Erdoğan’ın yeni iktidar dönemindeki esas hedefi, hukuk devletinin geride kalan parçaları veya sistem içindeki direnç noktaları. 

Cumhurbaşkanının ideal düzen anlayışında, siyasi iktidarın gücü sınırsız olmalı. O zaman bu gücü sınırlayan kanunlar, hükümler, denetim mekanizmaları, velhasıl hukuk devleti kuralları açık ve ilk hedef. 

Anayasa Mahkemesi bunların başında geliyor. 

Zira, Anayasa Mahkemelerinin hukuk devleti kurumları arasında ayrıcalıklı bir yeri bulunur. Bizde de öyledir. Görevleri, devletin özgürlüklere dayalı demokratik düzenini korumaktır. Bunun için kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin anayasaya uygunluğunu, siyasi partileri, meclis işlemlerini denetler, bireysel hakların koruması görevini üstlenirler. Siyasi iktidarların keyfi hareket alanını sınırlar, kanun dairesine çekerler.

Bundan ötürü, otoriter yönetimler ve otoriter zihniyetleri tarafından sevilmezler. Halk iradesinin önündeki engel olarak tanımlanırlar. Popülist otoriter düzenler, fütursuzca, halkı hukukun üstünlüğünün zincirlerinden kurtarmayı amaç edindiklerini söylerler. Anayasa Mahkemesi gibi organlar, bu rejimler için, elitist halktan kopuk, halkın iradesine, hatta ulusa karşı olan uluslararası bir liberal anlayışın ürünleridir.

Türkiye tek örnek değil. Macaristan, Polonya gibi ülkelerde de otoriter liderlerin ilk hücum ettikleri, anayasa değişiklikleriyle yetkilerini kıstıkları ilk kurum Anayasa Mahkemeleri olmuştur. Bunlar arasında, Polonya eski başbakanı Kaczynski gibi, hukuk, kanun ve kuralı ulusal “düşman” olarak tanımlayanlar bile çıkmıştır. 

Türkiye muhalif direnç pek kalmadı. Yerel seçim sonuçları ne olursa olsun, dört yıllık kesintisiz bir iktidar dönemi ülkeyi bekliyor. Bu dönemde Erdoğan esas arzusu yukarıda andığımız gerekçelerle anayasa değişikliği gitmek, bunu açık bir şekilde dile getiriyor. 

Ne var ki, en azından şimdilik bunu gerçekleştirecek güce sahip değil. Sahip olması da pek kolay hatta mümkün değil. 

Bu durumda farklı yollar izleyecektir Erdoğan… 

Örneğin Anayasa Mahkemesini itibarsızlaştırmak, siyasal iddialarla işlevsizleştirmek, onun kararlarına uyması gereken diğer mahkemeler ve yürütme gibi kurumların meydan okumasını ve baş kaldırması sağlamak, özetle keyfi kanun yorumlarıyla fiili bir durum, kaotik bir hal yaratarak yol almak, bunlar arasındadır ve şimdiden uygulanmaya başlanmıştır.. 

Sorunumuz sadece mevcut anayasanın anti-demokratik özü değil, sorunumuz aynı zamanda bu anayasanın hükümlerinin bile uygulanmaması…

Nitekim cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk anlarında itibaren, Erdoğan, anayasaya rağmen ve aykırı olarak hareket ediyor. 

Birkaç gün önce Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ilk kararnamesinde yer alan 37 düzenlemeyi iptal etti örneğin.

İptal kararlarının gerekçesi, Cumhurbaşkanı’nın Anayasa’da güvence altına alınan temel haklara ilişkin düzenleme yapma yetkisinin olmadığı, bu konuda kararname çıkarılamayacağı ve düzenlemelerin ancak kanunla yapılabileceği şeklinde… 

İptal edilen düzenlemeler arasında, cumhurbaşkanlığına personel ataması, maaşlarının düzenlenmesi, hakim ve savcıların Cumhurbaşkanlığınca görevlendirilmesi, üst kademe yöneticileri hakkında bilgi toplanması var. Ayrıca belediyelerin “gecekondu, kıyı alanları ve tesisleri ile niteliğinin bozulması nedeniyle orman ve mera dışına çıkarılan alanlar dâhil kentsel ve kırsal alan ve yerleşmelerde yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamalarında idarelerce uyulacak usul ve esasları belirlemek” gibi kimi yetkilerin Erdoğan tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına aktarılması var…

Mahkeme, yürütmeye dokuz ay süre verdi…

Erdoğan’ın pek yeni bir bilek güreşi dönemi geliyor. 

Yeni iktidar döneminin ana mevzusu bu olacak belli ki…

Erdoğan's main target in his new term in power is the remaining parts of the rule of law or points of resistance within the system. 

In the President's understanding of the ideal order, the power of the political power should be unlimited. Therefore, the laws, provisions and control mechanisms that limit this power, in short, the rule of law, are an obvious and primary target. 

The Constitutional Court is at the top of the list. 

Constitutional Courts have a privileged place among the institutions of the rule of law. This is also the case in our country. Their duty is to protect the democratic order of the state based on freedoms. To this end, they review the constitutionality of laws, decrees having the force of law, political parties, parliamentary proceedings and undertake the protection of individual rights. They limit the scope of arbitrary action of political powers and bring them within the circle of the law.

For this reason, they are not liked by authoritarian governments and authoritarian mentalities. They are defined as an obstacle to the will of the people. Populist authoritarian regimes brazenly claim that they aim to free the people from the shackles of the rule of law. For these regimes, organs such as the Constitutional Court are the products of an international liberal understanding that is detached from the elitist people and opposed to the will of the people, even the nation.

Turkey is not the only example. In countries such as Hungary and Poland, the Constitutional Courts have been the first institution that authoritarian leaders have attacked and whose powers have been curtailed through constitutional amendments. Among them, there were even those, such as the former Polish prime minister Kaczynski, who defined law, law and rule as national "enemies". 

There is little opposition resistance left in Turkey. Whatever the results of the local elections, a four-year period of uninterrupted rule awaits the country. During this period, Erdoğan's main desire is to amend the constitution on the grounds mentioned above, and he openly expresses this desire. 

However, at least for the time being, he does not have the power to realise this. It is not easy or even possible for him to do so. 

In this case, Erdoğan will follow different paths... 

For example, discrediting the Constitutional Court, rendering it dysfunctional through political allegations, ensuring that other courts and institutions such as the executive, which must abide by its decisions, challenge and defy it, in short, creating a de facto situation, a chaotic state through arbitrary interpretations of the law, are among them, and they have already started to be implemented. 

Our problem is not only the anti-democratic essence of the current constitution, our problem is also that even the provisions of this constitution are not implemented...

As a matter of fact, since the first moments of the presidential government system, Erdoğan has been acting despite and in violation of the constitution. 

A few days ago, for example, the Constitutional Court cancelled 37 regulations in the first decree of the Presidential Government System.

The grounds for the cancellations are that the President does not have the authority to make regulations on fundamental rights guaranteed by the Constitution, that decrees cannot be issued in this regard and that regulations can only be made by law... 

Among the cancelled regulations are the appointment of personnel to the Presidency, the regulation of their salaries, the appointment of judges and prosecutors by the Presidency, and the collection of information on senior executives. Erdoğan also transferred certain powers of municipalities to the Ministry of Environment and Urbanisation, such as "determining the procedures and principles to be complied with by the administrations in the improvement, renewal and transformation practices to be carried out in urban and rural areas and settlements, including slums, coastal areas and facilities and areas excluded from forests and pastures due to deterioration of their quality"...

The court gave the executive nine months.

A new period of arm wrestling is coming for Erdoğan. 

It is obvious that this will be the main issue of the new period of power...

Translated with DeepL.com (free version)