Trump’lı bir dünyanın daha kaotik, daha istikrarsız, daha riskli ve daha öngörülmez olacağı kesin. Trump geldi diye alkışlayanların sevincinin zaman zaman kursaklarında kalma ihtimali çok yüksek. Zira adamın sağı solu belli olmadığı gibi bugün bir şey, yarın başka bir şey deme lüksü de bulunuyor

Recep Tayyip Erdoğan ve Donald Trump

Ha Kamala ha Trump, hangisi gelse çok da fark etmeyecekti şeklindeki yaklaşımlara ben pek katılamıyorum.

Her şeyden önce, kural tanımaz Donald Trump’ın gelmesi demek, otoriter rejimlerin daha da otoriterleşmesini hızlandıracak.

Tabii denebilir ki; kim kimi tetikliyor, kim kime örnek oluyor. 

Geçenlerde iki Amerikalı gazeteciyi dinliyordum. Biri dedi ki: “Trump Fed’e (Amerikan Merkez bankasına) müdahale edecek. Türk cumhurbaşkanı Merkez Bankası’na müdahale etti, Türk lirasına ne olduğunu hepimiz biliyoruz.”

Yani Ankara’dakilerin otoriterleşmeyi konsolide etmek için rehbere ihtiyacı yok; zaten bunun ders kitabını yazarak, Macaristan’da Orban’dan, Hindistan’da Modi’ye otoriter liderlere ilham kaynağı oldular.

Hatta belki ABD’ye bile... Trump taraftarları dört yıl boyunca hareketsiz kalmadılar. Özellikle kritik eyaletlerdeki seçim kurullarına sızdılar. Makul Cumhuriyetçi yetkililerin yerlerine, Trump’ın 2020’de hileyle seçimi kaybettiğine inananlar bu kurullara geldiler. Sandık görevlileri geçmişten çok farklı olarak işlerini yaparken kendilerini daha az güvende hissettiklerini söylediler.

Ama Sezar’ın hakkı Sezar’a... Trump hileyle hurdayla değil bileğinin hakkıyla kazandı. Ama bu, kaybetmesi durumunda, temelsiz iddialara dayalı gayri hukuki itiraz yöntemlerini kullanmaya hazırlıklı olduğu gerçeğini unutturmamalı.

Türkiye’de zaten otoriterleşme hız kesmemişti, Harris de gelse otoriterleşme hız kesmeyecekti diyenler olabilir.

Yine de…

Gözü dönmüşlüğün sınır tanımadığı bir süreçte, beterin beteri vardır. Beteri gördük, daha beter ne olabilir dememek gerek.

Beştepe Demokratlar kaybetti diye üzülmez

Beştepe’nin Demokratlar kaybetti diye karalar bağladığını sanmıyorum. Obama döneminden beri demokratlara bir diş bileme hali var.

Suriye’de YPG ile olan iş birliğine giden yol Demokratlar tarafından açıldığı için öfke söz konusu.

Washington’un 2016 darbesindeki tavrı da AKP tarafından unutulmadı. Biden yönetimi Erdoğan’a hep soğuk davrandı ve 2002’de iktidara geldiğinden beri, Erdoğan ilk kez bir Amerikan yönetimi sırasında Beyaz Saray’da ağırlanmadı. 

Aslına bakarsanız, Biden döneminin büyük bir bölümünde ilişkiler Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine vetosu nedeniyle kilitlendi. Neredeyse bu konu dışında bir şey konuşulmadı. Ve Türkiye NATO vetosunu kaldırdıktan ve yeni F-16 alımına yeşil ışık yandıktan sonra, ilişkiler tam da biraz daha yumuşama ve iyileşme dönemine girmişti ki Gazze savaşı bu yumuşamaya set vurdu.

Eminim, Beştepe’dekiler “Sen misin bize soğuk davranan, sen misin İsrail’e bu kadar destek veren, Allah’ın sopası yok ki” diye ellerini ovuşturuyorlardır.

Bunu söyleyen, Trump’ın Kudüs’ü resmen İsrail’in başkenti kabul edip elçiliği taşımasını, Filistin davasının satılıp, Arap ülkeleriyle İsrail’i barıştıran anlaşmaların fikir babası olduğunu, Erdoğan’a iktidarı boyunca hem de kamu önünde en ağır hakaretleri ettiğini, demir çelike getirilen vergilerden F-35 programından çıkarılmaya, ilişkilere darbe vuran en somut kararların Trump döneminde alındığını unutmuş olamazlar.

Ama sonuçta Erdoğan ve danışmanları pragmatik bakıp, Trump’ın kişisel özelliklerinden ve siyasetteki duruşundan nasıl yararlanabiliriz diye bakacaklardır. 

Erdoğan yüksek risk alan bir lider. Trump’la da yüksek risk alacaktır. Ancak yüksek risk, yüksek kazanç kadar yüksek kayıp anlamına da gelebilir. 

Erdoğan, Trump-Putin-Zelenski arasında arabuluculuğa soyunur

İlk aşamada, Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşını bitirmek istemesi üzerine yoğunlaşılacaktır.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump’ın telefonla görüştüğü ilk 5-10 lider arasında yer alırsa; ve hatta Trump Fransa ve Almanya liderlerinden önce Ankara’yı ararsa hiç şaşırmam.

Daha bu ilk telefon konuşmasında, Erdoğan, Ukrayna ve Rusya liderleriyle iyi ilişkiler içinde olduğunu hatırlatıp, savaşı bitirmek için kolaylaştırıcı rol oynamaya hazır olduğunu da araya sıkıştırabilir. 

Trump’lı Amerika’yla ilişkiler üzerine yazılacak daha pek çok konu var. Hepsine tek yazıda girmeyeyim. Daha başlangıçta Trump’la iyi bir diyalog kurmanın yolu Ukrayna savaşından geçtiği için bu konuyla başlamak istedim. ABD-Rusya-Ukrayna-Rusya dörtlüsü arasında Türkiye’nin oynayabileceği bir rol, S-400 meselesinin çözümünü de kolaylaştırabilir.

Ukrayna - Rusya savaşından Ortadoğu’ya inmek gerekecek elbet.

Asıl rakip olarak Çin’i gören Trump, Ukrayna savaşının Rusya-Çin yakınlaşmasına yol açtığının kuşkusuz farkında. Rusya’yı Çin’den uzaklaştırmak için, Ukrayna dışında, misal Suriye’de de Rusya’ya taviz verir mi? Ya da Ukrayna’yı tamamen kaderine terk etmemek adına Suriye tavizini masaya sürebilir mi? 

Tüm bunlar, başta Gönül Tol, Washington’daki uzmanların dikkat çektiği gibi, sadece Trump’a değil, Trump’ın ekibine; ekibinin onu, onun da ekibini nasıl etkileyeceğine de bağlı. “Ben istedim, oldu” diye bir önermenin Trump için bile geçersiz olduğunu hatırlatan somut bir olay var.

Erdoğan Trump’ı Amerikan askerlerinin Suriye’den çekilmesi için ikna etmişti. Ancak Pentagon ve CIA ayak sürüyüp, yine de ordaki varlığını küçülerek de olsa sürdürmeyi başarmıştı.

Filistin davasını satan Trump, YPG’yi satar mı?

Bana kalırsa, iç politikada Gazze konusunda kendilerini bu kadar bağlamış olmasalardı Beştepe’nin şu anda en son düşündüğü şey Filistin davası olurdu.

Maalesef Trump’ın kazanmasının en büyük kaybedenleri Filistinliler oldu.

Ortadoğu’da ABD-Rusya-İsrail üçgenindeki ilişkilerin İran, Irak ve Suriye’ye etkileri, hem dış politika açısından, hem de iç politikaya iz düşümü açısından çok önem taşıyor.

Türkiye’yle büyük bir güven erozyonu yaşayan Amerikan asker-güvenlik bürokrasisi, “YPG’yle omuz omuza teröristlerle savaştık onları terk edemeyiz, satamayız” tutumundalar. 

Açıkçası Joe Biden bile Beyaz Saray’a gelir gelmez, müttefiklerine bile haber vermeden Afganları satıp, Afganistan’dan çıktı. Trump’ın da Suriye’de “YPG’ye vefa borcumuz var” diye bakması beklenemez.

Üstelik, ABD, Irak’taki askerlerini kademeli olarak çekmek için (ucu açık da olsa) belirli bir takvim konusunda Bağdat’la anlaşmış durumda. Bu çekilmenin kısa olmasa da orta vadede Suriye üzerinde de yansımaları olması beklenir. ABD’nin Irak'taki askerî varlığından lojistik destek almadan Suriye’de askerî varlık göstermesi zor deniyor.

Ve tabii bu noktada asıl meseleye yani İran’la ilgili olarak neler yaşanacağına geliyoruz ki; bu aslında seçimlerden  nice bile Ankara’yı ciddi şekilde endişelendiren bir mesele.

Belki de Harris/Trump yönetimleri arasındaki fark açısından en belirleyici konu.

Bir süredir yapılan analizler İsrail’in İran’a çok ciddi bir darbe vuracağı yönünde. Hizbullah’ı ve Suriye’deki İran milislerini zayıflatmaya çalışan İsrail’in, İran rejimini içerden sarsacak ölçüde vurmasının bölgeye dönük etkileri ne olabilir?

Tahran rejiminin zayıflaması Suriye ve Irak’ta İran’la bölgesel rekabet içinde olan Türkiye’nin işine gelir mi? İran’dan desteği azalacak olan Şam rejimi Türkiye’ye yakınlaşma yoluna gider mi? Tersine, Irak, Afganistan ve Suriye örneklerinden ağzı yanan Türkiye, İran’la ilgili her tür istikrarsızlık sürecini zararlı mı bulur?

Tüm olası senaryoların masaya yatırılıp incelenmesi gereken ve bu süreçlerin de Türkiye’nin çıkarlarını koruyacak, maksimize edecek şekilde yönlendirilmesi için stratejilerin geliştirilmesine ihtiyaç var.

Tam da bu noktada, Türkiye’nin milli çıkarları ile AKP-MHP koalisyonunun iktidarda kalma hedeflerine dair net bir ayrışma olabilecek mi?

Korkarım, AKP-MHP koalisyonu tüm bu kaotik ortamı kendi iktidarının devamı için manipüle edecektir. 

Trump’lı bir dünyanın daha kaotik, daha istikrarsız, daha riskli ve daha öngörülmez olacağı kesin. “Bu kaotik ortamda benden iyisini bulamazsınız” temasıyla, toz duman arasında kimselerin ses edemeyeceği demir yumruk uygulamalarının Trump’lı dünyada hayata geçirilmesi çok daha kolay olacaktır.

Yine de Trump geldi diye alkışlayanların sevincinin zaman zaman kursaklarında kalma ihtimali de çok yüksek.

Zira adamın sağı solu belli olmadığı gibi bugün bir şey, yarın başka bir şey deme lüksü de bulunuyor. 

It is certain that a world with Trump will be more chaotic, more unstable, riskier and more unpredictable. It is very likely that those who applaud Trump's arrival will sometimes be left speechless. Because the man is unpredictable and has the luxury of saying one thing today and another tomorrow.

Recep Tayyip Erdogan and Donald Trump

I don't really agree with the approach that says it wouldn't make much difference whichever came first, be it Kamala or Trump.

First of all, the arrival of a rule-breaking Donald Trump will accelerate the further authoritarianism of authoritarian regimes.

Of course, it can be said that; who is triggering whom, who is setting an example for whom.

I was listening to two American journalists recently. One of them said: “Trump will intervene in the Fed (the American central bank). The Turkish president intervened in the Central Bank, we all know what happened to the Turkish lira.”

In other words, those in Ankara do not need a guide to consolidate authoritarianism; they have already written the textbook for this, inspiring authoritarian leaders from Orban in Hungary to Modi in India.

Maybe even the United States... Trump supporters have not been inactive for four years. They have infiltrated the election boards, especially in critical states. Reasonable Republican officials have been replaced by those who believe Trump lost the 2020 election by fraud. Poll workers say they feel less secure doing their jobs than they did in the past.

But Caesar's right to Caesar... Trump did not win by cheating, but by his own hand. But this should not make one forget the fact that he is prepared to use illegal methods of appeal based on baseless allegations in case he loses.

There may be those who say that authoritarianism had already accelerated in Turkey, and that even if Harris came, authoritarianism would not have slowed down.

Again…

In a process where recklessness knows no bounds, there is worse than worse. We have seen worse, we should not say what could be worse.

Beştepe is not sad because the Democrats lost

I don't think Beştepe is bitter because the Democrats lost. He has been holding a grudge against the Democrats since the Obama era.

There is anger because the Democrats paved the way for cooperation with the YPG in Syria.

Washington's stance on the 2016 coup was not forgotten by the AKP. The Biden administration has always treated Erdoğan coldly, and since coming to power in 2002, this was the first time Erdoğan was not hosted at the White House during an American administration.

In fact, for most of the Biden term, relations were deadlocked due to Ankara’s veto of Sweden and Finland’s NATO membership. Almost nothing else was discussed except this issue. And after Turkey lifted its NATO veto and the green light was given to the purchase of new F-16s, relations were just about to start softening and improving when the Gaza war put a stop to this softening.

I am sure that those in Beştepe are rubbing their hands saying, "Are you the one who treats us coldly, are you the one who supports Israel so much? Allah doesn't have a stick."

Those who say this cannot have forgotten that Trump officially accepted Jerusalem as the capital of Israel and moved the embassy, that he was the mastermind behind the agreements that sold out the Palestinian cause and reconciled Arab countries with Israel, that he insulted Erdoğan in the most serious way during his time in power, and that the most concrete decisions that dealt a blow to relations, from the taxes imposed on iron and steel to being removed from the F-35 program, were all taken during Trump's term.

But ultimately, Erdoğan and his advisors will look pragmatically and see how they can benefit from Trump's personal characteristics and political stance.

Erdoğan is a high-risk leader. He will take high risks with Trump. But high risk can mean high losses as well as high gains.

Erdogan seeks to mediate between Trump-Putin-Zelensky

In the first phase, the focus will be on Trump's desire to end the Russia-Ukraine war.

I would not be surprised at all if President Recep Tayyip Erdoğan is among the first 5-10 leaders Trump speaks with on the phone, or even if Trump calls Ankara before the leaders of France and Germany.

In this first phone conversation, Erdoğan could remind everyone that he has good relations with the leaders of Ukraine and Russia, and add that he is ready to play a facilitating role in ending the war.

There are many more topics to write about relations with Trump's America. I won't go into all of them in one article. I wanted to start with this topic because the way to establish a good dialogue with Trump at the very beginning is through the Ukraine war. A role that Turkey can play among the US-Russia-Ukraine-Russia quartet could also facilitate the solution of the S-400 issue.

Of course, it will be necessary to go down to the Middle East after the Ukraine-Russia war.

Trump, who sees China as his main rival, is undoubtedly aware that the Ukraine war has led to a rapprochement between Russia and China. In order to distance Russia from China, would he make concessions to Russia in addition to Ukraine, such as Syria? Or could he put Syria on the table in order not to abandon Ukraine completely to its fate?

All of this, as Gönül Tol and experts in Washington have pointed out, depends not only on Trump but also on Trump's team; how his team will influence him and how he will influence his team. There is a concrete event that reminds us that the proposition "I wanted it, it happened" is invalid even for Trump.

Erdoğan convinced Trump to withdraw American troops from Syria, but the Pentagon and CIA dragged their feet and still managed to maintain a diminished presence there.

Will Trump, who sold out the Palestinian cause, sell out the YPG?

In my opinion, if they were not so tied up in domestic politics with the Gaza issue, the last thing Bestepe would be thinking about right now would be the Palestinian cause.

Unfortunately, the biggest losers from Trump's win were the Palestinians.

The effects of the relations in the triangle of the US-Russia-Israel in the Middle East on Iran, Iraq and Syria are very important both in terms of foreign policy and in terms of their reflection on domestic politics.

The American military-security bureaucracy, which has experienced a major erosion of trust with Turkey, has the attitude of "We fought against terrorists shoulder to shoulder with the YPG, we cannot abandon them, we cannot sell them out."

Frankly, even Joe Biden sold out the Afghans and left Afghanistan as soon as he came to the White House, without even informing his allies. Trump cannot be expected to look at Syria as "We owe loyalty to the YPG."

Moreover, the US has agreed with Baghdad on a specific timetable (albeit open-ended) for the gradual withdrawal of its troops from Iraq. This withdrawal is expected to have repercussions on Syria in the medium term, if not the short term. It is said that it is difficult for the US to have a military presence in Syria without logistical support from its military presence in Iraq.

And of course, at this point we come to the main issue, namely what will happen regarding Iran; this is an issue that actually worries Ankara seriously even before the elections.

Perhaps the most telling difference between the Harris/Trump administrations.

Analysis for some time has been that Israel will deal a very serious blow to Iran. What could be the regional effects of Israel, which is trying to weaken Hezbollah and the Iranian militias in Syria, striking the Iranian regime to the extent of shaking it from within?

Would the weakening of the Tehran regime benefit Turkey, which is in regional competition with Iran in Syria and Iraq? Will the Damascus regime, whose support from Iran will decrease, seek to get closer to Turkey? Conversely, will Turkey, which has been burned by the examples of Iraq, Afghanistan and Syria, find any process of instability related to Iran harmful?

There is a need to develop strategies in which all possible scenarios should be put on the table and examined, and to direct these processes in a way that will protect and maximize Turkey's interests.

At this very point, will there be a clear separation between Turkey's national interests and the AKP-MHP coalition's goals of staying in power?

I am afraid that the AKP-MHP coalition will manipulate this entire chaotic environment for the sake of their own continued power.

It is certain that a world with Trump will be more chaotic, more unstable, riskier and more unpredictable. With the theme of “You can’t find anyone better than me in this chaotic environment,” it will be much easier to implement iron fist practices that will prevent anyone from speaking out amidst the dust and smoke in a world with Trump.

Still, it is very likely that the joy of those who applauded Trump's arrival will sometimes be stifled.

Because the man is unpredictable and he also has the luxury of saying one thing today and another thing tomorrow.