Geçtiğimiz haftalarda, küresel kamuoyunun ilgisini çeken gelişmeler, bir şekilde dikkatleri Gazze'deki savaştan uzaklaştırdı; ta ki İsrail, Gazze'nin güneyinde, İsrail ordusunun burayı güvenli ilan etmesinden sonra on binlerce Filistinlinin kaçtığı bölge olan El Mawasi'ye saldırana kadar. siviller. Saldırıda Hamas komutanı Muhammed Deif'i hedef aldı ancak aynı zamanda yüze yakın ölü ve üç yüzü aşkın kişi de yaralandı.

Başbakan Netanyahu, tüm Hamas liderlerinin ölümle işaretlendiğini ve "hepsine ulaşacağız" dedi. ABD başkanlık seçimlerinden sadece üç ay önce, bu hafta Washington'a yaptığı ziyaret, Başkan Biden'ın başkanlık yarışından gecikmeli olarak çekilmesiyle birlikte yeni bir siyasi çalkantı döneminde olan ABD başkentine yaptığı en kritik ziyaret olacak.

Hamas'ın 7 Ekim saldırısından bu yana Gazze'deki savaşa baktığımızda, bir şeylerin değişip değişmediğini sormaktan kendimizi alamıyoruz. Son dokuz ay boyunca, üst düzey ABD'li yetkililerin Orta Doğu'ya yaptığı bitmek bilmeyen ziyaretler, insani yardımın artırılması zorunluluğu, sorunlu Gazze iskelesinin operasyonlarını etkileyen dalgalı denizler, yardım gruplarının gıda dağıtma konusundaki isteksizliği duyuldu. işçilerin güvenliği, yardımların yağmalanması ve ABD, Mısır, Katar ve İsrail arasında rehine-mahkum değişimi ve ateşkesin ilerlemesi veya ilerlememesi konusunda yapılan görüşmeler.

Yine 11 Temmuz'daki basın toplantısında Başkan Biden, “Hala kapatılacak boşluklar var ama ilerleme kaydediyoruz, gidişat olumlu, bu anlaşmayı yapıp buna son vermeye kararlıyım” dedi. artık bitmesi gereken savaş.” Evet, bu artık sona ermeli çünkü savaşın Lübnan ve Yemen'e yayılması Batı'yı zor durumda bırakacak, çatışmaya daha fazla dahil edecek ve böylece daha dengeli kamusal söylemin sonunu işaret edecek.

Dolayısıyla rehine-mahkum değişimi ve ateşkes konusunda anlaşmaya varmak bir numaralı zorluk, belki de dikkat dağıtıcı olmaya devam ediyor. Ancak çok daha fazlası var.

UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı), 18 Haziran 2024'te “Gazze'deki çatışmanın çevresel etkisi, çevresel etkilerin ön değerlendirmesi” başlıklı son derece endişe verici bir rapor yayınladı. [Ben]

Ön değerlendirmede şunlar bulunur:

“Gazze'deki tüm evlerin yaklaşık yüzde 62'si hasar gördü veya yıkıldı, bu da 290.820 konut birimine denk geliyor. Ulaştırma sektörü zararları yaklaşık 358 milyon ABD Doları tutarında olup, ana yolların yüzde 92'si dahil olmak üzere yolların yüzde 62'sini ve araçların önemli bir kısmını etkilemektedir (Dünya Bankası, AB ve BM 2024)

“Çatışma nedeniyle tahminen 39 milyon ton enkaz üretildi; şu anda Gazze Şeridi'ndeki her metrekareye 107 kg'ın üzerinde enkaz düşüyor. Bu, 2017'de Irak'ın Musul kentinde yaşanan çatışmadan kaynaklanan enkaz miktarının beş katından fazla. Enkaz, toz ve patlamamış mühimmat, asbest, endüstriyel ve tıbbi atıklar ve diğer tehlikeli maddelerle kirlenme nedeniyle insan sağlığı ve çevre için risk oluşturur. Enkaz altında kalan insan kalıntılarına hassas ve uygun bir şekilde müdahale edilmelidir. Enkazın temizlenmesi çok büyük ve karmaşık bir görev olacak ve diğer kurtarma ve yeniden inşa türlerinin ilerleyebilmesi için mümkün olan en kısa sürede başlaması gerekiyor.

“Tahmini 39 milyon ton enkazın yönetiminin maliyetine ilişkin ön senaryolar yaklaşık 647-513 milyon ABD Doları arasında değişmektedir; enkaz için bir imha veya geri dönüşüm seçeneğinin takip edilip edilmediğine bağlı olarak. Enkazın temel altyapı hizmetlerinden ve yol ağlarından temizlenmesinin yaklaşık beş yıl süreceği tahmin edilmektedir ve tüm enkazın kaldırılması ve bertaraf edilmesi, makul düzeyde ağır ekipmanın mevcut olduğu varsayıldığında 15 yıla kadar sürebilir. Ayrıca enkazın bertaraf edilmesi için 490 hektar araziye ihtiyaç duyulacağı tahmin ediliyor; Gazze'deki mevcut arazi sıkıntısı göz önüne alındığında bu büyük bir zorluk olacaktır.

“Su, sanitasyon ve hijyen sistemleri neredeyse tamamen işlevsiz durumda. Gazze'nin beş atık su arıtma tesisi kapatıldı; kanalizasyon, sahilleri, kıyı sularını, toprağı ve tatlı suları bir dizi patojen, besin, mikroplastik ve tehlikeli kimyasallarla kirletiyor. Bu durum Gazzelilerin sağlığına, deniz yaşamına ve ekilebilir alanlara yönelik acil ve uzun vadeli tehditler oluşturmaktadır.

“Katı atık yönetim sistemi ciddi şekilde hasar gördü. Gazze'deki altı katı atık yönetim tesisinden beşi zarar gördü. Kasım 2023 itibarıyla kampların ve barınakların çevresinde her gün 1.200 ton çöp birikiyordu. Yemeklik gaz sıkıntısı aileleri odun, plastik ve atık yakmaya zorlayarak özellikle kadınları ve çocukları tehlikeye atıyor. Yangınlar ve yanan yakıtlarla birleşen bu durum, Gazze için açık kaynaklı hava kalitesi verileri mevcut olmasa da, muhtemelen Gazze'nin hava kalitesini keskin bir şekilde düşürmüştür.

“Gazze'nin yoğun nüfuslu bölgelerine ağır metaller ve patlayıcı kimyasallar içeren mühimmatlar konuşlandırılıyor, toprak ve su kaynaklarını kirletiyor ve insan sağlığı açısından, çatışmalar sona erdikten sonra da uzun süre devam edecek bir risk oluşturuyor. Patlamamış mühimmat özellikle çocuklar için ciddi riskler oluşturmaktadır.

“Güneş panellerinin tahrip edilmesiyle kurşun ve diğer ağır metallerin sızması, Gazze'nin toprağı ve suyu için yeni bir tür risk oluşturması bekleniyor.

“Hamas'ın tünel sistemi ve İsrail'in bunları yok etme çabaları çevreye daha fazla zarar verebilir. Tünellerin inşaat standartlarına ve içlerine ne kadar su pompalandığına bağlı olarak, ön değerlendirme, yeraltı suyunun kirlenmesi ve potansiyel olarak dengesiz arazi yüzeyleri üzerine inşa edilen binalar nedeniyle insan sağlığına yönelik uzun vadeli riskler konusunda uyarıda bulunuyor."

Gazze'deki savaş Biden yönetimini “iki devletli çözüm”e verdiği desteğin altını çizmeye zorladı. Sayın Trump, eğer Beyaz Saray'a dönerse, Filistinlilerin beklentilerini karşılamaktan uzak olan ve resmi adı 'Refah için Barış' olan 'yüzyılın anlaşması'nı en fazla yeniden canlandırmış olacaktır. [ii]Washington'un bazı Avrupalı ​​müttefikleri de iki devletli çözümü giderek daha fazla destekliyor gibi görünüyor. Ancak hepsi bunun en azından şimdilik ihtimal dahilinde olmadığını biliyor.

Sayın Netanyahu iki devletli çözümü kabul etmeyeceğini başından beri açıkça belirtmişti. Özellikle geçen perşembe günü Knesset, İsrail ile müzakere edilmiş bir anlaşmanın parçası olsa bile, bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden bir karara ezici bir çoğunlukla (68'e 9) oy verdi.

1977'de İsrail İşçi Partisi, ülkenin kuruluşundan bu yana ilk kez Likud'a karşı seçimi kaybetti. Likud'un o dönemdeki seçim manifestosu şunu açıkça ortaya koyuyordu: “Yahudi halkının İsrail topraklarındaki hakkı ebedidir ve onun güvenlik ve barış hakkının ayrılmaz bir parçasıdır. Bu nedenle Yahudiye ve Samiriye (Batı Şeria) yabancı yönetimine bırakılmayacaktır; Deniz ile Ürdün arasında yalnızca Yahudi egemenliği olacak.” [iii]

İlginç bir şekilde, Knesset kararının ertesi günü Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgaline son vermesi, mevcut yerleşim yerlerini boşaltması, yeni yerleşim birimleri inşa etmeyi bırakması ve toprak ve mülklerini kaybeden Filistinlilere tazminat ödemesi gerektiğini belirten bir tavsiye niteliğinde görüş yayınladı. . [iv]

Son Knesset kararı şüphesiz İsraillilerin çoğunluğunun görüşünü yansıtıyor. Evet, aynı çoğunluk rehine-mahkum değişimini de istiyor ama Sayın Netanyahu'nun Hamas'ı tamamen ortadan kaldırma kararlılığını da paylaşıyorlar.

Filistin tarafına gelince, her ne kadar Filistin Devleti neredeyse İsrail (165) kadar ülke (149) tarafından egemen bir devlet olarak tanınıyor olsa da, Filistin Yönetimi'nin İsrail'in tam desteğiyle geçerli bir uluslararası muhatap olmak için hâlâ kat etmesi gereken uzun bir yol var. tüm Filistinliler.

Bu arada Gazze yaşanabilir bir araziye dönüştürülüyor ve Batı Şeria'daki yerleşim birimleri genişletiliyor. Son zamanlarda, Batı Şeria'da Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik şiddetinde yaşanan artış, bazı ülkelerin öfkesini artırdı ve Avrupa Birliği, beş İsrailli yerleşimciye, iki ileri karakola ve "Filistinlilere yönelik ciddi ve sistematik insan hakları ihlallerinden sorumlu olan aşırılıkçı bir gruba" yaptırım uyguladı. Batı Şeria'da. Batı Şeria, Ürdün sınırı dışında neredeyse İsrail'in kara sınırları içerisindedir, ancak Gazze, Mısır ile İsrail arasında, Akdeniz'e erişimi olan dar bir şerittir. Bu nedenle İsrail için daha çok bir güvenlik sorunudur.

IDF'nin Gazze'deki operasyonları nihai olarak sona erdiğinde, UNEP Ön değerlendirmesinde açıkça ortaya konduğu üzere Şeridi yaşanabilir bir arazi haline gelecektir. Temizlenmesi ve yeniden inşası milyarlarca, milyarlarca dolar ve yıllar alacak. Dolayısıyla Gazzeliler için geçici güvenli evler bulmanın aciliyeti, İsrail ve Washington'u soruna “insani bir çözüm” bulmaya teşvik edecek. Ve bu çözüm, ister Mısır'da ister başka bir Orta Doğu ülkesinde olsun, "başka yerlerdeki geçici evler" olabilir. Ve şunu eklemeye gerek yok ki, bu tür girişimler sadece Gazzeliler için değil, aynı zamanda onlara ev sahipliği yapacak potansiyel ülkeler için de cömert mali, lojistik ve insani destek vaatleriyle bir araya gelecektir.

Daha önceki bir yazımda da belirttiğim gibi, Filistin davasının en ateşli destekçisi olan Ankara'ya, Gazzelilere Türkiye'de “geçici barınma” sağlaması ve kalışları için cömert mali destek vaadiyle yaklaşılması şaşırtıcı olmayacaktır. Gazze'nin yeniden inşasında rol almak, hatta barışın garantörü olma ihtimali gibi teşvikler olarak Türk kamuoyuna iktidardaki AKP'nin zaferi olarak sunulabilir.

Böyle bir durumda Türk hükümetinin şunu aklında tutması gerekir:

• Acı bir şekilde öğrendiğimiz gibi “geçici kalış” diye bir şey yoktur, gelen kalıcı olarak kalır;

• Gazzelilerin herhangi bir bahaneyle Şerit'ten uzaklaştırılması “Filistin davası”ndan geriye ne kaldıysa onun sonu olacaktır. Ankara'nın mevcut kamusal söylemine bakılırsa bu ihanetle eşdeğerdir; Ve,

• Hükümetin Suriye'deki rejim değişikliği projesine feci müdahalesi ve her yönden gelen mültecilere açık kapı politikasıyla Türkiye, “resmi olarak” üç milyonu aşan mülteci sayısıyla artık dünyanın en fazla mülteciye sahip ülkeleri arasında yer alıyor. Suriyeliler, muhtemelen yaklaşık bir milyon Afgan, diğerlerinden bahsetmeye bile gerek yok. Türkiye artık kapılarını kimseye açacak durumda değil.

During the past weeks, developments of global public interest somehow diverted attention away from the war in Gaza until the Israeli strikes on Al-Mawasi, an area in southern Gaza where tens of thousands of Palestinians had fled to after the Israeli military declared it safe for civilians. The attack targeted Mohammed Deif, a Hamas commander, but also left nearly a hundred dead and more than three hundred wounded.

All Hamas leaders are marked for death and “we will reach them all,” Prime Minister Netanyahu said. His trip to Washington this week, only three months before the US presidential election, will be his most critical visit to the US capital, now in a new episode of political turmoil with President Biden’s belated withdrawal from the presidential race.

Looking at the war in Gaza since the October 7 Hamas onslaught, one cannot help but ask if anything has changed. For the last nine months, all one heard was endless visits to the Middle East by senior US officials, the imperative for increased humanitarian aid, rough seas impacting the operation of the troubled Gaza pier, the reluctance of aid groups to distribute food because of their workers’ safety, the looting of aid, and talks between the US, Egypt, Qatar, and Israel about a hostage-prisoner exchange and ceasefire moving forward or failing.

Again, during his press conference on July 11, President Biden said, “There are still gaps to close, but we’re making progress, the trend is positive, and I’m determined to get this deal done and bring an end to this war, which should end now.” Yes, it should end now because the broadening of the war to Lebanon and Yemen would put the West on the spot, get it more involved in the conflict, and thus mark the end of its more balanced public discourse.

Thus, reaching an agreement on a hostage-prisoner exchange and ceasefire remains the number one challenge, or perhaps a distraction. However, there is a lot more.

On June 18, 2024, UNEP (United Nations Environment Programme) published a most alarming report titled, “Environmental impact of the conflict in Gaza, Preliminary assessment of environmental impacts”.[i]

The  preliminary assessment finds:

“Approximately 62 percent of all homes in Gaza have been damaged or destroyed, equivalent to 290,820 housing units. Transport sector damages amount to around US$358 million, affecting 62 percent of roads, including 92 percent of primary roads, and a significant proportion of vehicles (WB, EU, and UN 2024)

“An estimated 39 million tons of debris have been generated by the conflict – for each square meter in the Gaza Strip, there is now over 107 kg of debris. This is more than five times the quantity of debris generated from the 2017 conflict in Mosul, Iraq. Debris poses risks to human health and the environment, from dust and contamination with unexploded ordnance, asbestos, industrial and medical waste, and other hazardous substances. Human remains buried beneath the debris must be dealt with sensitively and appropriately. Clearing the debris will be a massive and complex task, which needs to start as soon as possible to enable other types of recovery and reconstruction to proceed.

“Preliminary scenarios on the cost of managing the estimated 39 million tons of debris range from around US$647-513million; depending on whether a disposal or recycling option for the debris is pursued. Clearing the debris from key infrastructure services and road networks is estimated to require around five years, and removal and disposal of all the debris may take up to 15 years assuming availability of a reasonable level of heavy equipment. Furthermore, it is estimated that 490 hectares of land would be needed to dispose of the debris: this would be a major challenge given the shortage of available land in Gaza.

“The water, sanitation, and hygiene systems are almost entirely defunct. Gaza’s five wastewater treatment plants have shut down, with sewage contaminating beaches, coastal waters, soil, and freshwater with a host of pathogens, nutrients, microplastics, and hazardous chemicals. This poses immediate and long-term threats to the health of Gazans, marine life, and arable lands.

“The solid waste management system is severely damaged. Five out of six solid waste management facilities in Gaza are damaged. By November 2023, 1,200 tons of rubbish were accumulating daily around camps and shelters. A shortage of cooking gas has forced families to burn wood, plastic, and waste instead, endangering women and children in particular. This, coupled with fires and burning fuels, is likely to have sharply lowered Gaza’s air quality, though no open-source air quality data is available for Gaza.

“Munitions containing heavy metals and explosive chemicals have been deployed in Gaza’s densely populated areas, contaminating soil and water sources, and posing a risk to human health which will persist long after the cessation of hostilities. Unexploded ordnance poses especially serious risks to children.

“Destruction of solar panels is expected to leak lead and other heavy metals, causing a new kind of risk to Gaza’s soil and water.

“Hamas’ tunnels system and Israel’s efforts to destroy them may further contribute to environmental damage. Depending on the construction standards of the tunnels and the extent to which water is being pumped into them, the preliminary assessment warns of long-term risks to human health from groundwater contamination and to buildings constructed on potentially unstable land surfaces.”

The war in Gaza has forced the Biden administration to underline its support for the “two-state solution”. Mr. Trump, if he were to return to the White House, would at the most revive the “deal of the century”, officially called “Peace to Prosperity” which is far from meeting Palestinians’ expectations.[ii] Some of Washington’s European allies also appear to increasingly support the two-state solution. However, they all know this is not in the cards, at least not yet.

Mr. Netanyahu has made it clear all along that he will not accept the two-state solution. Notably, last Thursday, the Knesset voted overwhelmingly —  68 to 9 — for a resolution that rejects the establishment of a Palestinian state, even as part of a negotiated settlement with Israel.

In 1977,  Israel’s Labor Party lost the election to the Likud, for the first time since the country was founded. The Likud’s election manifesto at the time made it clear that “the right of the Jewish people to the Land of Israel is eternal and is an integral part of its right to security and peace. Judea and Samaria (the West Bank) shall therefore not be relinquished to foreign rule; between the sea and the Jordan, there will be Jewish sovereignty alone.”[iii]

Interestingly, the day after the Knesset resolution, the International Court of Justice, published an advisory opinion saying that Israel should end its occupation of Palestinian territory, evacuate existing settlements, stop building new ones, and pay reparations to Palestinians who have lost land and property.[iv]

The recent Knesset resolution no doubt reflects the view of the majority of Israelis. Yes, the same majority also wants a hostage-prisoner exchange, but they also share Mr. Netanyahu’s determination to totally eliminate Hamas.

As for the Palestinian side, although the State of Palestine is recognized as a sovereign state by nearly as many countries (149) as Israel (165), the Palestinian Authority still has a long way to go to become a valid international interlocutor fully supported by all Palestinians.

In the meantime, Gaza is being turned into inhabitable land, and West Bank settlements are being expanded. Recently, the surge in Jewish settler violence against Palestinians in the West Bank raised the ire of some countries, and the European Union sanctioned five Israeli settlers, two outposts, and an extremist group that was “responsible for serious and systematic human rights abuses against Palestinians in the West Bank. The West  Bank is almost within the land borders of Israel except for the frontier with Jordan, but Gaza is a narrow strip with access to the Mediterranean, between Egypt and Israel. Thus, it is more of a security challenge for Israel.

As IDF’s operations in Gaza come to an eventual end, the Strip, as clearly revealed by the UNEP Preliminary assessment, will be inhabitable land. Its cleaning and rebuilding will take billions and billions of dollars and years. Thus, the urgency of finding temporary safe homes for Gazans will urge Israel and Washington to find a “humanitarian solution” to the problem. And that solution might be “temporary homes elsewhere”, be it in Egypt or some other Middle East country. And, needless to add, such initiatives would come together with generous promises of financial, logistical, and humanitarian support not only for the Gazans but also for their prospective hosts.

As I said in an earlier post, one would not be surprised if Ankara, the most ardent supporter of the Palestinian cause, were to be approached to give Gazans “temporary shelter” in Türkiye with promises of generous financial support for their stay, as well as incentives such as a role in the rebuilding of Gaza, even the possibility of becoming a guarantor of peace that could be presented to the Turkish public opinion as a victory of the governing AKP.

In such an eventuality, the Turkish government should bear in mind that,

•          as we have come to learn bitterly, there is no such thing as a “temporary stay”, whoever comes stays for good;

•          the removal of Gazans from the Strip under any pretext will mark the end of whatever is left of the “Palestinian cause”. Judging by Ankara’s current public discourse, this would be tantamount to betrayal; and,

•          with the government’s disastrous involvement in the regime change project in Syria and its open-door policy to refugees from all directions, Türkiye is now among the top countries of the world with the largest number of refugees, with “officially” more than three million Syrians, probably nearly a million Afghans,  not to mention the others. Türkiye is no longer in a position to open its doors to anyone.