31 Mart seçimlerinin sağ siyaset özellikle iktidar adına dikkatle not edildiği gelişmelerden biri yükselişi anketlere yansıyan Yeniden Refah Partisi’nin (YRP) yüzde 6.19 ile üçüncü parti haline gelmesi oldu. Parti bir büyükşehir (Şanlıurfa) , bir il (Yozgat) ve 39 ilçeyi 2 milyon 851 bin kişinin oyuyla kazandı. T24’te seçimlerden sonra yaptıkları analizde Abdullah Esin ve Mehmet Yaşar Altundağ ‘başarının sırrını’ şöyle anlatıyordu:  

"Yeniden Refah Partisi’nin başarısının arkasında yatan ilk faktör; Cumhur ittifakı seçmeni nezdinde partinin kendisini oy verilebilir, yerli ve millî alternatif bir parti olarak inşa edebilmesi oldu. Yeniden Refah; ekonomi politikaları, istihdam, kamuda yolsuzluk ya da adam kayırmacılık gibi konularda iktidarı çok sert bir dille eleştiriyor olsa da konu dış politika, LGBTİ+ karşıtlığı veya toplumun milliyetçi-muhafazakar hassasiyetlerine geldiğinde iktidarla aynı safta ve pozisyonda duruyor. Fatih Erbakan’ın “Biz Anadoluyuz” çıkışıyla özetlediği YRP’nin bu duruşu, partiyi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktidarı tarafından itinayla inşa edilmiş yerli ve millî siyasetin kırmızı çizgilerinin içinde kılıyor."

Bu noktada ‘Milli Görüş’ tanımını-felsefesini ortaya koyarak siyaseten ‘yerliliği’, bununla birlikte ‘diniliği’ ifade eden ilk ismin 22 yıldır iktidarda olan Tayyip Erdoğan’ın da ‘hocası’ olan Necmettin Erbakan olduğunu hatırlıyoruz elbet. Ancak Erdoğan kendi deyimiyle önce "Milli Görüş gömleğini çıkardı." Ardından zaman zaman dini kimliğini ‘Nass’ örneğinde olduğu gibi vurgulasa da özellikle son sekiz yıldır biraz da konjonktür gereği bir dönem "ayaklar altına aldığını" söylediği (Şubat 2013) milliyetçilik siyasetinde daha baskın hale geldi. İktidar ortağı-devlet içindeki ağırlık noktalarından biri olan MHP’nin bu yeni yolda etkisi büyük oldu. Erdoğan bu şekilde ‘devletin çoğunluğunun kabul ettiği’ bir lider olurken bir yandan da ‘devlet’ O’nun partisini şekilledi. Bu yeni şekil iktidarın ilk yıllarında kimi özgürlükçü adımları ya da barış sürecini daha serbest düşünen-yapmaya çalışan Erdoğan’ı kısıtladı. Elbette Erdoğan’ın ‘tek adam olma-kalma’, devlet onu şekillerken onun da devleti ‘parti devlet kılma’, Anayasa’yı ya da mahkemelerin kimi kararlarını ‘işine gelmediğinde yok sayma’ hamlelerini görmezden gelecek değiliz.

Ancak…

Son seçimlerde kendisi ve partisi oy kaybederken, MHP’nin oylarının sabit kalması, bu partinin milliyetçi kesimin hala açık ara birinci partisi konumunda bulunması elbette Erdoğan’ı ve yakın çevresini düşündürüyordur. AKP içinden çıkan Gelecek ve DEVA partilerinin gücünün-etkisinin değişik gerekçelerle neredeyse yok olduğu, Saadet Partisi’nin ‘hep aynı noktada kaldığı’ süreçte Yeniden Refah’ın yaptığı çıkış iktidar partisinde yeni bir arayışın kapısını aralayabilir.

Selçuk Bayraktar-Recep Tayyip Erdoğan

Erdoğan’ın genel seçimlere gidecek, dört yılı bulmayacağını ön gördüğüm süreçte bir dizi ilginç adım atabileceğini düşünüyorum. Bunun başında YRP’yi yeniden kendi yanına çekecek adımlar-arayışlar içine girebileceği geliyor. Bu;  tam olarak ‘Milli Görüş gömleğini’ yeniden giymek olarak okunmasa bile yükselen, içinden geldiği bir hareketi yanına çekmek için  hamleler yapacağı anlamına geliyor. Buna da hem kendisi için hem de kendini ‘muhafazakar olarak tanımlayan’ bir kısmı kendinden uzaklaşmış kitleyi yeniden yanına çekebilmek için Anayasa değişikliği çalışması ile başlayacaktır . Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 50 artı1formülünü aşağı çekecek, belki yanında cumhurbaşkanlığı seçilme sınırını kaldıracak bir düzenleme ve başta ‘aile’ konusu daha önce vadettiği kimi düzenlemeler getirilebilir.

YRP’yi, daha doğrusu kendinden kopan-kopmaya devam eden muhafazakar kitleyi yanına çekmek için Erdoğan’dan hamleler beklenmelidir. Tabii bunun yanında AKP’nin ve Erdoğan’ın bir zamanlar toplumun geneli için çekim noktası olma halinden giderek uzaklaştığı da bir gerçek. Kuruluşundan bu yana beraber yürüdüğü hemen herkesi tasfiye ederek yalnızlaşan Erdoğan’ın kitlesini heyecanlandıracak çok fazla aktör kalmadı yanında. Bunun tek istisnası Selçuk Bayraktar. Sadece damadı olması sebebiyle değil başta Teknofest’ler yarattığı zemin ile de özellikle gençlerin ilgisini çeken bir isim Bayraktar. Ben Erdoğan’ın çok geç olmayacak bir zamanda Selçuk Bayraktar’ı siyasete dahil edeceğini düşünüyorum. Bayraktar bir itici güç olarak konumlandırılabilir.  

Bu arada…

Ekrem İmamoğlu’ndan Mansur Yavaş’a kişilikleri, çalışkanlıkları, vizyonlarıyla CHP’yi yeni çekim merkezi yapan isimler ve geleceğe dair projelerini de, tabii birbirleriyle ilişkilerini de  dikkate almak-dikkatle izlemek gerekir. Bunu yaparken partinin başta helalleşme, toplumun geneliyle irtibat kurma çabası veren-harcı koyan geçmişteki isimleriyle de en azından uğraşmamak gerekir.

One of the developments in the March 31 elections that was carefully noted for right-wing politics, especially for the government, was that the Re-Welfare Party (YRP), whose rise was reflected in the polls, became the third party with 6.19 percent. The party won one metropolitan city (Şanlıurfa), one province (Yozgat) and 39 districts with the votes of 2 million 851 thousand people. In their analysis on T24 after the elections, Abdullah Esinand Mehmet Yaşar Altundağ explained the 'secret of success' as follows:  

"The first factor behind the success of the Re-Welfare Party was the party's ability to build itself as a voteable, local and national alternative party in the eyes of the People's Alliance voters. Re-Welfare has a strong hold on power on issues such as economic policies, employment, public corruption or nepotism." Even though he criticizes harshly, he remains on the same side and position with the government when it comes to foreign policy, anti-LGBTI+ or nationalist-conservative sensitivities of the society. "It makes it within the red lines of established local and national politics."

At this point, we remember, of course, that the first person who put forward the definition and philosophy of 'National Vision' and expressed 'nativeness' and 'religiousness' politically was Necmettin Erbakan, who was also the 'teacher' of Tayyip Erdoğan , who has been in power for 22 years . However, in his own words, Erdoğan first "took off his National Vision shirt." Afterwards, although he emphasized his religious identity from time to time, as in the case of 'Nass', it became more dominant in nationalism politics, which he said he "trampled" for a while (February 2013), partly due to the conjuncture, especially in the last eight years. MHP, which is one of the focal points within the ruling partner-state, had a great impact on this new path. In this way, Erdoğan became a leader 'accepted by the majority of the state', while the 'state' shaped his party. This new form restricted Erdoğan, who tried to make some liberal steps or the peace process more free-thinking in the first years of his rule. Of course, we are not going to ignore Erdoğan's moves to 'be or remain a one-man', to 'make the state a party state' while the state shapes him, and to 'ignore the Constitution or some decisions of the courts when it does not suit him'.

However…

While he and his party lost votes in the last elections, MHP's votes remained constant and this party is still by far the first party of the nationalist segment, which of course worries Erdoğan and his close circle. In a period where the power and influence of the Future and DEVA parties, which emerged from the AKP, almost disappeared for various reasons, and the Felicity Party 'always remained at the same point', the emergence of Re-Welfare may open the door to a new search in the ruling party.

Selçuk Bayraktar-Recep Tayyip Erdoğan

I think Erdoğan can take a number of interesting steps in the period leading up to the general elections, which I predict will not take more than four years. The first thing that comes to mind is that he may take steps to bring YRP back to his side. This; Even if it is not exactly interpreted as putting on the 'National Vision shirt' again, it means that he will make moves to attract a rising movement to his side. He will start this by working to amend the Constitution, both for himself and in order to attract back to his side the masses who define themselves as 'conservatives', some of whom have distanced themselves from him. With the constitutional amendment, a regulation that will reduce the 50 percent plus formula in the presidential election, perhaps remove the presidential election limit, and some previously promised regulations, especially on the 'family' issue, can be introduced.

Moves should be expected from Erdoğan to attract the YRP, or more precisely, the conservative mass that has broken away from him and continues to break away from him. Of course, it is also a fact that AKP and Erdoğan are gradually moving away from being the point of attraction for the society in general. Erdoğan, who has become isolated by liquidating almost everyone he has been with since his establishment, does not have many actors left to excite his audience. The only exception to this is Selçuk Bayraktar.Bayraktar is a name that attracts the attention of young people, not only because he is his son-in-law, but also because of the ground he creates in Teknofests. I think Erdoğan will include Selçuk Bayraktar in politics before it is too late. Bayraktar can be positioned as a driving force.  

Meanwhile…

From Ekrem İmamoğlu to Mansur Yavaş , the names that make CHP the new center of attraction with their personalities, hard work and vision, and their future projects, as well as their relations with each other, should be taken into consideration and watched carefully. While doing this, we should at least not deal with the past names of the party who made an effort to become halal and establish contact with the society in general.