Mahalli seçimleri iktidarın kaybetmesi hem iktidara iyi bir ders oldu, nitekim bizzat Erdoğan “kan ve ruh” kaybettikleri için bu sonuçla karşılaştıklarını söyledi…

Hem ülkemiz ve demokrasimiz için iyi oldu.

Önümüzdeki dört yılda üç faktör, Türkiye’nin geleceğini belirleyecek: Bir, ekonomi… İki, iktidarın tavrı… Üç, seçimden birinci çıkan CHP’nin tavrı…

EKONOMİ NEREYE?

Seçimlerden sonra fırlaması beklenin döviz sakinleşti. Hatta, dövizi frenlemek için Ocak’tan beri 22 milyar dolar satan Merkez Bankası, bu defa, dövizin daha aşağı gitmemesi için döviz almaya başladı.

Şimşek’in politikalarının devam edeceğinin açıklanması, piyasalarda “faiz sebeptir” yanlışına geri dönülmeyeceği yolunda güven yarattı.

Fakat bu, önümüzdeki dört yılın çok zorlu geçeceği gerçeğini değiştirmiyor. “Güven” dediğim şey, “kemer sıkma”nın devam edileceğine güvenilmesidir! Çünkü CB sisteminde seçim kazanmak için saçılan “müjdeler” kaynakları tüketti, kemer sıkmaktan başka çare yok!

Fakat Erdoğan’ın elinde dört yıl gibi bir fırsat da var. Uygulanan program disiplinli olarak dört yıl sürdürülürse, 2028 seçimlerine enflasyonu mağlup etmiş bir Türkiye’de gireriz! Ancak, her halde “acı ilaç”ın acıları tam dinmeyeceğinden iktidar için 2028 seçimleri, çantada keklik sayılamaz.

AK PARTİ NEREYE?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “kan ve ruh kaybettik” dediği konuşmasını okumuşsunuzdur. Erdoğan, CHP’nin gerisine düşmenin sebeplerini “hayat pahalılığı, kibir hastalığı, aday tespitinde hatalar” gibi faktörlere bağladı. Sanki doğru politikalar izlenmiş de bu gibi davranış kusurları yüzünden seçim kaybedilmiş gibi…

Halbuki “hayat pahalılığı”nın kaynağı, “faiz sebeptir” denilerek uygulanan ve verimlilik yerine tüketim artışıyla büyümeyi sağlayan yanlış politikalardır. “Kibir hastalığı” sözünün siyaset bilimindeki karşılığı “güç zehirlenmesi”dir. Bu konuda David Owen’in “Hubris Syndrome” adlı kitabı vardır. Bush ve Blair’deki güç zehirlenmesinin onları Irak savaşına sürüklediğini anlatır. Halbuki güçleri, hayallerindeki sonucu almaya yeterli değildi.

Ak Parti örneğinde bu olay, hiçbir piyasa aktörünün inanmadığı “faiz sebeptir” türü politikaların CB sisteminde “denetimsiz ve dengesiz” bir güçle uygulanmasıdır.

İktidar kan kaybetti evet, ama “ruh” kaybına gelince; bu muhafazakarlığın azalması değildi, aksine tarikat şeyhlerini ziyarete kadar gidildi. Kaybedilen, ilk on yıldaki “reform” ruhuydu. Mehmet Şimşek’in “tek sebep ekonomi değil” sözü doğrudur. Hukuk ihlalleri, otoriterleşme, adaletin hali, yolsuzluk, kayırmacılık…

İlk on yıldaki, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni esas alan “ruh”a dönmek, mesela 2001 Programı’ndaki kuvvetler ayrılığını, yargı ve Merkez Bankası bağımsızlığını içine sindirmek, bu iktidar için kolay değil.

CHP NEREYE?

CHP, kendi klasik kitlesinin dışına açılarak ve hayat pahalılığın artık can yakması sebebiyle birinci parti oldu. Bu açılı mı önce Ecevit, sonra Kılıçdaroğlu başlatmıştı. Özgür Özel yürüttü. Özel, CHP’ye giden bütün oyların “CHP’li” hale gelmediğinin bilincinde. “Milliyetçi demokratlar, muhafazakar demokratlar, Kürt demokratlar” olarak adlandırıyor bu gelen oyları. Doğrudur.

CHP’nin geleceği öncelikle belediyelerdeki performansına bağlıdır.

Özel’in “devleti kuran parti olarak devlet-millet rekabetinde bazen yanlış tarafta durduk, artık hep millet tarafında olacağız” sözü fevkalade önemlidir. Ayrı bir yazı konusu yapacağım. Bu söylem bir siyasi felsefeye dönüşebilirse ve CHP ekonomide piyasalara güven veren bir kadro da kurabilirse 2028’de şanslı olabilir ama bu da CHP’nin ‘yapısal’ refleksleri’ itibariyle kolay değil.

Hülasa önümüzdeki dört yılı kestirebilmek için henüz erken.

Kaldı ki 2028’in Cumhurbaşkanı adayları henüz kesin değil.

TÜRKER İNANOĞLU

Eskiden “temaşa sanatları” denilirdi, tiyatro tarihinde merhum Muhsin Ertuğrul en büyük isimdir. Bugün sineme, TV, tiyatro ve hatta belgesel dediğimiz alanda merhum Türker İnanoğlu da en büyük isimdir.

Sadece prodüktör ve rejisör değil, bizzat sanat insanıydı. Güç ve şöhretin bozamadığı sağlam bir karakterdi.

Yarın çağdaş Türk kültür tarihi yazıldığında onun büyük yeri görülecektir.

Türker ağabeyimi saygıyla rahmetle anıyorum, aile ve sanat dünyasının acısını paylaşıyorum.

The fact that the government lost the local elections was a good lesson for the government, as Erdoğan himself said that they faced this result because they lost "blood and soul" ...

It was good for both our country and our democracy.

Three factors will determine Turkey's future in the next four years: One, the economy… Two, the attitude of the government… Three, the attitude of the CHP, which came first in the elections…

WHERE IS THE ECONOMY?

The foreign exchange rate, which was expected to skyrocket after the elections, calmed down. In fact, the Central Bank, which has sold 22 billion dollars since January to curb the foreign exchange, this time started to buy foreign currency to prevent the exchange rate from falling further.

The announcement that Şimşek's policies would continue created confidence in the markets that there would be no return to the "interest is the reason" mistake.

But this does not change the fact that the next four years will be very difficult. What I call “confidence” is trust that “austerity” will continue! Because the "good news" spread to win elections in the CB system has exhausted the resources, there is no choice but to tighten the belt!

But Erdoğan also has an opportunity of four years. If the implemented program is continued in a disciplined manner for four years, we will enter the 2028 elections in a Turkey that has defeated inflation! However, in any case , the 2028 elections cannot be considered a cakewalk for the government, as the pain of the "bitter medicine" will not fully subside.

WHERE IS THE AK PARTY?

You may have read President Erdoğan's speech in which he said "we lost blood and soul" . Erdoğan attributed the reasons for falling behind the CHP to factors such as "high cost of living, arrogance disease, mistakes in candidate selection" . As if the right policies were followed but the election was lost due to such behavioral flaws...

However , the source of the "high cost of living" is the wrong policies implemented by saying "interest is the reason" and ensuring growth through consumption increase instead of productivity. The equivalent of the phrase “the disease of arrogance” in political science is “power poisoning” . David Owen has a book on this subject called "Hubris Syndrome" . He explains that the power poisoning in Bush and Blair dragged them into the Iraq war. However, their strength was not enough to get the result they dreamed of.

In the AK Party example, this is the implementation of "interest is the reason" type policies, which no market actor believes in, with an "uncontrolled and unbalanced" power in the CB system.

Yes, the government lost blood, but as for the loss of "soul" ; This was not a decrease in conservatism, on the contrary, it was even increased to visit the sheikhs of the sect. What was lost was the "reform" spirit of the first decade . Mehmet Şimşek's statement , "Economy is not the only reason" is true. Violations of law, authoritarianism, state of justice, corruption, nepotism…

It is not easy for this government to return to the "spirit" of the first decade, based on the European Convention on Human Rights , for example, to assimilate the separation of powers, the independence of the judiciary and the Central Bank in the 2001 Programme.

WHERE TO CHP?

CHP became the first party by opening up outside its classical audience and because the cost of living was now hurting. This initiative was initiated first by Ecevit and then by Kılıçdaroğlu. It was conducted by Özgür Özel. Özel is aware that not all votes going to CHP become "CHP supporters". He calls these incoming votes "nationalist democrats, conservative democrats, Kurdish democrats" . It is true.

CHP's future depends primarily on its performance in municipalities.

Özel's words , "As the party that founded the state, we sometimes stood on the wrong side of the state-nation competition, now we will always be on the nation's side" is extremely important. I will make a separate article topic. If this discourse can turn into a political philosophy and the CHP can establish a cadre in the economy that gives confidence to the markets, it may be lucky in 2028, but this is not easy due to the CHP's 'structural' reflexes.

In short, it is too early to predict the next four years.

Moreover, the presidential candidates of 2028 are not yet certain.

TÜRKER İNANOĞLU

In the past, it was called "contemplation arts" , the late Muhsin Ertuğrul is the greatest name in the history of theater. The late Türker İnanoğlu is the biggest name in the field we call cinema, TV, theater and even documentaries today.

He was not only a producer and director, but also an artist himself. He was a strong character that power and fame could not corrupt.

Tomorrow, when the history of contemporary Turkish culture is written, his great place will be seen.

I commemorate my brother Türker with respect and mercy, and share the pain of his family and the art world.