden kalkmış geçmiş kavramlarla, günümüzün dış politika eleştirisini yapamazsınız. Naftalin kokan kavramlar CHP'ye ilgi gösteren, ancak partinin daha fazla hedef alması gereken gençler nezdinde bir anlam taşımıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, "biz gelmeden önce sular akmıyordu, ekmek için kuyruğa giriliyordu" demesinin gençlerde karşılık bulamaması gibi bir durum. Gençler internetin hızlı çalışıp çalışmadığı; yapay zekânın uluslararası ilişkilerdeki rolüyle daha çok ilgili.

Popülist söylemlere dikkat

CHP basit popülist söylemlerden de medet ummamalı. Bir Türk üssü olan ancak NATO üssü olarak da kullanılan Kürecik üssüne dair güncel bir örnek vereyim. Amerikan ve İsrail karşıtlığının tetiklemesiyle (sanki İran'daki molla rejimiyle aramız çok iyiymiş gibi) İran'dan gelecek füzelere dair istihbaratın ABD üzerinden İsrail'e ulaştırılacağı savıyla Kürecik üssünün kapatılması benzeri çağrıların da önü arkası düşünülmeden (kapanırsa istihbarat alacağımız alternatif bir radar üssü olup olmadığın, yani kendi kendimizi kör edip etmeyeceğimize bakılmadan, ya da Doğu Akdenizdeki Amerikan uçaksavar gemilerinin radar sistemleri nedeniyle Kürecik'e ihtiyaç olup olmadığı tespit edilmeden) dile getirilmemesi gerekir.

Popülist söylemler kadar popülist girişimlerden de kaçınmalı. Filistin ziyareti gibi. "Hükümet Filistin meselesinde zorda. Biz bir gidip Filistin'e destek ziyareti yapalım, parsayı toplayalım," bakışı, her şeyden önce Filistin'in acılarından yararlanma anlamına da gelir ve Filistin'lilere de ayıp olur.

Ziyaretin zamanlaması nasıl olmalı? Hadi gerçekleşti; bu ziyaretin Filistin davasına faydalı olacak şekilde altyapısı, içeriği nasıl kurgulanmalı? CHP fark yaratacak söylemi nasıl geliştirmeli? Uluslararası camiada da ses getirecek bir perspektif olmalı mı? Tüm bu tür boyutların çok ince elenip sık dokunarak karara bağlanması gerekir. Ve elbet karşı taraftan gelecek sinyaller doğrultusunda da ayakları yere basan kararların uygulama pratiğine de bakmak da lazım gelir.

"Parti programı gözden geçirilmeli"

Seçim sonuçları Türk kamuoyu kadar kadar dünya için de sürpriz oldu. Bu nedenle uluslararası kamuoyu, CHP'ye ayrı bir gözle bakmaya başladı bile. Yani CHP'nin uluslararası ilişkiler ve dış politikaya eskisinden çok daha fazla önem vermesi kaçınılmaz. Bu durumun altını çizen Ankara Politikalar Merkezi Başkanı emekli büyükleçi Fatih Ceylan'ın yazısının okunmasını hararetle tavsiye ederim. 

"CHP liderlerinin, yerel-bölgesel-küresel çerçeveyi kaynaştıran, bunların kesişme noktalarına açıklık getiren, küresel düzene dair yaklaşımlarına berraklık kazandıran, bu çerçevede çağdaşlık hedefinden sapmaya izin vermeyen bir anlayış temelinde Türkiye'nin gelecekteki rol ve konumu için nasıl bir çerçeve öngördüklerini ortaya koyan yeni bir söylem ve program geliştirmeleri ve bunu kamuoyuyla paylaşmaları gereklidir," diye yazdı Fatih Ceylan.

"Başlayan bu yeni dönemde CHP'nin parti programının dış politika bölümlerinin gerekli ölçülerde yeniden ele alınması ve bunların toplum tarafından anlaşılması kolay söylemler eşliğinde kamuoyuna ilân edilmesi üzerinde durulmalıdır," diye de önermiş.

I was one of those who thought that Iran would not target Israel directly, and I expressed this opinion in a broadcast on Saturday night.

This view of mine was not unfounded. According to the news, Iran sent an indirect message to the USA, saying that the response to Israel would be a retaliation that would not lead to a regionalized escalation of the crisis. Targeting Israel directly would mean an escalation of the crisis, as it would require Israel to respond; In this regard, many experts other than me predicted that Iran would activate its proxies.

However, in the end, I could not have predicted that the Iranian state would break a historical first and directly target Israel. Frankly, I wasn't surprised that I was wrong. Because we live in a period of uncertainty where experts and even diplomats and intelligence officers who have information we cannot access can be wrong.

Making predictions in international relations has become much more difficult than before.

In such a period of uncertainty, where old rules, procedures and geopolitical inferences are not valid, the main opposition party, which came first in the last local elections, should stop approaching foreign policy with old patterns and memorizations.

On the one hand, CHP should draw attention to the mistakes of the government and inspire its voters by being an effective opposition that guides them to the right line. On the other hand, it is proactive, without positioning itself solely based on what the government does or says; It should try to convince the general public that a country like Turkey can carry out its foreign policy competently, with an approach that does not always criticize, but brings suggestions and vision.

For this reason, CHP must first ask within itself, where is the world going? Turkey should be able to brainstorm and clarify some basic points regarding international relations and foreign policy, such as where should Turkey stand according to the characteristics of the upcoming period, what should CHP defend?

Despite some justified criticism in the candidate elections, I hope that Özgür Özel , who attributes the success of the campaign in the local elections to "scientific and analytical" methods, will soon take up international relations and foreign policy.

CHP should stay away from mothballed concepts

Frankly, the concept of BOP (Greater Middle East Project) he used in his first speech after being elected chairman made me quite uneasy. Thank goodness he didn't use it afterwards. He did well. Because you cannot criticize today's foreign policy with past concepts that were misread or intended to be read by the opposition voters, and which came to the agenda for a while and were later removed from circulation. Mothball-scented concepts have no meaning for young people who are interested in the CHP, but whom the party should target more. It's like President Recep Tayyip Erdoğan 's statement, "Before we came, there was no running water, people were queuing for bread," but young people did not respond. Young people wonder whether the internet works fast or not; It's more about the role of artificial intelligence in international relations.

Beware of populist rhetoric

CHP should not rely on simple populist discourses. Let me give a current example of the Kürecik base, which is a Turkish base but is also used as a NATO base. Triggered by anti-American and anti-Israeli sentiment (as if we are on very good terms with the mullah regime in Iran), calls such as the closure of the Kürecik base, with the claim that intelligence about missiles coming from Iran will be delivered to Israel via the USA, have been made without considering the front and back (whether there is an alternative radar base from which we can get intelligence if it is closed). , that is, without determining whether we will blind ourselves or whether Kürecik is needed due to the radar systems of American anti-aircraft ships in the Eastern Mediterranean, should not be mentioned).

Populist initiatives as well as populist discourses should be avoided. Like visiting Palestine. The view that "The government is in a difficult situation regarding the Palestine issue. Let's go and pay a support visit to Palestine and collect the money" means, first of all, taking advantage of Palestine's suffering, and it would be a shame for the Palestinians.

What should be the timing of the visit? Come on, it happened; How should the infrastructure and content of this visit be designed to be beneficial to the Palestinian cause? How should CHP develop the discourse that will make a difference? Should there be a perspective that will resonate in the international community? All such dimensions need to be scrutinized very carefully and decided upon carefully. And of course, it is necessary to look at the implementation practice of sound decisions in line with the signals coming from the other side.

"The party program should be reviewed"

The election results were a surprise for the world as well as the Turkish public. For this reason, the international public has already begun to look at the CHP with a different eye. In other words, it is inevitable that CHP will attach more importance to international relations and foreign policy than before. I highly recommend reading the article of  retired ambassador Fatih Ceylan , President of Ankara Policy Center, who underlines this situation .

"The new framework reveals what kind of a framework CHP leaders envisage for Turkey's future role and position, based on an understanding that fuses the local-regional-global framework, clarifies their intersection points, clarifies their approach to the global order, and does not allow deviation from the goal of modernity within this framework. They need to develop a discourse and program and share it with the public," wrote Fatih Ceylan.

"In this new period that has begun, emphasis should be placed on reconsidering the foreign policy sections of the CHP's party program to the extent necessary and announcing them to the public with discourses that are easy to understand by the society," he also suggested.