Son günlerin manşetlerinde en fazla yer alan konu malum: DEM Parti temsilcilerinin Abdullah Öcalan’la da görüştükten sonra, öteki partilerin liderleriyle de sürdürdüğü görüşmeler. O süreç MHP lideri Devlet Bahçeli’nin attığı adımlarla başladı ve sürüyor.
Yapılan açıklamalara göre o sürecin amacı, sınırlarımız civarındaki terör olaylarının Öcalan’ın da katkısıyla sona erdirilmesi ve ülkemizin o alanda yeni bir “barış süreci”ne girebilmesi.
O görüşmeler henüz tamamlanmadı. O konudaki çeşitli tartışmalarla birlikte devam ediyor.
Tartışmalardan biri, iktidarda bulunan parti ile onu -dışarıdan- desteleyen partinin yöneticilerinin o adımları yeni bir “seçim manevrası” olarak ortaya attıkları ve samimiyetlerine güvenilemeyeceği görüşü. Yakın geçmişimizde de örnekleri var: AKP’nin iktidara gelişinden bir süre sonra, o zamanki “barış süreci” de benzeri şekilde başlamıştı. Ama sadece AKP’nin yönetiminde, parti ve hükümet memurlarının katıldığı İmralı ziyaretleriyle sürdürülüyordu.
O zamanki, Kemal Kılıçdaroğlu’nun başkanlığındaki ana muhalefet partisi CHP, böyle bir sürece prensip olarak karşı çıkmamıştı. Ama bunun bir tarafında Öcalan ve ekibi olacaksa karşısındaki ekipte Meclis’teki tüm partilerin temsilcilerinin bulunması gerektiğini belirtmişti.
O zamanki görevi henüz başbakanlık olan Recep Tayyip Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun teklifini kabul etmemişti.
***
Sonuç malum: İmralı ile hükümetin ve iktidar partisinin tek başına yürüttüğü görüşmeler, zaman zaman uyumlu ve iki tarafı da memnun edici gelişmelere sahne olmuştur. Meclis’te o zaman, bugünkü DEM Parti’siyle benzer çizgisi olan HDP vardı. Ülkemizi ziyaret eden Barzani’nin katılımı ve İbrahim Tatlıses’in konseriyle renklendirilen toplantılarda, Öcalan’ın mesajları da okunmuştur. Ama o zamanki seçimler yaklaşırken o durum birdenbire değişmiştir. HDP’nin Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’tı. Şu görülmüştür ki, AKP’nin, Öcalan ile ilişkili olarak sürdürülen “barış süreci”nin gelişmesinin yanında, hatta o gelişmeden de daha öncelikli olarak bir beklentisi daha vardır: Yaklaşan seçimlerde, HDP’nin de siyasal parti olarak AKP’yi desteklemesi...
Demirtaş ve arkadaşları, AKP’nin öyle bir beklenti içinde olduğu sonucuna varınca, buna razı olmayacaklarını açıkladı. Demirtaş, bunu partisinin grup toplantısında ayrıntılarıyla vurguladı. O konuşmanın metnini, Örsan K. Öymen Cumhuriyet’te pazartesi günkü yazısında özetledi. Şöyle diyordu Demirtaş:
“Sayın Erdoğan
Biz (parti olarak) bir pazarlık hareketi değiliz. Halklarımıza verdiğimiz demokrasi, barış ve özgürlük mücadelesinden vazgeçmeyeceğiz.”
O kararlarının nedenlerini biraz daha açtı. Onların da “özetinin özeti” şuydu:
“Sayın Recep Tayyip Erdoğan, seni başkan yaptırmayacağız.”
***
Selahattin Demirtaş, partisinin grup toplantısında yaptığı o konuşmadan bir süre sonra, bir başka konuşmasıyla ilgili soruşturma sürecinde hapse girdi. Yaklaşık 8 yıldan beri hapiste.
Bu “barış görüşmeleri” sırasında, onunla da görüşülmesi bekleniyor.
Abdullah Öcalan’ın Meclis’e gelip görüşlerini ifade edebilmesi söz konusu. Her ikisinin de cezalarının, en azından “ev hapsi”ne çevrilmesi söz konusu olabilir.
Tabii bir de Meclis’e milletvekili olarak seçilip Meclis’teki görevini yapması gereken, Hatay Milletvekili Can Atalay’ın hapisten çıkmayışı var. Onun o durumuna yol açan mahkeme kararı ise Anayasa Mahkemesi tarafından, eski deyimle “keenlem yekûn” sayılmış. Yani “yok” hükmünde. Yani “Meclis’e gelip toplantılara katılmasının sağlanması”, çoktandır bir anayasal gerek aslında. Ve aralarında Osman Kavala gibi bir aydın insanımızın da bulunduğu daha birçok değerli insanımız var.
***
Evet. Yeni bir barış süreci... Ülkemizin, en önemli ve acil ihtiyaçlarından biri. Ve o sürecin sorumluluğu, bu defa, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde. Meclis, o süreci bir sonuca bağlamanın kararlılığı içinde harekete geçebilirse bunu bütün gerekleriyle birlikte yerine getirebilir. Özellikle adalet konusundaki, çok belirgin haksızlıkları da tamir edecek kararların alınmasını, gene en kısa zamanda başarabilir. Tabii önce kendi üyeleri dahil, düşünce, konuşma, toplantı özgürlükleri gibi temel hak ve özgürlüklerini kullanırken hapishaneye sokulmuş olan diğer kişilerin haklarını da koruyabilir.
The most popular headline topic of the last few days is the well-known one: the meetings that DEM Party representatives have been continuing with the leaders of other parties after meeting with Abdullah Öcalan. That process started with the steps taken by MHP leader Devlet Bahçeli and continues.
According to the statements made, the aim of that process is to end the terrorist incidents around our borders with the contribution of Öcalan and for our country to enter a new "peace process" in that area.
Those talks have not been completed yet. They are continuing with various discussions on that subject.
One of the arguments is that the party in power and the party leaders supporting it from outside are taking those steps as a new “election maneuver” and that their sincerity cannot be trusted. There are examples in our recent past: A while after the AKP came to power, the “peace process” of that time also started in a similar way. But it was only carried out under the AKP’s management, with visits to İmralı attended by party and government officials.
The main opposition party at the time, the CHP, led by Kemal Kılıçdaroğlu, did not oppose such a process in principle. However, they stated that if Öcalan and his team were to be on one side of this, the opposing team should include representatives from all parties in the parliament.
Recep Tayyip Erdoğan, who was still the prime minister at the time, did not accept Kılıçdaroğlu's offer.
***
The result is known: The talks conducted by the government and the ruling party on their own with İmralı have occasionally been harmonious and mutually satisfactory. At that time, the HDP, which has a similar line to today's DEM Party, was in the parliament. Öcalan's messages were also read in the meetings, which were enlivened by the participation of Barzani, who visited our country, and the concert of İbrahim Tatlıses. But that situation suddenly changed as the elections of that time approached. The Chairman of the HDP was Selahattin Demirtaş. It has been seen that the AKP has another expectation, in addition to the development of the "peace process" carried out in relation to Öcalan, and even more than that development: For the HDP to support the AKP as a political party in the upcoming elections...
When Demirtaş and his friends concluded that the AKP had such an expectation, they announced that they would not consent to this. Demirtaş emphasized this in detail at his party's group meeting. Örsan K. Öymen summarized the text of that speech in his article in Cumhuriyet on Monday. Demirtaş said the following:
“Mr. Erdogan
"We (as a party) are not a bargaining movement. We will not give up the struggle for democracy, peace and freedom that we have given to our people."
He explained the reasons for his decisions in more detail. Their “summary of the summary” was as follows:
“Mr. Recep Tayyip Erdoğan, we will not make you president.”
***
Selahattin Demirtaş was imprisoned shortly after that speech he made at his party's group meeting, during the investigation process regarding another speech he made. He has been in prison for approximately 8 years.
It is expected that he will also be interviewed during these “peace talks.”
It is possible that Abdullah Öcalan will be able to come to the Parliament and express his views. It is possible that both of their sentences will be commuted to at least "house arrest".
Of course, there is also the fact that Hatay Deputy Can Atalay, who was elected to the Parliament and was supposed to do his duty in the Parliament, has not been released from prison. The court decision that led to his situation has been deemed “complete and final” by the Constitutional Court, in the old saying. In other words, it is “null and void”. In other words, “ensuring that he comes to the Parliament and participates in the meetings” has actually been a constitutional requirement for a long time. And there are many other valuable people among us, including an intellectual like Osman Kavala.
***
Yes. A new peace process... One of the most important and urgent needs of our country. And the responsibility for that process, this time, lies with the Grand National Assembly of Turkey. If the Assembly can take action with the determination to bring that process to a conclusion, it can fulfill all its requirements. It can also succeed in making decisions that will repair the very obvious injustices, especially regarding justice, in the shortest time. Of course, first of all, it can protect the rights of other people who have been imprisoned, including its own members, while exercising their fundamental rights and freedoms such as freedom of thought, speech, and assembly.
