AK Parti’yi pupa yelken konjonktürel iç ve dış rüzgarlar oldukça güvenli limanlarda kurdurmuştu. AK Parti sadece Erdoğan liderliğinde bir siyasi hareket değildi. 1908 ve 1960 mağduru bir toplumsal dinamiğin de karşılığıydı. Bu iç-dış rüzgarları şöyle sıralayabiliriz: 

Batı güvenlik ve ekonomik sisteminin İslam ve demokrasinin uyumuna ilişkin bir model arayışı, BOP projesi, AB sürecinin talepkârlığı, Kemal Derviş reformları, dünyada para bolluğu etkisi, Milli Görüş mahalle belediyeciliği hizmet modeli başarıları, toplumda TSK-İslamcı sosyoloji gerginliğinin yorgunluğu ve çözüm arayışları. 

Ne yazık ki bu olumlu faktörler bir uzlaşma dinamiği ile değerlendirilemedi. Yok sayıldı, siyaseten doğal yok oluş süreci hızla işlemeye başlandı. Şimdi ise siyaset bilimciler AK Parti’den sonra oluşacak merkez boşluk nasıl doldurulabilecek tartışmalarını yapıyorlar.

İstatistiklere göre son belediye seçimlerinde AK Parti seçmeninin yaklaşık yüzde 5’i CHP’ye geçti. Altılı Masa projesi hayal kırıklığından sonra tek başına bu başarıyı yakalaması, CHP’nin bu uzlaşmacı söylemi ve partinin lideri Özgür Özel’in ritmik çok yönlü diplomasisi ile AKP’den boşalacak merkezi demokratikleştirerek bir yeniyi mi inşa edecek beklentilerini de beraberinde getirdi.

Ancak geçenlerde CHP’nin yeni genç kuşağının temsilcisi sayabileceğimiz Deniz Yücel, son cuma hutbesine ilişkin basın açıklamasıyla siyasetçi sınıfı anlamında partide genç veya yaşlı kuşak pek bir şeyin değişmeyeceğinin umutsuzluğunu kamuoyuna göstermiş oldu. Bu da son seçimde yüzde 5 AKP seçmeninin CHP’de görmek istedikleri odağın aslında sadece bir yanılsama olduğunu hatırlattı. Bazılarımız, “İslamcı tutarsızlığı ile zaten dinin önemi kalmamakta olan bir toplumda, CHP’li genç kuşak siyasetçi bilmeden de olsa dini değerleri aşağılasa ne fark eder?” diyebilir.

Bence her şeye rağmen oldukça fark eder. Burada sorun dini bir kavramı aşağılamadan ziyade, bir siyasetçinin ait olduğu toplumsal coğrafya ve halkın bir kültürel aidiyetine karşı adeta uzaylı gibi ilgisizliğin getirdiği bilgisizliğin yabancılaşmasından kaynaklanıyor. Düşünün ki ABD Başkanı bile Ramazan’da iftara katılıp ne konuşacağının danışmanlığını alırken CHP söylev içeriğinde bir ABD Başkanı kadar bile olamıyor. Sorun kültürel bir düşmanlık değil; bu ülkenin yabancısı olma sorunudur. Bu toplum Turan Dursunlar veya Aziz Nesinlerin ateistliğini kaldırabilir, zira burada kültürel bir yabancılık söz konusu mevzu bahis değil. Ancak güven duymak istedikleri alternatif hangi tür siyasetçi olursa olsun yabancılığını asla kaldıramaz.

CHP ve mahalle ilişkisine ilişkin radikal çabalar Gürsel Tekin’in il başkanlığı döneminde çarşaflı hanımlara rozet ile başlamıştı. Merhum Baykal da dolaylı destekledi ancak söylem değişikliğine gitmedi. Kılıçdaroğlu ise bu toplumsal dinamiği doğru kavradı, söylem ve eylem tutarlılığı ile süreci başlattı. Partisinde bonservisleri elinde toplumsal karşılığı olmayan sağ siyasetçilere yer verdi ancak fonksiyonel görevler veremedi. Ayrıca Kılıçdaroğlu, tarihsel CHP imajının bazı kendini derin sayanların hoşuna gitmese de demokratikleşmesine ve bugünkü algıya ulaşmasında büyük katkılar sağladı.

Toplumsal siyasi matematik zaten muhafazakâr bir CHP istemiyor. İstenen, toplumun değerlerini ve adetlerinin aidiyetinin içinde ona uzaylı gibi kültürel yabancılık duymayan, iletişim kurabileceği esneyebilen sosyal demokrat bir CHP. Ne yazık ki gençleştirilen bu yeni CHP Genel Merkezi şimdilik seçmene bu güveni vermekten uzak duruyor. Ancak başta İstanbul ve bazı Anadolu CHP yerel yönetimleri ise halkla temas ve dokunabilme noktasında bu eleştiriyi hak etmiyor. Belki de bu yüzde 5’in duyduğu güvende, bu yabancılığı hissettirmeyen yerel yönetimlerin yaklaşımının önemli payı vardır.

CHP merkezde iddialı olmak istiyorsa yerel yönetim deneyimi ve mahalleye dokunmaları ile öğrenen bir parti dinamiğini işletime koymalı. Özgür Özel’in haklı olarak oluşturduğu genç siyasetçi ekibinin ve kendisinin yerel CHP tecrübesinden en azından çok şeyler öğrenmesi bu yabancılığı üstünden atması gerekiyor.

Fuzuli’nin meşhur “ol mahiler ki derya içre deryayı bilmezler” beyiti misali, CHP merkez genç kuşak siyasetçilerinin belki de yetişme tarzı ile yabancı kaldıkları içinden geldikleri toplumun değer-kültür bilgisini öncelikle merak etmeleri gerekiyor.

Bu gidişte CHP Genel Merkezi’nin dini konular ve toplum ilişkilerinde oldukça başının ağarmaya devam edeceği gözüküyor…

The cyclical internal and external winds had established the AK Party in very safe harbours. AK Party was not just a political movement led by Erdoğan. It was also the equivalent of a social dynamic that suffered from 1908 and 1960. We can list these internal and external winds as follows:

The Western security and economic system's search for a model regarding the harmony of Islam and democracy, the BOP project, the demandingness of the EU process, Kemal Derviş reforms, the effect of abundance of money in the world, the successes of the National Vision neighborhood municipality service model, the fatigue of the TSK-Islamist sociology tension in society and the search for a solution.

Unfortunately, these positive factors could not be evaluated with a compromise dynamic. It was ignored, and the natural process of political extinction began to proceed rapidly. Now, political scientists are discussing how the central void that will arise after the AK Party can be filled.

According to statistics, in the last municipal elections, approximately 5 percent of AK Party voters switched to CHP. Achieving this success on its own after the disappointment of the Six Table project brought with it expectations that the CHP would build a new one by democratizing the center that would be vacated by the AKP, with this conciliatory discourse and the rhythmic multifaceted diplomacy of the party's leader Özgür Özel.

However, recently, Deniz Yücel, who we can consider as the representative of the new young generation of the CHP, showed to the public the hopelessness that not much will change in the party, young or old, in terms of the political class, with his press release regarding the last Friday sermon. This reminded us that the focus that 5 percent of AKP voters wanted to see in CHP in the last election was actually just an illusion. Some of us say, "In a society where religion is no longer important due to its Islamist inconsistency, what difference does it make if the young generation CHP politician insults religious values, even if unknowingly?" can say.

I think it makes a big difference regardless. The problem here arises not from degrading a religious concept, but rather from the alienation of ignorance brought about by alien-like indifference towards the social geography to which a politician belongs and the cultural affiliation of the people. Imagine that even while the US President attends the iftar during Ramadan and receives advice on what to talk about, the CHP cannot be even as good as the US President in terms of speech content. The problem is not a cultural hostility; This is the problem of being a foreigner to this country. This society can handle the atheism of Turan Dursunlar or Aziz Nesin, because there is no question of cultural foreignness here. However, no matter what kind of alternative politician they want to trust, they can never tolerate their foreignness.

Radical efforts regarding the relationship between CHP and the neighborhood started with badges for ladies in chadors during Gürsel Tekin's provincial presidency. The late Baykal also indirectly supported it, but did not change his discourse. Kılıçdaroğlu understood this social dynamic correctly and started the process with consistency of discourse and action. He included right-wing politicians in his party who had no social value, but could not give them functional duties. In addition, Kılıçdaroğlu made great contributions to the democratization of the historical CHP image and its current perception, even though some who consider themselves deep down did not like it.

Social political mathematics does not want a conservative CHP anyway. What is wanted is a social democratic CHP that is able to communicate and flex, within the values ​​and customs of the society, without feeling culturally foreign to it, like an alien. Unfortunately, this new rejuvenated CHP Headquarters remains far from giving this confidence to the voters for now. However, especially Istanbul and some Anatolian CHP local governments do not deserve this criticism in terms of contact and touch with the public. Perhaps the approach of local governments, which does not make this alienation felt, has a significant share in the trust felt by this 5 percent.

If CHP wants to be assertive in the center, it should put into operation a party dynamic that learns from local government experience and touching the neighborhood. He and the young political team that Özgür Özel has rightfully formed need to learn at least a lot from the local CHP experience and overcome this unfamiliarity.

Like Fuzuli's famous couplet, "They do not know the sea within the sea", CHP central young generation politicians should first of all be curious about the values ​​and culture of the society they come from, from which they are unfamiliar with their upbringing.

At this rate, it seems that the CHP Headquarters will continue to have trouble regarding religious issues and social relations...