Evvela Mansur Yavaş, adeta tank gibi ezdi geçti. Siyasi tarihimizde genel seçimlerde görülmemiş oranda oy aldığı gibi metropol seçimlerinde alınmış en yüksek oyları da alarak bir rekoru gerçekleştirdi.

Zaten Erdoğan Ankara’dan ümidi kesmiş, 17 bakanıyla İstanbul’a yüklenmişti. Fakat Ekrem İmamoğlu, rakibini, beklenenin üstünde, on puan geride bırakarak seçimi kazandı. Erdoğan, İmamoğlu karşısında bir kere daha yenilmiş oldu.

Seçim sonuçlarına, toplumsal eğilimlerin dışavurumu olarak baktığımızda, iktidarın mağlup, CHP’nin galip çıkmasının sebeplerini iyi analiz etmek gerekir.

DEĞİŞEN SİYASİ HARİTA

Evvela AK Parti 2017 referandumundan beri metropollerde gerilemekte, ilçelerle belde ve küçük yerleşim birimlerinde üstünlüğünü sürdürmektedir. 

YSK’ya göre büyükşehirlerde katılım oranı yüzde 78,11’dir. Daha çok kırsalı yansıtan il genel meclislerinde ise katılım oranı yüzde 80,7’dir. Şehirlerde katılımın nispeten düşük olması, sandığa gitmeyen iktidar yanlısı seçmenin daha ziyade şehirliler olduğunu düşündürüyor.

İktidarın kayıpları da en çok şehirlerdedir. Ege sahillerinden Ankara’ya uzanan coğrafyada AK Parti belediyeleri kaybetti. Yakın zamana kadar “Sahil şeridi”ne sıkışmış gözüken muhalif seçmen bu seçimlerde Kırıkkale ve Kırşehir’e kadar genişledi.

Büyükşehir belediyelerinin 14’ünü CHP, 12’sini AK Parti alırken, ilçelerde AK Parti 324, CHP ise 322 ilçe belediyesini aldı. 973 ilçenin verileri açıklandığında ilçe farkının büyüyeceğini görebiliriz.

Şehirler, özellikle de metropoller iktisaden daha hassastır. 10 bin lira ile, 20 bin lira ile İstanbul’da geçinmekle bir Anadolu ilçesinde, kasabasında geçinmek aynı değildir. Ayrıca şehirlerde bireysellik daha da etkilidir. AK Parti bugüne kadarki söylemiyle, ideolojik tavrıyla devam ederse artan oranda “kasabalı” hale gelir, tabanı daralır.

PARTİZAN İKTİDAR

Bu siyasi harita, AK Partinin malum “hainler, dış güçler, terör işbirlikçileri” ve “nas var sana bana ne oluyor” gibi sözlerle ifade edilen kutuplaştırıcı politikalarının şehirlerde artık etkili olmadığını da gösteriyor.

Cumhurbaşkanı, propaganda yasaklarının başlamasına bir saat kala, bermutat bütün TV’lerde yayınlanan konuşmasında, “CHP’de balyalarla sayılan paraların”, bir hiçbir delil belirtmeden, “Kandil’e gittiğini” söyledi, suçladı!

Şehirlerde CHP oylarının artması, bu tür söylemlerin artık etkili olmadığını gösteriyor.

“Enflasyon düşecek” sözü de on yıldır söylenip durduğu için etkili olmadı,

Muğla’nın Akbenler yöresinde linyit çıkarmak için “acele kamulaştırma” kararı, Cumhurbaşkanı imzasıyla 12 Mart’ta Resmi Gazete’de yayınlanmıştı. Ama Muğla’da oy kazanmak için 14 Mart günlü Resmi Gazete’de CB Kararı ile yürürlükten kaldırıldı. Hani “acil kamulaştırma” ihtiyacı vardı?! Kamu yetkilerini 48 saatte karar değiştirecek kadar oy hesabıyla kullanan bir iktidarın prestij kaybetmesi tabii idi. Muğla bunu reddetti, CHP’nin oylarının 2019’daki yüzde 36’dan bu seçimde yüzde 55’e çıkması, bu ‘seçim rüşveti’nden etkilenmediklerini gösteriyor’

Şehirleşen Türkiye’de iktidar şehirleri kaybetme sürecini yaşıyor.

CHP VE MUHALEFET

CHP’nin yükselişinin birinci sebebi, iktidarın ekonomideki başarısızlığıdır. Temmuz 2018’de gönderilen Şimşek’in Haziran 2023’te ‘kurtarıcı’ olarak çağırılması beş yıllık yanlışların ispatıdır.

CHP’nin başarılı sonuç almasının ikinci sebebi, sağ seçmenden oy alabilir hale gelme çabasıdır. Başarının baş temsilcileri olan Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu’nun klasik CHP’li tipinden farklı insanlar olması da bunu doğruluyor.

CHP’yi eski dar doktriner kalıbının dışındaki geniş kitlelere açma politikasını Kılıçdaroğlu başattı. Sanılanın aksine Özgür Özel de bu açılmayı sürdürdü. CHP’yi eski kavramlarla değil, “sosyal demokrat” olarak tanımlaması, “milliyetçi demokrat, muhafazakâr demokrat, Kürt demokrat” kitleleri çağırması olumlu bir yaklaşımdır.

Taşlar henüz yerine oturmuş değil. Önümüzdeki dört yıl çok uzun bir zamandır ve belirleyici olacaktır, bilhassa ekonomi...

CHP açılımını ne ölçüde sürdürür? Merkez sağda yeni bir hareketlenme olur mu? İktidar ekonomiyi toparlayabilir mi? Dönümüzdeki dört yılın dinamikleri bunlara bağlı.

The March 31 elections created a greater than expected political earthquake effect on the government.

First of all, Mansur Yavaş crushed him like a tank. She not only received an unprecedented number of votes in the general elections in our political history, but also broke a record by receiving the highest votes ever received in the metropolitan elections.

Erdoğan had already given up hope on Ankara and moved to Istanbul with his 17 ministers. However, Ekrem İmamoğlu won the election by leaving his opponent ten points behind, more than expected. Erdoğan was defeated once again against İmamoğlu.

When we look at the election results as the expression of social tendencies, it is necessary to analyze well the reasons why the government was defeated and the CHP was victorious.

CHANGING POLITICAL MAP

First of all, the AK Party has been declining in metropolises since the 2017 referendum, but maintains its superiority in districts, towns and small settlements.

According to YSK, the participation rate in metropolitan cities is 78.11 percent. The participation rate in provincial general assemblies, which mostly reflect rural areas, is 80.7 percent. The relatively low turnout in cities suggests that the pro-government voters who did not go to the polls were mostly urbanites.

The losses of the government are mostly in the cities. AK Party lost municipalities in the geography stretching from the Aegean coast to Ankara. The opposition voters, who until recently seemed to be stuck in the " Coastline ", expanded to Kırıkkale and Kırşehir in these elections.

While CHP won 14 of the metropolitan municipalities and AK Party won 12, AK Party won 324 district municipalities and CHP won 322 district municipalities. When the data of 973 districts are announced, we can see that the district difference will grow.

Cities, especially metropolises, are more economically vulnerable. Living with 10 thousand liras or 20 thousand liras in Istanbul is not the same as living in an Anatolian district or town. Additionally, individuality is even more effective in cities. If the AK Party continues with its current discourse and ideological attitude, it will become increasingly " townie " and its base will narrow.

PARTIZAN POWER

This political map also shows that the polarizing policies of the AK Party, expressed with phrases such as " traitors, foreign powers, terrorist collaborators " and " what is happening to you, what is happening to me ", are no longer effective in cities.

An hour before the propaganda bans started, the President, in his speech broadcast on all TVs, said that " the money counted in bales in the CHP " went to Qandil , without providing any evidence , and accused him!

The increase in CHP votes in cities shows that such rhetoric is no longer effective.

The phrase " inflation will fall " was not effective because it had been said for ten years.

The " urgent expropriation " decision to extract lignite in the Akbenler region of Muğla was published in the Official Gazette on March 12, with the signature of the President. But in order to gain votes in Muğla, it was abolished by the CB Decision in the Official Gazette dated March 14. You know, there was a need for “ urgent expropriation ”?! It was natural for a government that used its public powers with enough votes to change its decision in 48 hours to lose prestige. Muğla rejected this, the fact that CHP's votes increased from 36 percent in 2019 to 55 percent in this election shows that they were not affected by this 'election bribery'.

In urbanizing Turkey, the government is experiencing the process of losing cities.

CHP AND OPPOSITION

The first reason for the rise of CHP is the failure of the government in the economy. The fact that Şimşek, who was sent in July 2018, was called a 'savior' in June 2023 is proof of five years of mistakes.

The second reason for CHP's successful results is its effort to gain votes from right-wing voters. The fact that Mansur Yavaş and Ekrem İmamoğlu, the main representatives of success, are different from the classical CHP type confirms this.

Kılıçdaroğlu initiated the policy of opening the CHP to broad masses outside its old narrow doctrinal mold. Contrary to popular belief, Özgür Özel also continued this initiative. Defining the CHP as " social democrat " rather than using old concepts and calling the masses " nationalist democrat, conservative democrat, Kurdish democrat " is a positive approach.

The pieces are not yet in place. The next four years are a very long time and will be decisive, especially the economy...

To what extent will CHP continue its expansion? Will there be a new movement in the centre-right? Can the government recover the economy? The dynamics of the next four years depend on these.