"Yıl bin yıl önceki gibi bir yıl,

Testi taşıyıp davarın sırtına vuruyor,

Ekin biçip kıştan habersiz,

Şıra içiyor ve bilmiyoruz ki,

Pek yakında unutulmuş olacağız,

Mısralar da çözülecek ev önünde kar misali…"

Thomas Bernhard’ın üçüncü şiir kitabı ‘Ayın Demiri Altında’daki bu mısralar çok etkiledi beni. Kitabın çevirmeni Arif Çağlar’ın notundan öğrendim ki Bernhard’ın şiir kitabı ana temasını; Salzburg Festivali’nde seyrettiği Alban Berg’in Wozzeck operasından, daha doğrusu operaya ilham kaynağı olan Büchner’in Woyzeck’inden almış. Çağlar; Bernhard’ın şiirinin oyunun özellikle son sahnesinden etkilendiğini başkaca gönderme olmadığını belirterek şunu yazmış:

“Çünkü şiirlerinde anlatılan doğanın saf ve temizliğindeki çaresizlik ve ölümdür. Değişmeden, değiştiremeden çaresizce yaşanan her bin yıl önceki bir yıldır, biteviye söylenen yalan ve batışı dahi bilememek, kavrayamamak, yok olmuş kentler ve batışın akıntısında boğulan insan.”

Şiirdeki ‘pek yakında unutulmuş olacağız’ ile yorumdaki ‘değişmeden, değiştiremeden çaresizce yaşanan her bin yıl önceki bir yıldır’ göndermesi… Kime ne ifade eder, ediyor bilmem. Soykırımı seyreden, ırkçılığın tırmandığı dünyadaki ‘medeniyet’ten, her geçen gün baskının arttığı, hukukun sadece güçlüler lehine işlediği, fakirliğin, gelir eşitsizliğinin, sansürün, doğru olmayan bilginin yayılmasının normalleştiği memlekete baktığımda bana çok şey ifade ediyor.

Dünyayı, içeriye etkilerini bu yazılık bir kenara bırakıp memlekete odaklanalım. Şu aralar en popüler konu AKP’nin kuruluşunun 23. yılı ve hem belediye başkanları hem de milletvekilleri ‘diğer partilerden’ yapılacak transferler. Milletvekillerine bakalım. İki gruptan söz ediliyor. CHP listelerinden seçilip parlamentoya giren Gelecek Partililerden ve İYİ Parti’den seçilip istifa edenlerden. Her iki grubun ortak özelliği; 2023 seçimlerine giderken Altılı Masa üyeleri olarak birlikte hareket etmeleri, iktidara hem sert muhalefet edip hem karşı bir programla başta Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni değiştirme vaadi, birlikte program hazırlamaları ve cumhurbaşkanlığı adaylığında CHP’nin o dönemki genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekliyor oluşları. Adı geçen iki partinin milletvekillerinin farklılaştıkları nokta, Gelecek Partisi’nin sadece CHP listelerinden aday olması. O günlere dair kısa bir hatırlatma yapalım. 2023 Mayıs ayındaki seçimlere Saadet Partisi, DEVA, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti adayları CHP listelerinden girdiler.

DEVA Partisi’nden 24 aday seçime girdi, 14’ü vekil oldu.

Saadet Partisi’nden 24 isim aday oldu, 10’u vekil oldu.

Gelecek Partisi’nden 19 isim, 14 ilde CHP listesinden seçime girdi, 10’u vekil oldu.

Demokrat Parti’den üç isim CHP listelerinden vekil oldu.

İYİ Parti ile 14 ilde fermuar liste yöntemiyle tek listeyle seçime gidildi. Diğer 67 ilde (73 seçim çevresi) CHP ve İYİ Parti ayrı listelerle seçime girdiler. İYİ Parti’den 16 isim CHP listelerinden aday gösterildi, İstanbul’dan bir isim Meclis’e girdi.   

CHP listelerinden farklı partilerden 39 isim Meclis’e girmiş oldu.

Altılı Masa'nın liderleri

2023 milletvekili seçimlerinde Millet İttifakı’na 19 milyon 63 bin 781 seçmen oy verdi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda İttifak’ın adayı Kemal Kılıçdaroğlu 24 milyon 594 bin 932 oy, ikinci turda 25 milyon 504 bin 552 oy aldı. (Kılıçdaroğlu’na verilen oylardaki fark aday çıkarmayarak destek kararı alan Emek ve Özgürlük İttifakı’ndan gelen oylardan oluşuyor.) Bu arada İYİ Parti’nin masadan kalkıp dönmesiyle halktaki güven kaybının oranı ile partinin o günkü liderinin seçim sürecinde seçmenlerini ittifak adayı lehine ne kadar motive ettiği tartışma konusu…

Sonuçta nereden baksanız AKP-MHP’nin başını çektiği Cumhur İttifakı’na karşı CHP’nin başını çektiği Millet İttifakı’na yaklaşık 20 milyon kişi oy verdi. Neden verdi? Hükümet sisteminden büyük adaletsizliklere mevcut rejimin yarattığı duruma karşı olduğu-rahatsız olduğu için. Peki o günden bugüne bir şey değişti mi?

Birkaç basit soru… Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürümediğini oy isterken söylerlerken bugün gelinen noktada yeni bir yol haritası mı açıklandı? Hukuka uyuluyor mu? Anayasa Mahkemesi kararlarına mesela? Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ninkilere? Siyasi çıkarlar için ortaklık bozulmasın diye geçiştirilmeye çalışılan Sinan Ateş konusu ne olacak?

Ekonomi daha mı iyi gidiyor? Yoksa ‘dünyada eşi benzeri olmayan bir sistemin halk üzerinde denenmesiyle çöken ekonomiyi kurtarmak için yapılanların faturası’ geniş halk yığınlarına mı çıkıyor? Mülakat mı kalktı? Maarif Modeli içlerine siniyor mu? Dış politikadaki savrulmalar?

Ayrıca kritik bir soru Gelecek Partisi’nden geçeceklere özel. Aynı grupta yer aldıkları Saadet Partisi’nin kürsüde fenalaşıp sonra vefat eden Milletvekili Hasan Bitmez’i unutacaklar mı?  Bitmez; Meclis kürsüsündeki konuşmasında İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına ve iktidarın İsrail ile ilişkilerine tepki göstermiş Sezai Karakoç’tan “Tarih sussa hakikat susmayacak, onlar sanıyorlar ki bizden kurtulsalar mesele kalmayacak” alıntısını yapmış, Meclis tutanaklarına göre yere yığıldıktan sonra AKP sıralarından “Allah’ın gazabı böyle olur” diye bağıranlar olmuştu.   

Bu arada elbette CHP’nin o günkü yönetiminin de hazırlanan listeler konusunda söylemesi gerekenler var. Bir yandan Kılıçdaroğlu, muhafazakâr kesimi, yaptığı hamleyle çok uzun süre sonra CHP ile yan yana getirmeyi başardı. 2023’te sonuç alınamasa da bunun etkisi 31 Mart’ta görüldü. Ancak öte yandan ilkesel anlamda doğru bir çerçeve konulamadığı anlaşılıyor bugün iktidar tarafına geçmeye hazırlanan vekillere bakınca…

Bitirirken…

Yaklaşık 20 milyon seçmen iktidara bir alternatif olsun diye CHP listelerine ya da İYİ Parti’ye oy verdi. Son bir yılda iktidarın icraatlarında değişen bir yön olmadığı gibi kimi alanlarda daha da ağır bir tahribat yaşanıyor. İster Gelecek Partisi ister İYİ Parti ya da diğerleri, muhalefetten seçilip iktidar tarafına geçecek olanlarla ilgili ciddi bir etik problem durumu ortaya çıkıyor. Bu arada başta AKP, muhafazakâr parti yöneticileri hep bir jargonu kullanırlar: Halkın helal oylarıyla seçilmek… Muhalefetten iktidar tarafına geçecekler, kendilerine geçmişte oy verenlerin ‘oylarını helal edeceğini’ düşünüyor mu?   

Yazı, Thomas Bernhard’ın ‘Ayın Demiri Altında’ kitabından bir bölümle başladı, onunla bitsin:

“Yıl bin yıl önceki gibi bir yıl,

Hiçbir şey bilmiyoruz,

Bilmiyoruz batışı,

Ne yok olmuş kentleri ne de atların

Ve insanların boğulduğu akıntıyı…”

"The year is like a thousand years ago,

He carries the pitcher and strikes the sheep on the back,

Harvesting crops and unaware of winter,

He drinks must and we don't know,

We will soon be forgotten,

The verses will dissolve like snow in front of the house..."

These lines in Thomas Bernhard 's third poetry book, "Under the Iron of the Moon", impressed me greatly. I learned from the note of the translator of the book, Arif Çağlar , that the main theme of Bernhard's poetry book is; He took it from Alban Berg 's opera Wozzeck, which he watched at the Salzburg Festival , or more precisely, from Büchner 's Woyzeck, which inspired the opera . Ages; Stating that Bernhard's poem was particularly influenced by the last scene of the play and that there was no other reference, he wrote the following:

“Because what is depicted in his poems is the despair and death in the pure and clean nature of nature. "For every thousand years lived helplessly without changing or changing, it was a year ago, lies that were constantly told, and not being able to even know or comprehend the sunset, destroyed cities, and people drowning in the current of the sunset."

The reference to 'we will soon be forgotten' in the poem and 'every thousand years lived helplessly without changing or changing is a year ago' in the commentary... I don't know what it means to anyone. It means a lot to me when I look at the 'civilization' of the world that is witnessing genocide and racism is escalating, to the country where oppression is increasing day by day, the law operates only in favor of the powerful, and poverty, income inequality, censorship and the spread of inaccurate information are normalized.

Let's leave the world and its internal effects aside for this summer and focus on the country. The most popular topic these days is the 23rd anniversary of the establishment of the AKP and the transfers of both mayors and MPs from 'other parties'. Let's look at the MPs. Two groups are mentioned. Among the Future Party members who were elected from the CHP lists and entered the parliament, and from those who were elected from the İYİ Party and resigned. The common feature of both groups is; They acted together as members of the Table of Six on the way to the 2023 elections, they both opposed the government harshly and promised to change the Presidential Government System with an opposing program, they prepared a program together, and they supported the then chairman of the CHP, Kemal Kılıçdaroğlu , in his candidacy for the presidency . The point where the MPs of the two parties mentioned differ is that the Future Party is a candidate only from the CHP lists. Let's give a brief reminder of those days. Saadet Party, DEVA, Future Party and Democrat Party candidates entered the May 2023 elections from the CHP lists.

24 candidates from DEVA Party entered the election, 14 of them became deputies.

24 names from the Saadet Party became candidates, 10 of them became deputies.

19 names from the Future Party entered the elections on the CHP list in 14 provinces, and 10 of them became deputies.

Three names from the Democratic Party became MPs from the CHP lists.

With the İYİ Party, elections were held in 14 provinces with a single list using the zipper list method. In the other 67 provinces (73 electoral districts), CHP and İYİ Party entered the elections with separate lists. 16 names from İYİ Party were nominated from CHP lists, and one name from Istanbul entered the Parliament.   

39 names from different parties from CHP lists entered the Parliament.

Leaders of the Table of Six

19 million 63 thousand 781 voters voted for the Nation Alliance in the 2023 parliamentary elections. In the first round of the Presidential elections, the Alliance's candidate Kemal Kılıçdaroğlu received 24 million 594 thousand 932 votes, and in the second round, 25 million 504 thousand 552 votes. (The difference in the votes given to Kılıçdaroğlu consists of the votes from the Labor and Freedom Alliance, which decided to support by not nominating a candidate.) Meanwhile, the rate of loss of trust in the public after the İYİ Party left the table and returned, and how much the party's leader of that day motivated his voters in favor of the alliance candidate during the election process. The subject of discussion…

As a result, no matter how you look at it, approximately 20 million people voted for the Nation Alliance, led by CHP, against the People's Alliance, led by AKP-MHP. Why did he give it? Because he is against the great injustices in the government system and the situation created by the current regime. So, has anything changed since then?

A few simple questions... While they are saying that the Presidential Government System is not working while asking for votes, has a new road map been announced at this point today? Is the law followed? For example, the decisions of the Constitutional Court? Those of the European Court of Human Rights? What will happen to the Sinan Ateş issue , which is tried to be glossed over so that the partnership will not be disrupted for political interests ?

Is the economy doing better? Or is it that 'the burden of what was done to save the economy, which collapsed after a system that was unique in the world was tested on the public', falls on the masses? Has the interview been cancelled? Do they feel comfortable with the Education Model? Swings in foreign policy?

Also, a critical question is specific to those who will pass through the Future Party. Will they forget Hasan Bitmez , the Member of Parliament from the Saadet Party, with whom they were in the same group, who fell ill at the podium and then passed away ? It doesn't end; In his speech at the parliamentary rostrum, he reacted to Israel's attacks on Gaza and the government's relations with Israel, quoted Sezai Karakoç as saying, "If history remains silent, the truth will not remain silent, they think that if they get rid of us, there will be no problem." There were people shouting, "This is the wrath of God."   

Meanwhile, of course, the CHP's management of that day also had something to say about the prepared lists. On the one hand, Kılıçdaroğlu managed to bring the conservative segment together with the CHP after a very long time with his move. Although no results were obtained in 2023, its effect was seen on March 31. However, on the other hand, when we look at the MPs who are preparing to join the ruling party today, it becomes clear that a correct framework in principle has not been established...

In closing…

Approximately 20 million voters voted for the CHP lists or the İYİ Party as an alternative to the government. While there has been no change in the government's actions in the last year, there is even more severe damage in some areas. Whether it is the Future Party, the İYİ Party or others, a serious ethical problem arises regarding those who will be elected from the opposition and move to the ruling party. Meanwhile, AKP and conservative party executives always use a jargon: Being elected with the halal votes of the people... Do those who will switch from the opposition to the ruling side think that they will 'make their votes halal' of those who voted for them in the past?   

The article started with a chapter from Thomas Bernhard's book 'Under the Anchor of the Moon' and ended with it:

“The year is like a thousand years ago,

We don't know anything

We don't know the sunset,

Neither the destroyed cities nor the horses

And the stream in which people drown..."