Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında tutuklama emri yayımladı. ABD yönetimi, UCM’nin bu kararını engellemek için aylardır mahkemeye ağır baskı uyguluyordu.

UCM’nin bu kararı, elbette pek çok yönüyle incelenecektir ve tartışılacaktır. Ancak ben bugün meseleye, uluslararası kurumların dönüşümü açısından bakmak istiyorum. 

Dolayısıyla soru şu: UCM ABD’nin ağır baskısına rağmen bu kararı nasıl alabildi? Yanıtı hukukun bağımsızlığı, üstünlüğü gibi kavramlarda değil elbette. Yanıt, dünyanın değişmesiyle ilgili. Küresel Güney’in ekonomik ve siyasi etkisi arttıkça, Atlantik’in uluslararası kurumlar üzerindeki hegemonyası zayıflıyor. Somutlarsak Çin güçlendikçe ABD’nin uluslararası kurumlar üzerinde etkisi dengeleniyor.

SONUÇ BİLDİRGESİNDE KÜRESEL GÜNEY ETKİSİ

Bu dengenin görüldüğü uluslararası platformlardan biri de G20’ydi. 2022 ve 2023’teki zirveler o dengeyi yansıtmıştı. Bu yıl 18-19 Kasım 2024’te Brezilya’ın Rio de Janerio kentinde düzenlenen G20 Zirvesi ise artık ağırlığın Küresel Güney lehine değişmeye başladığını ortaya koydu.  

“Adil Bir Dünya ve Sürdürülebilir Bir Gezegen İnşa Etmek” temalı G20 Zirvesi’nin 85 maddelik sonuç bildirgesinde dikkat çeken sonuçlar şunlardı:

1) Ukrayna konusunda “kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışı destekleyen tüm ilgili ve yapıcı girişimlere” destek açıklandı. 

2) Gazze’de kapsamlı bir ateşkes çağrısı yapıldı. Ayrıca Filistin’de “felaket yaratan insani durumla ilgili derin endişe” açıklandı. 

3) “Güvenlik Konseyi’nin 21. yüzyılın gerekliliklerini ve gerçeklerini karşılayan, daha temsili, kapsayıcı, verimli, etkili, demokratik ve sorumlu ve aynı zamanda tüm BM üyeleri için daha şeffaf hale getiren bir reformu destekliyoruz” denilen bildirgede, Afrika, Asya-Pasifik, Latin Amerika ve Karayipler’den temsilin artırılması için “Güvenlik Konseyi’nin genişletilmesi çağrısında” bulunuldu. 

Küresel Güney’in G20’deki diğer etkileri de şunlardı: Afrika Birliği G20’ye tam üye olarak katıldı, Arap Birliği liderleri ve BRICS Yeni Kalkınma Bankası başkanı zirveye davet edildi.

ALMANYA’NIN G20’DEKİ ÜÇ HOŞNUTSUZLUĞU

Bu tür metinler, içeriğinde ne olduğu kadar neler olmadığı bakımından da çok önemlidir. Bu nedenle Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un bildirgeyi yorumlaması çok şey anlatıyor. Scholz’un sonuç bildirgesi hakkında sıraladığı şu üç memnuniyetsizlik, G20’nin artık Atlantik’in kararlarını dikte ettiği bir platform olmaktan çıktığını ortaya koyuyor. 

1) Scholz G20’nin Rusya’yı açıkça suçlamamasından rahatsız: “G20’nin Ukrayna’daki savaştan Rusya’nın sorumlu olduğunu açıkça ifade edecek kelimeleri bulamaması çok yavan.”

2) Scholz, G20 sonuç bildirgesinin “İsrail’in kendini savunma hakkına işaret etmemesinden rahatsız: “Hamas, Hizbullah ve İran’dan gelen tehditler karşısında İsrail’in kendini savunma hakkına değinilmemesinden üzüntü duyuyorum.”

3) Scholz ayrıca bildirgede çatışmanın yayılmasından Hamas’ın sorumlu tutulmamasından da memnun olmadığını belirtti (Harici, 20.11.2024).

SÜPER ZENGİNLERE KÜRESEL VERGİ

En önemsediğim konuyu ise sona bıraktım: Ev sahibi Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva, G20 Zirvesi’nde “süper zenginlere küresel vergi uygulanmasını” önerdi.

Lula da Silva, dünyada 3.300 milyarderin bulunduğunu, bu kişilerin bulundukları ülkedeki servetlerinin sadece yüzde 2’sini küresel vergi olarak ödemesi durumunda, yoksulluk, açlık ve iklim değişikliğiyle mücadele projelerinin kaynak sorununun çözüleceğini belirtti. 

Süper zenginlerin servetine vergi konusunun G20’ye konuşulmuş olması kritik önemdedir ve etkilerini önümüzdeki yıllarda daha iyi göreceğiz.

Sonuç olarak Küresel Güney’in ağırlığıyla çok kutuplu bir dünyanın inşası, süreç inişli ve çıkışlı olsa da adım adım daha adil ve eşit bir uluslararası ilişkiler düzenine ilerliyor.

The International Criminal Court (ICC) has issued an arrest warrant for Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu. The US administration has been putting heavy pressure on the court for months to block the ICC's decision.

This decision of the ICC will of course be examined and discussed from many aspects. However, today I would like to look at the issue from the perspective of the transformation of international institutions.

So the question is: How was the ICC able to make this decision despite heavy pressure from the US? The answer is not in concepts such as the independence and supremacy of law, of course. The answer is related to the world changing. As the economic and political influence of the Global South increases, the Atlantic hegemony over international institutions is weakening. In other words, as China grows stronger, the influence of the US over international institutions is being balanced.

GLOBAL SOUTH INFLUENCE IN THE FINAL DECLARATION

One of the international platforms where this balance was seen was the G20. The summits in 2022 and 2023 reflected that balance. The G20 Summit held in Rio de Janeiro, Brazil, on November 18-19, 2024, revealed that the weight has now begun to shift in favor of the Global South.

The notable results of the 85-item final declaration of the G20 Summit, themed “Building a Just World and a Sustainable Planet”, were as follows:

1) Support was declared for “all relevant and constructive initiatives that support a comprehensive, just and lasting peace” regarding Ukraine.

2) Called for a comprehensive ceasefire in Gaza and expressed “deep concern about the catastrophic humanitarian situation” in Palestine.

3) “We support a reform of the Security Council that meets the requirements and realities of the 21st century, making it more representative, inclusive, efficient, effective, democratic and accountable, as well as more transparent for all UN members,” the declaration said, calling for “the expansion of the Security Council” to increase representation from Africa, Asia-Pacific, Latin America and the Caribbean.

Other influences from the Global South on the G20 were: the African Union joined the G20 as a full member, the Arab League leaders and the president of the BRICS New Development Bank were invited to the summit.

GERMANY’S THREE DISCONTENTS AT THE G20

Such texts are very important in terms of what they do not contain as much as what they do contain. Therefore, German Chancellor Olaf Scholz's interpretation of the declaration is very telling. The three points of dissatisfaction Scholz lists regarding the final declaration reveal that the G20 is no longer a platform where the Atlantic dictates its decisions.

1) Scholz is annoyed that the G20 has not explicitly blamed Russia: “It is very lame that the G20 cannot find the words to clearly state that Russia is responsible for the war in Ukraine.”

2) Scholz is disturbed that the G20 final declaration “does not address Israel’s right to self-defense: I regret that Israel’s right to self-defense is not mentioned in the face of threats from Hamas, Hezbollah and Iran.”

3) Scholz also stated that he was not happy with the fact that Hamas was not held responsible for the spread of the conflict in the declaration (Harici, 20.11.2024).

GLOBAL TAX ON THE SUPER RICH

I left the most important issue for last: The host Brazilian President Lula da Silva proposed “a global tax on the super rich” at the G20 Summit.

Lula da Silva stated that there are 3,300 billionaires in the world and that if these people pay only 2 percent of their wealth as global taxes in the countries they reside, the problem of funding projects to combat poverty, hunger and climate change will be solved.

It is critical that the issue of taxing the wealth of the super-rich be discussed at the G20, and we will see its impact better in the coming years.

As a result, the construction of a multipolar world with the weight of the Global South is gradually moving towards a more just and equal order of international relations, even though the process has its ups and downs.