Türkiye’yi, Orta Doğu’yu ve Avrupa’yı etkileyecek en önemli gelişme salı gecesi yaşandı. Orta Doğu gezisi kapsamında Suudi Arabistan Riyad’da bulunan Donald Trump, Suriye’ye 2011’de uygulanmaya başlanan yaptırımları kaldırdığını duyurdu.

Hatırlayın 2011’de, Suriye’de iç karışıklık başlamış, Obama kırmızı çizgiler koymuştu. Guta’da Esad’ın siviller üzerinde kimyasal silah kullanması aslında Obama’nın kırmızı çizgisini çoktan geçmiş ancak Obama ses edememişti. Ancak peyderpey Suriye ekonomisini felç eden yaptırımlar devreye girmişti.

İlk olarak Suriye rejimine ait varlıklar dondurulmuş, Amerikan şirketlerinin Suriye ile iş yapması yasaklanmıştı. 2019’da Sezar yaptırımları devreye girdi, yaptırımlar genişledi. Suriye rejiminin yeniden inşa çabalarına destek veren İran ve Rusya da yaptırımlara dahil edildi. Suriye’den petrol satışına da kısıt getirildi.

Büyük şirketler Amerika’nın kara listesine girmek istemedikleri için Suriye’ye dokunmuyorlardı.

***

Şimdi işler değişti.

En başından beri söylüyorum, El Şara akıllı bir adam. İnsanlar haklı olarak Şara’nın cihatçı geçmişi nedeniyle şüphe duyuyor, ancak Suriye’ye İsveç’ten Norveç’ten siyasetçi ithal edilemeyeceğine göre gerçekçi olmak lazım.

Şara, ülkesinin İran-Rusya hattında bir geleceğinin olmadığını anlıyor. Şara cihatçı olduğu için değil tam da bu hattan kopma girişiminde olduğu için içeriden darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı. Şara’ya darbe yapmaya çalışanların İran tipi cihatçılardan başkası olmadığını hatırlamak lazım.

Suriye, Türkiye’nin de çabasıyla, Batı’ya entegre körfez ülkeleri arasına katılıyor. ABD yaptırımlarının kalkması, Suriye’ye yatırımcı girmesi, uluslararası örgütlerin ülkenin yeniden inşası konusunda aktif olarak yer alması anlamına gelecek. Muhtemelen Suriye hızla toparlanacak.

***

İstese de istemese de El Şara, yeni Suriye’yi inşa eden tek kişi olamaz. Türkiye’den ve Avrupa’dan ülkesine dönen Suriyeliler ülkeye hem ‘know how’, hem de birikim götürecek, götürmekte.

Güney komşumuz Suriye soğuk savaşta sosyalist bloktaydı, içe kapalıydı. İlk kez dışa açılmış bir Suriye ile komşu olacağız.

İstikrarlı bir Suriye, Türkiye için kazanım. Düzensiz göçmen akımının durması, ticari ve stratejik bir partner kazanımı açısından olumlu.

El Şara yönetimi, Rojava yönetimiyle de 8 maddelik bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, Kürtlerin de yeni Suriye’nin inşasında karar mekanizmalarında olmasını garanti ediyor. Rojava’nın Suriye siyasetine katılımı, Suriye’deki Kürt hareketini de ana akıma çekecek. Bu da Türkiye açısından olumlu.

***

Türkiye’de toplumsal muhalefet her şeye paket halinde bakması gerektiğini düşünüyor. Suriye’de tüm bu olan bitenin olumlu olması Erdoğan’ın otoriterleşme hamlelerini desteklemeyi gerektirmiyor. Olan bitene salim kafayla ayrı ayrı bakabilmeliyiz.