Demokrat Parti, 31 Ekim 2009’da Anavatan Partisi ile bütünleşerek hem tarihini zenginleştirmiş, hem gücünü arttırmış, hem de Türkiye’ye ümit vermiştir. Artık Türk siyasetinde eskisin- den de güçlü bir Demokrat Parti vardır. 

Türkiye Cumhuriyeti, Türk ulusunun Atatürk’ün önderliğinde ver- miş olduğu “ulusal bağımsızlık” ve “ulusal egemenlik” mücade- lesinin bir ürünüdür. Ulusal egemenliğin en mükemmel şekilde gerçekleşebileceği devlet şekli olan Cumhuriyet, devletin bütün temel organlarının halk tarafından seçildiği, yönetenlerin yönetme yetkisini halktan aldıkları bir rejimdir. Dolayısıyla Atatürk’ün Cumhuriyetçilik anlayışı, esas olarak demokratik Cumhuriyetçi- liktir. Ne var ki günümüzde Cumhuriyetimiz demokratik özelliğini kaybetmiştir. Ancak biz, demokrasiyi Cumhuriyetimize yer- leştirmek için, Türkiye’nin birleşmesi için, Türkiye’nin barışması için iki parti bir araya gelerek büyük bir işbirliği gerçekleştirdik. Bu büyük uzlaşmayı kuşkusuz tarih yazacaktır. 

Türkiye’nin ümide ihtiyacı vardır. Ümitsizlik, Türk halkını sıkıntıya sokmaktadır. Biz bu birleşme ve bütünleşme ile bir ümidi temsil ediyoruz: Demokratik ve ekonomik bir ümit.

Demokrat Parti, 1960-1980 döneminde iki darbe ve bir muhtıraya maruz kalmış bir siyasi görüşün temsilcisi olarak, çok partili demokrasinin yerleşmesi ve gelişmesi konusunda üstlendiği tar- ihsel ve geleneksel misyonun yanı sıra Atatürk’ün de vurgu- ladığı gibi “demokrasi prensibinin en çağdaş ve mantıki uygulamasını sağlayan hükümet şekli olan Cumhuriyet”in ko- runması konusundaki kararlılığıyla Türk siyasi tarihinde yadsı- namaz bir yere sahiptir. 

Demokrat Parti, toplumsal uzlaşmaya dayalı “Büyük Türkiye” idealinin hayata geçirilmesi ile Atatürk Devrimi’nin temel amacı olan çağdaş uygarlık düzeyine ulaşılabileceği inancını taşımaktadır. Bunun yanı sıra “Barışan Türkiye ve Yenilenen Devlet” anlayışına dayalı bir “Demokratik Merkez Siyaseti”nin, Türkiye’nin yakın dönemde karşı karşıya kaldığı ya da kalabileceği iç ve dış kay- naklı pek çok sorunun çözümünde belirleyici rol oynayacağı görüşündedir. Bu bağlamda devleti milletin hizmetkârı, orta sınıfı ise milli birliğin belkemiği olarak gören Demokrat Parti’nin temel amacı, toplumun tüm kesimlerine iş, aş, sağlık, eğitim, sosyal güvenlik ve hukuki güvence sağlamaktır. 

Atatürk ilkelerinin tartışmaya açıldığı, içinin boşaltılarak ortadan kaldırılmaya çalışıldığı bir dönemde, Demokrat Parti, yurt- taşlarımızın adalet isteme hakkını, ifade özgürlüğünü, eğitim hakkını, temel hizmetlere erişimde fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik düzenlemeleri, bir başka deyişle “Sosyal Adalet ve Sosyal Devlet Reformu”nu hayata geçirerek Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkelerinden Halkçılığın gereği olan, ne var ki günümüz Türkiyesi’nde yok edilmiş olan sosyal hukuk devletini gerçek- leştirme iddiasındadır. 

Demokrat Parti, İnsanı Merkez Alır 

Türkiye’de en çok saldırıya uğrayan, saptırılan ve tehdit altında olan devletin temel ilkelerinin başında ise Laiklik gelmektedir. Demokrat Parti, laik ve demokratik Cumhuriyet’in korunması konusundaki kararlılığıyla laikliği inanç özgürlüğünün ve toplum- sal barışın güvencesi, ulusal birlik ve beraberliğin çimentosu olarak algılamaktadır. Laiklik İlkesi’ni devletin din kuralları ile değil, halkın iradesi doğrultusunda yönetilmesi, bunun sonu- cunda devletin herhangi bir inanca bağlı olmadan tüm inançlara eşit uzaklıkta durması, dolayısıyla vatandaşlarına karşı kamusal sorumluluklarını din ve mezhep farkı gözetmeksizin yerine ge- tirmesi olarak değerlendirmektedir. Bu bağlamda Diyanet İşleri Başkanlığı’nın değişik inanç gruplarına hizmet verecek şekilde yeniden yapılandırılmasını öngörmektedir. 

Demokrat Parti, “toplumsal barışı hedefleyen”, “insanı merkez alan” bir parti olarak gelir dağılımındaki adaletsizlikleri de or- tadan kaldırmayı amaç edinmiştir. Bundan ötürü ekonomi poli- tikasının nihai hedefi kalkınma değil, insanı fırsatla buluşturmaktır. 

Üreten, istihdam ve zenginlik yaratan istikrarlı bir ekonomik an- layışı hedefleyen Demokrat Parti, “Rekabetçi Türkiye Vizyonu”nu benimsemiş bir parti olarak devletin rolünü “haksız rekabeti ön- leyici, düzenleyici ve rekabet gücünü geliştirmeyi özendirici” olarak görmektedir. Devletimizin ana niteliklerinden Devletçilik ilkesinin de temelinde bulunan “devletin düzenleyici ve yol gös- terici” işlevlerinin günümüzde ihmal edilmiş olmasını, başta tarım sektöründe olmak üzere Türkiye’nin en önemli sorunlarından olan işsizliğin temel nedeni olarak değerlendirmektedir. 

Ülkemizin son on yılda sadece borçlanan ve tüketen, dışa bağımlı bir ekonomik yapıya dönüşmüş olması nedeniyle büyük yatırım projelerinin ivedilikle hayata geçirilmesi kaçınılmazdır. İşsizliğin önlenmesini, üretim artışını ve sosyal refahı beraberinde getire- cek bu projelerin gerçekleşmesinde devlet rehber olacağı gibi lokomotif rol de üstlenebilecektir. Dolayısıyla tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin ihtiyaç duyduğu alt yapı yatırımları devlet eliyle özel sektöre yaptırılacaktır. 

Kadınlarımızın, Siyasal Katılımları Artırılacak 

Demokrat Parti, ekonomik politikaların yanı sıra sosyal poli- tikalara da büyük önem veren bir partidir. Anayasamızda belir- tilen “sosyal devlet”in görevi olarak eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla ve “Yenilenen Türkiye Vizyonu” çerçevesinde bir “eğitim seferberliği” başlatmayı hedefleyen Demokrat Parti, eğitimi Türkiye’nin varoluş mücadelesinin en etkin silahı olarak görmektedir. İktidara geldiği zaman zorunlu temel eğitimin 12 yıla çıkarılmasının yanı sıra “yaşam boyu eğitim”i uygulamaya koy- mayı, diğer yandan Cumhuriyetimizin temel ilkelerini esas alan bir “yükseköğretim reformu”nu planlamaktadır. 

Özel bir “Çocuk ve Genç Stratejisi” geliştirme kararlılığında olan Demokrat Parti, Çocuk Esirgeme Kurumu’ndan ayrı olarak örgütlenecek bir “Sokak Çocuklarıyla Mücadele Kurumu”nun ve bir “Gençlik Bakanlığı”nın kurulmasını da öngörmektedir. 

Atatürk Devrimi ile birlikte insan statüsüne kavuşan, toplumsal ve siyasal yaşamda hak ve özgürlüklerini elde eden Türk kadın- larının günümüzde başta siyasal ve eğitim hakları olmak üzere hak ve özgürlüklerinden yeterince yararlanamadıklarının bil- incinde olan Demokrat Parti, Cumhuriyet kazanımlarının savunucusu olarak Türkiye nüfusunun %51’ini oluşturan kadınlara her alanda insan ve yurttaş haklarının tam olarak tanın- masının sağlanmasını ilke ve hedef edinmiştir. Eşit muamele ye- rine sonuçlarda eşitlik ilkesini benimseyerek, kadınların siyasal katılımının ve temsilinin sağlanması amacıyla kadınların siyasal karar mekanizmasında, siyasal parti yönetimlerinde ve yerel yönetimlerde erkeklerle eşit oranda temsil edilmelerine yönelik yasal düzenlemelerin yapılmasına çalışacaktır. 

Demokrat Parti, ülkemizde adaletli, nitelikli ve ulaşılabilir bir sağlık hizmetine ihtiyaç duyulduğu gerçeğinden hareketle hem özel sağlık sektörünü teşvik edecek, hem de vatandaşlarımızın sağlık hakkını koruyacak önlemleri içeren bir “Sürdürülebilir Sağlıklı Sağlık Sistemi” modelini geliştirmiş bulunmaktadır. Bu sistem uygulamaya konulduğunda vatandaşlarımızdan katkı payı alınmayacaktır. 

Demokrat Parti, ayrıca, özgün spor politikasıyla, medya poli- tikasıyla, bilim-teknoloji ve yenilikçilik anlayışıyla Atatürk’ün işaret ettiği çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkabilmek için zorunlu olan çağdaş refah toplumunun yaratılmasına katkıda bu- lunmayı hedeflemektedir. 

Türk Halkı, Birbirine Düşürülmek İsteniyor 

Demokrat Parti, Türkiye’nin uygar dünyada hak ettiği yeri ala- bilmesi için Türk dış politikasının, ulusal çıkarlar ve evrensel in- sanlık değerleri esas alınarak bölgede ve dünyada barışın, istikrarın ve işbirliği içinde kalkınmanın hayata geçirilmesi ilkesi temelinde oluşturulması ve sürdürülmesi gerektiği düşüncesindedir. Diğer yandan içinde bulunduğu coğrafyada is- tikrar ve kalkınmanın sağlanması için Türkiye’nin daha etkin rol alması gerektiği inancını taşımaktadır. 

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, halen kendisine dışarıdan dayatılan, aslında yakın tarih içinde uluslararası antlaşmalarla çözümlenmiş olmasına karşın sorun haline getirilen konularla uğraşmaktadır. Partimiz, ülkemizin yakın dönemde karşı karşıya kaldığı ya da kal- abileceği dış kaynaklı sorunlar karşısında hazırlıklıdır. Dış güç- lerin dayattıkları, Türkiye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden Terör Sorunu’nun yanı sıra Ermeni Sorunu’nun ve Kıbrıs Sorunu’- nun çözümüne katkı sağlayacak dış politika vizyonuna sahiptir. Batı dünyasının 19. yüzyıldan itibaren “Doğu Sorunu” olarak ad- landırdığı Türk topraklarını parçalama ve paylaşma projesinin günümüzde “Ermeni Sorunu”, “Kürt Sorunu”, “Kıbrıs Sorunu” ya da “Ermeni Açılımı”, “Kürt Açılımı”, “Demokratik Açılım” vb. gibi adlandırmalarla devam ettiğinin bilincindedir. 

Türkiye’ye yönelik plan ve projelerin bir diğer boyutu ise, Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının etnik köken ve mezhep ayrımlarıyla birbirine düşürülmesidir. Bu ayrıştırıcı politikalar karşısında Türkiye, tarihinde hiç olmadığı kadar birlik ve beraberliğe ihtiyaç duymaktadır. Devletimizin kurucusu Atatürk’ün “Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trabzonlu, İstanbullu, Trakyalı ve Makedonyalı, hep aynı cevherin damarlarıdır. Bu damarlar birbirini tanısın” sö- zlerinin günümüzde sıkça hatırlanmasında ve hatırlatılmasında yarar vardır. 

Ulusal birlik ve bütünlüğümüzün Türk-Kürt, Alevi-Sünni gibi yapay çatışmalar yaratılarak bozulmaya çalışıldığı bir dönemde, “Demokratik Merkez” parti olarak ulusumuzun tüm bireylerinin kardeşliğini hedefleyen, kimliğini sorgulamayan, devletin etnik köken, din ve mezhep ayırımı yapmaksızın yurttaşlarının bireysel özelliklerinin yaşatılması için güvence oluşturduğu bir siyasi an- layışı benimsiyoruz. 

Bölücülük Konusunda, Asla Ödün Verilmemeli 

Diğer yandan terör ve bölücülük sorununun, özellikle uluslararası bağlantılarından hareketle, sorunu yaratan dış güçlere karşı izlenecek ödünsüz ve etkili bir dış politikayla çözümlenebile- ceğinin bilincindeyiz. Bununla birlikte bölücü etnik terörün hedefi olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde devreye sokmayı planladığımız yeni bir “karma ekonomik kalkınma modeli” ile sosyo-ekonomik kalkınmada geri kalmış bu yörelerimizde bölücülükle mücadeleye katkıda bulunmayı amaçlamaktayız. Şöyle ki, devletin kamu kaynaklarıyla başlatacağı, yönetimini ise ilgili bölgelerin ticaret, sanayi, ziraat ve esnaf odalarıyla birlikte özel sektörün üstleneceği “2. Nesil Kamu İktisadi Kuruluşları”nın oluşturulması ile yöre halkı ortak ve hissedar yapılacaktır. 

Sonuç olarak tepeden tırnağa yeni bir yapılanma, herkes için hak, özgürlük ve fırsatlar düzeni öngören Partimiz, gerçek demokrasiye ancak yenilenen bir anayasa ile kavuşulabileceğine inanmaktadır. Türkiye’deki mevcut anayasal sistemde kuvvetler ayrılığının sınır- ları kesin bir şekilde çizilmemiştir. Bu bağlamda Demokrat Parti olarak, yasamanın anayasal denetiminin sağlıklı bir yapıya kavuş- 

1.Bölüm: “Demokrasi Evi”mizi İnşa Ediyoruz

Herkesin “Birinci Sınıf” Olduğu İşleyen Bir Düzeni Kuracağız

Demokratik Merkezi, ideolojik taassuplara gömülerek, tarihsel korkulara, komplo teorilerine saplanarak, ide- aller kisvesine sokulmuş fanteziler peşinde koşarak değil, somut çözüm önerilerine dayalı, millet odaklı bir anlayışla kuruyoruz. 

Demokrat Parti, evrensel değerler ve milli önceliklerimiz çerçevesinde Demokrasi Evimizi yeniden inşa edecektir. Bu evin temelleri hak, adalet, erdem, hukuk değerleriyle atılacak, tuğlalarını milletimizin tüm fertlerinin hassasiyetleri, ekonomik, siyasal ve toplumsal beklentileri, çözüm odaklı yaklaşımları oluş- turacaktır. Bu evde kavga değil, barış hâkim olacaktır. Demokrasi Evimiz kat kat yükseldikçe, Türkiye topraklarında adalet hâkim kılındıkça, ülkemizin çağdaşlığı, refahı, huzuru ve istikrarı geri dönülemez biçimde perçinlenecektir. 

Hedefimiz, güçlünün baskıcı iktidarına dayalı, milletimizi bir- birine düşman eden, ayrıştırıcı, etnik cemaatçi, otokratik yönetim biçimlerini sonsuza kadar tasfiye ederek, milletimizi yeniden tek söz sahibi yapmaktır. 

21. Yüzyıla başlarken Türkiye’nin temel sorunu, sahip olduğu çok çeşitli ve zengin kaynakları açığa çıkaramaması, önüne konulan her engeli, her zorluğu aşma yolunda elindeki potansiyeli yeni bir akılla buluşturamamasıdır. Büyük Türkiye’nin, vizyon kısırı, gerçek gündemleri ile söylemleri birbirine taban tabana zıt siyaset simsarlarınca yönetilmesini en önemli sorun olarak görmekteyiz. 

Milletimizin, “Büyük Türkiye” idealini gerçekleştirecek gücü, potansiyeli, heyecanı, iddiası, inancı, imanı vardır. Türkiye, çalışkanlıkta, zekâda, başarı azminde, kararlılıkta ve cesarette hayatın her alanında kendini ispat etmiş bir millete ve köklü bir devlet geleneğine sahiptir. 

Demokratik Merkezi Kuruyoruz 

Ülkemizin en temel ihtiyacı, merkezde buluşmak, makulü yakala- mak, farklılıklarımızı sağduyu ve hoşgörüyle yoğurarak birbirim- izle kucaklaşmaktır. Demokrat Parti, insanlarımız arasında “bizden olanlar-olmayanlar” ayrımı yapmadan, hiç kimseyi kendi değer alanını savunmak zorunda bırakmadan, herkesi ve her kesimi kuşatan, birleştiren ve ortada buluşturan bir siyaset izleyecektir. Vatandaşlarımızı, kendisine hizmet etmeye hazır insanlara görev verme konusunda son derece duyarlı, makul çoğunluk olarak görmekteyiz. 

Fransız İhtilali’nin ürünü olarak, bizim olmayan topraklardan ve kültürlerden kök almak suretiyle dünyanın her yanına yayılan maddeci, muhteris, tahakkümcü, sözde evrensel ideolojiler, Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle tüm dünyada tasfiye olma sürecine gir- miştir. Dünyanın dört bir köşesinde olduğu gibi, maalesef ülkem- izde de, yaklaşık yarım yüzyılı aşan bir dönemde, milletin ihtiyaçlarını karşılamaktan ve sorunlara çare üretmekten uzak bu ideolojiler arasındaki çatışma, yüz binlerce insanımızın hayatını karartmıştır. Kamplaşmalar, bölünmeler, hizipleşmeler, milli bütünlüğümüzü, bizim olmayan, bizden olmayan yaklaşımların egemenlik mücadelesine kurban etmiştir. 

Demokrat Parti olarak, bu toprakların ürünü olmayan, Anadolu kültürüyle yoğrulmayan, maddi gerçeklerimizi ve manevi değer- lerimizi içermeyen, sorun çözücü olmaktan çıkmış, bizatihi kendi- leri birer sorun haline gelmiş bu ideolojilerin tamamını reddediyoruz. Sağın ve solun, ortaya çıktığı topraklarda bile yeniden tanımlanmakta olduğu bir dönemde, at gözlüğü tak- mışçasına ideolojik kalıplar içine gömülmeyi, Atatürk’ün işaret et- tiği çağdaş uygarlık yolunda ilerlemenin önündeki en büyük engel olarak görüyoruz. 

Demokratik Merkezi, ideolojik taassuplara gömülerek, tarihsel ko- rkulara, komplo teorilerine saplanarak, idealler kisvesine sokul- muş fanteziler peşinde koşarak değil, somut çözüm önerilerine dayalı, millet odaklı bir anlayışla kuruyoruz. Hiçbir önyargının, milletimize hizmet hedefimizin önüne geçmesine asla izin ver- meyeceğiz. 

Zihinsel prangalarından kurtulmuş siyasetçilerle inşa edilen Demokratik Merkez, Türkiye’nin de yükselişinin önündeki pran- galardan kurtulmasını sağlayacaktır. 

Demokrat Parti, ırkçılık içermeyen milliyetçiliği, yobazlık taşı- mayan muhafazakârlığı, başkalarına değil, milletimize hizmeti hedefleyen ilerlemeciliği, zayıfı ezmeyen piyasa ekonomisini, ser- maye düşmanlığı yapmayan sosyal adaleti, bağımlılık meydana getirmeyen Batıcılığı ana siyaset eksenine oturtmuştur. 

Milletsiz Devlet, Devletsiz Millet Olmaz 

İnşa etmeyi arzu ettiğimiz Demokrasi Evi’nde, devlet, milletin hâkimi değil, hizmetkârıdır. Millet siyasetin efendisidir. Milletsiz devlet, devletsiz millet olmaz. Güçlü millet, güçlü Türkiye demek- tir. 

Merkezin yeniden inşasında ülkede maddi ve manevi anlamda denge ve istikrara kaynaklık eden orta sınıfın yeniden güçlendirilmiş biçimde mevcudiyeti son derece önemlidir. Orta sınıf milli birliğin belkemiğidir. Milletimizin içine sürüklenmekte olduğu kimlik bunalımının önüne geçmenin tek yolu, orta sınıfı yeniden ihya etmek, orta sınıfın varlığını istikrarlı şekilde sürdüre- bileceği ekonomik, toplumsal ve siyasal şartları var etmektir. Bunun için herkese iş, herkese aş, herkese sağlık, herkese eğitim, herkese sosyal güvenlik ve herkese hukuki güvence sağlamak ana politikamızdır. 

Demokrasi Evimizde, Merkez siyasetin amacı, herkesin birinci sınıf olduğu, işleyen bir düzeni sağlıklı biçimde yaşatmaktır. Kültürün ayrılmaz parçalarından olan inanç, yaşam biçimi, yeme- içme alışkanlıkları, sanat telakkisi, anadil, yerel gelenekler gibi unsurlar, modern toplumların bireysel kimlikle özdeşleştirdikleri unsurlardır. Milleti oluşturan fertler, bu bireysel özelliklerini huzur içinde muhafaza ettikleri ölçüde, kendilerini büyük bir ailenin parçaları olarak görürler. 

22 

Demokrat Parti olarak, millet olmayı, kardeş olmakla eşdeğer tu- tuyoruz. Kardeş olmak, dünya dengelerinin yeniden kurulduğu bulunduğumuz coğrafyanın zorlu yollarında omuz omuza yürürken, küçük çıkar hesaplarının peşinde koşmakla değil, mil- letimizin tüm fertlerinin birbirine bağlılık ve sadakat temelinde kenetlenmesiyle mümkün olur. Demokrat Parti, milletimizi oluş- turan bireylerin, kardeşliğini pekiştirecek bir siyasi anlayışa sahiptir. 

İnşa etme kararlılığında olduğumuz Demokrasi Evinde, aynı mil- letin ferdi olan kardeşler, birbirlerinin kimliğini sorgulamazlar. Alt kimlik, üst kimlik gibi, sadakat açısından şüphe doğurucu, dışlayıcı ve yabancılaştırıcı kavramlar üzerinden yepyeni aidiyet refer- anslarının peşine düşmezler. Niyet okumaya ve karakter sorgula- masına kalkışmazlar. Birbirlerini oldukları gibi kabul ederler. 

Demokrat Parti’nin önderliğini yaptığı demokratik merkez siyasette, büyük ve şerefli milletimizin, tüm fertleri, annelerinden öğrendikleri dile, yerleştikleri coğrafi yöreye, inanç ve itikatlarına göre birer alt milletmiş gibi tasnif edilmezler. Demokrasi Evimizde, kimlik adacıklarının oluşmasına, bireyler arasına geçilmez duvarlar örülmesine izin vermemiz mümkün değildir. Devlet, milleti oluşturan tüm fertlere aynı yakınlıkla durarak, söz konusu bireysel özelliklerin yaşatılmasının asli garanti odağı olmak zorundadır. Vatandaşlarımızın, müşterek kültürümüze renk katan farklılıklarının bireysel düzeyde tanınması ne kadar gerek- liyse, bütünlüğümüze zarar verecek biçimde, millet içinde alt kat- egoriler oluşturulmaya çalışılması da o kadar tehlikelidir. 

Milletimizi oluşturan bireylerin, insan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktan kaynaklanan hakları kutsaldır. Demokrat Parti, Türkiye’de yaşayan herkesin kökenine, inançlarına, gelir düzeyine, fiziksel durumuna, cinsiyetine, cinsel yönelimine, yaşadığı ve çalıştığı yere, yaşına, kim olduğuna bakılmaksızın eşit hak, özgürlük ve fırsatlara sahip olacağı bir düzeni meydana ge- tirmeyi siyasal varlık sebebi olarak görmektedir. 

6.Bölüm: Sosyal Politikalarımız

Herkes, Hiçbir Ayrımcılığa Tâbi Tutulmadan Eğitim Alabilmelidir 

Mevcut milli eğitim sistemimiz, fırsat eşitliği gibi ku- lağa hoş gelen güzel sözcükler bir yana, eşitsizlikleri derinleştiren, sadece sınırlı sayıda varlıklı kesimlere iyi eğitim imkânı sağlayan bir yapıdadır ve çocuk- larımızın özgüvenlerini zedelemektedir.

1- Eğitim Politikalarımız 

1–1 İlk ve Orta Öğretim’e Bakışımız 

Türk milli eğitim sistemi, okul öncesi (3–5 yaş grubu), sekiz yıllık ilköğretim (6–14 yaş) ve süresi lise türüne göre hazırlık dahil üç- beş yıl arasında değişen üst ortaöğretim kademelerinden oluş- maktadır. 

Üst ortaöğretim kademesi, ülkemizde, öğrencileri hem iş hay- atına, hem de yükseköğretime hazırlayan genel eğitim ve mesleki ve teknik eğitim gibi iki ana kulvara ayrılmakta olup, ortaöğretim kademesinde ya da yüksek öğretim sayılmayan orta öğretim son- rası düzeyde, öğrencileri doğrudan iş hayatına hazırlayan pro- gramlar bulunmamaktadır. 

Demokrat Parti, mevcut milli eğitim sistemimizde, okul öncesi eğitim, temel eğitim, özel okulların payı, öğrenci/öğretmen oranı, mesleki ve teknik eğitim kulvarları arasındaki dağılım gibi çok önemli konularda yaşanan yetersizliklerin bilincindedir. 

Demokrat Parti’nin yüce milletimize arzı, tüm bu olumsuzlukların, yetersizliklerin, süratle ve bir “alma mater” (kendi evladı gibi yetiştiren anne) inanç ve özeniyle giderilecekleri sözüdür. 

Demokrat Parti olarak, yenilenen Türkiye vizyonumuz çerçevesinde ve odağında “fırsat eşitliği” nin yer alacağı bir “eğitim seferberliği” başlatmak ve bu suretle en değerli varlığımız olan çocuklarımız ve gençlerimizin büyük Atatürk”ün “hayatta en hakiki mürşit ilimdir” sözünün ışığında, akıl ve bilim yolunun yol- cuları olmalarını sağlamaya kararlıyız; 

Bu cümleden olarak, Demokrat Parti’nin ilk icraatlarından biri, temel düzenlemelere paralel olarak, kişisel gelişim, kavramsal ve analitik düşüncenin başladığı, ilgi alanlarının belirginleştiği “okul öncesi eğitim”i de, “zorunlu temel eğitim”in ayrılmaz bir parçası olarak düzenlemek ve böylece de, kademeli olarak zorunlu temel eğitimi 5-17 yaşlarını kapsayacak şekilde 12 yıla çıkarmak ola- caktır. 

Demokrat Parti için eğitim, ideolojik düşünce ve amaçların gerçekleştirilmesine yönelik kullanılabilecek bir araç değil, ak- sine, küreselleşen dünya gerçeğinde Türkiye’nin varoluş mücade- lesinin en etkin, stratejik bir imkânı ve silahıdır. 

Demokrat Parti’ye göre eğitim, hiçbir ayırımcı veya kısıtlayıcı uygulama olmaksızın herkesin yetenekleri ölçüsünde bireysel gelişiminin sağlanmasının en etkin ve adil aracıdır ve bu özelliği ile de, toplumsal bütünleşmenin ve dayanışmanın en önemli taşıyıcı sütunlarından biridir.. 

Demokrat Parti’ye göre, herkesin okul öncesinden yükseköğretime kadar, hiçbir engel ve ayrımcılığa tabi olmadan eğitim alabilmesi, temel bir insan hakkıdır. Bu haktan herkesin eşit olarak yararlan- abilmesini teminen devlet, bir taraftan dar gelirli ailelerin çocuk- ları için parasız yatılı okul kapasitesini arttırırken, diğer taraftan kredi ve karşılıksız burs imkânlarını, ihtiyacı olan tüm öğrencileri kapsayacak biçimde genişletecektir. 

Özellikle özürlülerle ekonomik gücü yeterli olamayan ailelerin çocuklarına yetenekleriyle doğru orantılı bir eğitim imkânı sağlan- masını da, Anayasamızda belirtilen “sosyal devlet”in görevi olarak görüyoruz. Bu cümleden olarak, tüm eğitim kurumlarının hizmet alanlarını, engellilerin de yararlanabilecekleri şekilde düzen- lemeleri yanında, okul, eğitim kadrosu, ders araç ve gereçleriyle ülkenin her köşesinde aynı kalitede eğitim hizmeti sunulmasını da, vazgeçilmez bir hedef olarak değerlendiriyoruz. 

Demokrat Parti’nin eğitim modelinde, çocuklarımızın ve gençler- imizin, sadece kendi ülkemizde ve ağırlıklı olarak kamu sek- töründe istihdam edilmek üzere yetiştirilmeleri anlayışı terk edilecek, ezberciliğe ve gerçek yaşam ile ilgisi olmayan gereksiz bilgilere son verilecek, çocuklarımızın kişilik, ilgi ve yeteneklerinin farklı olduğu gerçeğinden hareketle onlara kavramsal düşünme ile analiz-sentez yeteneği kazandırmaya yönelik çağdaş bir sistem dâhilinde bilgiye erişme yani “öğrenme” öğretilecektir. 

Mevcut milli eğitim sitemimiz, değişime ayak uydurmak bir yana, çocuklarımızın ve gençlerimizin ilgi ve yetenekleriyle yaratıcı ka- pasitelerini açığa çıkarmak, desteklemek ve geliştirmekten uzak- tır. Mevcut milli eğitim düzeninde okul, eğitimin beşiği olmaktan çıkmak üzeredir. 

Mevcut milli eğitim sistemimiz, fırsat eşitliği gibi kulağa hoş gelen, gönülleri ferahlatan güzel sözcükler bir yana, eşitsizlikleri derinleştiren, sadece sınırlı sayıda varlıklı kesimlere iyi eğitim imkânı sağlayan bir yapıdadır ve çocuklarımızın özgüvenlerini zedeleyebilecek uygulamalar içermektedir. Bugün varılan nok- tada, çoktan seçmeli test usulü sınavın vahim sonuçlar doğura- bilecek tahribatının da etkisiyle kendini yazılı ve sözlü ifade edemeyen, genel kültür düzeyi çok düşük, analiz-sentez yeteneğinden yoksun nesiller yetiştirilmektedir. Lise diploma- larının değerinin ise, ”üniversite giriş sınavı belgesi”ne indirgen- miş olduğu gerçeği de unutulmamalıdır. 

Mesleki ve teknik eğitim programlarına devam eden öğrencilerin de aynı sistemde yükseköğretime yönlendirilmeleri, ülkemizde ara kademe insan gücü yetiştirilmesine yönelik programların ter- cih edilebilirliğine olumsuz etki etmiş ve böylece ara kademe insan gücü ihtiyacımız karşılanamaz hale gelmiştir. 

Bu durumun devamı halinde, uygar dünyanın güçlü ve saygın bir üyesi olmak bir yana, büyük Atatürk’ün “çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak hatta onu aşmak” şeklindeki vizyonunu da unutmak zorunda kalarak, dünyanın “ucuz işgücü deposu” olarak kalmaya mahkûm olacağız. 

Demokrat Parti, istihdam değeri olmayan mesleki ve teknik eğitim programlarını ayıklayarak, ülkenin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücü ile eğitim programları arasında uyum sağlamayı temel poli- tika olarak benimsemektedir. Bir sonraki adım olarak da mesleki ve teknik eğitimin, ortaöğretim sonrası düzeyde ve çağdaş bilim- sel temellere dayalı olarak yapılmasıdır 

Demokrat Parti’nin eğitim anlayışının temelinde, “herkesin kendi ana dilini, din ve inancını öğrenme hakkının, temel bir insan hakkı olduğu” düşünce ve değerlendirmesi yatar; Ancak, resmi dil yani eğitim dili Türkçe’dir ve Türkçe olarak kalacaktır. 

Demokrat Parti iktidarında, eğitim-istihdam arasındaki gerekli uyum da dikkate alınarak, küresel bilgi ekonomisinin yaygınlaş- masına paralel şekilde, ders kitaplarının yenilenmesi yanında, müfredat içeriklerinde yapılması zorunlu değişiklere temel oluş- turmak üzere, temel fen ve sosyal bilimler alan bilgileriyle ya- bancı dil ve bilgi teknolojilerine ilişkin ders ve programların ortaöğretimdeki ağırlığının arttırılması sağlanacaktır. 

Demokrat Parti’nin mesleki eğitime ilişkin nihai hedefi, öncelikli olarak piyasaların ihtiyaçları dikkate alınarak, uluslararası stan- dart ve kalitede meslek erbabı yetiştirmek üzere yeniden yapı- landırılacak olan mesleki eğitim sürecine, başta işverenler olmak üzere meslek örgütleri ve sendikalar gibi paydaşları da katmak; giderek, ortaöğretimde mesleki-akademik eğitim ayırımını or- tadan kaldırarak, mesleki teknik eğitimi, ağırlıklı olarak yük- seköğretim düzeyine çıkarmaktır. 

Sanayimizin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara kademe işgücünün yetiştirilmesine yönelik olarak, meslek okulları, yükseköğretim hakkı vermeyen, piyasaların esnekliğine uygun yapıda, program- ların belirlenmesi ve uygulanmasına paydaşların da katıldığı, eğitimin, ilke olarak okul-sanayi işbirliği ile işbaşında, uygulamalı olarak yapıldığı, mezunlarına, sadece aynı meslekte ve yetenek- leri ölçüsünde olmak kaydıyla yükseköğretim imkânı da sunan eğitim birimlerinin kurulması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması da, Demokrat Parti’nin öngördüğü önemli bir yeniliktir. 

Özel sektörün, daha etkin olarak eğitim alanında yer alması yanında, işveren örgütlerinin kendi mesleki alanlarında iki yada dört yıllık meslek yüksekokulu veya yüksekokul kurmalarının özel araçlarla teşvik edilmesi, entegre mesleki ve teknik eğitim kurum- larının, özellikle organize sanayi bölgeleri gibi, mal ve hizmet üre- timinin yoğun olduğu bölgelerde kurulması gibi hususlar, Demokrat Parti’nin önceliklerindendir. 

Demokrat Parti’nin bir diğer önemli yeniliği, yaşam boyu eğitime yönelik uygulamalarında gözlenecektir. Demokrat Parti olarak, yüce milletimizin sürekli eğitimlerine katkı amacıyla mahalli yönetim- lerin imkânları yanında, özellikle yaygın eğitimin çeşitlendirilmesi ve kapsamının genişletilmesi ile açık eğitim uygulamalarının yaygınlaştırılması, bu amaca yönelik olarak gerekirse uygun devlet okullarının fiziki mekânlarının da kullanıma açılması suretiyle bu önemli, çağdaş hizmeti sunmakta kararlıyız. 

Demokrat Parti, eğitime ilişkin tüm planlamalarında ve faaliyet- lerinde, yurtdışında bulunan vatandaşlarımızın ve çocuklarının, milli birlik ve beraberliklerinin sağlanması ile öz benliklerinin muhafazası ve geliştirilmesine yönelik düzenlemeleri de özenle dikkate alacaktır. 

Demokrat Parti, ülkemizin geleceği bakımından hayati önemi haiz uygulamalara, fedakâr öğretmenlerimizin eğitimleri, kişisel ve mesleki gelişimleri için hizmet içi eğitimleri ve yaşam standart- larının yükseltilmesi hususları ile birlikte, Milli Eğitim Bakan- lığımızın merkez ve taşra teşkilatların da gerekli düzenlemeler ve yenileştirmeler ile başlayacaktır. 

1–2 Yükseköğretime Bakışımız

Ülkelerin sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmelerine kaynaklık, böylece toplumsal değişime de öncülük eden üniversiteler, eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsal hizmetler gibi işlevleriyle çok önemli bir itici güçtür. Üniversiteler, rekabetin her alana damgasını vurduğu günümüzün küreselleşmiş dünyasında, adeta “bilgi üretim merkezleri, bilgi ekonomisinin beynidir”. 

Halen Türkiye’de 45’i vakıf, 94’ü devlet olmak üzere, toplam 139 üniversite bulunmaktadır ve bu sayı sürekli olarak artmak zorun- dadır. Zira yükseköğretimdeki okullaşma oranımız, gelişmiş ülkelerin çok gerisindedir. Ancak, sadece üniversite açmak yeterli değildir. Bu ilim-irfan yuvalarını, kapılarında “üniversite” yazan “yüksek lise” olmaktan da kurtarmak lazımdır. 

Demokrat Parti, yarınlarımızın güvencesi olan gençlerimizin, çağ- daş gelişmelere ayak uydurabilecek şekilde organize olmuş, yapılanmış çağdaş üniversitelerde, dünya ölçeğinde oyunun ku- rallarına hâkim, bu kuralları uygulayarak oyun oynayabilme kap- asitesine sahip beyinler olarak eğitilebilmelerini sağlamak amacıyla geliyor. 

Küreselleşme sürecinin doğal bir sonucu da, dünyada, yük- seköğretimin giderek küresel bir faaliyet haline gelmesidir; Bu süreçte, akademik değerlendirme, diploma denkliği, kalite kon- trolü, akreditasyon, yaşam boyu eğitim, yeniden eğitim, tam gerektiği zaman eğitim gibi kavramlar, eğitim dünyasının günde- minde ön sıralarda yer almaktadır. 

Demokrat Parti olarak, yükseköğretime ilişkin tüm çalış- malarımızı, Avrupa yükseköğretim sistemleri arasındaki farklı uygulamalara son vererek, olabildiğince birbiriyle uyumlu, yek- nesak bir yükseköğretim sistemine geçilmesi yanında, ortak bir Avrupalı bilinci ve kültürünün yaratılması ve üniversiteler arasında işbirliği yoluyla bilim ve teknolojide rekabet gücünün geliştirilmesi gibi amaçlarla, Haziran 1999’da başlatılan ve ana faaliyet alanları, “diploma ve derecelerin tanınması, kalite güvencesi, yükseköğretim yeterlikler çerçevesi, öğrenci katılımı ve sosyal boyut” olarak belirlenen, Bologna Süreci’ne özel bir önem ve dikkat atfederek sürdürüyoruz.. 

Bu süreçlerde ele alınan veya karara bağlanan “Avrupa kredi transfer sistemi, diploma eki, yükseköğretimde kalite güvencesinin sağlanmasına yönelik işbirliği, öğrencilerin sürece aktif katılımları, yaşam boyu eğitimin geliştirilmesi ve Avrupa’ da sınırlar ötesi eğitim imkânlarının sağlanması” gibi konuları da özenle değerlendiriyoruz 

Demokrat Parti iktidarında üniversitelerimiz, özgün bilgiyi üreten, işleyen, değerlendirerek sadece ülkemizin değil, tüm insanlığın yararına sunan, bunun için de öncelikle fikirlerin özgürce geliştiği, insan sermayesinin, insan aklının, insanın fark yaratma güdüsünün ön plana çıkarıldığı, insan beyninin düşünce odaklı çalışmasının teşvik edildiği, öğrencisi, öğretmeni ve çalışanıyla mensubu olmaktan onur duyulan yükseköğretim kurumları haline getirilecektir. 

Demokrat Parti, üniversitelerimizi, lider kişilikli, girişimci, evrensel değerlere açık, çağdaş, analitik düşünceye ve kavramsal beceriye sahip, özgüveni yüksek, demokrat, laik ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bölünmez bütünlüğünü savunan gençlerin rağ- bet edecekleri bir ilim-irfan yuvalarına dönüştürecektir. 

Demokrat Parti, üniversitelerimizi, ülkemizin geleceğinin şekillen- mesine yönelik en etken ve belirleyici kurumlardan biri olarak görmektedir ve yükseköğretim sistemimizi, dünyanın sayılı üniversite ve yüksek okulları ile rekabet edebilecek seviyeye ge- tirebilmek amacı ile yeniden yapılandırmaya hazırdır. 

Demokrat Parti iktidarında üniversitelerimiz, mezun olan öğrenci- lerine en az bir yabancı dil öğreten, bilgisayar okuryazarı olmalarını sağlayan, mesleki alanda verilen derinliğe paralel olarak, ihtiyaç halinde yeni mesleklere de adapte olabilmeleri için en az bir başka alanda da genişlik verilmesi yanında, ekip çalışması yapabilme fonksiyonunu da kazandırabilen, çağdaş bilim yuvaları olacaktır.

Demokrat Parti’nin yeniden yapılandıracağı yükseköğretimin önde gelen amacı, “lisan bilen, bilgisayar kullanan, olayları global ölçekte değerlendirebilen, ya da olaylara hem makro, hem de mikro açılardan bakabilen, süratli ve verimli çalışmanın metodolojisine vakıf, bilimsel bilgiyi ekonomik değere dönüştürebilecek donanıma sahip, sistemin, hızını ve bilgisini sürekli artırıp yenileyerek geliştiremeyeni eleyeceğinin bilincinde öğrenciler yetiştirip, sadece Türkiye’ye değil, dünya piyasalarına sunabilmek olacaktır. 

Demokrat Parti’nin amacı, uluslararası düzeyde eğitim-öğretim ve araştırma-geliştirme faaliyetleri sürdürülecek üniversite gençliğinde, kişisel ilgi, istek ve yetenekler de dikkate alınarak “bilgi ve öğrenme açlığı” yaratmak ve böylece kendilerini, okuyan, öğrenen, düşünen, tartışan, sorgulayan, kişisel sorumluluk duy- gusuyla araştırma, geliştirme ve sorun çözme yeteneği gelişmiş, yeni fikirlere açık, kültürel değerlere önem veren, gerektiğinde demokratik tavırlar sergileyebilen, beceri düzeyi yüksek insanlar olarak topluma kazandırmaktır. 

Demokrat Parti olarak atılım yapma arzusuyla dolu, çıkış arayan, fırsat penceresi kollayan gençleri, kendileriyle çevreleriyle ve tüm dünya ile barışık, olaylara geniş bir açıdan bakabilen, yeni eğil- imleri iyi kavramış, inisiyatif alabilen, liderlik ve sorun çözebilme yetenekleri gelişmiş insanlar olarak yetiştirecektir. 

Demokrat Parti, yükseköğretime ilişkin olarak, ilgili ve gerekli pay- daşları da katarak, dünyadaki son gelişmeler paralelinde ülkemizin ihtiyaç imkân ve koşullarına uygun, Anayasa’mızın 1. 2. ve 3. mad- delerinde yer alan “Cumhuriyetimizin temel ilkeleri” ile Atatürk De- vrimleri’nin ateşleyici gücünü oluşturan “aklın ve bilimin üstünlüğü” ışığında, bir “yükseköğretim stratejisi” hazırlamak ve devamında “yükseköğretim reformu” yaparak işe başlayacaktır. 

Demokrat Parti, sosyo-ekonomik politikalar bağlamında ele aldığı ve yeniden yapılandıracağı üniversitelerin, yükseköğretimin yarı kamusal özelliği de dikkate alınarak, devlet, öğretim üyeleri, öğrenci birlikleri ve piyasa temsilcileri başta olmak üzere, diğer paydaşlar arasında kurulacak bir denge çerçevesinde yönetilmelerini teminen, ihtiyaç duyulacak düzenlemelerle 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Yasası’nda gerekli değişiklikleri yapacaktır. 

YÖK Yasası’nda yapılacak değişiklikler çerçevesinde, Yükseköğre- tim Kurulu’nun bileşimi ile ÖSS sınavı ve rektör seçimleri başta olmak üzere, yükseköğretimin idari yapısında köklü değişiklikler yapılacak ve YÖK, ağırlıklı olarak bir planlama, koordinasyon ve denetleme kurumu olarak görev yapacak, özellikle akademik işler ve kararlara ilişkin olarak “Üniversitelerarası Kurul” un görev ve yetkileri artırılacaktır. 

Demokrat Parti, yükseköğretim politikalarını, üniversitelerin, eğitim- öğretim ve AR-GE faaliyetlerinin doğrudan sonucu olarak, ülkenin rekabet gücünü, yani geleceğini belirleyen, başka bir ifadeyle “ülke geleceğinin yol haritasının çizildiği” en önemli odak- lardan biri olmaları nedeniyle de, ağır, toplumsal sorumluluk al- tında bulunduklarının bilincindedir. 

“Üniversite Özerkliği” ve “Akademik Hürriyet” kavramlarına özel önem veren Demokrat Parti, özerkliğe ilişkin olarak, eğitim-öğre- tim, araştırma- geliştirme faaliyetlerinin olmazsa olmazı olan özgürlük ve hoşgörü ile toplumsal sorumluluk ve mali kaynak sağlamaktan kaynaklanan “Denetim Hakkı” arasındaki hassas dengeyi kuracak; “Akademik Hürriyet” derken de, bilimsellik ve ülke kanunlarının dışında hiçbir kısıtlamaya izin vermeyecektir. 

Demokrat Parti’nin hedefi, Türk üniversite sisteminin aşırı merkeziyetçi yapısını değiştirerek, “kendi kriterlerini belirleyebilen üniversite” modeline geçmektir. 

Demokrat Parti’nin “demokrat” sıfatına yakışır biçimde, üniver- siteler, idari ve mali konularda karar alıp uygulayabilme yetkileri ile donatılacaklardır. 

Demokrat Parti’nin, yükseköğretimin finansmanı ve kaynak tahsi- sine ilişkin nihai hedefi, çıktı bazlı performansa dayalı kamu fi- nansmanı temelinde, havuz bütçe anlayışı içinde, kalemler arasında serbestçe geçişlerin yapılabileceği” tam esnekliktir. 

Demokrat Parti’nin gerçekleştireceği yükseköğretim reformunun temel ilkeleri: 

• Çağdaş dünyanın benimsediği üniversite kavramı çerçevesine ifadesini ve anlamını bulan, etkinlik, etkililik, katılımcılık, şef- faflık, etkili bir iç ve dış iletişim mekanizmasının kurulması, kalite, kalite güvencesi, sürdürülebilirlik, hesap verebilirlik, gibi çağdaş yönetişim kavramları ön plana çıkarılacaktır. 

• Üniversitelerin, birbirinin tıpa tıp aynısı olmalarının yerine, kalite ve verilen hizmet özellikleri bozulmadan, farklı misyonlar üstlenerek, işbölümü anlayışı içinde faaliyet göstermeleri teşvik edilecektir. 

•Yükseköğretim, toplumun ihtiyaçlarına göre yönlendirilecek, eğitim-istihdam ilişkisi mutlaka kurulacak ve üniversite mezun- larının, problem çözebilme, takım çalışması, iş disiplini, yaratıcı olma gibi özellikleri eğitim ve insan gücü planlamalarında dikkate alınacaktır. 

• Vakıf üniversiteleri teşvik edilecek, özel sektörün payı artırıla- cak, kurum dışı kurullar ve üniversite dışı paydaşların da, yöne- time katkı ve destek sunmaları sağlanacaktır. 

• Üniversitelerin, kaynak yaratarak bu kaynağı bizzat kullan- abilmelerinin önündeki tüm engeller kaldırılacak, kendi gider bütçelerini yapabilmeleri temin edilecek, akademik performansa bağlı ek ücret takdir edebilmeleri ve öğrencilerini desteklemek amacıyla burs fonu oluşturabilmeleri imkânı getirilecektir. 

Demokrat Parti, yükseköğretim reformunu, hızlı ve istikrarlı kalkınmanın temelinde aklın doğru kullanılmasının yattığı gerçeğinden hareketle beşeri sermayenin nitelikli insan kay- nağına dönüştürülmesi zarureti çerçevesinde, üniversitelerin, rek- abetçi bilgi tabanlı güç olabilme hedefinin odak noktasında yer aldıklarını da dikkate alarak, “ciddi bir gelecek tasarımı” olarak ele alıyor, değerlendiriyor ve planlıyor. 

Demokrat Parti için eğitim, en önemli milli önceliktir. 

2- Çocuk Politikalarımız 

Demokrat Parti olarak özel bir “Çocuk ve Genç Stratejisi” geliştire- ceğiz. Bu stratejimiz eğitim, sağlık, sosyal hizmetler ve sosyal ko- ruma hizmetlerinin bu yönde koordinesi üzerine oturmaktadır. Çocuk ve Genç Stratejisi kapsamında hiçbir çocuğun maddi yeter- sizlik nedeniyle eğitim hakkından yoksun bırakılmayacağı hedefinden hareket ederek, okumak isteyen bütün çocukların eğitim giderleri kurulacak Çocuk Fonundan karşılanacaktır. Çocukların düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak ifade ede- bilmelerini sağlayabilmek amacıyla gerekli ortam sağlanacaktır. Çocuk haklarıyla ilgili okul yöneticilerine eğitim verilecek, bil- inçlenmeleri sağlanacaktır. 

Okullarda ve Belediyelerde 24 saat görev yapan aile danışma meclisleri kurularak uzman kişiler aileyle ilgili her türlü konuda sorunları çözmekle görevli olacaklardır. Belediyeler ve okullar tarafından Anne-baba evliliğe hazırlık, çocuk yetiştirme okulları açılacaktır. Özellikle aile içi şiddetin yoğun olduğu bölgelerde bu eğitimlere katılım zorunlu tutulacaktır. Çocuk hastaneleri kurula- caktır. Çocuk Hakları İhlallerini tespiti için Emniyet bünyesinde Çocuk Komiserliği Birimi kurulacaktır. 

Çocuk İstismarı ve İhmali Sorunları 

Demokrat Parti, her platformda çocuk haklarının savunucusu ve Çocuk Hakları Sözleşmesinin uygulayıcısı olacaktır. Başta çocuk pornografisi, çocuk fuhuşu ve ticareti olmak üzere cinsel sömürünün her türü ile mücadele için tüm tedbirler alınacaktır. Okullara cinsellik eğitimi dersi koyulacaktır. Bu yapılırken çocuk hakları kadar ebeveynlerin, vasilerin ya da yasal olarak çocuğa bakmakla yükümlü diğer kişilerin hakları da göz önünde tutula- cak, insan hakları ve bireyin onuruna saygı ve kadın-erkek eşitliği özellikle vurgulanacaktır. 

Öğretim programları kapsamında çocuk ve gençlerin karşı karşıya kalabilecekleri sömürü, cinsel istismar ve insan ticareti riskleri ile kendilerini bunlara karşı koruma yolları hakkında bilgi verilmesi sağlanacak, bu bilgi, eğitim sistemi dışında kalan gençlere ve ebeveynlere de yayılacaktır. 

Kız ve erkek öğrencilere, basmakalıp cinsiyet rollerinden kaçınan bir eğitim sunulması için gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Bunun için bütün öğretmenlerin ve eğitim alanında çalışan diğer kişilerin, öğretim programlarına cinsiyet boyutunu katacak şek- ilde eğitilmelerini sağlanacaktır. 

Çocuğa yönelik cinsel istismar suçunu işleyenlere ağır cezalar verilecektir. 

Aile içi sorunlarla ilgili olarak her aile Çocuk Aile Mahkemesi’ne bağlı olacaktır. Ailenin bağlı olduğu Çocuk Aile Mahkemesi anne, baba ve çocukla ilgili bütün sorunları çözecektir. Çocuk Aile Mahkemeleri’nin çalışma esasları, sayıları, görev ve yetkileri anne, baba, çocuk ve kardeşler arasındaki bütün sorunları çözm- eye yönelik kapsamlı şekilde düzenlenecektir. 

Önceliğimiz, Sokak Çocukları 

Çocukların sokağa itilmesinin temel nedenleriyle mücadele edil- erek, sokak çocuklarının sayılarının artması önlenmelidir. Bu sayının giderek artmasının nedenlerin başında; hızlı nüfus artışı, göç, parçalanmış aile, ailelerin eğitimsizliği ve parasızlık gelmek- tedir. Sokağa düşmüş ya da düşme tehlikesi taşıyan çocuklara ulaşmak için devletin sosyal hizmet birimleri olan Çocuk Esirgeme Kurumu, Emniyet Müdürlüğüne bağlı çocuk şubeleri, sivil toplum örgütleri ile yerel yönetimlerin kendi aralarındaki iletişimi etkin bir hale getirilecektir. 

Öncelikle sokak çocuklarıyla mücadele için Çocuk Esirgeme Ku- rumundan ayrı “Sokak Çocuklarıyla Mücadele Kurumu” (SÇMK) kurularak, il ve ilçe bazında örgütlenme gerçekleştirilecektir. SÇMK çalışanları çocuk psikolojisi alanında uzmanlık eğitimi almış psikolog ve psikiyatrlardan olacaktır. 

Sokak Çocukların uyuşturucu ve alkol tedavisi görmeleri sağlanacaktır. Tedavinin yanında eğitim de alabilmeleri için gerekli düzenlemeler yapılacaktır. 

Aile-eğitim kurumu ve öğretmenler-uzmanların bir araya gelerek koordineli çalışma yapmaları sağlanacaktır. Çocuğuna yeterince sahip çıkmayan ailelere caydırıcı cezalar verilecektir. 

Sokak çocuklarının spor, resim, müzik vs sanat dallarında hobi edinmeleri teşvik edilecek, bu amaçla kurslar düzenlenecektir. Sokak çocuklarının eski çevrelerinden kopartılmaları ve gerekirse başka bir ile gönderilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Çocukların gece 21.00’den sonra sokaklarda, kahvehane vb yer- lerde dolaşmaları ve 15 yaşından küçük çocukların seyahat et- meleri yasaklanacaktır. Ekonomik nedenlerle çocuk sokağa itilmişse aileye gerekli maddi yardım yapılacaktır. 

Çocuğun sokaktan kurtarılması için gerekli çabayı göstermeyen okul yöneticileri ve ailelere yaptırım uygulanacaktır. Şiddet ne- deniyle çocuk sokağa itilmişse çocuğun velayeti alınarak şiddet uygulayan ve buna göz yuman kişilere ağır cezalar verilecektir. 

15 yaşın altındaki çocuk suç işlemişse çocukla birlikte velayet hakkını elinde bulunduran anne ve baba da yargılanacaktır. 

Sömürülen Çocukları Kurtaracağız 

Çocukların çalışması yasaklanacak, bu yasağın ihlali halinde so- rumlu tarafa ağır cezalar uygulanacaktır. Çocuğunu çalıştıran ailelere de ceza verilecektir. Bu çocukların ailelerine maddi katkıda bulunacaklardır. 

Çocukların çalıştırılmasına meşruluk kazandıran Anayasa’nın "çocuklar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar" hükmü (m.50) kaldırılacaktır. 

3- Gençlik Politikalarımız 

Türkiye nüfusunun üçte ikisi gençtir. Bu yönüyle Avrasya coğrafyasının en dinamik nüfusuna sahiptir. Bölgemizde hiçbir ülkeye nasip olmayan böylesine büyük bir potansiyele rağmen Türkiye, gençliğini istenilen düzeyde eğitememekte, istihdama yöneltememekte ve gençliğin dinamizmini ülkenin süratle kalkın- ması için güçlü bir unsur olarak kullanamamaktadır. 

Atatürk’ün Cumhuriyeti emanet ettiği gençliğin içinde bulunduğu olumsuz durumun düzeltilmesi ve bu büyük potansiyelin ülke kalkınmasına ve toplumsal barışa katkı sağlayacak biçimde yön- lendirilmesi Demokrat Parti’nin ana görevlerindendir. 

Türkiye’nin elindeki en büyük zenginlik olan gençliğin korun- abilmesi ve değerlendirilebilmesi için tespit edilen temel poli- tikaların başarılı bir biçimde uygulanabilmesi için bir Gençlik Bakanlığı kurulacaktır. Bugüne kadar sürekli bir biçimde diğer bazı konularla birlikte anılan bu Bakanlık, Demokrat Parti ikti- darında tamamen gençlik konularından sorumlu olacaktır. 

Ancak, gençliğin sorunlarının giderilmesi ve önceliklerinin temin edilmesi, sadece bu konulardan sorumlu bir Bakanlığın kurulması ile gerçekleştirilemez. 

Genç nüfusumuzun sivil toplum örgütleri yoluyla toplumsal hay- ata katkı sağlamasının, kendilerini ilgilendiren kararların alın- masına doğrudan katılımının tesis edilmesinin gerekliliğine inanıyoruz. Türkiye’de tam demokrasiye geçilmesi, gençliğin demokratik karar süreçlerine aktif katkısının önünün açılmasıyla mümkün olacaktır. 

Kentli ve kırsalda yaşayan gençlerimiz arasındaki yaşam kalitesi farklılıklarını ortadan kaldırmak amacı doğrultusunda kırsal alanda da, birkaç köye hizmet edecek şekilde gençlik merkezleri kuracağız. 

Demokrat Parti olarak, kentlerde, beldelerde ve köylerde yaşayan gençlerimiz arasındaki hizmete ulaşabilme adaletsizliğini ortadan kaldıracağız. 

Her gencimizi mutlaka en az bir yabancı dili öğrenebileceği şart- lara kavuşturacağız. 

4- Sosyal Güvenlik ve İnsanımız 

Günümüzde önemi daha çok anlaşılan sosyal güvenlik ekonomi- den sağlığa, istihdamdan gelir dağılımına kadar hemen her alanda etkisini göstermektedir. 

Demokrat Parti olarak sosyal güvenlik sistemimizde tüm sorunların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak hedefimizdir. 

Demokrat Parti olarak emekliler, dul ve yetimlere sağlanan hak- ların iyileştirilmesi ve geliştirilmesi önceliğimiz olacaktır. 

Demokrat Parti olarak kadın, gençler, ilk defa işe girecekler, uzun süreli işsizler, düşük vasıflı, yaşlı ve özürlüler gibi grupların isti- hdamlarının arttırılmasına yönelik vergi ve sosyal güvenlik düzen- lemeleri gözden geçirilecektir. 

Demokrat Parti olarak düşük ücretli ve niteliği az işlerde çalışanlar ile tarımsal işlerde çalışıp gelir düzeyi düşük olanlara yönelik as- gari bir gelir garanti eden sosyal sigorta programları uygulamaya konulacaktır. 

Demokrat Parti olarak henüz istenilen düzeye ulaşamamış olan bireysel emeklilik sistemi tamamlayıcı sigorta olarak özendirile- cek ve geliştirilecektir. 

Demokrat Parti olarak sağlık sigortası uygulamaları sağlık tesis- lerine erişilebilir, koruyucu sağlık politikalarını teşvik edici, fayda/maliyet analizlerine dayalı fiyatlandırma politikasını esas alacaktır. 

Sonuç olarak Demokrat Parti, sosyal güvenlik uygulamalarından tüm vatandaşların eşit ve adil olarak hizmetlere kolay ve sorunsuz ulaşabilmesi için gerekli düzenlemeler yapacaktır. 

Engellilerimize Sahip Çıkacağız 

Demokrat Parti, engellilerimizin ve engelli bireylere sahip olan ailelerimizin eksik kalan hak ve özgürlüklerini yerine getirmek için her türlü tedbir ve önlemleri ele alıp; bugüne kadar yapılan sağlık, eğitim, istihdam ve çevre hizmetleriyle ilgili çıkan tüm yönetmelikleri yeniden yapılandıracak ve engelli vatan- daşlarımıza pozitif ayrımcılık uygulayacaktır. 

Demokrat Parti olarak hedefimiz, engelsiz bir Türkiye için fırsat- ların eşit dağıtıldığı bir düzen kurmak olacaktır. 

5- Çalışma Hayatı ve İnsanımız 

Demokrat Parti, demokrasimizin temel unsurlarından biri olarak gördüğü sendikalarımızı, modern dünyada kabul edilebilir stan- dartlara ulaşması amacıyla, grev hakkı da dâhil olmak üzere, ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) anlaşmaları çerçevesinde yeniden ele alınmaları ve haklarının teslimini sağlayıp, çalışanların sendikalaşması önündeki tüm engelleri kaldıracaktır. 

6- Kadın 

Cinsiyet eşitsizliği toplumsal yaşamın her alanında varlığını sürdürmektedir. İki cins arasında eşitliği sağlayacak politikalar sadece kadınların değil tüm toplumun yararınadır. DP, cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak ve kadınların insan haklarından, temel hak ve özgürlüklerden eksiksiz olarak yararlanabilmesi için kaynaklara ve karar alma mekanizmalarına erişim başta olmak üzere, tüm alanlarda reform niteliğinde değişiklikler ya- pacaktır. 

Demokrat Parti, Atatürk ilkeleri doğrultusunda, kadınların eşit yurttaş, eşit birey olma mücadelesinde yanında olmaktan öte kadının toplumdaki statüsünün en üst noktaya gelmesi için yeni bir toplum ve yeni bir siyaset anlayışının gelişmesinde öncü ola- caktır. 

Kadın-Erkek Eşitliği Konusuda Temel İlkelerimiz 

• DP; kadın-erkek eşitliği konusuna hak temelli yaklaşır. 

• Kadınların problemlerini bütünlükçü bakış açısıyla ele alır. 

• Kadın-erkek eşitliği konusu tüm politika alanlarının ana ekseni olarak görür. Toplumdaki farklı kadınlık hallerinin ve bunların yarattığı farklı sorunları göz önünde bulundurur ve kadın-erkek eşitliği politikalarını farklılıkları gözeterek oluşturur. 

• Eşit muamele yerine sonuçlarda eşitlik ilkesini benimser. Herkese aynı şekilde muamele etmek yerine, herkesin sonuçta eşit olabilmesi için politikalar ve önlemler şekillendirir. 

• Katılımcılık ilkesine dayalı ve insan temelli bir anlayışı kabul eder. 

• Bu doğrultuda sivil toplum örgütlerini en yakın ortakları olarak görür. Politikalarını, sivil toplum kuruluşlarından gelen talepler doğrultusunda ve sivil toplum kuruluşlarıyla yakın bir işbirliği içinde geliştirmeyi hedefler. 

İş Yaşamı ve Aile Sorumluluklarının Uzlaştırılması 

DP, çocuk bakım hizmetleri/erken çocukluk eğitimini hem Çocuk Hakları hem de Kadın Hakları çerçevesinde öncelikli hedef olarak ele almaktadır. 

Çocuk bakım hizmetleri konusunda çok taraflı bir model uygula- yacaktır: (DİYSE Modeli: Devlet, İşveren, Yerel Yönetim, Sendika, Ebeveyn) 

İlgili mevzuatta, işyerinde çocuk bakım hizmetlerinin açılması için işçi sayısını ‘kadın işçi’ üzerinden değil ‘çalışan’ sayısı üzerinden düzenleyecektir. 

Güvenceli esnek çalışma için gerekli mevzuat değişikliklerini ya- pacaktır. 

Ebeveyn iznini yasalaştıracaktır.

Mevzuatın Ayrımcı Maddelerden Arındırılması 

Medeni Kanun, Ceza Kanunu, İş Kanunu, Nüfus Planlaması Ka- nunu, Ailenin Korunmasına Dair Kanun başta olmak üzere tüm yasal düzenlemeleri kadın kuruluşlarının taleplerini göz önünde bulundurarak toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle gerçek- leştirecektir. 

Eşitlik Çerçeve Yasası 

Uzun yıllardır kadın kuruluşlarının gündeminde olan, Avrupa Bir- liği uyum sürecinin de bir parçası olarak ele alınması gereken 

Eşitlik Çerçeve Yasası, kadınların katılımıyla hazırlayacak ve yasalaşmasını sağlayacaktır. 

Bütçeleme yaparken toplumsal cinsiyet eşitliğini gözetecektir. 

Kadınların İstihdama Katılımı 

DP, yeni istihdam alanları yaratacak istihdam stratejileri oluştura- caktır ve kadın-erkek eşitliği yaklaşımı tüm istihdam poli- tikalarına dahil edecektir. 

Hayat boyu eğitimi, istihdam piyasasının ayrılmaz bir parçası ha- line getirecek ve kadınların hayat boyu eğitim imkânlarından eşit biçimde yararlanmasını garanti altına alacaktır. 

İş Kanunu’nu ve ilgili tüm yasal düzenlemeleri toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle gözden geçirecek ve gerekli değişiklikleri yapacaktır. 

DİYSE Modeli ve Mahalle Kreşleri ile, kadın istihdamının önün- deki en büyük engellerden biri olan çocuk bakımının kamu hizmeti olarak sunulmasını sağlayacaktır. 

Kız Çocuklarının Eğitimi 

Kız çocuklarının eğitime erişimi problemi sadece kayıt aşamasını değil, eğitime erişimin üç boyutunu -kayıt, okula devam, mezu- niyet- ele alan politika ve uygulamalarla çözülebilir. 

Demokrat Parti; 

Eğitime ayrılan kamu kaynağını artıracaktır. 

İller aleyhine oluşacak dezavantajları irdeleyecek ve özellikle okullaşma oranı düşük olan illerde altyapı eksikliklerinin tamam- lanması için gerekli ödenek devlet bütçesine dahil edecektir. 

Mevcut kurumsal ve insan kaynakları kapasitesi güçlendirecektir. 

Okullaşma oranlarını artırmak üzere planlanacak politika ve uygulamalarda toplumsal cinsiyet eşitliği gözetecektir. 

Kız çocuklarının okullaşma durumunu analiz edebilmek için bir izleme mekanizması oluşturacaktır. Kız çocuklarının nüfusa kaydedilmesini sağlayacaktır. Okul öncesi parasız eğitimi, eşitlik ilkesi çerçevesinde yaygınlaştıracaktır. 

Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi 

Demokrat Parti, kadına karşı şiddetin önlenmesinin bütünlükçü bir yaklaşım gerektirdiğine inanır. Kadına karşı şiddetle mücadele konusunu bir devlet politikası haline getirecektir. Bu doğrultuda kurumsal, yasal ve mali önlemler bütünsel bir yaklaşımla gerçek- leştirilecektir. 

Başta Ailenin Korunmasına Dair Kanun ve Türk Ceza Kanunu olmak üzere ilgili mevzuattaki sorunlu düzenlemeleri değiştirecek ve yaptırımların caydırıcılığını arttıracaktır. 

Türk Ceza Kanunu’nda töre cinayetleri konusunda mevcut olan hükmü tüm namus cinayetlerini kapsayacak biçimde genişlete- cektir. 

Belediyeler Kanunu’nun, nüfusu 50.000’den fazla olan yerlerde yerel yönetimlere sığınak açma zorunluluğu getiren maddesinin uygulanmasını garanti altına alacak yasal düzenlemeleri gerçek- leştirecektir. 

DP’nin, kadına karşı şiddetin önlenmesi konusunda hem yasal hem kurumsal öneriler içeren “Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Eylem Planı”, bu konuda uzun yıllardır çalışan ve büyük bir deneyime sahip olan kadın kuruluşlarıyla işbirliği içinde uygu- lanacaktır. 

Sığınma evlerinin ve kadınların şiddete uğradıklarında başvura- bilecekleri, bilgi ve destek alabilecekleri kamuya ait merkezlerin sayısını artıracaktır. 

Kadına karşı şiddete ilişkin istatistik ve veri tabanı oluşturacak- tır. 

Kadınların Siyasal Katılımı 

Kadınların siyasal katılımı, sadece kadınların yaşadığı sorunların çözümü için değil, ülkemizin demokratikleşmesi için de olmazsa olmaz bir önkoşuldur. Ancak, demokrasiyi ayakta tutan dayanaklardan katılım ve temsil, Türkiye’de kadınlar açısından kriz içindedir. 

Demokrat Parti;
Siyasi Partiler ve Seçim Kanunu’nda kadın-erkek eşitliğini ön plana çıkararak, kadın sivil toplum kuruluşlarının hazırladığı öneri çerçevesinde, gerekli değişiklikleri gerçekleştirecektir. 

Kadınların siyasal katılımının ve temsilinin garantiye alınması ve bu yönde algı ve uygulama değişikliği yaratmak amacıyla cinsiyet kotası dahil olmak üzere geçici özel önlemlerin uygulanmasının yolunu açmanın yanı sıra tam eşitliği sağlamak için birçok ülkede uygulamaya koyulmuş olan Parite yasasının düzenlenmesi çalış- malarını başlatacaktır. 

Kadınların Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakkı 

Demokrat Parti için, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımı çerçevesinde, sağlık “sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil; fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir”. Demokrat Parti’nin sağlık hakkı konusundaki görüşü, kadınların ve erkeklerin sağlık hizmetlerinden eşit yararlanmasının ötesinde, kadın sağlığını etkileyen toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığın ve sosyo-ekonomik koşulların da göz önüne alınmasını içerir. 

Demokrat Parti; 

Kadınların sağlık hizmetleri ve destekleyici hizmetlere erişimini artıracaktır. Hamile ve loğusa kadınların işten atılmaya karşı ko- runmalarını sadece 30 ve üstü işçi çalıştıran işyerlerinde değil, tüm işyerlerinde güvence altına alacaktır. Hamile ve lohusa kadın- lara karşı işverenin haksız fesih uygulaması durumlarında verilen cezaların caydırıcılığını artıracaktır. 

Tüm yeni doğan bebeklerin yaşama sağlıklı başlamasını, sunula- cak olan hizmetler aracılığıyla güvence altına alacaktır. 

Çevresel Sürdürülebilirlik 

İklim değişikliği Demokrat Parti’nin en önemli gündem mad- delerinden biridir. İklim değişikliğinin kadınları ve erkekleri farklı etkilediği bir gerçektir. Demokrat Parti, iklim değişikliği konusu- nun toplumsal cinsiyet boyutu olduğunu göz önünde tutar. 

Demokrat Parti; 

İklim değişikliği ve felaket riskini azaltma konusunda uygula- maya koyacağı tüm politika ve önlemlerin toplumsal cinsiyete du- yarlı olmasını garanti altına alacaktır. 

Kadınların, iklim değişikliğine ilişkin karar alma süreçlerine katılımını sağlayacaktır. 

Demokrat Parti’nin Temel Hedefi, Bütün Türkiye’nin İnsanca Yaşa- masıdır. 

7- Kültür ve Sanat 

Demokrat Parti’nin sanat politikası; kültürel zenginliklerimize ve tarihimize sahip çıkarak, Atatürk devrimlerinin ışığında daha çağ- daş, daha modern bir sanat yapısı oluşturmaktır. 

Demokrat Parti; yerel yönetimleri, sivil toplum örgütlerini ve özel sektörü kendi yörelerindeki kültür ve sanat eserlerine sahip çık- malarını özendirecek ve teşvikler verecektir. 

8- Kent ve Çevre 

Demokrat Parti’nin kentleşme politikası; ekonomik kalkınma, çevresel koruma ve toplumsal refah unsurlarıyla hep birarada bir kent gelişimini temel alır. 

Demokrat Parti iktidarında kentlerimizde ulaşım sorunları “mo- torlu taşıt odaklı” değil “insan” odaklı bir anlayışla çözülecektir. 

İklim Değişikliği 

Demokrat Parti, küresel bir sorun olan iklim değişikliği ile mü- cadelede “ortak ancak farklılaştırılmış sorumluluk ilkesi”ni esas alır. 

Demokrat Parti, 2020 yılına kadar Türkiye’nin hiçbir değişiklik yapılmadığı takdirde tahmin edilen emisyon seviyesinin % 20 düşürülmesini taahhüt eder. Bunun için bir emisyon üst sınırı ve ticareti sistemine geçilmesi sağlanacak ve zaman içinde Türkiye'nin de AB'nin Emisyon Ticareti Sistemine entegrasyonu temin edilecektir. Böylelikle emisyon sınırlamalarına uyum için gerekli bir finansman yöntemi de hayata geçirilmiş olacaktır. 

Demokrat Parti iktidarında,“Yeşil Türkiye Fonu” kurularak, Türk ekonomisinin daha düşük karbonlu sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen iş modellerine geçişine kamu desteği sağlanacaktır. 

Demokrat Parti iktidarında yerli sanayimizin rekabet gücünü kay- betmesini engellemek için emisyon kısıtlamaları ve emisyon ticareti sistemine paralel olarak, emisyonlarını kısıtlamayan ülkelerden yapılan ithalattan bir “karbon vergisi” alınması uygulamasını hayata geçirilecektir. 

Demokrat Parti, emisyon ticareti sisteminin hukuki, kurumsal ve ekonomik altyapısını kuracaktır. 

9- Spor 

Demokrat Parti iktidarında spor teşkilatı, ilgili bakanlığa bağlı müsteşarlık şeklinde yapılandırılacak, spor; tesisler, izcilik ve okul sporları genel müdürlüğü halinde yeniden örgütlenecektir. 

Demokrat Parti, temel spor dalı kabul edilen atletizmin ilköğretimden itibaren okullarda yaygınlaştırılmasını sağlayacaktır. 

Demokrat Parti iktidarında orta öğretimden başlayarak, yük- seköğretim de dahil olmak üzere yerel, bölgesel ve ulusal ligler kurulacaktır. 

Demokrat Parti iktidarında milli sporcularımızın ve antrenörleri- mizin katılımıyla “İstişare Konseyi” kurulacak ve spor politikalarının oluşturulmasında ve uygulanmasında Konseyin bilgi ve tecrübesinden faydalanılacaktır. 

2.Bölüm: Temel Haklar ve Hukuk Anlayışımız

“Demokrat Parti”, Barış İçinde Birarada Yaşama Projesinin Adıdır 

Vatandaşların gelir düzeyine, dinine, etnik kökenine, fiziksel durumuna, cinsiyetine, cinsel tercihine, yaşadığı ve çalıştığı yere, yaşına, kim olduğuna bakılmaksızın herkes için hak, özgürlük ve fırsatlar düzeni öneriyoruz. 

1- Gelişmiş, Güçlü, Güvenli Toplum İçin Önce İnsan 

Demokrat Parti, siyaseti insanımıza mutluluk ve refah sağlamanın bir aracı olarak görmektedir. Hedefimiz, ülkemizi “Gelişmiş, Güçlü ve Güvenli” bir ülke haline getirmektir. 

Türkiye “bölünme tehlikesinin” çok farklı dinamiklerle ve çok ke- skin bir şekilde tezahür edebileceği bir sürece sokulmak isten- mektedir. Türkiye’de yaşayan herkesin oluşturduğu milletimizi, kavgalardan ve ihtilaflardan uzak, barış ve mutluluk içinde yaşatma anlayışımız “Türkiye, Tek Yürek” ifadesinde anlamını bulmaktadır. Demokrat Parti, geniş toplumu, birleştirici liderlik anlayışıyla barış içinde bir arada yaşama projesinin adıdır. 

Çözüm bugüne kadar elde edilen hak ve özgürlüklerden bir adım bile geri atmadan, hukukun üstünlüğü ilkesi içinde bireysel hak ve özgürlükleri geliştirmektir. 

Demokrat Parti, “Tecrübe Işığında Değişim”in ana dinamiği olacaktır. Bu süreçte atılacak her adım, her şeyin insan için olduğu fikrinin üzerine dayandırılacaktır. 

2- Güçlü Aile 

Aile, bireysel ve toplumsal değerler sisteminin başlangıcı ve kay- nağıdır. Sanayileşme devriminden sonra, bilgi çağı da ekonomik doğaları nedeni ile ailenin zayıflamasına neden olmuştur. Bu da bireylerin ruh sağlıkları üzerinde olumsuz etkilere neden olmuş- tur. Bu yüzden Demokrat Parti, insan odaklı ekonomik ve sosyal çözüm önerileriyle, aileyi yeniden güçlendirmeye dönük poli- tikalar izleyecektir. 

Sağlık, eğitim politikalarımız aileyi güçlendirme yolunda çok önemli destekler sağlayacak şekilde plânlanmıştır. 

Bu çerçevede; 

• Sosyal güvenlik reformunda güçlü aileye dönük olarak, modern sosyal güvenlik düzenlemelerine yer verilecektir, 

• Aile büyüklerinin, yine aile ortamı içinde kalmasının sağlan- masını teşvik amacıyla gerektiğinde sosyal güvenlik ağından maddi destek sağlanacaktır, 

• Ailede birden fazla üniversite öğrencisi bulunması durumunda ihtiyaç durumuna göre en az birine karşılıksız öğrenim yardımı verilecektir, 

•Ev kadınlarının aile bütçesine katkı sağlamak amacıyla girişe- ceği faaliyetlerin desteklenecek, bu kapsamda “Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü” nün koordinasyonunda kredilendirme ve iş geliştirme eğitimi imkânlarının sağlanacaktır, 

• Muhtarlıkların, insanımızı siyasal ve sosyal hayata katacak teşvik edici uygulamalar yapması sağlanacaktır, 

• Güçlü aile için konut ve iskân politikaları belirlenirken, “güçlü aile, güçlü Türkiye” inancının somutlaştırılmasını sağlanacaktır. 

3- Temel Haklar ve Özgürlükler Anlayışımız 

3–1 Adalet Arama Hakkı 

“Türk Milleti Adaletini Arıyor” Kötü yöneticiler sadece hukuk alanında değil, tüm alanlarda milletimizin adalet duygusunu zedelemiştir. Demokrat Parti adalet dağıtmayı değil, ekonomik, soyal ve hukuki olarak “Adalet Arama Hakkı”nı sağlamayı garanti eder. 

3–2 İfade ve Basın Özgürlüğü 

İfade özgürlüğü, garanti altına alınması gereken kutsal bir haktır. Kendini özgürlükçü bir ortam içinde ifade edemeyen toplumlarda ilerlemenin, gelişmenin, kalkınmanın, doğruyu, iyiyi bulma ka- biliyetinin ortaya çıkması mümkün değildir. 

Demokrat Parti iktidarında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin çizdiği ifade özgürlüğü çerçevesi benimsenecektir. 

Türkiye’de çağdaş demokrasiler seviyesinde basın ve ifade özgür- lüğü yoktur. Basın özgürlüğü güvence altına alınacaktır. Basın özgürlüğünün hiç bir ülkede gerçekten var olmayacağı son dönemde açıkça ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Demokrat Parti basın özgürlüğünü mutlaka güvence altına alacaktır.

3–3 Eşit Eğitim Hakkı 

Türk Milletinin her ferdi, devletin sağlayacağı olanaklar dâhilinde “Eşit Eğitim Hakkı”na sahip olacaktır. Eğiticilerin eğitimine çok önem verilecektir. Öğretmensiz okul, eğitimsiz insanımız kalmay- acaktır. Teknik Meslek Liseleri, düz lise olarak tersine çevrilecektir. 

3–4 Fırsat Eşitliği 

Din, dil, ırk, etnik köken, cinsiyet, gelir, yaş ayrımı gözetmeden bütün insanlar sadece insan oluşlarıyla doğuştan eşit ve özgürdür. 

Demokrat Parti, hiçbir kişi ve zümrenin imtiyazlı olmasına izin ver- meyecektir. 

Sosyal Adalet ve Sosyal Devlet reformunu gerçekleştirerek temel hizmetlere erişimde eşitlik ve güvenceyi hâkim kılacağız. 

3–5 Din, Vicdan ve İnanç Özgürlüğü 

Demokrat Parti, hiç kimse ya da hiçbir kurumun, dini, din duygu- larını veya dince mukaddes sayılan unsurları istismar etmesi ve siyasi çıkar için kullanmasını kabul etmez. Devletin, vatandaşları arasındaki farklı inanç gruplarına karşı kamusal sorumluluklarını yerine getirmesi, laiklik ilkesinin bir gereğidir. 

Demokrat Parti iktidarında devlet, vatandaşlarının kültürel kim- likleri ile özgür ve güvenli yaşayabilmeleri için gerekli hukuksal ve idari tedbirleri alacaktır. 

3–6 Herkese Hakkaniyete Dayalı Sağlık Sistemi 

Bugünden yarına nasıl değişeceği belirsiz bir sağlık sistemi değil, nesiller boyu etkin, sürdürülebilir, ulaşılabilir, kaliteli ve hakkaniyete dayalı sağlık sisteminin kurulması temel hedeftir. 

Aile planlaması ve doğum kontrolü önemli projelerimizden olup, sosyal politikalarımız içinde önemli yer tutmaktadır. 

3–7 Girişim Özgürlüğü 

Her türlü girişim özgürlüğü, ekonomiden toplumsal hayata kadar her alanda girişimde bulunmak isteyenlerin önüne engel çıkartıl- mamasını, daha da ötesinde kurallar dâhilinde, maddi ve manevi olarak teşvik edilmesini gerektirir. 

Demokrat Parti, girişim özgürlüğünü Milletimizin kalkınması, modernleşmesi anlamında vazgeçilmezi olarak kabul etmektedir. 

3–8 Siyasi Haklar 

Mevcut Siyasi Partiler ve Seçim Yasaları vatandaşlarımızın seçme ve seçilme özgürlüklerini kısıtlamaktadır. Siyaset, bu yasalar ne- deni ile üretici olma vasfını kaybetmiştir. Demokrat Parti’nin ilk hedeflerinden biri Siyasi Partiler ve Seçim Yasalarını tam demokrasi anlayışı ile değiştirmektir. Hukukun içinde kalan hiçbir görüşün dışlanmasına izin verilmeyecektir. Temsilde adalet, yöne- timde istikrar hedefi ancak böyle sağlanabilir. 

Yapacağımız düzenlemeler ile “kota” gibi hiçbir özel tedbire gerek kalmadan gençlerin ve hanımların siyasete katılımı artacaktır. Siyasi hakların kullanımındaki tüm engeller demokrasinin vazgeçilmez unsurları olarak ortadan kaldırılacaktır. 

Sivil Anayasa’yı Yapacağız 

Türkiye Cumhuriyeti anayasalarının 1921 Anayasası bir yana bırakılırsa, ortak özelliği; olağanüstü dönemlerin sonucunda or- taya çıkmaları ve demokratik anayasa geleneğinden farklı olarak, gerçek anlamda demokratik olmayan yöntem, usul ve koşullarda yapılan anayasalar olmaları ve insanı merkeze koymamalarıdır. 

Bunun için devlet ve toplum arasında yeni bir uzlaşma öngörüy- oruz. Herkesi vatandaş olarak tüm hakların öznesi kılan ve eşitlik ilkesini koşulsuz güvenceye alan ve devlete şart getiren yeni bir sözleşme olarak Anayasa halk onayına sunulacaktır. 

4- Güçlü ve Etkin Sivil Toplum 

Etkin ve güçlü sivil toplum, çağdaş demokrasinin ön şartların- dandır. Sivil toplum örgütleri, katılımcı demokrasinin ön şartıdır. Sivil toplumun güçlenmesi demokrasinin ve demokratik dene- timin güçlenmesi demektir. 

Demokrat Parti, milletimize ve demokrasimize hizmet arzusuyla dolu sivil toplum örgütlerini, hiçbir ayrım gözetmeksizin, çağdaş demokrasilerin sorunsuz işlerliğini temin eden iyi yönetişimin gerçekleştirilebilmesinde hak ettikleri hukuki, idari ve ekonomik imkânlara kavuşturacaktır. 

5- Hukukun Üstünlüğü ve Adalet 

Uzman mahkemelerin azlığı, bilirkişi kurumunun yozlaşması ve mahkemelerde binlerce dosyanın birikmesi adaletin en önemli sorunlarıdır. Adalet anlayışı zaafa uğramış, yıllarca süren davalardan dolayı hem vatandaşlarımızın hem de dış yatırım- cıların gözünde, hukuk problemlerinin yıllarca çözülmediği bir ülke imajı ortaya çıkmıştır. Demokrat Parti iktidarında, hızlı ve adil yargılama temin edilerek milletimizin adalete güveni yeniden tesisi edilecektir. 

Evrensel insan hakları esaslarına dayanan bir hukuk ve düzen anlayışı insanımızın var oluşu, refahı, insanca yaşaması ve mutluluğu için zorunludur. “Güçlü, Güvenli, Gelişmiş Türkiye” için hukukun üstünlüğü şarttır; olmadığı yerde adaletten söz edilemez. 

Ülkemizin ekonomik ve sosyal alanda önünü tıkayan en önemli meselelerden birisi adalet ve yargı sistemimizin işleyişinin yavaş olmasıdır. Yargı teknik açıdan çok geri bıraktırılmış, personel açısından ise eksik kalmıştır. 

Demokrat Parti, yargıç ve savcıları son yıllarda iyice artan siyasal baskılardan korumak için güvence altına alınmalarını sağlayacak- tır. Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu, Adalet Bakanlığı’nın vesayetinden kurtarılacaktır. Teftiş kurulları da Hâkimler ve 

Savcılar Yüksek Kurulu’na bağlı olacaktır. Hakim teminatı ve savunma hakkının kutsallığı sağlanacaktır. Adalet personelinin hizmet içi eğitimi ve özlük haklarındaki iyileştirmeler süratle yapılacaktır. 

Hukukçuların öğretiminde ve diğer adli personelin yetiştirilme- sine yönelik hizmet veren Adalet Meslek Liseleri ve Adalet Meslek Yüksek Okulları’nda pratiğe yönelik beceriler kazandırılmasını sağlamak temel hedeflerimizden biri olacaktır. 

Demokrat Parti, iktidarında ayrıca, suç işlenmeden önce suçun önlenmesine ve toplumun suç ve cezalar konusunda bil- inçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapmak üzere suçların ön- lenmesi birimi kurulacaktır. 

6- Ayrımcılığın Önlenmesi 

Vatandaşların gelir düzeyine, dinine, etnik kökenine, fiziksel du- rumuna, cinsiyetine, cinsel tercihine, yaşadığı ve çalıştığı yere, yaşına, kim olduğuna bakılmaksızın herkes için hak, özgürlük ve fırsatlar düzeni öneriyoruz. 

Her Türk vatandaşı, okul öncesi eğitimden, yükseköğretime kadar hiçbir ayrımcılığa tabi olmadan, eğitim alabilme hakkına sahiptir. 

Tüm öğretim programlarında, insan hakları, kadın erkek eşitliği ve ayrımcılığın önlenmesi yer alacaktır. 

Tüm eğitim ve mesleki eğitim kurumları engellilere göre hizmet alanlarını düzenlenecektir. 

Sendikalar, meslek örgütleri ve işveren örgütleri, eğitim şartları dışında, üyelik ve katılım için bu kanuna aykırı ayrıca koşullar ge- tiremezler. 

Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın, sınır kapıları ve havaalan- ları ile birlikte elçilik ve konsolosluklarımızda da oy kullan- abilmelerini sağlayacağız. 

7- AB Üyeliği Süreci 

Demokrat Parti demokrasisi, ekonomik ve sosyal seviyesi gelişmiş Türkiye’yi yaratma vizyonu gereği Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılımını sağlayacak başvuruyu yapan partidir ve başlattığı üyelik sürecini devam ettirmeye kararlıdır. Demokrat

Parti, Avrupa Birliği’ni bir hasım olarak değil, ortak bir geleceği paylaşacağımız bir ülkeler birliği olarak değerlendirmektedir. 

Ancak bugün, bazı Avrupa Birliği üyeleri ne yazık ki Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım vizyonunun önünü tıkamakta ve bu vizy- onu dar görüşlü siyasetçilerin popülist yaklaşımlarına kurban et- mektedir. Dolayısıyla üyelik sürecinin takvimi, Avrupa Birliği’nin kendi içindeki sorunları aşması, samimiyeti ve dünyada gerçek anlamda ağırlığı olan bir siyasi aktör olma iradesini sergilemesine bağlıdır. 

Demokrat Parti, müzakere sürecini, üye ülkelerin üye olma süreç- lerinde olduğu gibi, AB’nin eşitlik ilkesine uygun olmak şartıyla ilerletme kararlılığındadır. Bununla birlikte, süreçlerden bağımsız olarak demokrasimizi geliştirme ve çağdaş refah toplumunu yaratma vizyonumuzun gereği yerine getirilecektir. 

4.Bölüm: Hedefimiz; Üreten Ekonomi

Kapalı, Devletçi Bir Ekonomiye de Vahşi Kapitalizme de Karşıyız 

Demokrat Parti, güç ve çıkar odaklarının ve lobilerin değil, KOBİ’lerin, esnafın, çiftçinin, emeklinin, tüm işçi ve çalışanlarla birlikte işsizlerin sözcüsü ve temsilci- sidir. Bugün, ekonomik krizin mağduru olan, sahip çıkılmayan, yok sayılan milyonların da sesidir. 

1- Yeni Ekonomik Vizyon 

Ekonomi politikamız Türkiye ekonomisinde ve sosyal yaşamında devrim niteliğinde bir dönüşümü gerçekleştirecektir. Türkiye’nin ekonomiye bakışını kökten ve kapsamlı bir biçimde değiştiri- yoruz. 

Fırsatları eşit sunduğu kadar çoğaltan, adaleti ve hakkı üstün tutan ve adil rekabet koşullarını sağlayan bir iklim olarak ekonomi-politik sistemi hep birlikte kuracağız. 

Demokrat Parti, üreten, istihdam ve zenginlik yaratan istikrarlı bir ekonomik anlayışı hedeflemektedir. Ekonomi anlayışımızın esasını teşkil eden Rekabetçi Türkiye Vizyonu, iktisadi hayatımı- zla ilgili alacağımız kararların dayanağını teşkil eden olmazsa olmaz ilkeler ve prensipler manzumesidir. Bu vizyon, aynı za- manda bizi hep birlikte ortaklaştığımız bir geleceğe taşıyacak bir milli ülkü ve gelecek tasarımı vizyonudur. İçinde “insan” olmayan ekonomik programların da, IMF programlarının da kalıcı bir refahı ve yararı sağladığı görülmemiştir. O nedenle, insanı odak alan yeni bir ekonomik anlayışın ve ekonomide yeni bir yolun hayata geçirilmesinde zaruret vardır. 

Ekonomide Üçüncü Yol Mümkün 

Demokrat Parti olarak, ne kapalı ve devletçi bir ekonominin, ne de vahşi kapitalizm anlayışının geçerli ve doğru bir yol olmadığı kanaatindeyiz. 

Demokrat Parti olarak, sermayeyi tabana yayan, piyasaya giriş en- gellerinin kaldırıldığı, tekelleşme ve kartelleşmenin olmadığı, fır- sat eşitliğinin sağlandığı, haklı rekabetin egemen olduğu gerçekçi kur rejiminin uygulandığı, arz yanlısı ve ihracata dönük, şeffaf ve hesap verebilir gerçek bir sosyal liberal piyasa ekonomisini ha- yata geçirmeyi hedefliyoruz. Bu yaklaşımın gereği karar ve uygu- lamalar; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin, Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı, milliyetçi, demokrat, sosyal hukuk devleti ol- ması ülküsü ile bütünlük içerisinde olacaktır. 

Ekonomide her şeyi döviz, borsa, yüksek reel faizi üçgeninden ibaret görmüyoruz. Bu ülkenin alın teriyle üreten, eken, biçen, çiftçisi ve köylüsü var. İş ve aş yaratan KOBİ’leri var. Çalışkan ve vefakâr esnaf ve sanatkârları var. İşini kaybetme korkusuyla yaşayan işçisi, çalışanı, ay sonunu getirmenin sıkıntısıyla yaşam mücadelesi veren emeklisi, memuru ve en önemlisi evine, çoluk çocuğuna ekmek bile götürememenin ızdırabını yaşayan milyon- larca işsiz yurttaşı var. 

Demokrat Parti, güç ve çıkar odaklarının ve lobilerin değil, KOBİ’- lerin, esnafın, çiftçinin, emeklinin, tüm işçi ve çalışanlarla birlikte işsizlerin sözcüsü ve temsilcisi olacaktır. Bugün ekonomik krizin mağduru olan, sahip çıkılmayan, yok sayılan, sesini duyura- mayan bu mazlum, mağdur ve onurlu kesimlerin sesi ve vicdanı olacağız. Yolsuzluk, kayırma ve partizanlıkla kayıt dışılığın, kara paranın ve haksız kazancın egemen olduğu bugünkü anlayış ve uygulamalara dur diyeceğiz. Demokrat Parti, ekonomiyi de demokratikleştirecek, şeffaf, hesap veren, adil ve güvenilir bir ekonomik politika izleyecektir. 

Fırsat eşitliğini sağlamadan ulusal rekabet gücünü yaratamayız. Zenginlik verimliliğin, verimlilik rekabetin, rekabet adaletin sonucudur. 

Demokrat Parti; rekabetçiliği insanımızın, ekonomimizin, devle- timizin dünyada ve küresel arenada daha saygın ve güçlü bir ko- numa yükseltme iddiası olarak, çağdaş ve dışa dönük bir milliyetçilik tutumu olarak benimsemektedir. 

Bu amaca yönelik olarak devletin, işveren, işçi ve sosyal kesim- lerin işbirliğini sağladığı, toplumsal heyecanı, rızayı ve katılımı arkasına aldığı bir toplumsal uzlaşma, ekonominin rekabet gücünü, istihdam artışını ve büyümeyi sağlayacaktır. 

Varılacak toplumsal uzlaşma çerçevesinde yürürlüğe konulacak stratejilerin ve programların başarı şansı yüksek olacak ve Türkiye’de sosyal barışın korunmasına da büyük katkıda bulu- nacaktır. 

Rekabet Üstünlüğümüz 

Ülkemiz ekonomisi bütün sektörleriyle küresel ölçekte bir rek- abete ayarlanmış olmalı, ancak görece üstünlüklere sahip olduğu sektörlerde yoğunlaşmalıdır. Bu çerçevede “yeni ekonomi” denilen olgunun yarattığı yeni sektörler, fırsatın en yoğun olduğu sektörlerdir. Bunlar, başta bilişim başlığı altında toplanan onlarca sektör olmak üzere bilginin, tasarımın, yaratıcılığın, yeni teknolojilerin çok yüksek katma değer yarata- bildiği sektörlerdir. 

İnsana yatırım yapma kavramını tümüyle yeniden ele almak ve insan kaynakları politikası geliştirmek zorundayız. Çağımızda en önemli rekabet unsuru, eğitimli ve beceri sahibi nüfustur. Türkiye, kalkınma hamlesini başarıya ulaştırmak için insan kay- naklarının verimliliğinden ve zenginliğinden mutlak surette yararlanmak zorundadır. Türkiye’nin önemli rekabet üstünlüğü, doğru değerlendirildiği ve yönlendirildiği takdirde demografik avantajımız ülkemizin kalkınması yönünde çok etkili olacaktır. 

Günümüz ekonomilerinde girişimciliğin rolü daha da belirgin- leşmiştir. Bu nedenle girişimcilik ile ilgili ülke politikaları son derece önem kazanmaktadır. Hedefimiz, girişimcilik ruhunun küçük yaşlardan itibaren aşılanması için eğitim sisteminin de yeniden yapılandırılması ve girişimciliği artıracak bir şekilde oluşturulmasıdır. 

Girişimciliğin gelişmesi ile beraber daha çok katma değer yaratılacak ve ekonomik yapılanmamız daha dinamik hale gele- 

40 

cektir. Her dönemin sorunları olduğu gibi, koşulların beraberinde getirdiği fırsatlar da mevcuttur. Günümüzün önemli fırsat alan- larından birisi de, teknolojik değişim ve bilişimdir. Bilgi toplumuna geçişin zorunluluk kazandığı bu dönemde bilişim Türkiye’ye üç önemli fırsat sunuyor. 

1- Şirketlerin ve kurumların ‘e-dönüşüm’ sayesinde verimliliğini artırmak, 

2- Ürün ve hizmetleri ile bilişim sektörünü büyütmek, 

3- Türkiye’yi Bilgi Toplumu’nun bir üyesi yapmak. 

Türkiye, mevcut seçenekler arasında ancak, ‘bilişim’ alanında bir ulusal projeyi hayata geçirerek hedeflediği büyük atılımı gerçek- leştirebilir. Zira bilişim, en düşük yatırımla, en yüksek istihdamı ve katma değeri sağlama potansiyeline sahip bir sektördür (kişi başına 400–500 dolarlık yatırımla istihdam sağlanması mümkündür). 

Bugün telekomünikasyon olanakları istenen noktada üretim yap- mayı ve istenen noktaya hizmeti sunmayı mümkün kılıyor. Bu sayede bölgesel farkların kapanmasına katkıda bulunabileceği gibi, Türkiye için kronikleşen Doğu ve Güneydoğu sorununun çözümüne de çok önemli bir destek sağlanmış olacaktır. 

İçinde yüksek düzeyde bilgi ihtiva eden ürünlerin ihracata konu olmasıyla da dış ticaret dengesinin sağlanması, hatta dengenin artıya geçmesi mümkün olabilecektir. 

2- Makro Ekonomik İstikrar, Sürdürülebilir ve İstihdam Yaratan Ekonomik Büyüme Makro Ekonomik İstikrar 

Türkiye’de sağlanan makro ekonomik istikrarın korunması büyük önem taşımaktadır. Türkiye, enflasyon ile mücadelede kritik bir aşamaya gelmiştir. Enflasyonun daha da düşürülmesi ve adeta halkın takip etmeyi unuttuğu bir yıllık artış oranına indirgenmesi şarttır. 

Yıllardır uygulanmakta olan, ancak ülke gerçekleriyle örtüşmeyen enflasyon hedeflemesi uygulamasından vazgeçilecektir. Sadece fiyat istikrarına odaklanan ve makro ekonomik istikrarı gözetme anlayışında olan enflasyon hedeflemesi politikaları, istenen başarıyı sağlayamamıştır. Enflasyonla mücadele ederken büyüme ve istihdamı da eş zamanlı olarak dikkate alan ekonomik poli- tikalar hayata geçirilecektir. 

İstihdam Politikası ve Büyüme

İstihdamı yaratmak, ancak özel girişimi özendirmekle mümkündür. Özel sektörün istihdam artışında motor görevi ifa edebilmesi için, başta vergi, sigorta ve kredi desteği olmak üzere mevzuatta da gerekli değişiklikler ve düzenlemeler süratle yapıla- caktır. Kadınların eşit koşullarda rekabet edebildiği ve ayrımcılığa uğramaksızın eşit oranda işgücüne dâhil olduğu ülkeler, değişime açık, dinamik ve hoşgörülü toplumlardan oluşmaktadır. 

İstihdam konusunda önemli yapısal problemler olmakla birlikte, genç işsizliğin ve özellikle eğitimli genç işsizliğin yüksek oluşu ve uzun dönemlerden beri iş aramakta olanların ve iş bulma ümi- dini yitirerek iş piyasasından çıkanların giderek artması, ülkem- izde işsizliğin yapısal işsizlik haline geldiğini ve radikal önemli adımların atılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. 

Sürdürülebilir bir büyüme için hem emek verimliliğini, hem de istihdam artışını birlikte sağlayıcı politikalara gidilecektir. İstih- dam artışı ve verimlilik artışını beraber yakalayan ülkeler sürekli büyüme sağlayabilmektedirler. Tarım kesimi başta olmak üzere ülkemizde her geçen gün artmakta olan işsizliğin nedeni, Devletin düzenleyici ve yol gösterici fonksiyonlarının ihmal edilmiş ol- masıdır. 

İhracata dayalı büyüme ve kalkınma modelinin gereği olan reka- bet ortamının yaratılamamış olması ile sanayi üretiminde çeşitlil- iğin sağlanamaması da işsizliğin her gün artmasındaki diğer önemli bir nedendir. Diğer taraftan sanayinin bel kemiği olarak gördüğümüz küçük ve orta ölçekli sanayilerin ve işletmelerin izle- nen yanlış dahilde işleme rejimi nedeniyle düşürüldükleri durum, işsizler ordusunun süratle artmasına ve işletmelerin kepenk in- dirmelerine neden olmuştur. 

Demokrat Parti olarak işsizliğin önlenmesine yönelik olarak, rek- abetçi sanayinin tüm dinamikleri ile harekete geçirilmesi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin tekrar ekonominin motoru haline ge- tirilmesi için gerekli tüm ekonomik ve finansal tedbirleri süratle alacağız. Çocuk ve yaşlı bakımı gibi hizmetler, esnek çalışma saatleri gibi hizmet sunumları, ailelere yönelik sosyal politikalar bakımından önemlidir. Özellikle hizmet sektörü, şartları itibariyle ev ve çalışma düzeni arasında daha esnek bir bağ kurmak duru- munda olan kişiler için büyük imkânlar vaat etmektedir. Bu ne- denle hizmet sektöründe hem bu hizmetleri satın almak, hem de yarı zamanlı çalışmak isteyenlere büyük kolaylıklar sağlayacak bu girişimler desteklenecektir. Yeni istihdam olanaklarına ulaş- mak ve büyüyen hizmet ekonomisine uyum sağlayabilmek için işgücü piyasaları yeniden yapılandırılacaktır. 

3- GAP ve Kalkınma 

Cumhuriyet tarihimizin en önemli ve ülkemizin tamamen kendi öz kaynakları ile karşıladığı GAP’ın tamamen bitirilmesini son derece önemli bir görev olarak görüyoruz. Bu proje, yukarı Mezopotamya havzası için yalnızca bir enerji, sulama ve tarım pro- jesi olmayıp, gerek bölge insanları için, gerekse tüm ülkemiz açısından en önemli kalkınma projesidir. 

Tarımda suyun etkin kullanımını sağlayan yağmurlama ve damla sulama gibi modern, basınçlı sulama yöntemleri düşük faizli kredi mekanizması ile teşvik edilerek yaygınlaştırılacaktır. Diğer birçok alanda olduğu gibi tarım sektöründe de rasyonel sulama esasına bir an önce geçilecektir. Böylelikle su gibi yaşamsal değeri haiz bir kaynağın daha etkin kullanımı sağlanabilecek, özellikle GAP bölgesinde ciddi bir tehdit boyutuna varmış olan toprakların tu- zlanması önlenecektir. 

4- İkinci Nesil Kamu İktisadi Kuruluşları 

Sosyo-ekonomik kalkınmada geri kalmış ve işsizliğin vahim boyutlara ulaştığı yörelerimizde ve öncelikle yurdumuzun Doğu ve Güney Anadolu bölgelerinde yeni bir ekonomik kalkınma mod- eli devreye sokulacaktır. 

Demokrat Parti olarak geçmişte, bu bölgeler için verilen teşvik ve kredilerin çeşitli sebeplerle hayata geçirilemediğini, amacına ulaşamadığını ve başarısız olduğunu düşünüyoruz. Bu yörelerde özel sektörün kamu desteği ve öncülüğü olmadan tek başına yatırıma yeterli ve hevesli olmadığı da bilinen bir gerçektir. Bu nedenle yörelerin koşulları, özellikleri, yer altı ve yer üstü imkân- ları da gözetilerek çeşitli ve farklı sektörlerde sermayesini ve ku- ruluş organizasyonunu devletin kamu kaynaklarıyla başlattığı, yönetimini ise, ilgili yörelerin ticaret ve sanayi odaları, ziraat ve esnaf odalarıyla birlikte özel sektörün yaptığı, yöre halkının ortak ve hissedar yapılacağı 2. nesil kamu iktisadi kuruluşlarının oluş- turulması sağlanacaktır. 

Bu kuruluşlar, geçmişte zarar üreten, partizanca yönetilen, rekabet ve teknoloji yetersizliği çeken KİT örneklerinden bütünüyle farklı anlayış ve yapıda oluşturulacaktır. Devlet-Millet işbirliği ve ortak organizasyonu ile yönetimi özelleştirilmiş yeni bir karma ekonomik bölgesel model olarak hayata geçirilecektir. 

5- Tarımsal Kalkınma 

Tarım, beslenme ihtiyaçları var olduğu müddetçe uluslararası, stratejik, yaşamsal bir unsur olmaya devam edecektir. Sürdürülebilirlik ve rekabetçilik koşulları oluşturuluncaya kadar tarım korunmalı ve desteklenmelidir. Ülkemizin tarımsal üretim modeli bitkisel ürün ağırlıklıdır ve bunun hayvansal ürün ağırlıklı bir yapıya hızla dönüştürülmesi gerekmektedir. 

Demokrat Parti’nin tarımda ilk beş yıllık hedefi % 25-30 üretim artışıdır. Bu hedefe; Tarımsal Dönüşüm ve Verimlilik Programımız ile ulaşılacağı hesaplanmıştır. 

Kaynakların etkin kullanılmaması, plansızlık, genel ekonomik durum, popülist tercihler, dışsal etkiler, zayıf ve kırılgan işletme yapısı gibi nedenlerle ülkemiz tarımsal ürün maliyetleri, gelişmiş ülkelere göre en az %50 oranında daha fazladır. Üretim ve ver- imlilikte sağlanacak artış, ölçek işletmeciliğine kademeli geçiş, planlı üretim, maliyetlerin düşürülmesini sağlayacaktır. 

Tarıma ilişkin kamu yönetimi, gerek fonksiyonları, gerekse konu- ları itibariyle yeniden düzenlenecektir. Devletin tarıma ait yönetim mekanizması “çok parçalılıktan kurtulacaktır”. “Teknoloji kul- lanımı” yetersiz olup, mevcut teknoloji de verimsiz kullanılmak- tadır. Tarımsal mekanizasyon olanaklarının geliştirilmesinin yanı sıra, “bilgi ve iletişim teknolojilerinin”, üretimden pazarlamaya kadar olan bütün aşamalarda sisteme dâhil edilmesi sağlanacak- tır. Mekanizasyon parklarının ve bilişim enstrümanlarıyla yatay ve dikey bağların kurulması, “Ülkesel Tarım Envanterinin” gerçekçi bir şekilde çıkarılması, “Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sis- teminin oluşturulması” sağlanacaktır. Üretim ve pazarlamada, ürün borsaları ve diğer ilgili kurumlarla, “kurumsal bilgi pay- laşımı” sağlanacaktır. 

Atatürk Orman Çiftliği, bioteknoloji, bio güvenlik, tohum ıslahı ve üretimi, tescil ve sertifikasyon gibi bilimsel çalışmaları bölge ülkeleri düzeyinde yürütmek üzere “Atatürk Tarım Bilimleri Teknolojisi ve Tarımsal Bilişim Akademisi” olarak yapılandırılacaktır. Bu ürünler ile rekabet gücü kazandırılabilecek ürünlerden başlamak üzere ürün ve üretim planlamaları hızla yapılacak; ku- rulacak olan Tarımsal Garanti ve Yönlendirme Fonu ürün fiyat is- tikrarını; Tarımsal Planlama ve Destekleme Başkanlığı da üretim ve verimliliğe dair artış ve istikrara yönelik sermayeyi yönlendi- recektir. 

Ziraat Bankası “Tarım Bankası”na dönüştürülecek, tarımsal ser- maye yönetimi Tarımsal Planlama ve Destekleme Başkanlığı ile eşgüdümlü olarak gerçekleştirilecektir. Toprak ve Su Kay- naklarının korunması, geliştirilmesi, etkin ve verimli kullanıl- masını sağlamak için Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı bünyesinde “Toprak ve Su Kaynakları Genel Müdürlüğü” kurulacaktır. 

Tarımsal Teknoparklar, günümüzde değişimin en yoğun yaşandığı alanlar, katma değer oranı yüksek ileri teknoloji sektörleri olan iletişim, bilişim ve biyo-teknoloji alanlarıdır. Tarım sektöründe de bu alanları kapsayan ve onları da aşan bir model hayata geçirile- cektir. Tarım ürünleri ve tarımsal üretim, yaşamsal nitelikli ol- masından dolayı, doğası gereği, her zaman var olması gereken/istenen bir özellik taşır. 

Bu nedenle tüm rekabet şartlarının serbest ve müdahalesiz koşullarda cereyan etmesi, beklenen bir durum değildir. Gelişen dünya koşullarında en çok korunan ve kollanan alan, tarım sek- törüdür. Kamu yönetiminde tarımın bütüncül bir yapıda yönetilmeyişi, sektörün müdahalelere açık olması, sermaye ak- tarımı veya kullanımın sermayenin birikmesine ve katma değer yaratmasına yönelik olmayışı, ülkesel ve bölgesel ürün-üretim planlarının bulunmayışı, üretimde sürekliliğin önündeki en büyük engellerdir. 

İç piyasada üretim istikrarının sağlanmasına dair yapılacak olan, üretim ve ürün planlamalarının yanı sıra, ürünün ve üreticinin piyasa koşulları karşısında, zayıf ve kırılgan olmaması için; ürün bazlı yarı profesyonel üretici birliklerinin örgütlenmesine ve pro- jeler üretmesine ağırlık verilecek, bunlara dair desteklemeler ve teşvikler, kamu ve fon kaynaklarından sağlanacaktır. 

Kırsal yaşamda içine kapanık, sadece geleceğe dair kaygılarını ve gündelik besleme taleplerini düşünen bir üretici kitlesinden; üretimden zevk alan sosyal ihtiyaçlarını düşünebilen, eğitim ve kültüre yatırım yapabilen, pazarlama ve kazanma risklerini düşünmeyen üretici kitlesine geçiş sağlanacaktır. 

Kırsal Nüfus ile Çiftçi ayrı kategorilerde ele alınacaktır. Ürün Bor- saları ve Örgütlenme Rekabetçi ve iç pazar talebi yüksek olan ürünlerin borsalarının oluşması, doğrudan veya üretici örgütleri yoluyla, borsada işlem görmesi sağlanacaktır. Özellikle Fındık ile ilgili ürün borsasının Türkiye’de oluşması için her türlü çalışmalar yapılacak ve gerekli kararlılık gösterilecektir. 

Çiftçilerin ürün öncesi ve sonrası sermaye ihtiyaçları için, vadeli işlemler sistemine geçilecek, lisanslı depoculuk yatırımları teşvik edilecektir. Tarım sektöründe zorlama ile ve üst yapıdan oluştu- rulan, çalışma konuları birbiriyle çakışan, “üye yönüyle zayıf ve birbirini tamamlamaktan uzak örgütlenme” modelinden vazgeçilecektir. Kooperatif, Birlik, Tarım Satış, Üretici Sivil Toplum Kuruluşları, Tarım Meslek Örgütleri yasal ve işlevsel olarak kar- maşıklıktan kurtarılacak; hizmet ve faaliyet alanları, yetki-görev faaliyet çeşitliliği açısından çatışmacı değil rekabetçi hale getir- ilecektir. 

Hayvancılık Politikamız 

Daha ziyade meraya bağlı olan koyunculukta, besiciliğe dayalı işletmeciliğin, mera sonrası işletmeciliğine dönüştürülmesi, re- kabet gücünü ve kârlılığı artıracak, özellikle AB’ye yönelik dış satımlarda, bugüne göre göreceli üstünlük sağlanacaktır. Gerek küçükbaş ve gerekse de büyükbaş hayvancılığın hızlı bir gelişme ivmesi kazanabilmesi için, tarımda ölçek işletmeciliğine dönüşüm için kurgulanan ve gerekse de tarımın tamamına ait üretim ver- imlilik-kârlılık değerlikli; “Hedef 25.000 İşletme” ve “2.500 Süt İşleme Sanayi” projeleri uygulamaya konulacaktır. 

Damızlık Düve İşletmeciliğine ağırlık verilecek; sektörel olarak yığınlaşmanın ve uygun teknik koşulların bulunduğu il ve bölgel- erde “Damızlık Hayvan Borsaları” kurulacaktır. Bitkisel Üretim Ulusal Tohum Güvenliği Bankasının oluşturulması sağlanacaktır. Organik Tarım, İyi Tarım, Kontrollü Örtü Altı Tarım çalışmaları, ulusal talep ve gerekliliklere göre planlanacak; ülke iç üretim ve tüketim gerçeklerine göre desteklemeler yapılacaktır. 

Toprağımızı Koruyup, Kollayacağız 

Toprak, bazen bir elmas, bazen yeni doğan bir çocuk gibi al- gılanacak, korunup kollanacaktır. 

1. ve 2. Sınıf tarım toprakları “Ulusal Gıda Güvenliği Stratejik Kaynağı” olarak kayıtlanacak, kesin ve kırmızı çizgilerle koruma altına alınacak; gerekçesi ne olursa olsun tarım dışı amaçlarla kul- lanımına izin verilmeyecektir. Bekleyen yarım sulama yatırım- larının tamamlanmasına öncelik verilecek; işletme temelli, Basınçlı Sulama Sistemlerinin projeli olarak desteklenmesi sağlanacaktır. 

Sağlıklı Gıda ve Gıdaya Kolay Ulaşım 

İyi, kaliteli, sürdürülebilir, rekabetçi, ürün ve buna dayalı sektörel gelirlerin sürekliliği ile tarımın insani görevleri yerine getirilmiş olacak, nüfusun sağlıklı, ölçülü, güvenli, çok yönlü ucuz beslen- mesi sağlanacaktır. Sağlıklı gıda ve gıdaya kolay ulaşım, nesil- lerin sağlıklı bilgi ve kültür yüklü olarak yetişmesini sağlayacaktır. Yeminli Gıda Müşavirliği sistemine geçilerek, halkın güvenilir gıda erişme hakkı sağlanacaktır. 

Teşvik – Primler ve Diğer Destekler 

Ürün taban fiyatları üzerine kurulu bir tarım perspektifi Türkiye’ye uzun vadede zarar vermiştir. Ülkemizin, ihtiyaç duyduğu ürünlerin planlamasına dayalı bir primlendirme sistemine ihtiyacı vardır. Buna göre, hedef fiyat, eşik fiyat, müdahale fiyatı uygulamasına geçilerek, açıklanacak hedef fiyatın gerçekleşmesi için kamu mü- dahale sistemi oluşturulacaktır. Piyasa fiyatı, hedef fiyatın ne kadar altında gerçekleşirse gerçekleşsin, hedef fiyata yaklaştırma yükümlülüğünü devlet üstlenecektir. 

6- Sanayi Üretimi ve KOBİ’ler 

Ülkemizin üretim ve istihdam belkemiğini oluşturan KOBİ’lerim- izin en hayati sorunu sermayeye ulaşmaktır. Bu olanaktan yoksun olan KOBİ’lerimiz, üretim yapılarını iyileştirememekte, ölçek ekonomilerini yakalayamamakta ve sonuçta rekabet yarışında geri kalmaktadırlar. 

KOBİ’lerimizin sermayeye erişimlerinin sağlanması önceliğimiz olacaktır. Bunun için Kredi Garanti Fonu’nun öz sermayesinin güçlendirilmesi, KOSGEB teşviklerinin yaygınlaştırılması ve KOS- GEB’in kurumsal altyapısının geliştirilmesini hedefliyoruz. 

Ayrıca KOBİ’lerin girişimciliklerinin desteklenmesi amacıyla risk sermayesi yöntemine hayatiyet kazandırılmasını gerekli görü- yoruz. Bunun için OECD ülkelerindeki uygulamada olduğu gibi, risk sermayesi şirketlerinin ülkemizde yaygınlaşması için doğru- dan veya dolaylı yollardan devlet desteği gereklidir. Bu çerçevede risk sermaye şirketlerine kaynak yaratmak amacıyla bir kamu ağırlıklı risk sermayesi yatırım ortaklığı kurulmasını sağlamayı taahhüt ediyoruz. 

Sanayimizin bel kemiği olarak gördüğümüz küçük ve orta ölçekli işletmelerin gelişim ve yönetiminden sorumlu olmak üzere “Ticaret, Yatırım ve İşletmeler Bakanlığı”nı kuracağız. Esnaf ve sanatkârlar, ülkemizde alın teriyle çalışan, devletten beklemeden istihdam yaratan ve üreten, vatanına, milletine bağlı, büyük bir kitledir. Esnaf ve sanatkârların olabilecek en geniş finansman olanakları ve vergi destekleri ile haksız rekabete karşı korun- maları konusunda her türlü destek ve imkân sağlanacaktır. 

7- Enerji Politikası 

Enerji politikamızın önceliği ülkemizin uzun vadeli olarak enerji güvenliğinin rekabetçi şartlarda sağlanması olacaktır. Bunun için enerji arzı, enerji ithalatı ve enerji talebinin doğru yönlendirilme- sine ve yönetilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. İklim değişikliğinin yarattığı sorunlarla mücadelenin gerektirdiği açılımlar çerçevesinde, başta hidroelektrik olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımların artırılması şarttır. Güneş, rüzgâr, jeotermal biyomass gibi yenilenebilir enerji kaynakları alanında yatırımlar öncelikli olacak, girişimcilerin bu alanlardaki yatırım- ları teşvik edilecektir. 

Demokrat Parti, Türkiye’nin nükleer enerjiye geçişini de destek- lemektedir. Elektrik üretiminde nükleer enerjinin yer alması, gerek birincil enerji kaynaklarında dış bağımlılığımızın azaltıl- ması, gerek iklim değişikliği ile mücadele, gerekse ucuz enerji üreterek rekabet gücümüzün artırılması bakımından faydalıdır. 

Türkiye, enerji üretiminde, çağımızın gerçeklerine kulaklarını ka- patamaz. Bütün dünyanın bildiği gibi Karadeniz, hidrojen bakımından dünyadaki en önemli enerji deposudur. Devlet olarak Hidrojen Enerjisi’nin açığa çıkartılması ve özellikle toplu taşı- mada, ısınmada kullanılması için yasal alt yapıyı süratle kura- cağız. Özellikle Türkiye’nin zengin bor yataklarına sahip olması ve dünya üretiminin %75’inin ülkemizde yapılması nedeniyle hidrojen enerjisinin depolanmasındaki fonksiyonu da göz önüne alınarak devlet desteğiyle gerekli enerji tesislerinin kurulmasına öncelik edilecektir. 

Ülkemiz, her ne kadar kalorisi düşük bulunsa da, zengin kömür yataklarına sahiptir. Son 10 yılda bu kaynak son derece ihmal edil- erek, adeta kaderine terk edilmiş durumdadır. Ciddi biçimde en- erji açığımızın bulunduğu ve ülkemizin enerji ithal eder duruma geldiği dikkate alındığında, kömür kaynaklarımızın ve rezerv- lerinin ekonomimizde kullanılması için özel teşebbüs teşvik edile- cek ve bu enerji kaynağı ülkenin hizmetine sunulacaktır. 

Türkiye’nin, uzun vadede çok daha fazla ekonomik yarar sağlay- acak bir enerji terminali olmasının başarılması oldukça önemlidir. Bu çerçevede Ceyhan’ın dünyadaki belli başlı enerji terminalleri arasına sokulması ve bu bölgenin enerji alanında kayda değer ölçüde iç ve dış yatırım çekecek bir nitelik kazandırılması vizyon- umuzda yer almaktadır. 

Elektrik üretiminde, yerli kaynak kullanımı teşvik edilmeli ve doğal gaz ithalatında kaynak ülke çeşitlendirilmesine gidilmeli, tek ülkeye olan bağımlılık olabildiğince azaltılmalıdır. Doğal gaz yeraltı depolama tesisleri hızla devreye girmelidir. Elektrik iletim ve dağıtım hatlarında iyileştirme ve izlenebilirlik çalışmaları gerçekleştirilerek elektrikteki çok yüksek kayıp-kaçak oranı azaltılmalı, kaçak petrol ürünleri tüketimi önlenmelidir Enerji Ver- imliliği Yasası ivedilikle çıkarılacaktır. 

8- Kamu Maliyesi 

8–1 Sıcak Para Yerine Gerçekçi Kur Politikası 

Kısa vadeli spekülatif yabancı sermaye (sıcak para) ile ithalata dayalı bir ekonomik model sürdürülebilir değildir. Sıcak paraya ağır bütçe açıkları pahasına yüksek reel faiz ödenmesinin maliyeti bir yana, dış kaynak girişinin kesintisiz ve artarak sürmesinin de hiçbir garantisi yoktur. Bu nedenle, geçmişte de başarı ile uygu- ladığımız gerçekçi kur (reel kur) politikasıyla Türkiye’nin rekabet gücünün önünü açan, ihracata dayalı arz yanlısı bir ekonomik büyüme modelini hedefleyen bir anlayışı ortaya koyacağız. 

8–2 Bütçe Anlayışımız 

Devlet bütçesi, devletin yıllık gelir ve gider tahminleri içeren yazılı metindir. Klasik olarak Anayasamızda da yerini bulan bu tanım artık yeterli değildir. Bütçelerin yıllık olması yerine, Kalkınma Planlarına ve Yıllık Programlara uygun olması çok daha önem taşımaktadır. Bu nedenle Demokrat Parti’nin bütçe anlayışı, Per- formansa Dayalı Program Bütçe’dir. Bu bütçenin gerek yıllık dilimlerinde gerekse plan dönemlerinde Denk Bütçe politikalarına uygun olarak milletimize hizmet etmek temel hedeflerimizdendir. 

8–3 Kamu Personel Politikası 

Kamu hizmetlerinin kalitesi son yıllarda gerilemiş ve halkımız hak ettiği hizmetleri gerektiği şekilde alamaz olmuştur. Güçlü de- vletler tarafından en etkin devlet örgütlenme biçimi olarak kabul edilen ve ülkemizce de benimsenmiş olan ‘‘hiyerarşik-piramit örgütlenme’’ sağlıklı ve kalıcı bir yapıya kavuşturulacaktır. Bunun için ’’devlet işleri, devlet memurları eliyle yürütülür’’ anayasa ilke- sine sadık kalınacak, devlet yapısının dejenerasyonuna son ver- ilecek ve devlet yapısının keyfi olarak değiştirilmesine engel olacak tedbirler alınacaktır. Bu yapıya uygun personel politikası; başta Anayasa ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun temel esasları ve ruhu muhafaza edilerek, dejenere edilen düzenlemel- erle anlaşılamaz hale getirilmiş bölümleri temizlenecek, “kıdem ve liyakat’’ esasları yeniden temel kriterler haline getirilecektir. 

Vakur ve etik değerleri yaşam biçimi haline getirmiş devlet memurlarına sahip olmayan devletler uzun süre varlıklarını sürdüremezler. Devletlerin güvenceleri devlet memurlarıdır. Kamu idaresi devlet memurlarınca tesis edilir. Devlet memurlarının da güvencesi yine devlet kurumlarıdır. Devlet kurumlarının, halkımıza gereken hizmetleri gerektiği şekilde verebilmesini tem- inen, ücret ve sosyal hak ve imkânları, AB ülkeleri standart ve normlarına uygun hale getirilecektir. 

8–4 Vergide Adalet ve Kayıt Dışı İle Mücadele 

Demokrat Parti olarak adil, ödenebilir, tabana yayılan ve ba- sitleştirilmiş bir yeni vergi düzenini oluşturmayı hedefliyoruz. Özellikle AB ile tezat teşkil eden ve dolaylı vergilere yoğun- laşan, kayıt dışını kayda alamayan hatalı vergi politikaları terk edilecektir. 

Türkiye’de toplanan vergilerin yaklaşık %70’inin dolaylı vergiler, yalnızca %30’unun ise doğrudan vergilerden oluştuğu bir gerçek- tir. Hâlbuki AB ülkelerinde bu durum tam tersinedir. Vergide adaleti sağlamak ve gerçek kazanç, kâr ve servetlerden vergi almak yerine, dolaylı vergilerden ibaret bir vergi rejimi sürdürülebilir değildir. 

Verginin tespit, tahakkuk ve tahsilâtında her türlü siyasi ve sübjektif mülahazayı ve tereddüdü bertaraf etmek için bağımsız bir Vergi Yüksek Kurumu oluşturulacaktır. Böylece, vergi idaresi daha bağımsız, süratli ve verimli bir yapıya kavuşturulacaktır. Adil ve rekabetçi bir vergi düzeni oluşturulacaktır. Bu bağlamda; 

a. Gelir vergisi ücretliler için tek ve sabit oranlı hala getirilecek- tir. 

b. Peşin vergi kaldırılacaktır. 

c. Ticari kazancın tespitinde çağdaş uygulamalara geçilecektir. 

d. Ücretlilere vergi iadesi sistemi yeniden sisteme sokulacaktır. 

e. Veraset vergisi kaldırılacak ve intikal vergisi harca dönüştürüle- cektir. 

f. Basit usulde vergilendirme kaldırılacaktır.
g. Yatırım indirimi yüzde yüz teşvik sağlayacak biçimde sisteme 

yeniden sokulacaktır. 

h. Ücret dâhil, tüm kazançlar vergiye tabii tutulurken, sağlık- eğitim-kira gibi önemli giderlerin belli bir yüzdesi belge- lendirilmek şartıyla gider kabul edilecektir. 

i. KDV oranları düşürülecek, kademe sayısı azaltılacaktır.
j. Rızaen vergi borçlarının ödenmesinde vergi aslına öncelik 

verilecektir. 

8–5 Yoksullukla Mücadele 

İnsanlar, öncelikli olarak da çocuklar, gençler ve kadınlar, yoksul- luğun tutsakları haline gelmeden acil önlemler almak gerekmek- tedir. Yoksulluk sadece bir gelir dağılımı sorunu değildir. 

Demokrat Parti’nin yoksullukla ve yoksunlukla mücadele poli- tikaları; eğitime, sağlık hizmetlerine tam olarak ulaşımı sağlamak, böylece bilgi edinme, bilgiyi yayma, ifade ve düşünce özgürlüğü gibi temel insan hak ve özgürlerin sonuna kadar kullanılmasına dayanan bir anlayışa sahiptir. 

Öncelikle, gelir dağılımındaki adaletsizlikleri ortadan kaldırmak olmazsa olmaz koşulumuzdur. Vergilemede adaletin sağlanması bu nedenle son derece önemlidir. Devletin vatandaşları arasında vergilemede adalet sağlayarak fırsat ve rekabet eşitliği yaratması birincil görevlerindendir. 

Demokrat Parti, yoksullukla mücadeleyi, damgalayıcı, etiketleyici sosyal yardım mantığı çerçevesindeki giyecek, yiyecek ve yaka- cak yardımı ile sınırlı olarak görmemektedir. Temel hareket nok- tamız; her vatandaşımıza insanca yaşamasına uygun aş ve iş temin etmek ve asgari nakit gelir desteği sağlamaktır. Bizim felse- femizde bizden olanlarla olmayanlar ayrımı yoktur. 

Sırtı pek, karnı tok, yarınına güvenle bakan, sosyal güvencesi de- vlet tarafından garanti edilmiş onurlu insanlar olarak yaşamak her vatandaşımızın hakkıdır. 

8–6 Borçlanma ve Borç Yönetimi 

Demokrat Parti olarak, ağır borç yükünü arttırmayacak tersine azaltacak, daha uzun vadeye yayacak ve maliyetlerini düşürecek bir borç yönetim politikası uygulanacaktır. 

Kamuda lüks tüketim ve israf terk edilecek, denk bütçe için orta vadeli bir program yürürlüğe konulacaktır. Hedef Türkiye’nin borçlanmaya ihtiyaç duymayacağı bir ekonomik yapıyı tesis et- mektir. 

8–7 Özelleştirme ve Devlet 

Özelleştirmeyi devletin sahip olduğu değerli kârlı varlıkları ve ku- ruluşları sat-kurtul olarak algılayan anlayış ekonomimize zarar vermiştir. Cumhuriyet döneminin en önemli birikimleri ve kazanımları özelleştirmeye feda edilmiştir. 

Demokrat Parti olarak, zarar eden, teknoloji ve sermaye yetersi- zliği çeken, rekabet gücünü yitirmiş KİT’lerin özel sektör eliyle ekonomiye yeniden kazandırılabilmesinin özelleştirmenin gerçek anlayışı olabileceğini düşünüyoruz. 

Özelleştirmenin “gelir” sağlamak amacıyla değil, “zararları” azalt- mak, işsizlik oranını düşürmek, gelir dağılımında adalet ve refahı sağlamak amacıyla yapılmasının anlamlı ve doğru olduğunu düşünüyoruz. 

Blok olarak yabancılara satıştan önce, hisselerin halka arzı, ki- ralama, yönetimin özelleştirilmesi vb. birçok yöntemin uygula- maya sokulmasının mümkün olduğunu düşünüyoruz. 

8–8 Yatırım Politikaları 

Türkiye’nin ihtiyacı olan ve kalkınma hamlesini hızlandıracak büyük yatırım projelerine ihtiyacı vardır. Türkiye, son 10 yılda sadece borçlanan ve tüketen bir ekonomik yapıya dönüşmüş du- rumdadır. Bunun neticesi olarak yatırımların doğru yön- lendirilmesi konusunda başarılı olamamıştır. Sanayileşmiş Batı toplumlarında üretim planlaması, öncelikle üretimin arttırılması ve daha sonra ticaretin geliştirilmesi esasına dayanır. Bunu tak- iben sınırlı olmak şartıyla spekülatif faaliyetler ekonominin üretim planlamasında yer alır. Ülkemizde maalesef bu sıralama tama- men tersine işlemektedir. 

Demokrat Parti olarak hedefimiz, bu piramidin olması gerektiği gibi işlemesini sağlamaktır. Önce üretim diyoruz. Ülkemizin ihtiy- acı olan yeni prestij yatırımlarla işsizliğin önlenmesi, üretimin art- tırılması ve sosyal refahın halkımızın hizmetine sunulması ve sağlanmasıdır. Bu noktada Devlet rehber olacağı gibi, zaman zaman lokomotif olmak mecburiyetindedir. 

Türkiye’yi boydan boya bir inşaat sahasına dönüştürmedikçe ülkemizin büyüme ve kalkınma hamlesini başarmamız mümkün değildir. Bu nedenle demiryolu ağımızın geliştirilmesi, otoban- ların yapımı, barajların, köprülerin inşası, limanların kurulması, fabrika yapan fabrikaların hayata geçirilmesini ekonomimizin büyüme hedefleri olarak görmekteyiz. Ancak bu sayede dışa bağımlı bir ekonomi olmaktan kurtulacağımıza inancımız tamdır. Başta tarım sektörü olmak üzere sanayi sektörünün ve hizmet sek- törünün ihtiyaç duyduğu her türlü alt yapı yatırımı Devlet eliyle özel sektöre yaptırılacak ve ülkenin hizmetine sunulacaktır. 

8–9 Yabancı Sermaye 

Sermaye, teknoloji ve pazar imkânı getirecek, istihdam ve ihracata katkı sağlayacak ve kalıcı olacak doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının destekleneceği bir yatırım iklimini oluşturacağız. Rekabet gücümüzü, ulusal çıkarlarımızı ve mukayeseli üstünlük- lerimizi koruyacağımız öncelikli ve stratejik sektörlerde ya- bancılaşma oranlarının makul ve yararlı olabilecek seviyelerde oluşmasını gözeteceğiz. 

8–10 Finansal Hizmetler ve Borsalar 

Bankacılık sistemimizde toplanan mevduat ve dağıtılan kredilerin milli gelire oranı, diğer gelişme yolundaki ülkelerle karşılaştırıldığında düşüktür. Oysa ki alternatif finansman olanaklarının darlığında, banka finansmanın yaygınlaşması, ülkemizde var olan ekonomik dinamizmin desteklenmesi ve üre- time dönüştürülmesi bakımından zorunluluk taşımaktadır. 

Demokrat Parti, bankacılık sektörünün mevduatı krediye dönüştürme yeteneğinin artırılmasını amaçlamaktadır. Bu sayede daha fazla sayıda işletmeye sermayeye erişim olanağı sağlanacaktır. Küçük ve orta ölçekli tasarrufların, orta ve uzun vadeli yatırımlara dönüştürülmesinin ve sermayenin tabana yayıl- masının bir aracı olan borsanın, manipülatörlerin ve spekülatör- lerin cirit attığı bir kumarhane kapitalizmi müessesine dönüşmesine izin verilmeyecektir. 

Manipülasyon son yıllarda yaygınlaşmış, halkı ve bireyleri bor- saya yatırım yapmaktan uzaklaştırmış ve bir mali suç haline dönüşmüştür. Borsa haberlerinin yoğunluğuna ve bu konuda çıkarılan seslerin büyüklüğüne bakıldığında ülkemizin ekonomik gerçekleriyle örtüşmeyen bir rakam ortaya çıkmaktadır. Toplam nüfusun sadece yaklaşık %1,5’inin hisse senedi yatırımcısı olduğu, 2/3’ünün yabancıların egemenliğinde olduğu bir borsanın ekonomi için sağlıklı bir gelişim ya da gösterge olduğunun söylenmesi mümkün değildir. Borsayı manipülasyonlar ve spekülatif hareketlerin egemen olduğu değil, vatandaşın gönül rahatlığıyla ve güvenle birikimlerini yatırabileceği bir sermaye piyasası kurumuna dönüştüreceğiz. 

9– Yenilikçilik 

Küresel rekabette öne çıkan temel unsurlar insan, bilgi, teknoloji ve örgütlenmedir. Ülkemizde yenilikçilik zihniyetinin yerleştir- ilmesi yönünde sağlam adımlar atılamamasının en önemli neden- lerinden biri siyasi irade eksikliğidir. Geçmişten gelen birikimi ve deneyimi kullanarak yenileştirme etkinliğinde bulunmak ve ku- rumsallaşmayı yerleştirerek sürekliliği sağlamak için toplum olarak zihniyetimizde bir yenileştirmeye gereksinim duymaktayız. 

Yenileştirme kültürünün oluşması öğrenen bireyler, öğrenen toplum ve öğrenen organizasyonlara sahip olabilmemiz açısından önem taşımaktadır. Toplum olarak gündelik kaygılarla düşünme kısırlığından kurtulup uzun vadeli stratejik düşünme yetisini kazanmak zorundayız. 

Tüm bu nedenlerle, özellikle eğitim sisteminin, yenileştirmeciliği merkeze alacak biçimde yeniden düzenlenmesi ve çocuklarımızın veriler arasında ilişki kurup bilgiyi üretme yetisine ve ye- nileştirmeci bir bakış açısına sahip olacakları biçimde tasarım- lanması gerekmektedir. Okullarda çocuklarımıza girişimcilik ruhunun kazandırılması yönünde programlar düzenlenmelidir. Buluşçuluğun “tuhaflık” kategorisinden çıkarılıp övgüye değer bir tutum olduğu düşüncesi yerleştirilebilmeli ve her vatandaşa düşen görevin, ürettiği mal ve hizmetleri geliştirmek, ye- nileştirmek olduğu hepimizin zihnine çakılmalıdır. Artık hepimiz sürekli öğrenmek zorundayız. 

Demokrat Parti’nin hayata geçirmeyi taahhüt ettiği Yenilikçi an- layışın temelinde işte bu yaklaşım yer almaktadır. 

10- İthalat ve İhracat Politikaları 

Amaç, toplam refahı artıracak bir dış ticaret politikası vizyonunu hayata geçirmektir. Dolayısıyla önceliğimiz ithalata dayalı bir ihra- cat profilinden, yerli üretime ve yerelde üretilen katma değere dayalı bir ihracat yapısına yönelmektir. Bunun için Türkiye’nin daha fazla dış yatırım çeken bir ülke olması gerekmektedir. 

Çok uluslu şirketlerin kendi bünyelerinde yapmış olduğu ticaretin toplam küresel ticaretin % 30’una ulaştığı göz önüne alındığında, Türkiye’nin ihracatını yerli üretime dayalı olarak ve de sürdüre- bilir biçimde artırmasının başlıca yolu, çokuluslu şirketlerin üre- tim zinciri içinde daha ağırlıkla yer almasından geçmektedir. İhracata konu olabilecek katma değerli ürünlerin ülkemizde üretilmesine olanak sağlayacak bir yatırım ortamının sağlanması, dış ticaret politikası ile yakından ilgilidir. 

Dış ticaret politikamızda malların yanı sıra hizmet sektörü de büyük önem taşımaktadır. Türkiye’nin müteahhitlik, turizm, sağlık ve lojistik gibi hizmet alanlarında kayda değer bir ihracat potan- siyeli bulunmaktadır. Bu potansiyelin hayata geçebilmesi için, bu alanlardaki düzenleyici çerçevenin bu sektörlere dinamizm ve rek- abet gücü kazandıracak nitelikte olması şarttır. 

Demokrat Parti’nin rekabetçi bakış açısı bu dönüşümü sağlaya- caktır. Dış ticaretimiz bakımından kritik bir role sahip olan AB ile mevcut Gümrük Birliği’nin iyileştirilmesi önceliklerimiz arasında yer almaktadır. Gümrük Birliği, Türk ekonomisi açısından faydalı olmuştur. Türkiye’nin AB’ye ihracatı, ithalatından daha fazla artmış, Gümrük Birliği sayesinde Türk ekonomisi, Avrupa ekonomisi ile bütünleşmiştir. Ancak AB’nin üçüncü ülkelerle akdettiği serbest ticaret anlaşmalarına Türkiye doğrudan taraf olamamakta ve bundan dolayı bir ekonomik kayba uğramaktadır. Gümrük Bir- liği ilişkisinde bu sorunun giderilmesi gerekmektedir. 

11- Sağlık Politikaları 

Demokrat Parti, sağlık sistemimizde sorun olduğunu, hakkaniyete dayalı, kaliteli ve ulaşılabilir bir sağlık hizmet sunumuna ihtiyaç olduğunu kabul eder. “Sağlıkta Dönüşüm Projesi” çökmüştür. Sağlık ve ilâç harcamaları genel bütçe dengelerini bozacak hale gelmiş, kara deliğe dönüşmüştür. 

Unutulmamalıdır ki, sağlık sektörü diğer sektörlerden farklıdır. Sağlık sisteminde arz talep dengesi kişinin kendi isteğine bağlı olarak gelişmez. Hasta olan kişi doktora gitmek zorundadır. Yani hizmet talebi zorunludur ve sırf bu nedenle dünyada uygulanan tüm sağlık sistemlerinde kamu kontrolü vardır. 

Demokrat Parti, bütün bu gerçeklerin ışığında hem özel sağlık sektörünü teşvik edecek, hem de vatandaşın en temel hakkı olan sağlık hakkını koruyacak tedbirleri alacak bir modeli geliştir- miştir. Modelin adı “Sürdürülebilir Sağlıklı Sağlık Sistemi”dir. Ko- ruyucu sağlık sistemleri öncelikle ele alınacak, vatandaşımız daha hastalanmadan korunacaktır. Sağlık personelinin teşvik yoluyla her yörede hizmete gönüllü olması desteklenecektir. Polik- liniklerde çalışmalarına imkân veren yasal düzenlemeler yapıla- caktır. Bu amaca yönelik olarak polikliniklerdeki uzman hekimlerle ilgili kadro kısıtlamalarına son verilecektir. Demokrat Parti’nin sağlık modelinde, vatandaşlarımızdan kesinlikle katkı payı alınmayacaktır. 

12- Ulaştırma Politikaları 

Ulaştırma türlerinin birbiriyle ilişkisinin kurulduğu, yük taşı- masının bir- bölümünün karayolundan diğer alt kesimlere ak- tarıldığı, teknolojiyi kullanan, güvenliğin sağlandığı, ekonomik ve çevreye duyarlı bir ulaştırma altyapısı kurulması ve bu konudaki teknik ve hukuki mevzuatın geliştirilmesi gerekmekte- dir. Ayrıca AB ile uyum çalışmaları çerçevesinde Trans-Avrupa Taşıma Ağları projelerine ağırlık vermek gerekmektedir. 

İklim değişikliğine neden olan temel kirleticilerden biri olan karbondioksit emisyonlarının Türkiye’de ulaşım sektöründeki kom- pozisyonuna bakıldığında, esas kirlilik kaynağının karayolu taşı- macılığı olduğu bilinmektedir. Karayolu sektörü ile çevrenin korunması ve iklim değişikliği mücadele politikaları arasındaki etkileşim ayrı bir önemle ele alınacaktır. 

Limanların karayolu ve demiryoluyla bağlantısı geciktirilmeden tamamlanacaktır. Buna paralel olarak demiryolu altyapısına yöne- lik yatırımlar da artırılarak, özellikle yük taşımacılığında demiry- olu taşımacılığının payı yükseltilecektir. 

Ülkemizin coğrafi konumu değerlendirildiğinde, kıtalar arasında önemli bir “terminal” olma fırsatına sahip olduğu açıkça görülmektedir. Limanlar, demiryolları ve karayolları bazında lojis- tik sektörüne yönlendirilecek yatırımlar, sadece ülkemizin sahip olduğu doğal altyapının bir uzantısı olmayacak, bizi gelecek yüzyılın en önemli sektörlerinden birinde öncü ülke haline getire- cektir. Ülkemiz bu alanda coğrafi konumunun avantajını kulla- narak büyük katma değer yaratabilir ve lojistik açısından uluslararası bir aktöre dönüşebilir. 

Karadeniz’deki bazı limanların derin su çeker gemilere (okyanus gemileri) uygun hale getirilerek buraların birer aktarma merkezine (limanına) dönüştürülmesi, ayrıca, serbest bölgeler ile limanlar, havaalanları ve otoyollar arsında transit hızlı geçiş imkânlarının da sağlanması, bu yönde önemli adımlar olarak değerlendirilecektir. 

13- İnşaat ve Konut Politikaları 

Ülkemiz kalkınmasının motor sektörlerinden birisi de inşaat sek- törüdür. Türkiye’nin yeniden inşası noktasında, inşaat sektörünü son derece önemsemekteyiz ve sektörün gerek istihdam yaratıcı gerekse harekete geçirdiği üretim dinamikleri dikkate alındığında desteklenmesinin iktisadi büyüme ve kalkınmaya büyük yararlar sağlayacağına inanmaktayız. Diğer taraftan kamu yönetiminde son dönemde izlenen politikalara bağlı olarak Toplu Konut İdaresinin bugünkü faaliyet anlayışı son derece yanlış ol- muştur. 

Demokrat Parti iktidarında Toplu Konut İdaresinin görev alanı yeniden belirlenecek ve sadece belediyelerin ihtiyacı olan gecekondu önleme ve konut toplulaştırma projelerine yardımcı olarak görev ifa edecektir. İnşaat maliyetlerinin % 50’ sinin arsa ve arazi maliyeti olduğu göz önünde bulundurulduğunda, TOKİ’ nin inşaat sektöründe bir devlet kurumu olarak haksız rekabet yarattığı gerçeğini göz ardı edemeyiz. 

14- Turizmde Öncelikli Politikalar 

Türkiye ekonomisinin itici gücü olan turizm sektörü ise hede- flediği “sürdürülebilir turizm, uluslararası pazarda yüksek rekabet gücü sağlayacak, vatandaşlarımızın tümüne ve yabancı turistlere tatminkâr tatil olanakları sunacak şekilde geliştirmek” olarak tanımlanan vizyonuna, ancak sektörel hizmet sunanları hızlı, ver- imli, etkin şekilde dünya gerekleri doğrultusunda yenileyerek sahip olabilir. 

Bu nedenle turizm sektörü rekabet gücünü, ancak tesislerde isti- hdam edilecek genç nitelikli ara kademe elemanı ile yükseltebile- cektir. Turizme hizmet veren tüm görevliler yabancı dil bilmeleri sağlanacaktır. Türkiye, Dünya üzerinde son derece önemli sosyal ve kültürel bir konuma sahiptir. Türkiye bir İpek Yolu Ülkesidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Dünyada büyük hareketliliklere neden olan “İnanç Turizmi”ne yönelik politikalar üretecektir. 

Önemli uluslararası konferansların ve toplantıların Türkiye’de or- ganizasyonuna yönelik faaliyetler sonucu “Kongre Turizmi”nin de önemli bir pay almasına yönelik faaliyetlerin Bakanlıkça destek- lenmesi sağlanacaktır. 

Turizmi sadece deniz ve kum olarak gören zihniyetin ötesine geçe- bilmeliyiz. Üç tarafı denizlerle kaplı ülkemizde, tarihi ve arkeolojik ve doğal zenginliklerimizin daha ön plana çıkartılması, turizmi destek amacıyla restorasyonlara kaynak aktarılması yoluyla Türk turizminde çok daha fazla gelir elde edilmesini mümkün kılacak “Turizm Kalkınma Planı’nı” hayata geçireceğiz. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı, eylem ve işlemleri ile alacağı karar- larla turizm sektörünün önünü açıcı olmak zorundadır. Bu da, De- vlet bürokrasisini iyi bilen, bürokraside koordinatör rolünü üstlenebilecek kişi veya kimselerden oluşturulacak bir ekiple mümkündür. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yeni bir ruh ve hareket verilmesi yatırımcısı, işletmecisi ve acenteleriyle sektörü hak et- tiği yere kaldıracaktır. Sonuçta kazanan, Milli Gelirinin artışıyla, işsizliğin azaltılmasıyla yeni iş imkânlarının yaratılmasıyla Türkiye ve Türk Turizmi olacaktır. 

15- Ormancılıkta Öncelikli Politikalar 

Dolayısıyla, ormanların biyolojik çeşitliliğinin muhafazası ve imarı, ormanların sürdürülebilir yönetiminin temel koşullarından biridir. Orman varlığını tehdit eden riskler belirlenerek, koruma faaliyetleri daha verimli ve etkin yürütülecektir. 

Ormanların tahribi, karbondioksit yoğunluğunu arttırmaktadır. İklim değişikliği için mücadelede önemli karbondioksit yutak alanları olan ormanların tahribi ülke çapında önlenecek, başta biyolojik orman ekosisteminin koruması olmak üzere, sosyo- ekonomik hayata katkı sağlayan ormanların geliştirilmesi sağlanacaktır. Ormanların ürettiği mal ve hizmetlerden toplumun gelişen ve değişen beklentilerini en üst düzeyde karşılanması sağlanacak, ormanlardan çok yönlü ve sürdürülebilir şekilde fay- dalanılacaktır. Orman alanlarında madencilik sektörü baskısı kaldırılacak, uygulamada sürdürülebilir orman yönetimi esas alı- nacaktır. 

Orman köylerini kapsayan yenilikçi kırsal kalkınma politikaları ile orman köylülerinin geçim kaynakları artırılacak ve çeşitlendirilecektir. Ormanlık alanların usulsüz ve yasa dışı yapılaşma yoluyla kaybedilmemesi için kontrol mekanizmaları güçlendirilecektir. Orman niteliğini kaybeden alanların tespiti, bilimsel ve objektif kriterlere dayanılarak yapılacaktır. Özel or- manların korunması ve yapılaşma sınırının aşılmasının önlen- mesi amacıyla denetim mekanizmaları güçlendirilecektir. 

Türkiye’de “orman” sayılan alanların % 58’ini oluşturan 120 mi- lyon dönüm, orman yangını çıkma olasılığının en yüksek olduğu Ege ve Akdeniz Bölgelerinde bulunmaktadır. Orman yangınlarına hassaslık dereceleri yüksek bu bölgelerde kurumsal kontrol mekanizmaları güçlendirilecektir. Su kirliliğinin önlenmesi, su kaynaklarının korunması ve su kıtlığının önlenmesi için ve su yönetiminin havza temelli yapılmasını teminen temel bir su yasası çıkarılacak, kurumlar arası yetkiler ve sorumluluklar bu bağlamda yeniden tanımlanacaktır. Orman köylümüzün yaşam koşullarını iyileştirmek temel düşüncemizdir. Orman suçlarının ortadan kaldırılması için orman emvalinin değerlendirilmesinde çağdaş uygulamalara yer verilecektir. 

Ülkemizin en önemli sorunlarından birisi, vasfını kaybeden veya vasfı kaybettirilen orman arazilerine yönelik yapılaşmadır. Bu durum sadece İstanbul’a has olmayıp, hemen hemen bütün göç alan şehirlerimizin ortak sorunudur. Bu sorunu kökten çözmeye kararlıyız. Mevcut durumun çözümünde, öncelikle geçmişle kavga eden değil, geleceğe doğru bakan bir yönetim anlayışı içerisinde olacağız. Geçmiş iktidarların görmezlikten gelerek her gün büyüt- tüğü bu sorunu Belediyelerimizle birlikte çözeceğiz. Yapacağımız imar planlarıyla kanunlarımıza ve hukuka uygun olmayan hiçbir yapılaşmaya yer vermeyeceğiz. Barışan Türkiye’de devletle vatan- daşı kayıtsız şartsız barıştırmayı hedefliyoruz. Hiç kimsenin yasalara aykırı mülkiyet sahibi olamayacağı yeni ve çağdaş düzenlemelere yer vereceğiz. 

16- Deniz ve Kıyıların Korunması - Denizcilik Politikaları 

Deniz ekosistemlerinin çeşitliliği ve üretkenliği, insan yaşamı için çok önemlidir. Ancak, insan aktivitelerinden kaynaklanan aşırı balıkçılık, kıyı kullanımı, kirlilik vb. deniz biyo çeşitliliğine önemli zararlar vermekte ve tehdit olmaya devam etmektedir. Kirlen- menin kontrol altına alınabilmesi ve deniz ve kıyıların korunması için; kirlilik durumu, kirliliğin zamana bağlı olarak gösterdiği değişim ve kirlilik yaratan kaynakların kirlilik yükünün belir- lendiği, Türkiye denizlerini kapsayan geniş bir bilgi ağı kurula- caktır. 

Deniz ve kıyılarda çevre sorunu yaratan mevzuata aykırı uygula- malara son vermek amacıyla, mevcut denetim sistemini sadeleştirmeye yönelik yasal düzenlemeler yapılacak, kurumlar arasında yetki ve görevler açık ve net bir şekilde tanımlanacaktır. Kıyı Kanunu yeniden düzenlenecektir. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizin denizcilik anlamında uluslararası alanda hak ettiği yeri alması için sektörün önde gelen kurum ve kuruluşları ile ortaklaşa hareket edilerek tüm ülkemizi kapsayan bir master planı hayata geçirmeyi taahhüt ediyoruz. 

17- Spor Ekonomisinin Yönetimi 

Değişen ve gelişen dünyamızda spor endüstrisi çok önemli bir boyuta ulaşmıştır. Bu endüstriyi akıllıca yönetmek öncelikle de- vletin görevidir. Türkiye’de sporu yalnızca futbol olmaktan çıkarıp, tüm spor dallarında ulusal ve uluslararası başarılara yönelen bir ülke olarak dünyada yerimizi almayı hedefliyoruz. Ülkemiz, büyük spor organizasyonlarını rahatlıkla yapabilecek imkânlara ve jeopolitik konuma sahiptir. Yapmamız gereken bu endüstriyi yönetecek insanlarımıza, devlet olarak öncülük etmektir. Ülkemiz, olimpiyatları, sporun her dalında dünya şampiyonalarını yapa- bilecek kapasiteye ve güce sahiptir. 

Demokrat Parti, spor endüstrisinin yönetiminde ve yön- lendirilmesinde devletin aktif rol alması gerektiğine inanmak- tadır. Sadece federasyonların tek yönlü çabalarının yeterli olmadığı bilincinde olarak, her türlü olanağı, alt yapı da dâhil yap- manın devletin asli görevlerinden olduğuna inanıyoruz. 

Devlet, özürlü vatandaşlarının da spor yapabileceği her türlü imkânı ve altyapıyı hazırlamak mecburiyetindedir. Bunu sosyal devlet anlayışımızın bir gereği olarak yerine getirmeyi taahhüt ediyoruz. Bu konudaki en büyük ortağımız yerel yönetimler ola- caktır. 

18- Tüketicinin Korunması, Gıda Sağlığı ve Güvenliği 

Demokrat Parti, tüketicinin korunması ile gıda sağlığı ve güven- liğine ilişkin çağdaş düzenlemelerin hayata geçirilerek uygulan- masını, vatandaşlarına yönelik zorunlu bir sorumluluk alanı olarak görür. Bu hususta, mahalli idarelerle diğer kurum ve kuru- luşlar arasındaki yetki tartışmalarından kaynaklanan boşluğu doldurmak üzere gerekli yasal düzenlemeler vakit geçirilmeksizin yapılacaktır. 

Vatandaşlarımızın sağlıklı beslenmesini Dünya Gıda Kodeksi uygulamaları çerçevesinde üreticiden son tüketiciye kadar sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmeyi devletin görevi olarak görürüz. 

19- Afet Risk Yönetimi 

Afet yönetimi, kurumsal olarak yeniden yapılandırılacaktır. Sig- ortacılık sektörü deprem, tarımsal ve meteorolojik afetler başta olmak üzere ve tüm doğal afetleri dikkate alacak şekilde yeni bir yasal düzene kavuşturulacaktır. Sel, Taşkın ve Kuraklık Risk Har- itaları ve Eylem Planları hazırlanacaktır. Doğal afetlerin ve insan kaynaklı afetlerin risklerini azaltmak için başta imar, kıyı ve yeraltı suyu mevzuatı olmak üzere ilgili mevzuat yenilenecektir. Sel, ku- raklık, taşkın, orman yangınları gibi yanlış planlamalar, rant sağlamak amacıyla verilen imar izinleri ve giderek iklim değişik- liğinin etkilerinden ortaya çıkan olası felaketler için başta iklim değişikliğine duyarlı havzalar olmak üzere, ülke çapında erken uyarı sistemleri kurulacaktır. 

5.Bölüm: Devletin İç ve Dış Güvenliği

Ülke Savunması, Siyaset ve Partiler Üstü Bir Konu Olarak Ele Alınmalı 

Demokrat Parti’nin güvenlik siyasetindeki öncelikli hedefi, Türkiye’nin egemenliğinin, toprak bütün- lüğünün ve bağımsızlığının korunması, sınırlarının dokunulmazlığı ve milletimizin tüm fertlerinin barış içinde hür olarak yaşamalarıdır. 

1- Asayiş ve İç Güvenlik
Toplumsal Bütünlüğün Sağlanması ve Bölücülükle Mücadele 

Türkiye otuz yıldır hedefi, imkânları, kapsamı, kullandığı yöntem- ler ile milletimizin huzurunu ve devletimizin istikrarını topyekûn tehdit eden planlı bir terör saldırısının altındadır. 

Başta bölücü terörün son bulacağı toplumsal, kültürel, ekonomik iklimin inşa edilmesi gerekmektedir.

Bölücülükle mücadelede en başarılı sonuçların, olağanüstü hal veya sıkıyönetim gibi yöntemlerin kullanıldığı zamanlarda değil, demokrasinin en ileri düzeyde yaşandığı dönemlerde elde edildiği bir gerçektir. 

Demokrat Parti, bu sorunun çözümünü, topyekûn sosyal ve ekonomik çözümlerin bütün Türkiye için hayata geçirilmesinde görmektedir. Türkiye’nin genelinde yaşanan işsizlik, sosyal güvenlik, gelir dağılımında dengesizlik, adalet başta olmak üzere temel mekanizmalara olan güvensizlik, demokrasi ve özgürlük- lerin yaşanmasına ilişkin eksiklikler, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetler ile altyapı yetersizliği gibi sorunların çözümü, terör ve bölücülük konusunda hâlihazırdaki sıkıntıların aşılmasını da sağlayacaktır. 

Demokrat Parti, terör ve bölücülük sorununun yerel dinamikler kadar, uluslararası bağlantı ve uzantılara sahip olduğu gerçeğin- den hareketle, dirayetli, basiretli ve etkin bir dış politika takip ede- cektir. 

Demokrat Parti, Türkiye’nin her yerinde ve herkes için demokrasiyi, özgürlükleri, hukuku en ileri düzeyde tutup, insan- ların bu ülkenin vatandaşı olduğunu her yerde ve her durumda hissettirecektir. 

Demokrat Parti, etnik, kültürel, inanca dayalı tercihleri dolayısıyla hiç kimsen ayrımcı muameleye tabi tutulamayacağı, buna kalkışanların eylemlerinin suç sayılacağı ve yaptırım uygu- lanacağı bir siyasal-toplumsal düzeni kurmayı hedeflemektedir.. 

Öncelikli Hedefimiz, Egemenliğimiz 

Demokrat Parti, sorunun çözümü için, etkin güvenlik hizmeti, hakka ve hakkaniyete uygun adalet sistemi ve caydırıcı infaz düzeninin kurulabilmesini hedeflemektedir. 

2- Ulusal Güvenlik: Güçlü Türkiye, Güçlü Ordu 

Demokrat Parti’nin güvenlik siyasetindeki öncelikli hedefi, Türkiye’nin egemenliğinin, toprak bütünlüğünün ve bağımsı- zlığının korunması, sınırlarının dokunulmazlığı ve milletimizin tüm fertlerinin barış içinde hür olarak yaşamalarıdır. 

Demokrat Parti olarak ülke savunmasının, siyaset üstü ve partiler üstü bir konu olarak ele alınması gerektiğine inanıyoruz. 

7. Bölüm : Türkiye'nin Dış Politika Ekseni

Ülkemizin Stratejik Özelliğini, Barış ve İstikrar İçin Kullanacağız 

Demokrat Parti, akıllı güç araçlarına dayanarak Balkanlar’dan Orta Asya’ya, Kafkasya’dan Orta Doğu’ya uzanan bölgede istikrar ve kalkınmanın sağlanması için Türkiye’nin etkin rol alması kararlılığındadır. 

Dünya ile Entegrasyon ve Küresel Vizyon 

Türkiye, dış politikasını milli çıkarları ve evrensel insanlık değer- lerini esas alarak, bölgesinde ve dünyada barışın, istikrarın ve işbirliği içinde kalkınmanın yaşama geçirilmesi ilkesi temelinde oluşturan ve uygulayan önemli bir bölgesel güçtür. Türkiye aynı zamanda Batı Dünyası içinde yer alan ve eşit bir parçası olduğu Batılı kurum ve kuruluşlarıyla birlikte hareket eden ve bu özel- liğiyle de farklı medeniyetler arasında sağlam bir ilişki ve işbirliği imkânını yaşama geçiren bir devlettir. 

Demokrat Parti, Türkiye’nin dış politika alanındaki bu tarihsel nitelik ve kararlılığının takipçisi olacaktır. 

Şüphesiz Soğuk Savaş’ın sona ermesi Türkiye’nin bu özelliğini daha da önemli hale getirmiştir. Soğuk Savaş sonrası dönem dünya siyaseti, istikrarsızlık ve çatışma içine sürüklenmektedir. Etnik ve dini temelli bölgesel çatışmalar ve terörist saldırılar ar- tarken, küresel ölçekte de medeniyetler tanımı dairesinde jeopolitik yeni bir gerginlik dönemi ortaya çıkmaktadır. Bütün bunların yanı sıra, İkinci Dünya Savaşı’nı takip eden 50 yıl boyunca göremediğimiz ölçüde büyük fırsatlar da Türkiye’nin mücavir alanında ortaya çıkmaktadır. 

Türkiye’nin mevcut fırsatları yeterince kullanabilmesi bölgesinde lider, küresel dengelerin oluşmasında vazgeçilmez bir aktör ol- masının yolunu açacaktır. Bu ise, ancak dış politika oluşum sürecinde bugüne kadarki “tehditleri bertaraf etme” odaklı bakış açımızın yerini, “fırsatları değerlendirme” odaklı bir bakış açısının almasıyla olabilir. Elbette, Türkiye gibi jeopolitik bir konumda bu- lunan bir ülkenin karşı karşıya olduğu tehditler, dünyanın pek çok yerindeki ülkelerden daha farklı ve çeşitlidir. Ama Türkiye için büyük tehdit, fırsatları değerlendirebilecek dış politik paradigma değişikliklerini zamanında yapamamaktır. 

Nitekim bu bakış açısının yansıması olarak, dış politikamız Türk ekonomisinin kalkınması ve gelişmesine odaklı olmalıdır. Dış politikamız aynı zamanda, Türkiye’nin dünyada ve bölgesinde artan ağırlığına paralel olarak çok taraflı diplomasiye ağırlık ver- meli, uluslararası kurum ve kuruluşlarda ülkemizin daha aktif bir konum elde etmesini sağlamalıdır. 

Demokrat Parti, akıllı güç araçlarına dayanarak Balkanlar’dan Orta Asya’ya, Kafkasya’dan Orta Doğu’ya uzanan bölgede istikrar ve kalkınmanın sağlanması için Türkiye’nin etkin rol alması kararlılığındadır. Türkiye’nin tarihi, kültürü, sivil ve askeri güvenlik yetenekleri Türkiye’yi bu coğrafyada etkin olma konumuna ge- tirmektedir. Türkiye’nin istikrarsızlaşma sürecine ilgisiz kalması ise mutlaka Türkiye’nin güvenliğine ve kalkınmasına kalıcı ve çok büyük zarar verecektir. 

Tüm yetersizliklerine ve reform ihtiyacına rağmen uluslararası meşruiyeti temsil eden Birleşmiş Milletler örgütünün dünya barışının ve güvenliğinin korunmasında ve insanlığın refaha ulaş- masında oynamakta olduğu önemli rolün farkında olarak, Türkiye’nin bu örgüt içinde etkinliğinin artırılması Demokrat Parti’nin dış politika önceliklerinden biridir. Bu çerçevede Bir- leşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde temsilimizi devamlı kılmak için çabalarımızı yoğunlaştıracağız. 

Avrupa Konseyi üyesi olan Türkiye, Avrupa kıtasında insanı ve in- sanın mutluluk ve zenginliğini esas alan bir hukuk sisteminin or- taya çıkması için bu örgütün taşıdığı önemin idrakindedir. 

Demokrat Parti, demokrasimizin Avrupa Konseyi ölçütleri esasında evrensel bir gelişmişlik düzeyine ulaşması için karar- lılıkla ilerleyecektir. 

Türkiye, Orta Asya’dan Balkanlara, Orta Doğu’dan Kafkasya’ya uzanan bir coğrafyada etkin bir stratejik iletişim kabiliyetine sahiptir. Dünya siyasetinde barış ve istikrara, birlikte ekonomik kalkınmaya ihtiyacımızın üst düzeyde olduğu bir dönemdeyiz. Demokrat Parti, Türkiye’nin bu gücünü bu insanlık ideali için kul- lanma kararlılığını ortaya koymaktadır. 

NATO ve ABD ile İlişkilerimiz 

Türkiye bir NATO müttefikidir. NATO’nun Soğuk Savaş sonrası dönemde işlevi ve sorumlulukları artmıştır. Demokrat Parti, küre- sel ölçekte barış ve istikrarın tesis edilmesi, terörizmle mücadele başta olmak üzere, ortaya çıkan yeni tehditlerin ortadan kaldırıl- ması konusunda NATO müttefiki olarak önemli konumunun ve sorumluluğunun farkındadır. Akıllı güç temelli dış politika viz- yonumuzun bir gereği olarak “barışın korunması ve tesisi“ ope- rasyonlarına Türkiye’nin daha fazla katkıda bulunabilecek bir potansiyele ulaşması sağlanacaktır. 

Türk Dış Politikasının ana eksenleri arasında, dünyanın başat gücü olan ve benzer siyasi ve ekonomik değerleri paylaştığımız ABD ile ilişkilerimiz ayrı bir öneme sahiptir. Türkiye ile ABD arasındaki ittifakın daha da güçlendirilmesi, dış politika vizyonu- muzun hayata geçmesine hizmet edeceği gibi, aynı zamanda özel- likle bölgemizin karşı karşıya olduğu çok yönlü sorunların çözümüne de katkı sağlayacaktır. ABD ile ilişkilerimizde, Soğuk Savaş yıllarının getirdiği stratejik alışkanlıklardan bir an önce kur- tularak, ilişkimizi askeri işbirliği odaklı olmanın ötesine taşımalı, ekonomik, ticari ve sosyal yönleri de içeren gerçek bir model or- taklığa dönüştürmeliyiz. 

Rusya Federasyonu’na Bakışımız 

Türk-Rus ilişkileri hızla gelişmekte ve her iki ülkenin de kazan- abileceği bir seviyeye doğru ilerlemektedir. Demokrat Parti, Rusya Federasyonu ile olan ilişkilerin daha da geliştirilmesi, ekonomik ilişkilerin dengeli hale getirilmesi ve bu iki ülkenin paylaştıkları geniş jeopolitik alana istikrar getirmek için uyumlu bir çaba içinde olmalarını amaçlamaktadır. Türkiye, Rusya Federasyonu’yla bilhassa enerji alanında kurmuş olduğu ortaklık ilişkisini muhafaza etmeli, ama aynı zamanda bu ilişkinin Türkiye’nin enerji açısın- dan bu ülkeye bağımlılığını azaltacak tedbirler alınmalıdır. 

Türk Cumhuriyetleri ve Karadeniz Havzası Politikalarımız 

Bölgesel politikalarımızın birincil önceliği Kafkasya ve Orta Asya’daki ülkelerle ekonomik ve siyasi ilişkilerimizi en üst nok- taya taşımaktır. 

Geçmişte bizim iktidarımızda kurulan Ekonomik İşbirliği Örgütü’nü (ECO) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nı (KEİT) içine düşürüldüğü ataletten kurtaracağız. Başta, enerji, ulaştırma, bilişim teknolojileri, tarım ve gıda teknolojileri olmak üzere 21. yüzyılda ülkelerin kaderini belirleyecek alanlarda yeni ve güçlendirilmiş işbirliği yapıları kuracağız. 

Türk Cumhuriyetleriyle, bugüne kadar bir türlü yoğunlaştırıla- mayan askeri ilişkilerimizi özellikle savunma sanayi alanlarında en üst noktaya taşıyacağız. Türk dünyası ortak savunma tatbikat- larını gerçekleştireceğiz. Azerbaycan’ın NATO üyeliğine tam ve koşulsuz destek vereceğiz. 

Türk dünyasıyla “dilde, fikirde, işte birlik” temel ilkemiz olacaktır. Bu coğrafyada alfabe birliğini sağlamak için yoğun çaba harca- yacağız. 

Kıbrıs Politikamız 

Kıbrıs konusu Türk Dış Politikası’nın ana konularındadır. Demokrat Parti, Kıbrıs’taki Türk varlığının yok edilmesinin önüne geçilmesi sürecini başlatan ve kararlılıkla takip eden bir siyasal ruhtan gelmektedir. Bugün de Demokrat Parti, KKTC’deki soy- daşlarımızın siyasi iradesine saygılıdır ve bu bağlamda adadaki yeniden birleşme görüşmelerini desteklemektedir. 

Adada yeniden birleşme, Türklerin varlığını garantiye alan ve eşit bir statüde kalmalarına imkân sağlayan bir temelde ortaya çık- malıdır. Birleşmenin olamaması durumunda, Demokrat Parti, çözümü destekleyen taraf olan KKTC’nin bağımsız bir devlet olarak, izolasyonlardan arındırılmış bir statüye kavuşturulmasının takipçisi olacaktır. 

İslam Dünyası ve Ortadoğu ile İlişkilerimiz 

Türkiye, İslam dünyasında tarihi role sahip bir ülkedir. Türkiye’nin toplumu çok büyük bir ağırlıkla Müslüman’dır, modernleşme çizgisinde elde ettiği başarılarla İslam dünyasında özel bir tecrüb- eye sahiptir. Türkiye bu toplumsal, politik, kültürel tecrübesini İslam dünyasıyla paylaşmak, karşılıklı alışverişte bulunmak ve nihayet işbirliğine, ortak anlayışa dayalı bir bakış açısını egemen hale getirmek durumundadır. İslam Kalkınma Örgütü, İslam Kalkınma Bankası gibi uluslararası kuruluşlara yenileri eklenmeli, işbirliğine matuf platformlar çoğaltılmalıdır. 

Demokrat Parti, Ortadoğu’ya istikrar getirici girişimleri gerçek- leştirmek, bölge ülkelerini birbirine yakınlaştırmak, ortak değer- leri ve çıkarları açıkça ortaya koymak kararlılığındadır. Türkiye’nin kültürel mirası ve tarihsel sorumluluğu, bugün içinde yaşadığımız süreçte Ortadoğu politikasında geçilen zor dönemin aşılabilmesi için Devletimizin daha yoğun ve etkin bir diplomatik çabayı ortaya koymasını gerekli kılmaktadır. 

Suriye ile karşılıklı güven ve ortak çıkar anlayışına dayalı kardeşçe ilişkilerimizi güçlendirecek, başta ekonomik ve ticari alan olmak üzere her türlü tedbiri alacağız. 

Demokrat Parti, Irak’ta barış ve istikrarın hâkim kılınmasına ve Irak’ın toprak bütünlüğünün korunmasına büyük önem atfetmek- tedir. Türkiye, yerleşik demokrasisi, güçlü sivil toplumu ve büyüyen ekonomisi ile Irak’ın yaşadığı zorlukları aşmasına yardımcı olmalıdır. Bunun başlıca şartı ise, Kuzey Irak’taki bölge- sel liderlerin terör örgütüne destek olarak görülebilecek adımlar- dan kaçınmalarıdır. 

Kerkük ve Musul bölgesi bu barış ve istikrarın korunması için özel bir önem taşımaktadır. Adeta küçük bir Irak niteliği taşıyan bu bölgenin ayrı ve özel bir statüde değerlendirilmesi son derece önemlidir. 

İran, önemli bir komşu ülkedir. Türkiye, İran’ın bölgedeki bazı sorunların kaynağı olarak görüldüğü bir çerçeveden, sorunların çözümünde güvenilir bir ortak olarak benimseneceği bir aşamaya geçilmesine yardımcı olmalıdır. Bunun için İran’ın nükleer enerji programının barışçıl bir amaca hizmet ettiğini, tesislerini ulus- lararası denetime açarak kanıtlaması gerekmektedir. İran yöneti- minin sergileyeceği bu irade, bölgede Türkiye ile İran arasında başta enerji olmak üzere birçok alanda daha kapsamlı işbirlik- lerinin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır. 

Demokrat Parti, Türkiye’nin aynı zamanda bir Avrasya gücü olarak var olduğunun farkında olarak İslam Dünyasıyla ilişkilere büyük bir önem vermektedir. Türkiye bugün sadece üzerinde yaşadığı Anadolu coğrafyasının Asya ile Avrupa arasında yer alması, her iki kıtayı, her iki fikri, her iki medeniyeti bağlaması bakımından değil; Asya ve Avrupa’yı derin bir şekilde kuşatan bir kültürel ve tarihsel mirası bünyesinde taşıdığı için büyük bir potansiyel gücü temsil etmektedir. Demokrat Parti, Türkiye’nin bu stratejik özel- liğini bölgesel barış ve istikrar için kullanmaya devam edecektir. İslam Dünyasının refah ve mutluluğu için Türkiye ile İslam Dünyasının ortak çabasının artan bir şekilde devamı bu açıdan Demokrat Parti için büyük önem taşımaktadır. 

Komşularımızla Ekonomik İlişkiler: Ortak Ekonomik Yaşam Alanı Projemiz 

Türkiye komşularıyla ekonomik ve ticari ilişkileri en alt düzeyde olan OECD ülkesidir. Komşularla ekonomik ilişkilerimizi geliştirmeden bölgesel tanzim edici güç olabilmemiz söz konusu değildir. Demokrat Parti iktidarında, hiçbir komşu ülke arasında ayrım gözetmeksizin, tümünü davet edeceğimiz bir Ortak Ekonomik Yaşam Alanı’nı kuracağız. 

Ortak Ekonomik Yaşam Alanı, hizmetlerin, emeğin ve sermayenin serbestçe dolaşabileceği, tüm katılımcı ülkelerin ekonomik çıkar- larına hizmet eden bir girişim olacaktır. 

Bu projenin gerçekleşmesinin önünde AB ile ekonomik ilişkiler- imiz dâhil hiçbir engel yoktur. Ermenistan dâhil tüm komşuları- mızla sağlıklı bir işbirliğine dayalı istikrarlı siyasi ilişkiler kurabilmenin yolu da buradan geçmektedir. 

3.Bölüm: Siyasi Modelin Yenilenmesi

Demokrat Parti, “Temsilde Adalet, Yönetimde İstikrar”ı Sağlayacak 

Kuvvetler ayrılığı prensibinin sınırları belirgin ve kesin çizgilerle çizilecektir. Bu bağlamda, yasamanın anayasal denetimin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması açısından Senato kurulması, Demokrat Parti’nin önceliklerindendir. 

1- Sivil Anayasa ve Yarı Başkanlık Sisteminde Türkiye Modeli Erkler Ayrılığı ilkesini geçerli kılıyoruz 

Anayasal düzenin en temel ilkesi, yasama, yürütme ve yargı erklerinin birbirinden bağımsız, birbirini denetleyen sistemler olarak erkler ayrılığı ilkesince biçimlendirilmesidir. 

Yasama ile yürütme veya yargı ile yasama ya da yürütme ile yargı fonksiyonlarının birbirinden ayrılmadığı, diğer bir deyişle tek elde toplandığı yönetimlerde, tam bir demokrasiden bahsedilemez. 

Anayasaya göre, yasama faaliyetleri parlamento tarafından yerine getirilir. Yürütme yetkisi ve görevi ise Bakanlar Kurulu ve Cumhur- başkanı tarafından kullanılmakta ve yerine getirilmektedir. 

Ancak yine aynı Anayasa, parlamentonun yasama faaliyetlerini, yargısal denetim öncesi, yürütmenin bir unsuru olan cumhur- başkanının denetimine tabi tutmaktadır. Yine bu anayasal sis- temde, kuvvetler ayrılığının sınırları belirgin bir şekilde çizilmediğinden parlamento, hükümeti denetlemek, millet adına hesap sormak şöyle dursun, hükümetin taleplerinin hizmetkâr- lığının yapıldığı bir yer konumuna bürünmüştür.

Nitekim günümüzde birçok ülkede ikinci meclisler, Fransa, İtalya, Romanya ve Polonya örneklerinde olduğu gibi bir denge ve fren mekanizması olarak yer almaktadır. Başka bir deyişle bu ülkel- erde ikinci meclis toplumdaki farklı kesimleri temsil eden ve yasama faaliyetlerinin demokratikleşmesini sağlayarak meclis- teki parti çoğunluğunu dengeleyen bir işlev görmektedir. 

2- Senato’lu Bir Yasama Organı 

Yarı Başkanlık Sisteminin gereği olarak Türkiye Büyük Millet Meclisindeki milletvekili sayısı 450’ye düşürülecek, Çağdaş Demokrasilerde olduğu gibi ikinci Meclis olarak 150 üyeden oluşan “Senato” kurulacaktır. 

Kuvvetler ayrılığı prensibinin sınırları belirgin ve kesin çizgilerle çizilecektir. Bu bağlamda, yasamanın anayasal denetimin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması açısından Senato kurulması, Demokrat Parti’nin önceliklerindendir. Senato, yasama erkinin bir unsuru olarak yasama faaliyetlerinin anayasaya uygunluk denetimini ya- pacaktır. Senatonun üçte biri iki yılda bir yenilenecektir. Tabii sen- atörlük sadece eski Cumhurbaşkanları için konacaktır. 

3- Yeni Seçim Sistemi 

Demokratik siyaset düzeninin en temel vasfı, temsilde adaleti sağlamaktır. Yönetimde istikrar, yasama ve yürütmeyi ayıran siyaset sisteminde mevcuttur. Milletin iradesinin adil bir şekilde yansıtılabilmesi demokratik sistemin en önemli unsurudur. 

Demokrat Parti, seçime ilişkin olarak öncelikle, siyasal partilerin iç işleyişine yönelik düzenlemeler yapacaktır. Bu çerçevede aday belirleme ve disiplin soruşturması konuları yeniden düzen- lenecektir. Kadın ve erkeklerin eşit temsiline yönelik bir düzen- leme getirilecektir. Bunun yanında siyasal partilerin finansmanı konusu, seçim sistemine ilişkin düzenlemelerde öncelikle dikkate alınması gereken bir diğer konudur. Bu doğrultuda, partilerin ve adayların milletvekili ya da ara seçimlerde yapabilecekleri harca- malar ve siyasal partilere yapılacak devlet yardımlarının eşitlik ve denge gözetilerek yeniden düzenlenmesi için gerekli girişimler başlatılacaktır. 

Seçimlerde ülke barajını kabul edilebilir ve temsilde adaleti sağlayacak bir orana indireceğiz. Genel seçimlerde, siyasal par- tilerin birbirleriyle ittifaka girmesini mümkün kılıyoruz. 

Siyasi partilerin kapatılmaması esastır. Demokrasimizin temel yapı taşları olan siyasal partilerin kurumsallaşmasının önündeki en büyük engeller, askeri darbeler ve parti kapatmaları olmuştur. Korku ve kaygıları derinleştirerek, ayrımcılığı, bölünmeyi, şiddeti, programı ve söylemiyle hedeflemediği sürece siyasi partilerin var- lığı ve serbestçe gelişimi, demokratik geleceğimiz için korunması gereken en temel olgudur. 

Demokrat Parti’nin siyaset anlayışında “Yönetimde İstikrar, Tem- silde Adalet” esastır. Bunu gerçekleştirmek için seçim sis- temimizde sadece baraj değil, seçim kanunu ile siyasi partiler kanununda yapılacak değişiklikler için halkımızın beklentileri ve çağdaş demokratik uygulamalar esas alınacaktır. 

4- Yerel Yönetim Politikalarımız 

Demokrat Parti’nin belediyecilik anlayışının farkı, işte bu noktada ortaya çıkmaktadır. Demokrat Parti, belediyeciliği, sürdürülebilir kentleşme idealinin ısrarlı takipçisi, il özel idarelerini yerel kalkın- manın itici gücü, köy idarelerini yeniliklerin ve kalkınmanın köylere intikal aracı olarak kabul etmektedir. 

Yerel yönetimlerin görev ve yetkileri ile orantılı gelir kaynaklarına sahip olması sağlanacak, görev ve yetki karmaşası ortadan kaldırılacaktır. 

Yerel yönetimleri doğrudan demokrasinin vazgeçilmez unsuru olarak kabul eden Demokrat Parti, bu birimleri, sürdürülebilir kentleşme ve yaşanabilir şehirlerin kurucusu haline getirecektir. 

Demokrat Parti, yerel yönetimleri sadece kentin güncel ve yapısal sorunlarıyla ilgilenen kurumlar olarak tanımlamamakta, insan odaklı yerel yönetim anlayışını esas almaktadır.

Demokrat Parti, ücretsiz ulaşım, bazı hizmetlerde indirim gibi uygulamaların yanı sıra, engelli vatandaşlarımızın hayatını zor- laştıran her türlü fiziki engeli ortadan kaldıracak; yine engelli vatandaşlarımızın özel eğitim imkânlarıyla birlikte sosyal ak- tivitelere katılımını sağlayarak ekonomik ve sosyal refahlarını yükseltmenin yolunu açacaktır. 

* Yerel Yönetimlerde Şeffaflık Sağlayacağız 

Yerel yönetimlerde yapılacak tüm hizmetler, hizmetlerin gerekçeleri, hesapları halka açık olacaktır. 

* Yerel Hizmetleri Verimli Kılacağız 

Yerel hizmetlerde verimliliği temin için her türlü önlem alınacak, tüm kentlerimiz halka hizmet noktasında çağdaş standartlara kavuşturulacaktır. 

* Sosyal Hizmetleri Yaygınlaştıracağız 

Belediyelerin en önemli faaliyet alanlarından birisini, ilgili yerin sakinlerine yeterli ve talepleri karşılayacak ölçüde sosyal hizmet- leri götürmektir. 

* Modern Şehirler Kuracağız 

Demokrat Parti, modern şehirleri AB için değil, kendi vatandaşları için kuracaktır. 

Her vatandaşımızın yaşadığı şehirle barışık olması, o şehirde yaşıyor olmaktan mutlu olması bizim temel hizmet anlayışımızdır. 

* Yerel Yönetimlerde Katılımcılığı Sağlayacağız 

Yatay örgütlenme modern toplumları geleneksel toplumlardan ayıran temel kriterlerden birisidir. Geleneksel toplumlarda yukarı- dan aşağıya bir hiyerarşi, modern toplumlarda ise yatay ve eşit- likçi bir örgütlenme esastır. Modern toplumlardaki hiyerarşi, bütünüyle işin görülmesine yöneliktir ve hiçbir şekilde insanların değerlerine ilişkin bir ayırımı ima etmez. 

Demokrat Parti, olarak katılımcılığı engelleyen bir anlayışı red- dediyoruz. 

Yerel yönetim anlayışımız “birlikte yönetimi” esas alan bir yak- laşıma dayanacaktır. E-belediyecilik yoluyla, milleti soyut bir düşünce olmaktan çıkartıp, somut bir gerçeklik olarak siyasete katmak hedefimizdir. 

Yerel yönetimler ile ilgili düzenlemede görev ve fonksiyonlar yeniden değerlendirilecek, faaliyetlerde merkeziyetçilik yerine yerellik ilkesi ve bürokratik zihniyet yerine demokratik yaklaşım hâkim olacak ve nihayet yerel yönetimlerde “malumat-talimat” il- işkisi yerine müzakere ve istişare usulü geçerli olacaktır. 

Bu yeni anlayış, yerel yönetimlerde bir yıl içinde yeni örgütlen- meleri de getirecektir. 

Yerel yönetimlerin etik kuralları çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmeleri için genel ilke ve kararları almakla görevli, yerel yönetimlerin şeffaflık ve dürüstlük ilkesi çerçevesinde faaliyet göstermelerine ilişkin esasları belirleyecek “yerel yönetimler etik komisyonları”nı kuracağız. 

Yerel yönetimlerin uygulamaları konusunda vatandaşların şikayetlerini çözüme kavuşturmak için tüm belediyelerde “om- budsman büroları” tesis edeceğiz. 

Yerel yönetimlerde toplam kalite yönetiminin uygulanması için üst düzeyde koordinasyon ve destek görevini yürütecek bir “yerel yönetimler kalite konseyi” oluşturacağız. 

E-belediye yanında demokratik kitle örgütleri tarafından seçilecek bir konseyin, belediyenin her türlü işlem ve eylemini denetlemesi için bir “yerel yönetimler denetim komisyonu”nun kurulmasını sağlayacağız.