Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomide pembe tablo çizebilmek için, “Enflasyon yüksek ama son 40 ayın en düşüğü” diye açıklama yapmış. Son dönemde, hem Bakan Şimşek’in hem de Merkez Bankası yönetiminin, başka iktidarın yöneticileriymiş gibi, konuşmalarına şahit oluyoruz.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın da, geçen hafta, enflasyonla mücadele sanki 2024 Mayıs’ında, yerel seçimler sonrası başlamış gibi konuştuğuna şahit olduk. Enflasyonla mücadelede başarı varmış izlenimi vermek için, göreve geldikleri tarihi baz alma eğilimine girdiler. Şimşek’in ilk yılını da enflasyonla mücadele döneminden saymıyorlar.

Bakan Şimşek de, Doha’da yatırımcılara yaptığı konuşmada, sanki 22 yıldır AKP iktidarda değilmiş gibi; enflasyon için son 40 ayın en düşüğü demiş. Ancak daha önce görev aldığı AKP hükümetleri dönemlerinde bile daha düşük oranlara inilmişti. Devam ettirdikleri IMF programı sayesinde, enflasyon AKP iktidarı döneminde tek haneye bile inmişti.

İKTİDAR ANLAYIŞI ARTIK İSTİKRARA ENGEL

Son 40 ayın en düşük enflasyon rakamına inildiğini kaydeden Şimşek, son iki haftadır döviz rezervlerinde toparlanma olduğunu, CDS primlerinin 90 puan düştüğünü kaydetmiş. Programın sıcak paraya dayanmadığını iddia eden Bakan, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının son 12 ayda arttığını kaydetmiş.

2024 yılında yıllık net sermaye girişleri 4.7 milyar dolar olmuş. Yine AKP iktidarında, 2007’deki yıllık girişler ise 22 milyar dolarla rekor kırmıştı. Üstüne üstlük, düşen doğrudan sermaye girişlerinin en büyük kalemi son yıllarda konut alımı için geliyor. Ayrıca, son dönemde konut almak için doğrudan yabancı sermayenin yurt dışına çıkışı da rekorlar kırıyor.

Özetle; Bakan Şimşek, “bize yatırım için gelin” demek için, hem kendi iktidarının daha önceki yıllarını yok sayıyor, hem de yabancı sermayenin kompozisyonundaki olumsuz unsurlara değinmiyor.

Halbuki Türkiye’ye dışarıdan bakanlar, Avrupa ya da Körfez ülkesi olsun, mevcut iktidarın artık ekonomide istikrar kazandıramadığını açıkça görüyor. O nedenle de Şimşek’in dediğinin tersine, çok kısa vadeli kazançlar için sıcak para gelse de, doğrudan yatırım uzun zamandır gelmiyor. Çünkü mevcut idari sistem, yani Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemiyle, Türkiye’de siyasi ve ekonomik istikrarın yakalanmasının artık çok zor olduğunu görüyorlar.

Sermayenin milliyeti değişmiyor; önlerini göremedikleri, yatıracakları paranın hukuki güvencesi olmayan ülkeye, uzun süreli sermaye getirmeye kimse yanaşmaz. Türk yatırımcısı başka ülkeye giderken de aynı kaygıları taşır, yatırdığı parası için, doğal olarak yasal güvence arar.

Bakan Mehmet Şimşek’in “uygulanan ekonomik programdan başka çare olmadığını” görerek, bu konuda ısrar etmesi ve çaba göstermesi belki doğal. Ancak mevcut iktidar anlayışı sürdüğü müddetçe “nafile çaba” gibi gözüküyor.

Yüksek faiz için, çok kısa vadeyle, sıcak paranın yeniden gelmeye başlaması normal. Ancak kimsede, piyasaların istikrar kazanacağına ilişkin güven yok. Dün İmamoğlu davasında 3. dalga tutuklama başladı. Vatandaş gibi yabancı yatırımcı da, “siyasi yargı kararlarıyla yapılan zorlama”yı görüyor.  Bu anlayışın siyasi ve ekonomik istikrar için nasıl büyük bir tehdit oluşturduğunu anlıyor.

Treasury and Finance Minister Mehmet Şimşek, in order to paint a rosy picture of the economy, made a statement saying, “Inflation is high but it is the lowest in the last 40 months.” Recently, we have been witnessing both Minister Şimşek and the Central Bank administration speaking as if they were administrators of another government.

We also witnessed Central Bank Governor Fatih Karahan speaking last week as if the fight against inflation had started in May 2024, after the local elections. In order to give the impression that there was success in the fight against inflation, they tended to use the date they took office as a basis. They do not count Şimşek's first year as a period of fighting inflation.

Minister Şimşek, in his speech to investors in Doha, said that inflation was the lowest in the last 40 months, as if the AKP had not been in power for 22 years. However, even in the previous AKP governments in which he served, lower rates had been reached. Thanks to the IMF program they continued, inflation had even fallen to single digits during the AKP government.

THE MENTALITY OF POWER IS NOW AN OBSTACLE TO STABILITY

Noting that the lowest inflation rate in the last 40 months has been reached, Şimşek noted that there has been a recovery in foreign exchange reserves in the last two weeks and that CDS premiums have fallen by 90 points. Claiming that the program is not based on hot money, the Minister noted that direct foreign capital investments have increased in the last 12 months.

In 2024, annual net capital inflows will be $4.7 billion. Again, under the AKP government, annual inflows in 2007 broke a record with $22 billion. Moreover, the largest item in falling direct capital inflows in recent years has been for housing purchases. In addition, the recent outflow of foreign direct capital abroad for housing purchases has also been breaking records.

In summary; Minister Şimşek, in order to say “come to us for investment”, both ignores the previous years of his own rule and does not mention the negative elements in the composition of foreign capital.

However, those looking at Türkiye from the outside, whether it is a European or Gulf country, clearly see that the current government is no longer able to provide stability in the economy. Therefore, contrary to what Şimşek said, although hot money has been coming for very short-term gains, direct investment has not been coming for a long time. Because they see that it is very difficult to achieve political and economic stability in Türkiye with the current administrative system, that is, the Presidential Government system.

The nationality of capital does not change; no one would be willing to bring long-term capital to a country where they cannot see their future and where there is no legal security for the money they will invest. Turkish investors have the same concerns when going to another country and naturally seek legal security for the money they invest.

It is perhaps natural for Minister Mehmet Şimşek to insist and make an effort on this issue, seeing that “there is no other solution than the implemented economic program.” However, as long as the current government’s understanding continues, it seems like a “futile effort.”

It is normal for hot money to start coming again for high interest rates and in a very short term. However, no one has confidence that the markets will gain stability. Yesterday, the third wave of arrests began in the İmamoğlu case. Foreign investors, like citizens, see the “coercion through political court decisions.” They understand how this understanding poses a great threat to political and economic stability.