15 Temmuz 2016 günü yaşanan darbe girişiminin merkez üssü Ankara’daydı.
Metin Gürak da o tarihte Korgeneral rütbesindeydi ve Ankara Kolordu Komutanıydı.
Haliyle, çok kilit bir rol oynamıştı.
Bütün hayati adımların atılması görevi ona verilmişti.
Bizzat dönemin Genelkurmay Başkanı Hulisi Akar tarafından aranmış, gökyüzünde hiçbir uçağın kalmaması ve karada da hiçbir aracın kışlasından çıkmaması yönünde emir verilmişti.
***
Gürak, önce telefon trafiği ile hava trafiğini durdurmuştu.
Ardından Etimesgut’taki zırhlı birliklere giderek tankların kışladan çıkmasını engelleyen Gürak’ın üçüncü ziyaret noktası, darbe girişiminin başlangıç vuruşunun yapılacağı Kara Havacılık Okulu olmuştu.
Gürak burada da hava trafiğinin durduğundan emin olup, ikinci bir emre kadar uçakların kalkmaması için emirleri iletmişti.
Neticede Gürak’ın bu hızlı turu sayesinde Ankara’da hava ve kara kuvvetlerine ait birlikler, ilgili komutanlar derdest edilip Akıncı Üssü’ne götürülene kadar darbe girişimine katılmamıştı.
***
Gürak, ne yazık ki 15 Temmuz gecesi 22:00 civarında Ankara Valisi ve Ankara Emniyet Müdürü’yle yaptığı görüşmelerden sonra gittiği Genelkurmay Karargahı’nda dört beş darbeci tarafından darp edilerek derdest edilmiş ve Akıncı üssüne götürülmüştü.
Burada 20 saat elleri ve gözleri bağlı tutulan Gürak’ın 16 Temmuz günü 18:45’te serbest bırakıldıktan sonra ilk sarıldığı isim ise hali hazırda Milli Savunma Bakanı olan o günün Genelkurmay ikinci Başkanı Orgeneral Yaşar Güler olmuştu.
***
İktidar, 16 Temmuz 2016 gününden itibaren, darbeciler ve darbeye karşı duranlar netleşmeye başladıktan sonra yeni komuta kademesini de belirlemeye başladı.
Metin Gürak, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra TSK içindeki Atatürkçü subaylardan biri olarak, “FETÖ’cü ya da darbeci olmadığı kesin olarak bilinen subaylardan biri” olarak TSK komuta kademesine girmişti.
İlk hedef olarak darbeci subayları temizlemeyi belirleyen İktidar, Yaşar Güler’e Genelkurmay Başkanlığı yolunu açarken, Gürak’ın da Genelkurmay Başkanı olma yolunu açmıştı.
***
2023’teki genel seçimlerden sonra Orgeneral Yaşar Güler Milli Savunma Bakanı olunca Metin Gürak da Genelkurmay Başkanı oldu. Bu atama, iktidarın, TSK komuta kademesinde Atatürkçü bir denge gözettiği yorumlarına neden olmuştu.
Ancak zamanla denge bozulmaya ve yollar ayrılmaya başladı.
Önce Tuzla Piyade okulundaki şeriatçı teğmenlere müdahale eden Atatürkçü teğmenlerin uzaklaştırılması, ardından Harp Okulu mezuniyet töreninde Atatürk’e bağlılık yemini eden subayların ordudan ihraç edilmesi yeni bir boyuta geçilmesine vesile oldu.
AK Partili generaller, Atatürkçü subaylarla ilgili kararlar verilirken Güler ve Gürak paşaların
ayak diremesinden rahatsız oldular ve bunu iktidara yansıttılar.
***
Jandarma, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanları zaten siyasi olarak da iktidara yakındı. Kara Kuvvetleri Komutanı Selçuk Bayraktaroğlu da iktidar çevreleriyle yakın ilişki kurmuştu.
Son Yüksek Askerî Şura toplantısında Metin Gürak da sürpriz bir şekilde görevden alınınca TSK komuta kademesi AK Parti ile siyasi bağı olan isimlerden oluştu.
Kulislerde Genelkurmay Başkanlığı görevine getirilen Korgeneral Selçuk Bayraktaroğlu’nun en geç bir yıl içinde, ilk kabine değişikliği sırasında Milli Savunma Bakanı olacağı, yeni Kara Kuvvetleri Komutanı olan Metin Tokel’in ise uzun süreliğine Genelkurmay Başkanlığı koltuğuna oturacağı konuşuluyor.
İktidarın, bir süredir Metin Tokel’in Genelkurmay Başkanlığı yolunu açmak ve hızlandırmak için adımlar attığı da gelen bilgiler arasında.
***
Bu arada şöyle bir detay öğrendim. YAŞ kararları açıklanmadan 12 saat önce Orgeneral Metin Gürak’ın görevine devam etmesi bekleniyordu. Ancak bir önceki gece hızlı bir trafik yaşanmış ve Gürak’ın emekliye sevk edilmesi kararlaştırılmış.
Bu karar Gürak gibi, 16 Temmuz 2016 akşamı özgür kalınca ilk sarıldığı komutan olan Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler için de sürpriz olmuş.
Gürak’ın gidişinden çok Bayraktaroğlu ve Tokel’in gelişinin ön planda olduğu o gece neler olduğu, kimlerin müdahil olduğu konusunda da bazı bilgiler var ama üzerinde biraz daha çalışmam gerek.
2025 YAŞ toplantısı sonrasında oluşan yeni TSK komuta kademesinin siyaseten AK Parti’ye çok yakın olduğu artık su götürmez bir gerçek.
Bu arada bende o yönde bir bilgi olmasa da bazı silah arkadaşlarının Gürak için yaptığı şu yorumu da not düşmeliyim: “Koltuğu korumak için tavizler verdi, haksızlıklara göz yumdu ama o koltuğu da kaybetti...”