“Bir hadise var can ile canan arasında.”

CHP’nin tek parti döneminde milli eğitim bakanlığı yapmış, şair Can Yücel’in babası da olan Hasan Âli Yücel’in bir şiirinin mısraı bu. Şiiri Servet Yesari hisar-buselik makamında bestelemiş… [Şarkıyı Safiye Ayla’nın seslendirmesiyle bu yazının altına yerleştirdim.]

Hemen bütün ünlü klasik şarkıcılarımızın seslendirdiği şarkının bu mısrasını, dün, MHP lideri Devlet Bahçeli’yi dinlerken hatırladım.

MHP lideri ‘fiyat anarşistleri’ sıfatını uygun gördüğü birilerini suçlamayı unutmadan, araya ‘FETÖ’ sözcüğünü de katarak yaptığı konuşmada, açık seçik sözlerle şunları söylüyordu:

“Emeklilerimizin çağrıları haksız değildir, gerekli iyileştirmeler yapılacaktır.”

Nokta.

Acaba hükümetin küçük ortağının lideri Devlet Bahçeli, hükümetin büyük ortağının lideri de olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kendisinden bir gün önce Kütahya’da yaptığı konuşmayı dinlememiş olabilir mi?

Dinlemişse, yukarıdaki noktalı cümle ne anlama geliyor?

Reklam

Biraz uzunca olacak ama Erdoğan’ın Kütahya konuşmasının emekliler ile ilgili bölümünü alıntılayacağım:

“En düşüğü 10 bin lira olan emekli maaşı, ömrünü kendisinin ve ailesinin geçimi için harcamış vatandaşlarımız için yeterli mi? Elbette değil. Peki, emekli maaşlarını arzu ettiğimiz düzeye nasıl yükselteceğiz? Devlet ve millet olarak daha fazla çalışacak, daha çok gelir elde edecek, ortaya çıkan kazançtan da emeklilerimize hak ettikleri parayı vereceğiz. Şimdi birileri çıkıyor, ‘Emekli maaşlarına 7 bin lira, 10 bin lira seyyanen ekleyelim’ diyerek kendi akıllarınca emeklilerimizi tahrik ediyor. Bakınız, bizim ülkemizde hâlihazırda 16 milyon emeklimiz var. Emekli maaşlarına 7 bin lira eklemek demek bütçeden yaklaşık 1,4 trilyon liralık, 10 bin lira eklemek demek 1,9 trilyon liralık bir kaynağı buraya aktarmak demektir. (..) Yani, 2024 yılı boyunca ülkemizde tek çivi çakmasak, tüm yatırım bütçesini buraya aktarsak bile bu gideri karşılamaya yetmiyor.’’

Hükümetin büyük ortağının lideri, emeklilere zam yapmanın mümkün olmadığını bütçe dengelerinin gerekleriyle açıklıyor, yedi bin veya on bin lira zam verildiği takdirde tek bir yatırıma çivi çakılamayacağını, hatta çalışanlara maaş ödenemeyeceğini söylüyor. 

Küçük ortağın lideri ise, kesin ifadelerle, emeklilerin maaşlarının iyileştirileceğini duyuruyor.

İki partinin iktidar ortaklığına başladığı ilk günden bu yana, iki lider, hiç birbirlerine kamuoyu önünde böylesine ters düşmemişlerdi. 

Aralarında sanıyorum ilk görüşmelerinde belirledikleri bir çerçeve sözleşme var ve o sözleşmeyle farklı görüşlerin kamuoyuna mal edilmesinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Senkronizasyonu sağlamak için de, ihtiyaç ortaya çıktığında, iki lider bir araya gelip konuşuyor ve vardıkları mutabakatı o görüşmede mutabık kaldıkları biçimde kamuoyuyla paylaşıyorlar.

Liderlerin ikili görüşmesi, daha çok, Bahçeli’nin ‘Devlet Bey Konağı’ da denilen malikanesinde gerçekleşiyor.

Reklam

Gözlemlerime dayanarak belirtmek ihtiyacı duyuyorum: Siyasi tarihimizde, 2017’den beri AK Parti ile MHP ya da Tayyip Erdoğan ile Devlet Bahçeli arasında süregiden ortaklığı andıran yakınlıkta bir iktidar paylaşımına, bir koalisyona hiç tanıklık edilmedi.

En iyimser niyetlerle kurulan koalisyon ortaklıkları bile, süreç içerisinde birkaç kez sarsıntı geçirmiş, bazıları kısa sürede yıkılmıştır.

İki liderin mahremiyet ortamında gerçekleştirdikleri görüşmelere kulak misafiri olamadığımız için, bu sorunsuz birlikteliği nasıl kotarabildiklerini, ihtilaflı konularda kimin daha anlayışlı davranmasıyla sorunun giderilebildiğini bilemiyoruz.

Galiba yazının burasında ‘şimdiye kadar’ ihtiyat sözcüklerini kullanmam gerekecek.

Sorun ortada.

AK Parti genel başkanı da olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın emeklilere zam yapılmasının imkansız olduğuna dair kesin açıklamasının hemen ardından, hükümetin küçük ortağı olarak da bilinen MHP’nin genel başkanı Devlet Bahçeli’nin, aynı kesinlikte bir cümleyle gerekli iyileştirmelerin yapılacağını söylemesi bir ilk çünkü…

Herhalde bir bildiği olmalı Bahçeli’nin…

Acaba ekonomi kurmaylarına bütçe üzerinde çalışma yaptırdı da, devlet harcamalarında gereksiz olanları belirleyip onlardan vazgeçilmesiyle ortaya çıkacak kaynağın emeklilere zam olarak yansıtılmasını mı düşünüyor MHP lideri?

İtibardan fedakarlık mı yapılacak?

Yoksa, bütçeye dokunulmayacak ama devletin partilere yaptığı yüklü mali destekten bu amaçla MHP vaz mı geçecek?

Doğrusu ben bu ikisinden başka muhtemel formül bulamadım.

Sanıyorum iki lider yeni bir görüşmeyle bu ihtilafı da çözüme kavuştururlar.

“There is an incident between can and canan.”

This is the line of a poem by Hasan Âli Yücel , who was the minister of national education during the single-party period of the CHP and the father of the poet Can Yücel . The poem was composed by Servet Yesari in the hisar-buselik maqam... [ I placed the song sung by Safiye Ayla under this article. ]

I remembered this verse of the song sung by almost all our famous classical singers yesterday, while listening to MHP leader Devlet Bahçeli .

The MHP leader said the following in his speech , without forgetting to blame those whom he deemed appropriate to call 'price anarchists' , by adding the word 'FETO' :

"The calls of our retirees are not unfair, the necessary improvements will be made."

Point.

Could it be that Devlet Bahçeli , the leader of the junior partner of the government , did not listen to the speech made by President Tayyip Erdoğan, who is also the leader of the senior partner of the government, in Kütahya the day before?

If so, what does the dotted sentence above mean?

Advert

It will be a bit long, but I will quote the part of Erdoğan 's Kütahya speech about retirees:

“Is the minimum pension of 10 thousand liras sufficient for our citizens who have spent their lives supporting themselves and their families? Of course not. So, how do we increase pensions to the level we desire? As a state and a nation, we will work more, earn more income, and give our retirees the money they deserve from the resulting earnings. Now, some people are provoking our retirees by saying, 'Let's add 7 thousand lira, 10 thousand lira to their pensions'. Look, we currently have 16 million retirees in our country. Adding 7 thousand liras to pensions means transferring a resource of approximately 1.4 trillion liras from the budget, and adding 10 thousand liras means transferring a resource of 1.9 trillion liras from the budget. (..) In other words, even if we do not hammer a single nail in our country throughout 2024 and transfer the entire investment budget here, it will not be enough to cover this expense.''

The leader of the government's major partner explains that it is not possible to give raises to retirees due to the requirements of budget balances, and says that if a raise of seven thousand or ten thousand liras is given, a single investment cannot be nailed down, and even employees cannot be paid. 

The leader of the junior partner announces in clear terms that retirees' salaries will be improved.

Since the first day of the two parties' partnership in power, the two leaders have never been at such a public standoff with each other. 

I think there is a framework agreement between them, which they determined in their first meeting, and the aim of that agreement is to prevent different views from being made public.

To ensure synchronization, when the need arises, the two leaders come together and talk and share the agreement they reached with the public as agreed in that meeting.

The leaders' bilateral meeting mostly takes place in Bahçeli 's mansion, also called 'Devlet Bey Mansion' .

Advert

Based on my observations, I feel the need to state: In our political history, we have never witnessed a power sharing or a coalition as close as the ongoing partnership between the AK Party and MHP or Tayyip Erdoğan and Devlet Bahçeli since 2017.

Even coalition partnerships established with the most optimistic intentions suffered several shocks during the process, and some collapsed in a short time.

Since we could not overhear the conversations between the two leaders in a private environment, we do not know how they managed to achieve this trouble-free coexistence, and who was more understanding on controversial issues and resolved the problem.

I think I will have to use the words 'so far' precautionary at this point in the article .

The problem is obvious.

Immediately after President Tayyip Erdoğan, who is also the leader of the AK Party , made a definitive statement that it was impossible to give raises to retirees, Devlet Bahçeli , the leader of the MHP, also known as the junior partner of the government , said with the same certainty that the necessary improvements would be made, because this is a first...

I guess Bahçeli must know something ...

I wonder if the MHP leader had his economic staff work on the budget and thinks that the resource that will be created by identifying unnecessary government expenditures and giving up on them will be reflected as a raise to retirees?

Will reputation be sacrificed?

Or will the budget remain untouched, but will MHP give up the state's heavy financial support to the parties for this purpose?

Frankly, I couldn't find any possible formula other than these two.

I think the two leaders will resolve this conflict with a new meeting.