Hafta içinde Avrupa Birliği’nin (AB) “Gymnish toplantısı” olarak bilinen gayri resmi AB dışişleri bakanları toplantısında hayli ilginç gelişmeler yaşandı. Önümüzdeki hafta, toplantının perde arkasını kapsamlı şekilde kaleme alacağım. Ancak özellikle Kıbrıs konusunda AB içerisinde bir yorgunluk belirdi... Anlaşılan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin her fırsatta Türkiye karşıtı bir tutum sergilemesi ve Kıbrıs sorununu gündeme getirme çabaları, AB üyesi bir çok ülkeyi artık rahatsız etmeye başladı. Yetmedi, bazıları için de gına geldiğini söyleyebiliriz. Nitekim Lüksemburg, Macaristan ya da Slovenya gibi ülkelerin dışişleri bakanları bu hususu çok açık bir şekilde dile getirdi. 

Ancak bu hafta AB-Türkiye ilişkilerinde pek kimsenin merak etmediği ve Ankara’nın gerçekleştirmiş olduğu makro ekonomik reformların Brüksel’den nasıl göründüğü hususuna değineceğim. 

Türkiye’de enflasyon yok değil. Biz tüketicilerin günlük hayatında maalesef etkili oluyor. Tatil dönemi için geldiğim Türkiye’de enflasyonun etkisini birinci elden görüp, yaşadım. Bundan doğan fırsatçılığa da şahit olmadım değil. Ancak Türkiye’nin enflasyonla mücadele konusunda attığı adımların, makro ekonomik verilerin, Brüksel tarafından nasıl algılandığı da önemli bir gösterge. 

Bu kapsamda Avrupa Komisyonu uzmanlarına “Yapılan reformları nasıl buluyorsunuz?” diye sorduğumuzda, oldukça etkileyici bir cevap verdiler. Zira baz makro ekonomik verilere bakıldığı vakit, Türkiye’nin enflasyonu tek haneye düşürme hedefinin ciddi, yapılan reformların önemli ve 18/24 ay içerisinde de bu mali disiplinin devam ettirilmesi halinde hedefe ulaşabilmesinin mümkün olacağını dile getirdiler. 

Verilerle konuştular! 

Bunu söylediklerinde, ellerindeki verileri de paylaştılar. Örneğin, Türkiye kamu borcunun GSYH ile oranının yüzde 25 olduğunu, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın her ay sadece 100-130 milyar TL civarında borçlandığına dikkat çektiler. Yetmedi, kredilerde büyümenin yüzde 2 ile sınırlı olduğu, tasarruflarda büyümenin de yüzde 4 oranında olduğunun altını çizdiler. 

Kredi mevduat oranının yüzde 80 olduğunu vurgulayan AB’nin ekonomi yetkilileri, piyasada kredinin azaldığını, tasarrufun da artmaya devam ettiğini işaret ederek, maliyetten gelen cari açığın da düştüğünü dile getirdiler. Bu hususta, yıl sonu rakamı telaffuz etmediler ve Türkiye’nin yapmış olduğu hesaplara göre ilan edilen 24,8 milyar dolarlık rakamı hatırlattılar. Ancak Türkiye’nin mali disiplini aynı kararlılıkla devam etmesi halinde, 24,8 milyar doların da altında olabileceğini de ifade ederek bu hususta önemli bir başarı kaydedebileceğini vurguladılar. 

Ayrıca büyük şirketler ve KOBİ’ler için ölçülen NLP oranında, yani verim alınamayan krediler konusunda büyük bir sorun öngörülmediğini ifade eden Brüksel, Türkiye’nin aynı kararlılıkla mali disipline devam etmesi halinde enflasyon hedefini yerine getirebileceğini, hatta kredi derecelendirme kurumlarının da Türkiye’nin notuna ciddi iyileştirme yapmaları gerektiğine de işaret etti. 

Bu çerçevede Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve ekonomi yönetiminin enflasyonu düşürmeye yönelik düzenledikleri program, Brüksel tarafından yakından izleniyor ve şimdilik ilgi hatta beğeni ile karşılanmıyor değil. Ancak anlaşılan disiplini sürdürmek gerekiyor ki Aralık 2025/Haziran 2026 arası bu programın neticesi ve meyvelerinden istifade edilebilsin…  

Şayet Türkiye başarılı olursa eğer, gerisini de artık kredi derecelendirme kuruluşları düşünsün.

During the week, there were some interesting developments at the informal EU foreign ministers meeting known as the “Gymnish meeting” of the European Union (EU). I will write about the background of the meeting in detail next week. However, there has been a sense of fatigue within the EU, especially regarding the Cyprus issue... Apparently, the Greek Cypriot Administration of Southern Cyprus’ anti-Turkey stance at every opportunity and its efforts to bring the Cyprus issue to the agenda have started to bother many EU member states. As if that were not enough, we can say that some have had enough. In fact, the foreign ministers of countries such as Luxembourg, Hungary and Slovenia have expressed this issue very clearly. 

However, this week I will touch on an issue that hardly anyone is interested in in EU-Turkey relations and how the macroeconomic reforms implemented by Ankara are viewed from Brussels. 

Inflation is not absent in Turkey. Unfortunately, it affects us consumers’ daily lives. I saw and experienced the effects of inflation firsthand when I came to Turkey for the holiday season. I also witnessed the opportunism that resulted from this. However, how Turkey’s steps taken to combat inflation and macroeconomic data are perceived by Brussels is also an important indicator. 

In this context, when we asked the European Commission experts, "What do you think of the reforms that have been made?", they gave a very impressive answer. Because when we look at the basic macroeconomic data, they stated that Turkey's target of reducing inflation to single digits is serious, the reforms that have been made are important and that it will be possible to achieve the target within 18/24 months if this fiscal discipline is continued. 

They spoke with data! 

When they said this, they also shared the data they had. For example, they pointed out that the ratio of Turkey's public debt to GDP is 25 percent, and that the Ministry of Treasury and Finance only borrows around 100-130 billion TL every month. As if that were not enough, they underlined that growth in loans is limited to 2 percent, and growth in savings is 4 percent. 

The EU economic authorities, who emphasized that the credit-deposit ratio is 80 percent, pointed out that credit in the market has decreased and savings continue to increase, and expressed that the current deficit resulting from costs has also decreased. In this regard, they did not mention the year-end figure and reminded us of the figure of 24.8 billion dollars announced according to Turkey's calculations. However, they also emphasized that if Turkey continues its fiscal discipline with the same determination, it could be below 24.8 billion dollars and that it could achieve significant success in this regard. 

Brussels also stated that no major problem is foreseen in the NLP ratio measured for large companies and SMEs, i.e. loans from which no yield is obtained, and that if Turkey continues its fiscal discipline with the same determination, it can meet its inflation target, and even pointed out that credit rating agencies should make serious improvements to Turkey's rating. 

In this context, the program organized by Treasury and Finance Minister Mehmet Şimşek and the economy administration to reduce inflation is being closely monitored by Brussels and is not without interest or even appreciation for now. However, it is understood that discipline must be maintained so that the results and fruits of this program can be utilized between December 2025 and June 2026…  

If Türkiye is successful, the rest should be up to the credit rating agencies to worry about.