Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz 7 Aralıktaki Atina ziyaretini iade etmek üzere altı saatlik bir çalışma ziyareti için 13 Mayıs’ta Ankara’daydı.

Başbakanlığı döneminde son 10 ay içerisinde dört kez Türkiye’ye gelen Miçotakis sanırım en zor ziyaretini bu sefer gerçekleştirdi. Geçen hafta Kariye Müzesi’nin yeniden camiye çevrilerek Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ibadete açılması Yunanistan’da bir numaralı gündem maddesi haline geldi. Türk dostu eski başbakanlardan Yorgos Papandreau’nun PASOK’u dahil muhalefet partileri ağız birliği etmişçesine Miçotakis’ten Türkiye ziyaretini iptal etmesini istediler.

Miçotakis’in Yeni Demokrasi Partisi kan kaybediyor

Geçen yıl Mayıs ayındaki genel seçimlerde yüzde 40’ın üzerinde oy alarak tek başına iktidara gelen Miçotakis’in Yeni Demokrasi Partisi, tıpkı Türkiye’deki iktidar partisi AKP’nin başına geldiği gibi bir yıl içerisinde önemli ölçüde kan kaybetmiş görünüyor.

9 Haziran’da düzenlenecek Avrupa Parlamentosu seçimleri için yapılan kamuoyu yoklamalarında Yeni Demokrasi’nin oylarının yüzde 30’lar seviyesine indiği, kaybedilen oyların da aşırı sağdaki partilere gittiği anlaşılıyor.

Son dönemde eşcinsel evliliklere izin veren yasanın iktidar partisi milletvekillerinin de oyları ile Parlamentoda kabul edilmiş olması, 57 kişinin hayatını kaybettiği geçen seneki tren kazasında suçlu bulunanların sadece para cezasıyla kurtulmaları, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın Yunanistan’a gelerek geçen Pazar günü Arnavut seçmenlerle bir miting düzenlemesine izin verilmesi ve Kariye Müzesi’nin camiye çevrilerek ibadete açılması aşırı sağ partilerin oylarının artmasında önemli bir rol oynuyor.

Miçotakis için tüm bu olumsuzluklara şimdi bir de Aleksis Çipras’a koltuğunu kaybettiren Kuzey Makedonya’nın yeni Cumhurbaşkanı Gordana Siljanovska Davkova’nın yemin töreninde ülkesine anayasal ismi Kuzey Makedonya Cumhuriyeti yerine sadece Makedonya demesiyle başlayan yeni bir kriz eklendi.

Bu koşullar altında Miçotakis’in ziyareti iptal etmeyerek Ankara’ya gelmesi Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesine atfettiği önemin bir göstergesi sayılabilir.

Ziyaret öncesi yayınlanan makaleler

Ziyaretten bir gün önce iki lider de karşılıklı olarak Türkiye ve Yunanistan’daki birer gazetede yayınlanan mülakatlarında barışçıl ve sıcak mesajlar verdiler.

Başbakan Miçotakis’in Yunanistan’ın Türkiye’yi tehdit etmediğini, birbirleri hakkında konuşmaktansa birbirleriyle konuşmalarının daha doğru olacağını söylemesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Ege’deki sorunların çözümü için uluslararası hukuku öne çıkarması, hatta bu çerçevede uluslararası adalet divanını telafuz etmesi önemliydi.

Yine Büyükelçilerin alınmadığı anlaşılan İkili görüşmelerden sonra gerçekleştirilen ortak basın toplantısında isabetli bir tercihle soru alınmadı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan akıllı bir şekilde ön alarak konuşmasında Kariye’yi de gündeme getirerek caminin gayet titiz bir restorasyondan sonra tüm insanlığın hizmetine sunulduğunu, sadece ibadete değil, ziyarete de açıldığını ve UNESCO kuralları gereğince korunmaya devam edeceğini belirtti.

Başbakan Miçotakis de Kariye Müzesi’nin camiye çevrilerek ibadete açılmasının kendilerinde üzüntü yarattığını, bu olağanüstü yapının tüm insanlığa ait olduğunu söyleyerek Yunanlı seçmenlerine verdiği sözü tutmuş oldu.

Ortak basın toplantısına Hamas damga vurdu

Batı Trakya’daki Türk Azınlığı ve Kıbrıs konularında Cumhurbaşkanı Erdoğan ikişer cümle söyledi. Kıbrıs bağlamında yine iki devletli çözümden söz etmedi.

Başbakan Miçotakis özellikle azınlıklar konusunda Lozan Antlaşmasında geçen Müslüman azınlık ifadelerine atıfla, bilinen yunan görüşlerini biraz daha uzunca dile getirdi.

Basın toplantısına Gazze ve Hamas hakkındaki görüş ayrılıkları damga vurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dokuz dakika süren konuşmasının tam üçte biri Filistin meselesine ayrılmıştı. Ayrıca Erdoğan, Miçotakis’in Hamas’ın terör örgütü olduğuna ilişkin ifadeleri karşısında ikinci kez söz alarak bu görüşlere katılmadığını uzun uzun izah etti. Türkiye’deki hastanelerde halen 1000 civarında Hamaslının tedavi edilmekte olduğunu Türk kamuoyu ilk kez öğrenmiş oldu.

Artılarıyla eksileriyle dünkü Miçotakis ziyaretinin gerçekleşmiş olması, iki ülke arasındaki pozitif gündemin devam ettirilmesi açısından önemliydi. Dün ziyaretten sonra yunan medyasındaki “ziyaret boyunca Türk-Yunan sorunları yerine, Hamas tartışmasının öne çıkmış olmasının, ilişkilerin iyi durumda olduğunu gösterdiğine” ilişkin yorumlara katılmamak mümkün değil.

Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis was in Ankara on May 13 for a six-hour working visit to return President Recep Tayyip Erdoğan's visit to Athens last December 7.

I think Mitsotakis, who came to Turkey four times in the last 10 months during his term as Prime Minister, had his most difficult visit this time. Last week, the re-conversion of the Kariye Museum into a mosque and its opening for worship by President Erdoğan became the number one agenda item in Greece. Opposition parties, including PASOK of former Turkish-friendly prime minister Yorgos Papandreau, unanimously asked Mitsotakis to cancel his visit to Turkey.

Mitsotakis's New Democracy Party is losing blood

Mitsotakis's New Democracy Party, which came to power alone by receiving over 40 percent of the votes in the general elections in May last year, seems to have lost significant blood within a year, just like what happened to the ruling party AKP in Turkey.

In the opinion polls conducted for the European Parliament elections to be held on June 9, it is understood that New Democracy's votes dropped to 30 percent, and the lost votes went to far-right parties.

The fact that the law allowing same-sex marriages was recently accepted in the Parliament with the votes of the ruling party deputies, that those found guilty in last year's train accident in which 57 people lost their lives were only released with a fine, and that Albanian Prime Minister Edi Rama came to Greece and held a rally with Albanian voters last Sunday. Allowing the construction of the mosque and turning the Kariye Museum into a mosque and opening it for worship play an important role in increasing the votes of far-right parties.

To all these negativities for Mitsotakis, a new crisis has now been added, which started when the new President of North Macedonia, Gordana Siljanovska Davkova, who lost her seat to Alexis Tsipras, called her country only Macedonia instead of its constitutional name, the Republic of North Macedonia, at the swearing-in ceremony.

Under these circumstances, Mitsotakis's decision to come to Ankara without canceling his visit can be considered an indication of the importance he attaches to the development of relations with Turkey.

Articles published before the visit

One day before the visit , both leaders gave peaceful and warm messages in their interviews published in newspapers in Turkey and Greece.

It was important that Prime Minister Mitsotakis said that Greece did not threaten Turkey and that it would be better for them to talk to each other rather than about each other, and that President Erdoğan highlighted international law to solve the problems in the Aegean and even mentioned the international court of justice in this context.

Again, no questions were taken at the joint press conference held after the bilateral meetings, where it was understood that the ambassadors were not invited.

President Erdogan wisely took the lead and brought up Kariye in his speech, stating that the mosque was put at the service of all humanity after a meticulous restoration, that it was opened not only for worship but also for visits, and that it will continue to be protected in accordance with UNESCO rules.

Prime Minister Mitsotakis kept his promise to his Greek voters by saying that the conversion of the Chora Museum into a mosque and opening it for worship caused them sadness, and that this extraordinary structure belongs to all humanity.

Hamas left its mark on the joint press conference

President Erdoğan spoke two sentences each on the issues of the Turkish Minority in Western Thrace and Cyprus. He again did not mention the two-state solution in the context of Cyprus.

Prime Minister Mitsotakis expressed the well-known Greek views at some length, especially on the issue of minorities, referring to the Muslim minority expressions in the Treaty of Lausanne.

The press conference was marked by differences of opinion regarding Gaza and Hamas. A full third of President Erdoğan's nine-minute speech was devoted to the Palestinian issue. In addition, Erdoğan spoke for the second time in response to Mitsotakis' statements regarding Hamas being a terrorist organization and explained at length that he did not agree with these views. It was the first time that the Turkish public learned that around 1000 Hamas members were still being treated in hospitals in Turkey.

The fact that Mitsotakis's visit took place yesterday, with its pros and cons, was important in terms of continuing the positive agenda between the two countries. It is impossible to disagree with the comments in the Greek media after the visit yesterday, stating that "the fact that the Hamas debate came to the fore during the visit, rather than the Turkish-Greek problems, shows that relations are in good condition."