Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mısır ziyareti son yıllardaki en kritik ziyaretlerinden biri olacak

Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz 22 Kasım'da, Cezayir seyahatinden dönüşte uçaktaki gazetecilerle yaptığı sohbet toplantısında, "kısa zamanda Mısır'a bir ziyaret düzenleyebileceğini" söyledi. Hafta sonunda da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, özel bir televizyon kanalına verdiği mülakatta, bu ziyareti teyit etti. Ziyaretin Sevgililer Günü'ne rastlayan 14 Şubat'ta gerçekleştirilmesi bekleniyor. Bunca yıl bekledikten sonra sanki başka gün kalmamış gibi hangi amaçla ziyaret için Sevgililer Günü tercih edilmiş anlamak mümkün değil. Herhalde Cumhurbaşkanı Erdoğan, ev sahibine Sevgililer Günü'ne özel kalp şeklinde yapılmış bir kutu çikolata hediye götürmeyi ihmal etmez.14 Şubat'a çok kısa bir süre kalmış olmasına rağmen ziyaretle ilgili ne bir resmi açıklama yapıldı, ne de yetkililerce bir tarih telaffuz ediliyor. Muhtemelen ne olur, e olmaz diye ikinci bir Putin kazası yaşanmaması için ziyaretin tüm detayları ortaya çıkmadan son ana kadar tarihin resmen açıklanması istenmiyor. 

Bu ziyaret gerçekleştiğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, 12 yıl aradan sonra ilk kez Mısır'a resmi bir ziyarette bulunmuş olacak. Erdoğan 17-18 Kasım 2012 tarihlerindeki son ziyaretinde karşısında kucaklarını açmış bekleyen Mısır'ın seçimle işbaşına gelmiş ilk cumhurbaşkanı Muhammed Mursi vardı. Bu kere katil olarak nitelendirip, aynı masaya oturarak darbecileri meşrulaştırmam diye BM Genel Sekreteri'nin yemeğine katılmadığı Abdülfettah Es Sisi'nin konuğu olacak.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi  - Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan (Riyad) 

Türkiye-Mısır ilişkileri, Türk-Yunan ilişkilerini andırıyor

Son dönemlerde Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler bir parça Türk-Yunan ilişkilerine benzemeye başladı. İnişli çıkışlı bir seyir izleyen bir nevi aşk/nefret ilişkisi. Mısırlılar da Yunanlılar gibi yaklaşık 400 yıl Osmanlı egemenliğinde kalmış. Yurt dışında Türk diplomatlarının Batı'dan en iyi arkadaşlık edebildikleri Yunanlı diplomatlar ise, Arap aleminden de Mısırlılardır. Ancak toplantı salonuna girildiğinde Yunanlılar nasıl olur da Türkiye'ye bir kazık atarım diye kafa yorarsa, Mısırlılar da Türkiye'nin temsil edilmediği Araplar arası toplantılarda hep altımızı oymaya çalışırlar. Her iki ülkede de yaygın bir Türkiye kıskançlığı vardır. Yunanistan Türkiye'yi Avrupa'dan, Mısır da Orta Doğu'dan uzak tutmak ister. Bu bakımdan Sisi'nin Mısır'ı ile Mitsotakis'in Yunanistan'ının Akdeniz'de Türkiye'ye karşı oluşturdukları ittifak hiç şaşırtıcı değil.

Erdoğan'ın en zor ziyareti

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mısır ziyareti son yıllardaki en kritik ziyaretlerinden biri olacak. Gerek Erdoğan, gerek Sisi için bu ziyaret aynı zamanda iç politika açısından da önem taşıyor. 2012 yılındaki ziyaret sırasında Erdoğan Mısır sokaklarında büyük sevgi gösterileriyle karşılandı. Kahire Üniversitesindeki konuşmasında adeta yer yerinden oynadı. Benzer tabloların tekrar yaşanması Sisi'yi ister istemez rahatsız edecektir. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Mısır ziyaretine mutlaka bir Filistin boyutu katmak isteyecektir. İsrail Erdoğan'ın Gazze'ye girmesine izin vermeyeceğine göre, artık Rafah kapısında bir fotoğraf mı çektirilir, başka bir yol mu izlenir?... Herhalde iletişimciler bir formül bulmak için harıl harıl çalışıyorlardır.

Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkilerin normalleşme süreci

Aslında Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi sürecinin bizim bildiğimiz en az üç yıllık bir geçmişi var. İlk kez 3 Mart 2021 tarihinde zamanın Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bloomberg televizyonuna verdiği bir mülakatında, Mısır'ın Arap dünyasındaki önemini vurgulayan olumlu ifadeler kullanmıştı. Bilahare önce istihbarat servisleri arasında temaslar başladı. Sonra Dışişleri Bakan Yardımcıları, ardından da Dışişleri Bakanları bir araya geldiler. Erdoğan ile Sisi geçen yıl Katar'daki Dünya Futbol Şampiyonası vesilesiyle el sıkışarak medyaya poz verdiler. Geçtiğimiz Eylül ayı başında da Yeni Delhi'deki G-20 Zirvesi sırasında ilk kez ikili bir görüşme yaptılar.

Mısır'ın önemi

Mısır, Arap dünyasının kalbi ve beyni sayılır. Orta Doğu'daki dengelerin körfez bacağı suudi Arabistan, Afrika ayağı da Mısır üzerine kuruludur. Başta Ürdün olmak üzere, Arapların çoğu bir adım atmadan önce Mısır'ın gözünün içine bakarlar. Filistin sorununda etkin bir rol oynayabilmek için sadece Hamas'la dost olmak yetmiyor. Mısır ile ilişkiler düzelmeden Türkiye'nin Arap alemiyle ilişkilerinin normalleştirilmesi süreci tamamlanmış olamaz. Mısır, Türkiye'nin Ege ve Akdeniz'deki hayati çıkarları için de önemli.

Umarım sevgililer gününde yapılacak bu ziyaret, Türkiye ile Mısır arasında mutlu ve kalıcı bir birlikteliğe vesile olur.

President Erdogan's visit to Egypt will be one of the most critical visits in recent years.

Last November 22, President Erdoğan said in a conversation with journalists on the plane after returning from his trip to Algeria that he "could organize a visit to Egypt in a short time." At the weekend, Minister of Foreign Affairs Hakan Fidan confirmed this visit in an interview with a private television channel. The visit is expected to take place on February 14, which coincides with Valentine's Day. After waiting all these years, it is impossible to understand why Valentine's Day was chosen for the visit, as if there was no other day left. I guess President Erdoğan will not forget to bring his host a box of heart-shaped chocolates as a special gift for Valentine's Day. Although February 14 is only a short time away, neither an official statement has been made about the visit, nor has a date been announced by the authorities. In order to avoid a second Putin accident, just in case something happens, the date is not wanted to be officially announced until the last moment before all the details of the visit are revealed.

When this visit takes place, President Erdoğan will make an official visit to Egypt for the first time in 12 years. During Erdoğan's last visit on 17-18 November 2012, there was Egypt's first elected president, Mohammed Morsi, waiting with open arms. This time, he will be the guest of Abdülfettah Es Sisi, whom he did not attend the UN Secretary General's dinner because he did not want to legitimize the coup plotters by calling them murderers and sitting at the same table.

Egyptian President Abdel Fattah el-Sisi - President and AKP Chairman Recep Tayyip Erdoğan (Riyadh)

Türkiye-Egypt relations resemble Turkish-Greek relations

Recently, relations between Turkey and Egypt have begun to resemble Turkish-Greek relations a bit. It's a kind of love/hate relationship with ups and downs. Like the Greeks, the Egyptians remained under Ottoman rule for approximately 400 years. The Greek diplomats from the West with whom Turkish diplomats can make the best friends abroad are the Egyptians from the Arab world. However, if the Greeks wonder how they can screw Turkey when they enter the meeting room, the Egyptians always try to undermine us in inter-Arab meetings where Turkey is not represented. There is widespread jealousy of Turkey in both countries. Greece wants to keep Turkey away from Europe, and Egypt wants to keep it away from the Middle East. In this respect, it is not surprising that Sisi's Egypt and Mitsotakis' Greece have formed an alliance against Turkey in the Mediterranean.

Erdoğan's most difficult visit

President Erdogan's visit to Egypt will be one of the most critical visits in recent years. For both Erdoğan and Sisi, this visit is also important in terms of domestic politics. During his visit in 2012, Erdoğan was welcomed with great displays of love on the streets of Egypt. In his speech at Cairo University, he literally shook the ground. Sisi will inevitably be disturbed if similar scenes happen again. President Erdoğan will definitely want to add a Palestinian dimension to his visit to Egypt. Since Israel will not allow Erdoğan to enter Gaza, should a photo be taken at the Rafah gate or should another path be followed?... I guess communicators are working hard to find a formula.

The process of normalization of relations between Türkiye and Egypt

In fact, the process of normalizing relations between Turkey and Egypt has a history of at least three years that we know of. For the first time on March 3, 2021, then-Presidential Spokesperson İbrahim Kalın made positive statements emphasizing the importance of Egypt in the Arab world in an interview he gave to Bloomberg television. Later, contacts began between the intelligence services. Then the Deputy Ministers of Foreign Affairs and then the Ministers of Foreign Affairs came together. Erdoğan and Sisi shook hands and posed for the media on the occasion of the World Football Championship in Qatar last year. They had a bilateral meeting for the first time during the G-20 Summit in New Delhi at the beginning of last September.

importance of Egypt

Egypt is considered the heart and brain of the Arab world. The Gulf leg of the balance in the Middle East is based on Saudi Arabia, and the African leg is based on Egypt. Most Arabs, especially Jordan, look Egypt in the eye before taking a step. In order to play an active role in the Palestinian issue, it is not enough to be friends with Hamas. The process of normalizing Turkey's relations with the Arab world cannot be completed without improving relations with Egypt. Egypt is also important for Turkey's vital interests in the Aegean and Mediterranean.

I hope that this visit on Valentine's Day will lead to a happy and lasting union between Turkey and Egypt.