Mehmet Şimşek açıkladı. Önümüzdeki beş yıl için hazırlanan ‘Mali İşbirliği Programı’ Dünya Bankası Direktörler Kurulu’nca onaylanmış.

Daha önce üç proje için 4.5 milyar dolar kredi anlaşması yapılmıştı. Şimdi “ilave olarak 5 yıl içinde 18 milyar dolarlık finansman” sağlanmış bulunuyor.

Bu parayı hükümet alıp bütçeye koyamayacak. Seçim ekonomisinde kullanamayacak. Sadece “afetlere karşı dirençlilik, enerji, yeşil dönüşüm, iklim değişikliğiyle mücadele, ihracatın desteklenmesi, reel sektör, altyapı, lojistik, sanayi, tarım, eğitim, sağlık” alanlarındaki somut projeler için kullanabilecek.

Bu elbette iyi haberdir ve ciddiyetle üzerinde durulmalıdır. Evvela, bu büyük finansmanı neden Mehmet Şimşek sağladı?

NEDEN ŞİMDİ?

Bu sualin cevabı başka bir sorudur: Şimşek’ten önce, CB sisteminde hangi bakan böyle bir finansman sağlayabilirdi?!

Dünya Bankası’nın ekonomistlerine “faiz sebeptir” diyerek, yahut veya “heterodoks ekonomi”den bahsederek ya da “milli ve yerli ekonomi paradigması”nı anlatarak kim böyle bir krediyi sağlayabilirdi?!

Mehmet Şimşek ise bunların tam zıddı kavramlarla konuşuyor: “Rasyonel zemine dönmek… Kurallara dayalı öngörülebilir bir Türkiye… Uluslararası normlara uygun politikalar… şeffaflık…”

Hatta Şimşek, göreve gelmeden iki hafta önce, Erdoğan’la yaptığı görüşmede, “uygulanan ekonomik modelin yanlış olduğunu, ortodoks ekonomi politikalarına dönülmesi gerektiğine inandığını” söylemişti. (Oksijen, 30 Mayıs)

Şimşek’in ortodoks görüşleri ve bu yönde geçmişte Erdoğan’la ihtilafları bilindiği için hemen güven oluşmaya başlamış, Türkiye’nin Risk primi 700’e kadar çıkmışken, Şimşek’in atanmasının üçüncü gününde 500’e inmişti.

CB SİSTEMİNDE 5 YIL

Bu tablo bize son on yılda ve özelikle CB sisteminde geçen 5 yılda nasıl yanlış politikalar izlendiğini gösterir. Yanlış politikalar kaynakları tüketmişti, Türkiye banker piyasasında yüzde 8-10 faizle ancak borçlanabiliyordu.

Düyun-ı Umumiye’de bile faiz yüzde 4-5 arasındaydı. (Şevket Pamuk, Osmanlı İmparatorluğunda Paranın Tarihi, sf. 233)

Böyle devam edilemezdi, tıkanmanın eşiğinde Mehmet Şimşek getirildi. Merkez Bankası’na dün “mandacı iktisatçılar” diye suçlanan Ortodoks ekonomistler atandı. Bugün ekonomide olumlu işaretler geliyorsa bunun sebebi, Şimşek’in şahsı değil, ortodoks ekonomiye, rasyonel zemine dönülmesidir.

Hatta emekliler ve ücretlilerin çektiği ağır sıkıntı tamamen geçmiş beş yıldaki tüketim ve borçlanma ekonomisinin faturasıdır: En az 22-23 bin dolar olabilecek kişi başı gelirimizin 10 bin dolar civarına düşmesidir. Yanlışların hasarı o kadar büyük ki, iktidar “faiz sebeptir” gibi söylemleri terk etmek, ortodoks iktisada dönmek zorunda kaldı.

DIŞ GÜÇLER

Evvela, dünyayı doğru okumak zorundayız. Siyasi konuşmalarda, iktidarın kontrolündeki medya yayınlarında, TRT dizilerinde telkin edilen “dış güçler” algısının gerçek olmadığı anlaşılmalıdır. 6 Şubat depremi hakikaten asrın felaketiydi. Hangi “dış güç” bundan istifade etmeye kalktı? Niye “ekonomimize saldırı” düzenlemediler?

Aksine, en büyük yardım, “Haçlı ittifakı” deniler AB’den geliyor. AB Türkiye’deki deprem için 1 milyar Avro ayırdı. İlk parti 400 milyon Avro için 6 Şubat’ta Brüksel’de anlaşma imzalandı.

Avrupa İmar Bankası’ndan sağlayacağımız 500 milyon Avro için Mehmet Şimşek 26 Mart’ta anlaşma imzaladı.

Şimdi de Dünya Bankası’ndan 18 milyar dolar proje kredisi…

Dünya bize düşman da değildir, dost da değildir. Dünyada insanlığın ortak sorunları için kurulmuş kurumlar vardır. Dünya Sağlık Örgütü ve UNESCO da böyledir Dünya Bankası ve IMF de böyledir. Dünyada milletlerin ortak menfaatleri de vardır, çatışan menfaatleri de vardır.

“Dış güçler” veya “Haçlı ittifakı” diye bakarsak bu ayrıntıları göremeyiz, Türkiye için istifade edemeyiz. “Uluslararası normların” değerini, ülkenizdeki demokrasi standardının yatırımları nasıl etkilediğini, “rasyonel düşünce”nin neden gerekli olduğunu da yeterince değerlendiremeyiz.

İktidarın tarih hamasetinin, Batı’dan gelen haklı, haksız eleştirileri “bize saldırıyorlar” diye gösterip popülizm yapmasının hasarını yasıyoruz.

Her alanda “rasyonel zemine” geçmek zorundayız.

Mehmet Şimşek explained. The 'Financial Cooperation Program' prepared for the next five years has been approved by the World Bank Board of Directors.

Previously, a loan agreement worth $4.5 billion was made for three projects. Now, “ an additional financing of $18 billion within 5 years ” has been provided.

The government will not be able to take this money and put it into the budget. He will not be able to use it in the election economy. It can only be used for concrete projects in the fields of " disaster resilience, energy, green transformation, combating climate change, export support, real sector, infrastructure, logistics, industry, agriculture, education, health ".

This is, of course, good news and should be taken seriously. First of all, why did Mehmet Şimşek provide this great financing?

WHY NOW?

The answer to this question is another question: Before Şimşek, which minister in the CB system could provide such financing?!

Who could provide such a loan to the economists of the World Bank by telling them " interest is the reason " or by talking about " heterodox economy " or by explaining the " national and local economy paradigm "?!

Mehmet Şimşek, on the other hand, speaks with the exact opposite concepts: “ Returning to rational ground … A predictable Turkey based on rules … Policies in line with international norms … transparency …”

In fact, in his meeting with Erdoğan two weeks before taking office, Şimşek said that " the economic model applied was wrong and he believed that orthodox economic policies should be returned ". (Oxygen, 30 May)

Since Şimşek's orthodox views and his past conflicts with Erdoğan in this regard were known, trust immediately began to build. While Turkey's risk premium had risen to 700, it decreased to 500 on the third day of Şimşek's appointment.

5 YEARS IN CB SYSTEM

This table shows us how wrong policies have been followed in the last ten years and especially in the last 5 years in the CB system. Wrong policies had exhausted the resources, Türkiye could only borrow in the banker's market at 8-10 percent interest.

Even in the Public Debt Debt Administration, the interest rate was between 4-5 percent. (Şevket Pamuk, History of Money in the Ottoman Empire, p. 233)

It could not continue like this, Mehmet Şimşek was brought in on the verge of deadlock. Orthodox economists, who were accused of being "mandatory economists" yesterday, were appointed to the Central Bank. If there are positive signs in the economy today, the reason for this is not Şimşek's personality, but the return to orthodox economics and rational ground.

In fact, the severe hardship suffered by retirees and wage earners is entirely the result of the consumption and debt economy of the past five years: Our per capita income, which could have been at least 22-23 thousand dollars, fell to around 10 thousand dollars. The damage caused by mistakes was so great that the government had to abandon discourses such as "interest is the cause" and return to orthodox economics.

EXTERNAL FORCES

First of all, we have to read the world correctly. It should be understood that the perception of " external forces " suggested in political speeches, media broadcasts under the control of the government, and TRT series is not real. The February 6 earthquake was truly the disaster of the century. Which " foreign power " tried to take advantage of this? Why didn't they " attack our economy "?

On the contrary, the biggest aid comes from the EU, the so-called “ Crusader alliance ”. The EU allocated 1 billion Euros for the earthquake in Turkey. An agreement was signed in Brussels on February 6 for the first batch of 400 million Euros.

Mehmet Şimşek signed an agreement on March 26 for the 500 million Euros we will provide from the European Bank for Reconstruction.

Now 18 billion dollars project loan from the World Bank...

The world is neither our enemy nor our friend. There are institutions in the world established for the common problems of humanity. The World Health Organization and UNESCO are like this, as are the World Bank and IMF. Nations in the world have common interests and conflicting interests.

If we look at it as " foreign powers " or " Crusader alliance ", we cannot see these details and we cannot benefit from them for Turkey. We cannot adequately evaluate the value of “ international norms ”, how the standard of democracy in your country affects investments, and why “ rational thinking ” is necessary.

We are suffering the damage of the government's historical arrogance and its populism by portraying justified and unjust criticisms from the West as " they are attacking us ".

We have to move to " rational ground " in every field .