Uzun süredir yemedim. Ama bilirim tadı güzeldir. Bana biraz fazla tatlı gelir, dişimi kamaştırır. Aslında her şeyin fazlası rahatsız eder, kimi aklı karıştırır. 22 yıllık iktidarın yarattığı düzende ‘akıl karışıklığını giderecek olan’ muhalefettir. Medya ve akademi susturulmuş-korkutulmuş, sivil toplum çalışamaz hale getirilmiş, sendikalar etkisizleştirilmişse bu da doğaldır-beklenendir. CHP Genel Başkanı Özgür Özel ‘değişimin partideki ana yüzü-uygulayıcısı olarak’ çıktığı yolda 31 Mart yerel seçimlerindeki başarılı sonuçta önemli bir role sahipti. Elbette kendisinden önceki Genel Başkan’ın partinin yönünü-yüzünü değiştirdiği, kapsayıcılığını artırdığı süreç de İmamoğlu’ndan Yavaş’a partinin toplumun önemli bir kısmı tarafından önemsenen-dinlenen isimlerinin de etkisi vardı. Ancak partinin genel başkanının emeği yok sayılamazdı.

Özel’in esas etkisi-kişisel çıkışı 31 Mart’tan kısa süre sonra ortaya koyduğu ‘normalleşme’ adımıydı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile karşılıklı ziyaretler, verilen mesajlar dikkatle izlendi. Aralarında benim de olduğum küçük bir grup bununla ilgili soru işaretlerini-kaygılarını belirtti. Özellikle o günlerde ortaya konulan anket sonuçları CHP’yi AKP’nin birkaç puan önünde gösteriyordu. Sonuçlar CHP’nin ‘normalleşme adımlarının’ iktidara yakın seçmeni ‘ikna ettiği’ bu adımları desteklediği şeklinde yorumlanıyordu.

Ancak hem Erdoğan’ın hem iktidar ortağı Devlet Bahçeli’nin açıklamalarından memleketin değil ‘muhalefetin normalleşmesi bekledikleri’ şeklinde bir durum -yorum ortaya çıktı. Erdoğan haziran sonu Meclis grubunda yaptığı konuşmada “normalleşme çabalarının aslında muhalefeti normalleştirme çabası olduğunu’ söyleyecekti.

Bahçeli ise ‘yumuşama beklentisinin usulde değil üslupta olması gerektiğini’ belirtmişti.

Özgür Özel, Erdoğan ile ilk buluşmasında ’28 Şubat generalleri’ ve ‘Gezi Davası ile ilgili’ dosyaları öncelikle gündeme almıştı. Uzun süredir yaş-sağlık gerekçesiyle tahliyesi beklenen generallerin bir süre sonra bırakılması sürece bağlanmıştı. Ancak konu burasıyla sınırlı kaldı. Ve doğal olarak yaşananlar ‘hukukun iki dudak arasında olmasının meşrulaştırılması eleştirileriyle’ birlikte konuşuldu. Kısa bir süre önce Medyascope’ta Göksel Göksu ve Ruşen Çakır’a konuşan Özel, “Normalleşme bitti diyorlar, bitmedi, gerekli görürsem Erdoğan ile bir daha konuşurum, 28 Şubat paşalarını istedim hallettiler ben de teşekkür ettim” dedi.

Burada kısa bir not Özel’in 29 Ekim’de yapılacak resepsiyona katılıp orada Erdoğan ile görüşme ihtimalinden bahsediliyor. Orada olur ya da olmaz Özel Erdoğan ile yeniden görüşebileceğini beyan etti zaten. Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘iç cephe çağrısı’ ardından DEM yöneticileriyle Bahçeli’nin el sıkışması da “Dünyada barış isterken kendi ülkemizde barışı sağlamak lazım” cümleleri de çok önemliydi.

Tabii burada asıl soru ‘iç cepheden’ kastedilenin ne olduğu? Ya da diyelim başta Kürtler toplumun uzun süre ötekileştirilenleri ‘ne kadar süreyle-hangi şartlarda cephede ve iç kabul edilecek?’… Bu cephe; Erdoğan-Bahçeli ikilisinin kurduğu, dünyada az sayıda benzeri olan tek adam rejiminin tahkimi için mi, onların koyduğu kurallarla mı, yoksa başta hukuk, farklılıkları kapsayacak yeni bir katılımcı toplumsal sözleşme için mi olacak? CHP liderinin; siyasi mesajı olan ‘Meclis’te ayağa kalkma’ hamlesinden ‘yeniden görüşmeye açık kapı bırakmaya’, ağır sözler sarf eden iktidar ortağına saygı gösterisine, her birini kendi içinde ‘tabanı genişletme-olumlu mesaj çabası’ olarak tarif ettiği süreç tek taraflı-uzayarak sürerse bir süre sonra Anayasasız yürütülen sistemin ‘istemeden’ parçası olmaya sürüklenilmez mi?

Normalleşmek, karşılıklı görüşüyor-konuşuyor olmak, hukukun uygulanması herkesin isteyeceği bir nokta. Ama karşılıklı olursa…

Bir diğer nokta…

Bugün Meclis’te İsrail ile ilgili bir kapalı oturum yapılacak. Gazze’de soykırım yapan İsrail devletinin, Lübnan’dan İran’a, Yemen’e uzanan son operasyonları kabul edilebilir değil elbet. Erdoğan’ın Batı’nın iki yüzlülüğü, yapılanlara sessiz kalması ile ilgili eleştirileri de haklı. Tabii bu arada Türkiye’nin uzun süre İsrail ile ticareti kesmediğinin ortaya çıkması (Metin Cihan’ın belgeli haberleri), ‘iki millet tek devlet Azerbaycan’ın İsrail’i doğrudan desteklemesi, bunun konu edilmemesi, Suudi Arabistan’dan Birleşik Arap Emirlikleri’ne Türkiye’nin ‘arayı düzelttiği’ ülkelerin duruşu... Bu konularda iktidar bir şey söylemiyor ama muhalefet de bu konuları gündeme hemen hiç getirmiyor.

Ancak esas kritik olan Erdoğan’ın İsrail saldırılarının Türkiye’ye de yönelebileceğini söylemesi elbet…NATO üyesi bir ülkeye saldırır mı da böyle bir savaşı göze alır mı da soru işareti. Ancak toplum doğal olarak İsrail saldırganlığından tedirgin olmaya başladı. Erdoğan bunu beka üzerinden iç siyaseti dizaynda da kullanabilir. CHP lideri Özel’in bu konuyla ilgili yaptığı Meclis’te kapalı toplantı çağrısı olayın boyutlarının büyüyebileceğine dair endişenin yaygınlaşmasını sağladı. Böyle durumlarda ‘beka-güvenlik’ konusunu iyi işleyen bir iktidar-lider var.

‘Normalleşmenin kendi çizdiği çerçevede kalmasını sağlayan’, hukuku ‘gerektiği zaman gerektiği kadar istediğine dağıtan’, memleketi iç ve dış kötülerden koruyan Tayyip Erdoğan. Erdoğan’ın şartlarında, normalleşme üzerine korku siyaseti ya da kaymaklı ekmek kadayıfı… Anketlerin tersine döndüğü, AKP’nin oylarını yükselttiği bir süreç olabilir. Elbette konu sadece oy değil. Ama ekonomiden dış politikaya ‘yeni’yi, farklı bir umudu ortaya koyamazsanız, iktidarın çizgileri içinde kalırsanız, patinaj yaparsınız-yaptırırsınız. Türkiye’nin tüm kesimlerinin, hiç kimseyi arkada bırakmadan, hukuk ve demokrasi içinde gerçek anlamda normalleşmesine kim karşı çıkar ki? Ama sonuç görmek gerekiyor, somut sonuç. Fazlasıyla olumsuz hatıra var hafızalarımızda…

Yazıda yararlanılan kaynaklar

Siyasetteki Gölge Korku/Pınar Uyan Semerci-Emre Erdoğan (İthaki Yayınları)

Candan Yıldız-Cengiz Çandar Söyleşisi (T24) (https://www.youtube.com/live/ipfP5ZlFMvs)

İrfan Aktan-Hamit Bozarslan Söyleşisi (Artı Gerçek) (https://www.youtube.com/watch?v=oWD4pbaOsqc)

I haven't had it for a long time. But I know it tastes good. It's a bit too sweet for me, it makes my teeth tingle. In fact, too much of everything bothers me, it confuses some people. In the order created by the 22-year rule, the opposition is the one who will 'resolve the confusion'. If the media and academia have been silenced-intimidated, civil society has been rendered inoperable, and unions have been rendered ineffective, this is also natural-expected. CHP Chairman Özgür Özel had an important role in the successful result in the March 31 local elections on his path as 'the main face-implementer of change in the party'. Of course, the process in which the previous Chairman changed the direction-face of the party and increased its inclusiveness also had an impact on the names of the party that were important-listened to by a significant portion of society, from İmamoğlu to Yavaş. However, the efforts of the party's chairman could not be ignored.

Özel’s main impact-personal breakthrough was the ‘normalization’ step he put forward shortly after March 31. Mutual visits and messages given with President Tayyip Erdoğan were carefully monitored. A small group, including me, expressed question marks and concerns about this. In particular, the poll results put out during those days showed the CHP a few points ahead of the AKP. The results were interpreted as the CHP’s ‘normalization steps’ ‘convincing’ voters close to the government and supporting these steps.

However, from the statements of both Erdoğan and his partner in power Devlet Bahçeli, a situation - an interpretation - emerged that they were expecting 'the normalization of the opposition', not the country. In his speech to the parliamentary group at the end of June, Erdoğan would say that "the normalization efforts were actually an effort to normalize the opposition."

Bahçeli, on the other hand, stated that 'the expectation of softening should be in style, not in method'.

In his first meeting with Erdoğan, Özgür Özel had primarily brought up the files regarding the 'February 28 generals' and the 'Gezi Case'. The release of the generals, who had been expected for a long time due to age and health reasons, was linked to the process after a while. However, the subject remained limited to this point. And naturally, the events were discussed together with 'criticisms of legitimization of the law being between two lips'. Özel, who spoke to Göksel Göksu and Ruşen Çakır on Medyascope a short while ago, said, "They say normalization is over, it is not over, if I deem it necessary, I will talk to Erdoğan again, I asked for the February 28 pashas, they took care of it and I thanked them."

A short note here: There is talk of Özel attending the reception to be held on October 29th and meeting with Erdoğan there. Özel has already stated that he may meet with Erdoğan again, whether he will be there or not. Meanwhile, the handshake between DEM administrators and Bahçeli after President Erdoğan's "internal front call" and the sentence "While we want peace in the world, we need to establish peace in our own country" were also very important.

Of course, the real question here is what is meant by the 'internal front'? Or let's say, first and foremost, the Kurds, those who have been marginalized by society for a long time, 'for how long and under what conditions will they be accepted as fronts and internal?'... Will this front be for the reinforcement of the one-man regime established by the Erdoğan-Bahçeli duo, which has few counterparts in the world, with the rules they set, or will it be for a new participatory social contract that will primarily encompass law and differences? If the process that the CHP leader describes as 'expanding the base and sending a positive message', from his political message of 'standing up in the Parliament' to 'leaving the door open for new talks', to showing respect to his ruling party that uses harsh words, continues unilaterally and protractedly, won't we be dragged into 'unwillingly' becoming a part of the system that is being run without a Constitution after a while?

Normalization, mutual discussions and talks, and the implementation of law are things that everyone wants. But if it is mutual…

Another point…

Today, a closed session will be held in the Parliament regarding Israel. The latest operations of the Israeli state, which committed genocide in Gaza, from Lebanon to Iran and Yemen, are of course unacceptable. Erdoğan's criticisms about the West's hypocrisy and silence on what is being done are also justified. Of course, in the meantime, the revelation that Turkey did not cut off trade with Israel for a long time (documented news by Metin Cihan), the fact that 'two nations, one state' Azerbaijan directly supports Israel and this is not brought up, the stance of countries from Saudi Arabia to the United Arab Emirates with whom Turkey 'reconciled'... The government does not say anything about these issues, but the opposition almost never brings these issues to the agenda either.

However, the real critical issue is of course Erdoğan’s statement that Israeli attacks could also be directed at Turkey… Whether he would attack a NATO member country or risk such a war is a question mark. However, society has naturally started to be concerned about Israeli aggression. Erdoğan can also use this in designing domestic politics through survival. CHP leader Özel’s call for a closed meeting in Parliament on this issue has caused concerns that the scale of the incident could grow. In such cases, there is a government-leader who handles the issue of ‘survival-security’ well.

Tayyip Erdoğan, who 'ensures that normalization remains within the framework he has drawn', who 'distributes the law to whomever he wants when necessary', who protects the country from internal and external evils. In Erdoğan's conditions, politics of fear or clotted cream on normalization... It could be a process where the polls turn upside down and the AKP increases its votes. Of course, the issue is not just the votes. But if you cannot present the 'new', a different hope from economy to foreign policy, if you remain within the lines of the government, you will skid - you will have it done. Who would oppose the real normalization of all segments of Turkey, without leaving anyone behind, within the framework of law and democracy? But we need to see results, concrete results. We have too many negative memories in our memories...

Sources used in the article

Shadow Fear in Politics/Pınar Uyan Semerci-Emre Erdoğan (İthaki Publications)

Candan Yıldız-Cengiz Çandar Interview (T24) (https://www.youtube.com/live/ipfP5ZlFMvs)

Irfan Aktan-Hamit Bozarslan Interview (Plus Truth) (https://www.youtube.com/watch?v=oWD4pbaOsqc)