Orta Doğu, uzun zamandır savaşların, suikastların, katliamların ve işgallerin sahnesi olageldi ne yazık ki.

Bildim bileli şiddet sarmalından çıkamadı, önümüzdeki dönemde daha iyi olacağına dair hiç bir emare yok. Tam aksine Üçüncü Dünya bu bölgeden mi Asya Pasifik’ten mi fişeklenecek sorusu ile karşı karşıyayız.

Özellikle Araplar, artan ölçüde İranlılar, Kızıldeniz, Doğu Akdeniz ve Mezopotamya’da giderek yoğunlaşan mevcut çatışmalar, sadece vicdanımızı sarsmakla kalmıyor, aynı zamanda çıkarlarımızı da tehlikeye atıyor.

Gazze’deki son katliamlar, Hamas lideri Haniye’nin Tahran’da suikaste uğraması, Beyrut ve Şam’daki bombalamalar geniş çapta öfke yaratıyor hepimizde.

Netanyahu’nun, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin, Aman’ın ve Mossad’ın eylemlerini öngörmek giderek zorlaşıyor; Amerika Birleşik Devletleri Başkanı’nın etkisi bile sınırlı İsrail’i dizginlemekte. Ayakta alkışlanıyor Kongrede.

Türkiye’ye bu hususta kendince rol biçenler var. Bir kısmımız bir zamanlar yüzyıllarca yönettiğimiz bu bölgede Osmanlı ruhuyla müdahale etme isteğini kamçılıyor, hatta Selahaddin Eyyubi edasıyla “bir gece ansızın Kudüs’e girebiliriz” nidaları duyuluyor.

Sokağın ya da öngörüsü zayıf çığırtkanların gazına gelmeyelim sakın.

Bizim savaşımız mı? Gerçeklik ve sınırlamalar

Realpolitik perspektifinden bakıldığında, bölgenin tarihsel gidişatını önemli ölçüde değiştirme yeteneğimiz sınırlı.

O yüzdendir ki Ortadoğu çöllerinde çok savaşmış, bölge sorunlarını, insanlarının kafa yapısını iyi bilen Mustafa Kemal Atatürk yeni cumhuriyetin yüzünü Batı’ya döndürmek gibi temel bir tercihte bulunmuştu.

Dahası, bildim bileli kargaşa içinde olan (bize karşı muhabbeti çok sevdikleri Türk dizileri ile sınırlı) Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan, Körfez ülkeleri dahil bölge sakinlerinin Türkiye’nin kendi işlerine müdahale etmesini istediğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.

Tüm bu olup bitenlere rağmen Körfez ülkeleri İsrail ile Abraham anlaşmalarını iptal etmediler, Mısır, Ürdün, Fas, İsrail ile ilişkilerini sürdürüyorlar.

Onun için kendi kendimize gelin güvey olmanın pek alemi yok, bu açıdan düşünüldüğünde de.

Diyelim ki, kimse için değil de kendimiz için İsrail saldırganlığına karşı kalkan olma, bölgeyi savunma bakımından bir “stratejik menfaat” gerekçesi yaratıp ileri atılacak bile olsak askeri bakımından yeteneklerimizi ne küçümsememeli ne de abartmalıyız.

7.5 milyonluk İsrail, ordusu, istihbaratı, ekonomisi, teknolojisi ile kolay bir lokma değil. Taa 1950’lerden bu yana 475 milyonluk Arap dünyasını avucunun içinde tutuyor, aralarında husumet yaratmayı, bölmeyi başarıyor.

NATO destekli İsrail

Bölgedeki herhangi bir askeri müdahale, Türkiye’nin uluslararası ilişkilerini daha da karmaşık hale getirebilir.

İsrail, Amerika Birleşik Devletleri ve çoğu Avrupa ülkesinden koşulsuz destek alıyor. Türkiye karşı çıktığı ve yeni üyeler için oybirliği gerektiği için İsrail’in NATO’ya katılması engelleniyor diğer tüm ülkeler istemesine rağmen.

Yakın zamanda, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, Türkiye’yi NATO’dan çıkarma çağrısında bile bulundu üye ülkelere, haddini aşarak.

İsrail’in, Batı desteği bir yana, kendi askeri, ekonomik, finansal ve teknolojik misilleme kabiliyetinin ne kadar geniş olabileceğini de hiç yabana atmayalım. Hele hele NATO müttefiklerimizin herhangi bir çatışmada İsrail’e karşı 5. maddeyi işletip Türkiye’yi destekleyeceğini düşünüyorsanız, hemen kendinizi bu yanılsamadan kurtarın.

Onlar için önceliğin isteseler de istemeseler de İsrail olacağından kuşku duymayın.

Artan tehditler ve riskler

Batı’nın istemediği bir müdahale halinde geçmişte olduğu gibi, mevcut ekonomik kırılganlıklar daha da artırılacak ve Türkiye’yi istikrarsızlaştırmak için her enstrüman kullanılacaktır; borsa, döviz kurları, ticaret ve yatırım akışları bozulacak ve siber saldırılara açık olacağız.

Rahip Brunson olayını ve Trump’ın “ekonominizi mahvederim” tehdidini unutmayın. Ayrıca PKK, KRG, YPG, güneydoğudaki ayrılıkçı Kürtlerin teşviki, İŞİD terörizminin yeniden dirilişi ve Batı yaptırımları muhtemelen tekrar gündeme gelecektir.

Yunanistan’ın fırsatçı oldu bittileri Ege’de bizim için yeni riskler yaratırsa şaşırmayın. Bu olası hamle, AB ortaklarından destek ve de aynı zamanda ülkedeki ABD hava ve deniz üslerinin artan varlığından cesaret alarak yapılabilir.

Batı ile ilişkilerimiz en üst raddeye kadar gerilmişken, Ankara’nın bu riskleri azaltmak için yoğun çaba sarfetmesi gerekecek. Gerçekçi bir destek, her biri kendi sorunlarıyla boğuşan Arap dünyasından, Rusya’dan veya Çin’den gelmeyecektir.

Azerbaycan bile İsrail ile olan stratejik ortaklığını tehlikeye atmak konusunda tereddüt edebilir.

Bu nedenle, Türkiye’nin kendi güvenliği ve istikrarı için İsrail’e karşı potansiyel sıcak çatışmalardan ve müdahalelerden uzak durması, gücünün ve çıkarlarının ötesine geçecek maceralara girmemesi hayatı önem taşımaktadır.

Duygusal tepkiler ve rasyonel yanıtlar

İsrail’in, kendi varoluşuna karşı tehdit olduğunu ileri sürdüğü ülke ve gruplara karşı (milyonlarca sivil Filistinlinin yaşam hakkını açıkça tehlikeye atan) saldırıları bölgede uzun süredir devam eden bir yara.

Tahran, her ne kadar kendisini frenlemeye çalışsa da yakında Hizbullah ve Husiler üzerinden İsrail ile daha yoğun bir çatışmaya çekilmesi ihtimal dışı değil.

Bu durum, çatışmanın giderek sınırlarımıza yaklaşmasına, milli güvenliğimizin tehdit edilmesine yol açacağı, milyonlarca yeni mülteciyi sınırımıza yigacağı için kaçınılmaz olarak Türkiye’yi de ciddi şekilde etkiliyor.

Duygusal patlamaların ulusal politikaları belirlemesine izin vermenin, uzun vadede daha büyük sorunlara yol açabileceğini biliyoruz. Türkiye, tabii ki tarihi bağları, coğrafi konumu ve kültürel yakınlığı nedeniyle, olup bitenlere kayıtsız kalamaz.

Ancak, geçmişteki müdahalelerinin, milyonlarca mülteciyi ülkemize yönlendirdiğini, ülkemizin istikrarını tehlikeye attığını, büyük ekonomik ve sosyal külfet yarattığını gördük, görüyoruz.

Arap ülkeleri, tarih boyunca karşılaştıkları tehditler karşısında birlikte hareket edebilmek için ortak zemin bulamadı, şimdi de yok öyle bir anlayış birliği.

Bizim müdahalemiz ağır sonuçlar doğurabilir

Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve İsrail ile aynı safta yer alan Körfez ülkeleri ve Mısır ile ilişkileri düzeltmemiz zor oldu, hala da tam kıvamına geldiğini söylemek güç.

Herkes bu soruyu soruyor: Madem barış çubuğu içilecekti şimdi de neden on yıldan fazla bir süre Katar hariç neredeyse tüm Arap dünyası ile husumet yaşadık, ne kazandık bu süreçte?

Suriye’nin Esad’ı hâlâ Cumhurbaşkanı Erdoğan ile el tokalaşmayı reddediyor. Irak, kuzey Irak’taki PKK üslerine yönelik Türkiye’nin kendini savunma amaçlı saldırıları nedeniyle suçlamaya devam ediyor.

Arap Birliği üyesi 22 ülkenin en önemli tehdit konularında bir kez bile ortak hareket ettiği görülmedi. Körfez İşbirliği Konseyi tam bir cadı kazanı.

Bu nedenle, Türkiye’nin gelecekte bölgeye yapacağı herhangi bir müdahalenin geri tepeceğini, bizim için daha ağır sonuçlar doğuracağını söylemek için kahin olmaya gerek yok.

Türkiye’nin mevcut insanı ve diplomatik yaklaşımını sürdürmesi, askeri retorikten uzak durması ve rasyonel bir politika izlemesi en akılcı olanı. Türkiye, bu çatışmaların bir parçası olmaktan ziyade, barışın sağlanmasında rol oynamayı tercih etmeli.

Realpolitik ve ulusal çıkarlar

Hiç dolduruşa gelmeyelim, Orta Doğu’daki tüm ülkeler arasında Tel Aviv’e karşı en sert karşılığı verebilecek tek ülke olduğumuzu söyleyebilirler.

İslam dünyasından, özellikle Arap sokaklarından Türkiye’ye doğru bu yöndeki beklentilerin arttığını da not edelim.

Anlaşılabilir bir şekilde, Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası modern Türkiye’nin dış politika kararlarını etkiliyor, bu da doğal. Lakin, tarihi miras ve duygusal tepkiler temelde ilişkiler dinamiğini Tanzim etmek ne yazık ki bugünün sahadaki realpolitiği hiç mi hiç örtüşmüyor. Bu yüzden, Orta Doğu’nun kaotik ortamında halihazırda izlenecek en etkili yol, verimsiz ve renksiz kokusuz görünse bile güvenilir ve gücünü gösteren perde arkası bir yaklaşım ile diyalog ve diplomasi kanallarını açık tutulması.

Orta ve uzun vadede daha etkili bu yaklaşım, hem Türkiye’yi büyük potansiyel tehditlerden koruyacak hem de daha iyimser bir bakış açısıyla diplomasi, güç ve tarihi uzlaşma iradesinin akıllıca harmanlanması ile bölgenin sorunlarına farklı bir çözüm seçeneğini sunabilecektir. Çatışmaları dindirmede ve İsrail ile bölge ülkeleri arasında en az çeyrek yüzyıllık bir barışı kurmada Türkiye hala bir köprü olabilir, keskin bir taraf olmadan.

Yahudi asıllı Hazar Türklerindeniz, Ortaçağ engizisyondan, Nazi zulmünden kaçanlara kucak açtık. İslam dünyasında İsrail’i ilk tanıyan ülkeyiz. Dünyada İsrail ile en sağlam güven ilişkisi kurabilecek ülkelerin başında geliyoruz aslında.

Son yılların güven sarsıcı karşılıklı eylemlerine rağmen ben hala inanıyorum ki Türk-İsrail dostluğu derin temelleri sahip.

Elbette İsraillilerin çoğunluğunun onaylamadığı Netanyahu gibi mevcut liderler ile barışı kurmak hiç kolay değil ama uzaydan başka bir lider ithal edecek durumda da değiliz. Ancak, Türkiye’nin de bu tür bir rol oynaması, hem iç hem de dış politikada dikkatli bir denge kurmasını, inandırıcı ve güven verici olmasını gerektirmektedir.

Bizim savaşımız değil

Önümüzde dört seçenek var:

(i) Orta Doğu’nun kaotik ortamında Türkiye’nin mevcut insanı ve diplomatik yaklaşımını sürdürmesi,

(ıı) herhangi bir askeri müdahale retoriğini dile getirmekten kaçınması,

(ııı) İsrail’in eylemlerinden pişman olmasını sağlayacak çok güçlü bir bölgesel NATO benzeri güvenlik ittifakı kurması, ya da

(iv) Batı, Çin, Rusya ve Arap dünyası arasında köprü rolü üstlenmesi.

Bana göre, son iki seçeneğin bugün gerçekleşme olasılığı pek yok.

İşin özü şu: Karşı çıkıyoruz, daha da yayılmasını engellemek için elimizden gelen her şeyi yapmak istiyoruz ama bölgedeki mevcut gerginlikler, daha da büyümesi beklenen bölgesel savaş gerçekten bizim kendi savaşımız değil; dışında kalmalıyız.

Türkiye’nin kendi çıkarları her zaman bizim birinci önceliğimiz

Eğer yarın bir gün savaş, Türkiye’nin ayakta kalması ve hayatı çıkarları için kaçınılmaz hale gelirse, hiç endişe etmeyin tabii ki hepimiz silahlı kuvvetlerimiz ve diplomatlarımızla birlikte yan yana yürüyeceğiz, gerekirse akıllıca savaşacağız.

Unfortunately, the Middle East has long been the scene of wars, assassinations, massacres and occupations.

As far as I can remember, he has not been able to get out of the spiral of violence, and there is no sign that it will get better in the coming period. On the contrary, we are faced with the question of whether the Third World will explode from this region or the Asia Pacific.

The current conflicts, which are increasingly intensifying, especially among the Arabs, increasingly the Iranians, the Red Sea, the Eastern Mediterranean and Mesopotamia, not only shock our conscience, but also endanger our interests.

The recent massacres in Gaza, the assassination of Hamas leader Haniyeh in Tehran , and the bombings in Beirut and Damascus create widespread anger in all of us.

The actions of Netanyahu, the Israel Defense Forces, Aman and the Mossad are becoming increasingly difficult to predict; Even the President of the United States has limited influence in restraining Israel. He receives a standing ovation in the Congress.

There are those who assign their own role to Turkey in this regard. Some of us are inciting the desire to intervene with the Ottoman spirit in this region that we once ruled for centuries, and even shouts of "we can suddenly enter Jerusalem one night" are heard in the style of Saladin.

Let's not be fooled by the street or the touts with poor foresight.

Our war? Reality and limitations

From a realpolitik perspective, our ability to significantly change the historical course of the region is limited.

That is why Mustafa Kemal Atatürk, who fought many wars in the deserts of the Middle East and knew the regional problems and the mentality of its people well, made a fundamental choice to turn the face of the new republic towards the West.

Moreover, if you think that the residents of the region, including Egypt, Jordan, Syria, Lebanon and the Gulf countries, which have been in turmoil for as long as I can remember (their conversation towards us is limited to their favorite Turkish TV series), want Turkey to intervene in their affairs, you are wrong.

Despite all this, the Gulf countries did not cancel the Abraham agreements with Israel; Egypt, Jordan, Morocco continue their relations with Israel.

That's why there's no point in being a bride and groom by ourselves, when you think about it from this perspective.

Let's say, even if we were to step forward and create a "strategic interest" justification for being a shield against Israeli aggression and defending the region, not for anyone else but for ourselves, we should neither underestimate nor exaggerate our military capabilities.

Israel, with a population of 7.5 million, is not an easy prey with its army, intelligence, economy and technology. It has been holding the Arab world of 475 million people in the palm of its hand since the 1950s, and has managed to create hostility and divide them.

NATO-backed Israel

Any military intervention in the region could further complicate Turkey's international relations.

Israel receives unconditional support from the United States and most European countries. Israel is prevented from joining NATO because Turkey opposes it and unanimity is required for new members, even though all other countries want it.

Recently, Israeli Foreign Minister Israel Katz even called on member states to expel Turkey from NATO, exceeding his limits.

Let us not underestimate the extent of Israel's own military, economic, financial and technological retaliation capabilities, let alone Western support. Especially if you think that our NATO allies will invoke Article 5 against Israel and support Turkey in any conflict, immediately free yourself from this illusion.

Do not doubt that Israel will be their priority whether they want it or not.

Increasing threats and risks

In case of an intervention that the West does not want, as in the past, existing economic vulnerabilities will be further increased and every instrument will be used to destabilize Turkey; The stock market, exchange rates, trade and investment flows will be disrupted and we will be vulnerable to cyber attacks.

Don't forget the Pastor Brunson incident and Trump's "I'll destroy your economy" threat. Additionally, the PKK, KRG, YPG, the encouragement of the separatist Kurds in the southeast, the resurgence of ISIS terrorism and Western sanctions will probably come to the fore again.

Don't be surprised if Greece's opportunistic fait accomplis create new risks for us in the Aegean. This possible move could be made with support from EU partners, as well as encouragement from the increasing presence of US air and naval bases in the country.

While our relations with the West are strained to the highest degree, Ankara will need to make intense efforts to reduce these risks. Realistic support will not come from the Arab world, Russia or China, each grappling with their own problems.

Even Azerbaijan may hesitate to jeopardize its strategic partnership with Israel.

Therefore, for its own security and stability, it is vital that Turkey stays away from potential hot conflicts and interventions against Israel and does not engage in adventures that will go beyond its power and interests.

Emotional reactions and rational responses

Israel's attacks against countries and groups that it claims pose a threat to its existence (clearly endangering the right to life of millions of Palestinian civilians) are a long-standing wound in the region.

Even though Tehran tries to restrain itself, it is not impossible that it will soon be drawn into a more intense conflict with Israel through Hezbollah and the Houthis.

This situation inevitably seriously affects Turkey, as it will cause the conflict to come closer to our borders, threaten our national security, and bring millions of new refugees to our border.

We know that letting emotional outbursts determine national policies can lead to bigger problems in the long run. Türkiye, of course, cannot remain indifferent to what is happening due to its historical ties, geographical location and cultural proximity.

However, we have seen and see that its past interventions directed millions of refugees to our country, endangered the stability of our country, and created great economic and social burden.

Arab countries have not been able to find common ground to act together against the threats they have faced throughout history, and there is no such unity of understanding now.

Our intervention could have serious consequences

It has been difficult to improve relations with the Gulf countries and Egypt, which are on the same side as Greece and Israel in the Eastern Mediterranean, and it is still difficult to say that they are at their fullest.

Everyone is asking this question: If the peace pipe was to be smoked, why did we have hostilities with almost the entire Arab world except Qatar for more than ten years, what did we gain in this process?

Syria's Assad still refuses to shake hands with President Erdogan. Iraq continues to blame Turkey for its self-defense attacks on PKK bases in northern Iraq.

The 22 member countries of the Arab League have never once acted together on the most important threat issues. The Gulf Cooperation Council is a complete witch's cauldron.

Therefore, there is no need to be a prophet to say that any future intervention by Turkey in the region will backfire and have more severe consequences for us.

It is most rational for Turkey to maintain its current humanitarian and diplomatic approach, stay away from military rhetoric and follow a rational policy. Türkiye should prefer to play a role in ensuring peace rather than being a part of these conflicts.

Realpolitik and national interests

Let's not be pretentious, they might say that of all the countries in the Middle East, we are the only country that can respond harshest to Tel Aviv.

Let us also note that expectations in this direction are increasing from the Islamic world, especially from the Arab streets, towards Turkey.

Understandably, the legacy of the Ottoman Empire influences modern Turkey's foreign policy decisions. However, unfortunately, historical heritage and emotional reactions do not coincide at all with today's realpolitik in the field. Therefore, the most effective way to follow in the chaotic environment of the Middle East is to keep the channels of dialogue and diplomacy open with a behind-the-scenes approach that is reliable and shows its strength, even if it seems inefficient and colorless.

This approach, which is more effective in the medium and long term, will both protect Turkey from major potential threats and, from a more optimistic perspective, offer a different solution to the problems of the region by intelligently blending diplomacy, power and the will to historical reconciliation. Turkey can still be a bridge in calming the conflict and establishing at least a quarter-century of peace between Israel and the countries of the region, without a sharp edge.

We are Khazar Turks of Jewish origin, and we welcomed those who escaped from the medieval inquisition and Nazi persecution. We are the first country in the Islamic world to recognize Israel. In fact, we are one of the countries in the world that can establish the strongest relationship of trust with Israel.

Despite the trust-shattering mutual actions of recent years, I still believe that the Turkish-Israeli friendship has deep foundations.

Of course, it is not easy to establish peace with current leaders such as Netanyahu, whom the majority of Israelis do not approve of, but we are not in a position to import another leader from space. However, for Turkey to play such a role requires it to establish a careful balance in both domestic and foreign policy and to be convincing and reassuring.

It's not our war

We have four options before us:

(i) Turkey maintains its current humanitarian and diplomatic approach in the chaotic environment of the Middle East,

(ii) refrain from voicing any rhetoric of military intervention,

(iii) Establish a very strong regional NATO-like security alliance that will make Israel regret its actions, or

(iv) Playing a bridge role between the West, China, Russia and the Arab world.

In my opinion, the last two options are unlikely to happen today.

The bottom line is this: We oppose it, we want to do everything we can to prevent it from spreading further, but the current tensions in the region, the regional war that is expected to grow even further, are not really our own war; We must stay out.

Turkey's own interests are always our first priority

If one day war becomes inevitable for Turkey's survival and survival, do not worry, of course we will all walk side by side with our armed forces and diplomats, and if necessary, we will fight smartly.