Ekrem İmamoğlu merkez-çevre algısını ters çevirdi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da üçüncü kez yarışacağı Ekrem İmamoğlu’na hitaben şöyle konuştu:

"Şu anda bu ülkeyi kimler yönetiyor? Biz yönetiyoruz. Şu anda İstanbul’da bulunan bu zat veya zevat böyle bir imkana sahip mi? Değil..."

Erdoğan’ın söylediği "Kaynaklar-izinler bizim elimizde olmasa hizmette aksama olur" idi. Bu cümleye birkaç açıdan bakalım. Birincisi zaten beş yıldır merkezi hükümet, belediyeye başta kullanılacak krediler ya da metrodan otobüs alımına, ulaşım harcamalarında zorluk çıkardı. Onayı ya hiç vermedi ya da çok geç verdi. Kamu bankaları belediyeye kredi açmadı. Buna rağmen İstanbul’da belediye hizmetleri hemen hiç aksamadan sürdü. Üstelik İmamoğlu, Erdoğan’ın en istemeyeceği kesimle iyi bir irtibat kurdu. Bir zamanlar kendine sol diyen bir kesimin "göbeğini kaşıyan adam" diye ötekileştirdiği İmamoğlu, yardıma ihtiyacı olan yoksul-dezavantajlı gruplara ayrım yapmadan-ötekileştirmeden belediyeden şeffaf bir şekilde yardım ağı kurdu. Bir zamanlar Erdoğan’ın yaptığı gibi bir yol bu. Gazeteci olarak İmamoğlu’nun yaptıklarını izlemeye çalışıyorum ama eski meslektaşım, bir dönemin milletvekili Melda Onur’un "Şehrin ve Başkan’ın 5 yılı" kitabı bilmediğim-unuttuğum pek çok konuyu öğretti-hatırlattı.

Kitaptan aldığım sosyal yardımlarla ilgili notları başlıklarla aktarayım.

-Belediyeye ait ekipler kendilerinden yardım isteyen ya da kendi tespit ettikleri evlere dört kişilik bir ekiple gidiyorlar. Bir sosyolog, bir psikolog, bir sosyal hizmet uzmanı, bir de danışman. Sadece yardıma değil, evdeki çocukların eğitim konusu dahil pek çok detayı inceleyip farklı konularda da yönlendirme yapıyor, çözüm üretiyorlar. Kitapta yer alan bilgiye göre günde 3 bin hane ziyaret ediliyor.

-Belediye; gıda, ilaç, tedavi, yeni doğan bebek-evlilik desteği, nakit desteği, öğrenci bursu gibi değişik alanlarda yardım yapıyor.

-Ayrıca anne-bebek ulaşımı ve 65 yaş üstü ulaşımı bedava….

-Emeklilere ve yaşlılara evde gıdadan hazır yemeğe bir zincir kurulmuş. Üstelik artık Kadıköy gibi "maddi durumu daha iyi sanılan yerler" dahil ulaşım sağlanıyor.

-Sosyal hizmetler bütçesi 2024 için 6.5 milyar TL olarak belirlenmiş. 2019 yılında bu rakam 574 milyon TL imiş.

-İmamoğlu, yönetime geldikten sonra ilk olarak Pendik, Kartal, Sultanbeyli, Sancaktepe, Sultangazi, Küçükçekmece, Avcılar, Esenyurt, Arnavutköy, Silivri ve Beylikdüzü’nde kreşler açılmış. Eylül 2023’te 29 ilçede 6 bin 162 kapasiteli 66 kreş hayata geçmiş.

-Çocuklara süt dağıtımı da önemsenen bir proje olmuş. Önce Tekirdağ Belediyesi’nin Malkara’da bulunan yem fabrikasında doğrudan ürettirdikleri yemleri İstanbul’daki hayvancılık yapan köylerdeki üreticiye ücretsiz vermişler. Ardından İstanbul Damızlık Sığır Üreticileri Birliği ile iş birliği yaparak üreticilerden sütü doğrudan alıp UHT ile dayanıklı hale getirmişler. 3-6 yaş arasında çocuğu olan ve geliri süt almaya yetmeyen ailelere İBB kamyonlarıyla dağıtmışlar.

-Ekmek, Halk Ekmek önemli. Ucuza satılıyor. Ama öncesi de var. İstanbul ekolojisine uygun buğday tohumu bulup burada yaşayan çiftçilere ücretsiz dağıtmışlar. Ürünleri Halk Ekmek satın almış. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin açıkladığı fiyatın üstünden bir fiyatla satın almışlar. 2019’da 537 Halk Ekmek var görünüyormuş ancak 50’si atıl durumda imiş. Şu an 700 sayısına ulaşılmış. İstanbul mahallelerinin yarısında artık Halk Ekmek varmış. Günlük 750 binde 1.8 milyon somun ekmeğe çıkılmış. Buğday üretiminden ücretsiz tohuma, garantili alıma ve tüketiciye ucuz satışa bir sistem yaratılmış yani.

-2019’dan bu yana Türkiye genelinde çiftçi kayıt sistemine kayıtlı üretici sayısı düşmüş ve tarım yapılabilen alan sayısı azalırken İstanbul’da destek verilen çiftçi sayısı 12 kat, tarımda işlenen arazi miktarı 50 bin dekar artmış.

-Kent Lokantaları’nda ucuz yemek (4 kap 45 TL) olanağı sağlanan şube sayısı 10’u bulurken 2023 sonu itibariyle yemek yiyen kişi sayısı 1 milyon 620 bini bulmuş.

-İBB 2021 yılından itibaren 8 kız, 6 erkek yurdu hizmete almış. İBB okul beslenme programı dahilinde 39 ilçede 100’ün üzerinde okulda destek sağlamış. Günlük 5 bin adet beslenme paketi dağıtılıyor. Yaklaşık 100 bin üniversite öğrencisine burs verildi.

İstanbul’da yapılanların sayısı arttırılabilir. Ve bu veriler ışığında şu tespiti yapmak mümkün. Ekrem İmamoğlu şehirde parti ayrımı göz etmeden yoksullara dokunacak bir sistem kurmuş durumda. Bir zamanlar AKP’nin, Erdoğan’ın (başlangıçta sadece oy için değildi ama evet oy da önemli) yaptığını İmamoğlu iktidarın engellemesine rağmen yaptı. Elbette Mansur Yavaş da Ankara’da sosyal belediyecilik yaptı ama İstanbul’un 18 milyonun üstündeki nüfusu düşünüldüğünde burada yapılan önemli. Bu yüzden AKP-MHP bloğu bir yandan, bir zamanlar İmamoğlu ile hareket eden diğer partiler diğer yandan sıkıştırsa da Murat Kurum’un az da olsa önünde gözüküyor İmamoğlu. Bu ülkenin insanlarını ayrıştırmadan bir arada tutacak her proje önemli. Elbette eksikler var ama şu an rakamlarla gözüken tablo, dokunulan insan sayısı kötü değil. Yoksullarla dayanışan gençlere istihdam yaratan kadınları giydiklerine, inançlarına göre ayrımcılığa tabi tutmayan belediyecilik-siyaset önemli. Bu işin bir de teorik tarifini yapayım. Ekrem İmamoğlu merkez-çevre algısını ters çevirdi.

Ekrem İmamoğlu reversed the center-periphery perception

Addressing Ekrem İmamoğlu, who will compete for the third time in Istanbul, President Recep Tayyip Erdoğan said:

"Who is ruling this country right now? We are ruling it. Does this person or person currently in Istanbul have such an opportunity? Not..."

What Erdoğan said was, "If the resources and permissions were not in our hands, there would be a disruption in service." Let's look at this sentence from a few perspectives. Firstly, for five years, the central government has caused difficulties for the municipality, especially in terms of loans to be used or transportation expenses, including the purchase of buses from the metro. He either did not give the approval at all or gave it very late. Public banks did not extend loans to the municipality. Despite this, municipal services in Istanbul continued without any disruption. Moreover, İmamoğlu established a good relationship with the people Erdoğan would least like. İmamoğlu, who was once marginalized by a segment of the left as "the man who scratches his belly", established a transparent aid network from the municipality to poor and disadvantaged groups in need of help, without discrimination or marginalization. This is a path similar to what Erdoğan once did. As a journalist, I try to follow İmamoğlu's actions, but my former colleague and former MP Melda Onur's book "5 Years of the City and the President" taught and reminded me of many issues that I did not know or had forgotten.

Let me give you the notes about the social assistance I received from the book under headings.

-Municipal teams go to houses that ask for help or that they have identified themselves, with a team of four people. A sociologist, a psychologist, a social worker, and a counselor. They not only help, but also examine many details, including the education of the children at home, and provide guidance and solutions on different issues. According to the information in the book, 3 thousand households are visited every day.

-Council; It provides aid in various areas such as food, medicine, treatment, newborn baby-marriage support, cash support and student scholarships.

-Also, mother-baby transportation and transportation for those over the age of 65 are free.

-A chain has been established from home food to ready meals for retirees and the elderly. Moreover, transportation is now provided to "places that are thought to have better financial conditions" such as Kadıköy.

-The social services budget is determined as 6.5 billion TL for 2024. In 2019, this figure was 574 million TL.

-After İmamoğlu came to power, nurseries were first opened in Pendik, Kartal, Sultanbeyli, Sancaktepe, Sultangazi, Küçükçekmece, Avcılar, Esenyurt, Arnavutköy, Silivri and Beylikdüzü. In September 2023, 66 nurseries with a capacity of 6 thousand 162 people were opened in 29 districts.

- Distributing milk to children has also become an important project. First, they gave the feed produced directly by the Tekirdağ Municipality's feed factory in Malkara, free of charge, to the producers in the livestock farming villages in Istanbul. Then, in cooperation with the Istanbul Breeding Cattle Producers Association, they bought milk directly from the producers and made it durable with UHT. They distributed it with IMM trucks to families with children between the ages of 3-6 and whose income was not enough to buy milk.

-Bread, People Bread is important. It is sold cheaply. But there is also before. They found wheat seeds suitable for the ecology of Istanbul and distributed them free of charge to the farmers living here. The products were purchased by Halk Ekmek. They purchased it at a price higher than the price announced by the Turkish Grain Board. In 2019, there seemed to be 537 People's Bread, but 50 of them were idle. The number 700 has now been reached. There is now Halk Ekmek in half of Istanbul's neighborhoods. 1.8 million loaves of bread were produced per 750 thousand per day. In other words, a system has been created from wheat production to free seeds, guaranteed purchases and cheap sales to the consumer.

-Since 2019, the number of producers registered in the farmer registration system throughout Turkey has decreased and the number of agricultural areas has decreased, while the number of farmers supported in Istanbul has increased by 12 times and the amount of land processed in agriculture has increased by 50 thousand decares.

-While the number of branches offering cheap meals (4 containers for 45 TL) in Kent Restaurants has reached 10, the number of people eating at the restaurant by the end of 2023 has reached 1 million 620 thousand.

-IMM has put 8 girls' and 6 boys' dormitories into service as of 2021. Within the scope of the IMM school feeding program, it provided support to more than 100 schools in 39 districts. 5 thousand nutrition packages are distributed daily. Approximately 100 thousand university students were given scholarships.

The number of activities carried out in Istanbul can be increased. And in the light of this data, it is possible to make the following determination. Ekrem İmamoğlu has established a system that will touch the poor in the city, regardless of party distinction. İmamoğlu did what the AKP and Erdoğan once did (it was not just for votes in the beginning, but yes votes are also important), despite the government's obstruction. Of course, Mansur Yavaş also worked as a social municipality in Ankara, but considering the population of Istanbul over 18 million, what is done here is important. That's why, although the AKP-MHP bloc, on the one hand, is being pressured by other parties that once acted with İmamoğlu, on the other hand, İmamoğlu seems to be slightly ahead of Murat Kurum. Every project that will keep the people of this country together without separating them is important. Of course, there are shortcomings, but the current picture with the numbers and the number of people touched is not bad. Municipality-politics that creates employment for young people in solidarity with the poor and does not discriminate against women based on what they wear or their beliefs are important. Let me also give a theoretical description of this matter. Ekrem İmamoğlu reversed the center-periphery perception.