Yerel seçimlerde İstanbul seçimleri, birçok kilidin anahtarı niteliğinde. Sonuç, Türkiye'nin tamamını ve geleceğini etkileyecek. O nedenle İstanbul seçimi bu metropoldeki büyük mali, hukuki, doğal, coğrafi kaynakların kullanım "ruhsatı"nı tayin etmekle kalmayacak. Seçim sonucu, siyaset sahnesini de yeniden şekillendirecek. Siyasi aktörler, parti liderlikleri, rejimin geleceği ve hatta seçim takvimi bile yeniden tartışılmaya başlanacak. 

Bu kadar çok farklı kırılımla sonuçlanacak bir seçimin, gerilim hatları üretmesi bir dereceye kadar normal kabul edilebilir. Ama sorun şu ki, uzun süredir normal, daha doğrusu koşulları, işleyişi normal olan, öngörülebilir, hukuk güvenliği sağlanmış bir ülkede yaşamıyoruz. 

Tam da bu nedenle, iktidar, olanca devlet gücünü gayet rahat İstanbul'a yığıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta kendi yaptığı mitingler olmak üzere mali, siyasi ve personel kaynağını İstanbul'a yönlendiriyor. Seçim yaklaştıkça her gün bir bakanı İstanbul'un bir köşesinde AKP adayı Murat Kurum'a oy isterken görüyoruz. 

"Kayıtsız bir razı oluş"

Ve aslında son derece anormal, olan bu durum, şarkıdaki gibi "kayıtsız bir razı oluş"la karşılaşıyor. Anayasa'ya hukuka seçim geleneklerine aykırı olduğu biline biline bu kabul edilemez durum kabul ediliyor. 

Tabii büsbütün haksızlık etmeyelim. Yakınmalar ve serzenişler olmuyor değil. Ama işte o kadar. Yaptırım gücü olmayan, hüküm ifade etmeyen yakınmalar ve serzenişler. İktidarın sergilediği keyfiliğin yanında, bugün gösterilen tepki ve itiraz, durumu değiştirecek, frene bastıracak bir etki doğuramıyor. 

AKP iktidarının, bu sınırsız gücü, aşama aşama ele geçirdiği, ele geçirirken bağlı medyasını, propaganda aygıtlarını inşa edip güçlendirdiği dönemlerde gerekli tepkinin itirazın yeterince güçlü gösterilmemiş olması ise bugünkü hükümsüzlüğün en önemli gerekçesini oluşturuyor. 

 Buruk nostaljiden ötesi

Konuya dair yakınmaların başında İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın sahaya inmesi geliyor. Hatırlayalım, tıpkı pandemi döneminde kamuoyunu bilgilendirdiği için Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın övülmesi gibi, Yerlikaya'nın da göreve geldikten sonraki bazı ifade ve davranışları AKP muhalifi çevrelerde bile övgüyle karşılanmıştı. Bir bakanın sırf görevini yapıyor diye övülmesi olsa olsa memlekette çıtanın ne kadar aşağıya düşürüldüğünü gösterir, o kadar. 

Ama işte abartılı her övgüde olduğu gibi yerine tam oturmayan bir şeylerin sezildiği durum kendi gerçeğine döndü. 

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Atatürk fotoğrafı önünde mesaj verdi diye Kurum'a destek istendiğinde ret mi edecekti? Etmedi ve bence bundan çok da hoşnut olmadığı yüzüne yansıyan fotoğraflar ve görüntüler veriyor. 

Hâl böyleyken, şaibeli referandumla ortadan kaldırılan bir kuraldan özlemle bahsetmek, biraz acıklı oluyor. 

Genel seçim öncesi İçişleri, Adalet ve Ulaştırma bakanlarının istifasını zorunlu kılan Anayasa maddesinden söz ediyorum. Buruk nostaljinin alemi yok. Bu kanun maddesi yıllardır yürürlükte değil. Mühürsüz zarflar YSK kararıyla geçerli kılınmıştı ya hani. İşte o halkoylamasında kabul edilen değişiklikle Anayasa'nın 114. Maddesinin 1. Fıkrası yürürlükten kalktı. 

Yedi sene önce ilga edilmiş bir maddeden söz ediyoruz. Kaldı ki ilga edilmemiş olsa bile söz konusu olan genel seçimlerdi. 

2017 şaibeli referandumu sonucuna bağlı olarak 2018 yılında geçilen partili Cumhurbaşkanlığı, Türkiye'de sistemi hallaç pamuğu gibi attı. O nedenle İçişleri bakanı da iner sahaya, Dışişleri Bakanı da, eski içişleri bakanı da. Kendileri pek gönüllü olmasalar ve isteksizlikleri yüzlerine yansısa bile yan yana geldiklerinde adları değil Bakanlar Kurulu, kabile bile olmayan bakanlar, Erdoğan ne derse ne isterse onu yapıyor. 

Bütün mesele, hiçbir yerinde zerre kadar adalet olmayan bu sistemin sürüp sürmeyeceğinde düğümleniyor. 

Adalet değil kemer sıkma

İktidarın adaleti sağlamak konusunda herhangi bir istek ve hedefi bulunmuyor. Enflasyonu, ağır mali tedbirlerle dar gelirlilerin daha büyük bedeller ödemesi pahasına düşürmek en önemli mesele. Erdoğan'ın enflasyonu kabul eden ama faili belirsizleştiren son söylemi bu rotanın son göstergesi oldu. "Önce enflasyonu kontrol altına almamız gerekiyor" diyen Erdoğan'ın "Bunu başaracak programa ve kararlılığa sahibiz.'' diye sürdürmesi ise Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'i seçim sonrası görevden alacağı söylentilerinin de dolaylı tekzibi gibi oldu. 

Şimşek demişken... Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in  Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile deprem bölgesine 500 milyon Euroluk finansman desteği için attığı imzaya bir parantez açalım. EBRD daha önce yine 6 Şubat depremlerinden etkilenen bölgeler için 1,5 milyar euroluk finansman paket açıklamıştı. 

Seçime günler kala atılan bu imza, uluslararası finansman ve kredi çevrelerinin Şimşek adına yönelik desteğin güçlü olduğunu gösteriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yukarıda alıntıladığım konuşmasında istediği sabıra, seçmenlerin cevabını ise Pazar günü göreceğiz.

Istanbul elections are the keys to many locks in local elections. The result will affect the whole of Turkey and its future. Therefore, the Istanbul election will not only determine the "license" to use the great financial, legal, natural and geographical resources in this metropolis. The election result will also reshape the political scene. Political actors, party leaderships, the future of the regime and even the election calendar will begin to be discussed again.

It can be considered normal to some extent that an election that will result in so many different breakdowns will produce lines of tension. But the problem is that we have not been living in a normal country for a long time, or rather in a country with normal conditions and functioning, predictable and legal security.

For this very reason, the government easily concentrates all its state power in Istanbul. President Erdoğan directs his financial, political and personnel resources, especially his own rallies, to Istanbul. As the election approaches, we see a minister every day in a corner of Istanbul asking for votes for AKP candidate Murat Kurum .

"Unconditional consent"

And this situation, which is actually extremely abnormal, is met with "indifferent consent" as in the song. This unacceptable situation is accepted, knowing that it is contrary to the Constitution, law and election traditions.

Of course, let's not be completely unfair. There are complaints and reproaches. But that's it. Complaints and reproaches that have no force of sanction and are not valid. In addition to the arbitrariness displayed by the government, the reactions and objections shown today cannot have an effect that will change the situation and put the brakes on it.

The most important reason for today's invalidity is that the necessary reaction and objection were not shown strong enough during the periods when the AKP government gradually seized this unlimited power and built and strengthened its affiliated media and propaganda apparatus.

 Beyond bitter nostalgia

One of the primary complaints regarding the issue is the Minister of Internal Affairs Ali Yerlikaya 's involvement in the field. Let's remember, just as Minister of Health Fahrettin Koca was praised for informing the public during the pandemic period , some of Yerlikaya's statements and behaviors after taking office were praised even in AKP opposition circles. Praising a minister just for doing his duty only shows how low the bar has been set in the country.

But, as with all exaggerated praise, the situation where something was not quite right turned into reality.

Would Minister of Internal Affairs Ali Yerlikaya refuse when asked to support Kurum because he gave a message in front of Atatürk's photograph? He didn't, and I think he's giving photos and images that reflect on his face that he's not very happy about.

That being the case, it's a bit pathetic to talk wistfully about a rule that was abolished by a dubious referendum.

I am talking about the Constitutional article that requires the resignation of the Ministers of Internal Affairs, Justice and Transport before the general election. There is no point in bitter nostalgia. This article of law has not been in force for years. You know, unsealed envelopes were made valid by the YSK decision. With the amendment accepted in that referendum, the 1st paragraph of Article 114 of the Constitution was abolished.

We are talking about an article that was abolished seven years ago. Moreover, even if they were not abolished, the issue was general elections.

The party-based Presidency, which was adopted in 2018 due to the questionable referendum result of 2017, blew the system out of the water in Turkey. That's why the Minister of Internal Affairs, the Minister of Foreign Affairs and the former Minister of Internal Affairs also come to the field. Even if they are not volunteers themselves and their reluctance is reflected on their faces, when they come together, the ministers, whose names are not the Council of Ministers or even a tribe, do whatever Erdoğan says and wants.

The whole issue boils down to whether this system, which has no iota of justice anywhere, will continue.

Austerity not justice

The government has no desire or goal to ensure justice. The most important issue is to reduce inflation through heavy fiscal measures at the expense of low-income people paying higher prices. Erdoğan's last statement, which accepted inflation but made the perpetrator unclear, was the last indicator of this course. Erdoğan's statement, "We need to take inflation under control first," and his continuation of "We have the program and determination to achieve this," was an indirect denial of the rumors that he would dismiss the Minister of Treasury and Finance, Mehmet Şimşek , after the election.

Speaking of Şimşek...   Let's open a parenthesis to the signature signed by Minister of Treasury and Finance Şimşek with the European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) for 500 million Euros of financial support to the earthquake zone. EBRD had previously announced a 1.5 billion euro financing package for the regions affected by the February 6 earthquakes.

This signature, made days before the election, shows that the support for the name of Şimşek is strong in the international financing and credit circles. We will see the voters' response to the patience requested by President Erdoğan in his speech I quoted above on Sunday.