Açılımın dış boyutunu, Suriye ayağını, Türkiye’yi Kürtlerle genişletme amacını bu köşede birkaç yazıda etraflıca ele aldık.

Açılımın iç boyutunu, Erdoğan’ın devleti dönüştürme hedefi bağlamında yine birkaç yazıda tartıştık. Bir kaldıraç olarak açılımla hedeflenen rejime işaret ettik. Açılım ile Erdoğan’a sınırsız başkanlık yolu açacak yeni anayasa arasında bir bağ olduğunu da belirttik.

Bugün her iki boyutu birlikte ele alarak çözümlemeye çalışalım:

PARALEL ÜÇ SÜREÇ

Son altı aylık iç ve dış bazı gelişmeleri kronolojik olarak anımsayalım:

1) HTŞ ve SMO grupları, 27 Kasım 2024’te İdlib’den çıkarak Halep, Hama ve Humus üzerinden 8 Aralık’ta Şam’a girdi ve Esad rejimini yıktı. Bu taarruz hazırlığının ekim ayında başladığı anlaşılıyor.

ABD ve Türkiye’nin, terör örgütü kabul ettiği HTŞ ile aslında bir süredir işbirliği yaptığı, daha sonra muhatapları tarafından açıklandı. ABD’nin eski Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, göreve başladığından itibaren HTŞ lideriyle çalıştıklarını, onu Esad yönetimine ve Suriye ordusuna karşı koruduklarını açıkladı. Eski ABD Büyükelçisi Robert Ford, HTŞ lideriyle, onu siyasete hazırlama amacıyla görüştüğünü söyledi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, HTŞ’yle zaten temasta olduklarını belirtti.

2) MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 1 Ekim 2024’te, TBMM yasama dönemi açılışında, daha önce Meclis’ten atılmalarını savunduğu DEM Parti’nin sıralarına giderek milletvekilleriyle tokalaştı. Bahçeli 22 Ekim’de “Öcalan Meclis’e gelsin, terör örgütünü lağv ettini açıklasın” dedi. Öcalan 27 Şubat 2025’te PKK’ye çağrı yaptı. PKK o çağrıya uyarak 5-7 Mayıs 2025’te kongresini topladı.

Kimi açıklamalardan, bu süreçte “devlet heyeti” ile Öcalan arasında görüşmelerin yapıldığı anlaşılıyor.

3) CHP Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, 30 Ekim 2024’te terör soruşturması kapsamında gözaltına alındı. Ardından başka CHP’li belediyelere sıra sıra operasyonlar düzenlendi. Sıra 19 Mart 2025’te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na geldi.

CHP’li belediyelere iki temel suçlama yapıldı: a) Yolsuzluk suçlaması (Ancak bu konuda iddianamede hiçbir somut veri yok.) b) DEM Parti’yle belediye seçimlerinde yapılan kent uzlaşısı üzerinden terörle işbirliği suçlaması.

İKİ TEMEL SONUÇ

Bu gelişmelerin şu iki temel sonucu ortaya çıkardığı görülüyor:

1) HTŞ lideri Ahmet Şara, Suriye cumhurbaşkanı oldu. Şam yönetimi PKK’nin Suriye kolu PYD/YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile anlaştı. (Daha önce Ankara PYD/YPG’nin PKK’nin Suriye kolu olduğunu savunuyor, Washington ise “PKK başka PYD/YPG başka” diyordu. Bu sorun ABD-Türkiye ilişkilerini zorlayınca, Washington PYD/ YPG’nin omurgasını oluşturduğu SDG’yi kurdurmuştu.) HTŞ-SDG anlaşmasından sonra Ankara pozisyonunu güncelledi. Önce Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, ardından da Cumhurbaşkanı Erdoğan, PYD/YPG yerine SDG demeye başladı.

2) İktidar CHP’yi DEM’le işbirliği üzerinden terörle işbirliği yapmakla suçluyordu, nitekim bu suçlama süren “belediyeleri silkeleme” operasyonunun da ana suçlaması durumunda. Ama iktidar aynı zamanda DEM’le açılım üzerinden işbirliğine yöneldi.

Yani iktidarın Ahmet Özer’le başlattığı ve İmamoğlu’na uzanan operasyonunun amacı CHP-DEM kent uzlaşısını ortadan kaldırarak cumhurbaşkanlığı yolunu temizlemekti. İktidar bunu tamamlamak üzere de Bahçeli’nin koçbaşılığında açılımı başlatarak PKK ve DEM ile anayasa-seçim ittifakına yöneldi.

BAŞKANLIĞA KARŞI VATANDAŞLIK TANIMI

Erdoğan yeni anayasa için 11 kişilik takımını açıkladı ve AKP-MHP-DEM üçlüsü yeni anayasa cephesi oluşturdu. Amaç yeni anayasa çıkarıp Erdoğan’a sınırsız başkanlık yolu açmak, karşılığında vatandaşlık tanımını güncellemek.

Ancak mesele şu: Bu tablodan demokratikleşme çıkar mı? Bu tablodan toplumsal barış çıkar mı? Bu tablodan yoksullar yararına adil bir ekonomik bölüşüm çıkar mı?

We have discussed the external dimension of the initiative, its Syrian leg, and its aim of expanding Türkiye with the Kurds in detail in several articles in this column.

We have discussed the internal dimension of the initiative in several articles, in the context of Erdoğan’s goal of transforming the state. We pointed to the regime targeted by the initiative as a lever. We also stated that there is a connection between the initiative and the new constitution that will open the way for Erdoğan to an unlimited presidency.

Today, let's try to analyze both dimensions together:

THREE PARALLEL PROCESSES

Let's recall some internal and external developments in chronological order over the last six months:

1) HTS and SMO groups left Idlib on November 27, 2024, entered Damascus via Aleppo, Hama and Homs on December 8 and overthrew the Assad regime. It is understood that preparations for this attack began in October.

The fact that the US and Türkiye have been cooperating with HTS, which they consider a terrorist organization, was later revealed by their interlocutors. Former US Special Representative for Syria James Jeffrey stated that they had been working with the HTS leader since he took office, protecting him against the Assad regime and the Syrian army. Former US Ambassador Robert Ford said that he met with the HTS leader with the aim of preparing him for politics. Foreign Minister Hakan Fidan stated that they were already in contact with HTS.

2) On October 1, 2024, during the opening of the TBMM legislative session, MHP Chairman Devlet Bahçeli went to the benches of the DEM Party, whose expulsion he had previously advocated, and shook hands with the deputies. On October 22, Bahçeli said, “Öcalan should come to the Parliament and declare that he has disbanded the terrorist organization.” Öcalan called on the PKK on February 27, 2025. The PKK followed that call and convened its congress on May 5-7, 2025.

It is understood from some statements that there were talks between the “state delegation” and Öcalan during this period.

3) CHP Esenyurt Mayor Ahmet Özer was detained as part of a terrorism investigation on October 30, 2024. Operations were then carried out against other CHP municipalities. The turn of Istanbul Metropolitan Municipality Mayor Ekrem İmamoğlu came on March 19, 2025.

Two main accusations were made against CHP municipalities: a) Accusation of corruption (However, there is no concrete data in the indictment on this issue.) b) Accusation of collaboration with terrorism through the urban consensus made with the DEM Party in the municipal elections.

TWO MAIN CONCLUSIONS

These developments appear to have produced two main results:

1) HTS leader Ahmet Shara became the president of Syria. The Damascus administration reached an agreement with the Syrian Democratic Forces (SDF), formed by the PYD/YPG, the Syrian arm of the PKK. (Previously, Ankara claimed that the PYD/YPG was the Syrian arm of the PKK, while Washington said, “The PKK is one thing, the PYD/YPG is another.” When this issue strained US-Turkey relations, Washington had the SDF, of which the PYD/YPG was the backbone, established.) Ankara updated its position after the HTS-SDF agreement. First, Minister of National Defense Yaşar Güler, then President Erdoğan started to refer to the SDF instead of the PYD/YPG.

2) The government was accusing the CHP of collaborating with terrorism through its collaboration with DEM, and this accusation is actually the main accusation in the ongoing “shake up of municipalities” operation. But the government also turned to collaborating with DEM through the initiative.

In other words, the aim of the government's operation, which started with Ahmet Özer and extended to İmamoğlu, was to eliminate the CHP-DEM urban consensus and clear the way for the presidency. In order to complete this, the government started the initiative with Bahçeli as its battering ram and turned towards a constitutional-election alliance with the PKK and DEM.

DEFINITION OF CITIZENSHIP VS PRESIDENCY

Erdoğan announced his 11-person team for the new constitution and the AKP-MHP-DEM trio formed a new constitution front. The aim is to issue a new constitution and open the way for Erdoğan to have unlimited presidency, and in return, update the definition of citizenship.

But the question is this: Will democratization emerge from this picture? Will social peace emerge from this picture? Will a fair economic distribution for the benefit of the poor emerge from this picture?