Buna hemen bir soru daha eklemek lazım: AK Parti içinde bir özeleştiri, bir yanlışları hasar büyümeden düzeltme mekanizması var mı? Yok ve bu yüzden yanlışlar, zamanında eleştirilerle düzeltilemiyor. Ağır hasar meydana geldikten sonra da kamuoyunda “düzeltiyorlar” kanaati kolay oluşmuyor.

PanoramaTr Direktörü Hatem Ete, tahlillerine değer verdiğim bir akademisyendir. Elif Çakır ve Yıldıray’ın Oğur’un “Bi’ Karar Ver”programında Ete şöyle diyordu:

“Seçmende, ‘Ak Parti 31 Mart’tan gerekli dersleri çıkarmadı, algısı çok yüksek…” (17 Temmuz)

Diyebilirsiniz ki, iktidar dış politikada “katil Eset”ten “kardeşim Eset”e dündü… Ekonomide “faiz sebeptir”den “yüzde 50 faiz”e döndü. Liste uzun. Fakat…

‘UZUN ÖMÜRLÜ YANLIŞ’ SORUNU

Dış politika ve ekonomideki U-dönüşleri isabetlidir ama bu “yanlıştan dönme”den ziyade, “duvardan dönme” niteliğindeki dönüşlerdir.

Swap veya emanet şeklinde kaynak temin etmek için Körfez ülkelerine giderken “topunuz bir Türkiye etmezsiniz” diyerek zamanında yapılmış hakaretleri devam ettirmek mümkün müydü?

Suriye’de çıkmaza girildiği görüldükten sonra artık “Emevi camiinde namaz kılmak” diye etiketlenen politika sürdürülebilir miydi?

Yahut Mısır’la barışmak için hâlâ “yüzyıllık yapay sınırlar kalkıyor, yüzyıllık parantez kapanıyor” denilebilir miydi?

Duvara dayanıldığı için geri dönüldü.

Batı ile ilişkilerde de aynı durum söz konusudur.

Sorun şu: Niye duvara kadar gelindi? Neden bizde yanlış politikalar uzun ömürlü oluyor, yıllarca devam ediyor?..

ELEŞTİREL ZİHNİYET

Sağcı olalım, solcu olalım, eleştiriye kafalarımızın kapalı olması şeklindeki bu hayati zihniyet sorunumuz ekonomide de geçerli. Ali Babacan ve Mehmet Şimşek meydanlarda “faizci” diye yuhlatılırken, Merkez Bankası rezervleri harcanırken, CB sisteminde Merkez Bankası kanunundaki ‘bağımsızlık’ Kararname’yle kaldırılırken, emirle faiz indirilirken bunların yanlışlığı neden kısa sürede görülmedi de yıllarca devam etti?

Çünkü “faiz sebeptir” politikasının yanlış olduğunu söyleyenler “mandacı iktisatçılar”dı. Böyle olunca partide ve iktidar kurumlarında kim çıkıp “bu politika yanlış” diyebilirdi?!

Hem partinin sert hiyerarşik yapısı, hem politikalara İslami ve milliyetçi etiketler yapıştırılması eleştirileri engelliyor, erken düzeltmelere imkan vermiyordu.

Muhalefetin eleştirileri mi?.. Onları “dış güçler” konuşturuyordu!

Asırların içinden gelen temel zihniyet sorunumuz budur: Politikaları kutsallık, ululuk, yanılmazlık zırhı içine alarak eleştirileri önlemek, hatta “ihanet” gibi göstermek.

Her devirde böyle oldu. 21. yüzyılda bu kadar olmaması gerekirdi.

“Eleştirel zihniyet”in, “analitik düşünce”nin entelektüel bir fantezi değil, hayati bir ihtiyaç olduğunu anlatmak istiyorum.

DERS ALMAK?

Yanlışı yapanın bunu kabul etmesi zordur. “Hatalarımız devede kulak” sözü, bu gerçeğin tescilidir… (14 Mayıs 2022)

Ancak etkili eleştiriler bir gözden geçirmeye yol açabilir. Fakat eleştirileri “mandacı iktisatçılar, dış güçler, karşı devrimciler, hainler” diye etiketleyince eleştirinin etki gücü kalmıyor. Hatta susturmak kolaylaşıyor.

Bu yüzden bizde yanlışlar uzun ömürlü, hasarları da ağır oluyor. Yüzyıllık kalkınma tarihimiz neden “vasat”tır, bir de bu açıdan düşünmeliyiz.

Önceki gün Moody’s Türkiye’nin derecesini iki basamak artırarak B3’ten, B1’e yükseltti. Şimşek’in ortodoks (mandacı!!!) politikalarının “Türkiye’nin yüksek dış kırılganlığını önemli ölçüde azalttığını”belirtiyor.

Bakın, Moody’s Türkiye’nin yüksek dış kırılganlığının önemli ölçüde azalmasını alkışlıyor! Peki, dış kırılganlığımız nasıl tehlikeli surette artmıştı? “Milli ve yerli” etiketli yanlış politikalarla!

Etiketler nasıl da yanıltıcı oluyor ve rasyonel eleştiriler ne kadar değerlidir görüyorsunuz.

Hasar çok büyük olduğu için halk Ak Parti’nin ders aldığına inanmıyor.

Evet, yanlışlardan ciddi U-dönüşleri yapılıyor. Fakat vicdani ve zihnî anlamda “ders alma” sorunu başka konulardadır. Kibir, ego, şatafat, kayırmacılık, siyasi elitizm, hukuksuzluk gibi konulardır. Basit bir örnek, “mülakat” partizanlığından vazgeçebiliyorlar mı?!

Asıl ders alma göstergesi bu alanlardadır hiçbir adım hatta niyet göstergesi bile yok.

We need to add another question to this: Is there a self-criticism within the AK Party, a mechanism to correct mistakes before the damage grows? There is none, and that's why mistakes cannot be corrected with timely criticism. Even after serious damage occurs, it is not easy for the public to believe that they are "fixing it" .

PanoramaTr Director Hatem Ete is an academic whose analysis I value. Ete said the following in Elif Çakır and Yıldıray's Oğur's "Bi' Decision Ver" program:

“Voters have a very high perception that 'AK Party did not learn the necessary lessons from March 31'…” (July 17) 

You can say that the government has changed from “killer Eset” to “my brother Eset” in foreign policy … In the economy, from “interest is the reason” to “50 percent turned into interest . The list is long. But…

THE 'LONG LASTING FALSE' PROBLEM

U-turns in foreign policy and economy are accurate, but these are " turns around the wall" rather than " turning from the wrong ".

While going to the Gulf countries to obtain resources in the form of swaps or escrows, was it possible to continue the insults made at the time by saying "all of you are not worth a Turkey" ?

Could the policy now labeled as "praying in the Umayyad mosque"be sustainable after it was seen that there was a stalemate in Syria ?

Or could it still be said that "the centuries-old artificial borders are being removed, the centuries-old parenthesis is closing" in order to make peace with Egypt ?

They turned back because they were against the wall.

The same situation applies to relations with the West.

The problem is: Why did they come to the wall? Why do wrong policies last so long in our country and continue for years?

CRITICAL MINDSET

Whether we are right-wing or left-wing, this vital mentality problem of ours being closed to criticism is also valid in the economy. While Ali Babacan and Mehmet Şimşek were being mocked in the streets as "usurer" , while the Central Bank reserves were being spent, while the 'independence' in the Central Bank law in the CB system was abolished by the Decree, and interest rates were being reduced by order, why were their mistakes not seen in a short time, but continued for years?

Because those who said that the "interest is the reason" policy was wrong were the "mandate economists" . In this case, who in the party and the ruling institutions could say "this policy is wrong" ?!

Both the rigid hierarchical structure of the party and the attachment of Islamic and nationalist labels to policies prevented criticism and did not allow for early corrections.

Criticisms of the opposition?.. "External forces" were making them speak!

This is our basic mentality problem dating back centuries: To prevent criticism by covering policies with the armor of holiness, sublimity, and infallibility, and even to present them as "betrayal" .

It has been like this in every era. This shouldn't have happened in the 21st century.

I want to explain that “critical mindset” and “analytical thinking”are not an intellectual fantasy, but a vital need.

TAKE LESSONS FROM?

It is difficult for the person who made the mistake to accept it. The saying, "Our mistakes are a trifle" is a confirmation of this fact... (May 14, 2022)

But effective criticism can lead to a revision. However, when the critics are labeled as "mandatory economists, foreign powers, counter-revolutionaries, traitors", the criticism loses its impact. In fact, it becomes easier to silence it. 

That's why our mistakes are long-lasting and their damage is severe. We should also think about why our century-long development history is "mediocre" from this perspective.

The other day, Moody's increased Turkey's rating by two notches, from B3 to B1. He states that Şimşek's orthodox (mandate!!!) policies "significantly reduced Turkey's high external fragility . "

Look, Moody's applauds the significant reduction in Turkey's high external vulnerability! So how did our external vulnerability dangerously increase? With wrong policies labeled "national and local" !

You see how misleading labels are and how valuable rational criticism is.

Because the damage is so great, the public does not believe that the AK Party has learned its lesson.

Yes, serious U-turns are being made from mistakes. But the problem of "learning a lesson" in a conscientious and mental sense is a different matter. These are issues such as arrogance, ego, ostentation, nepotism, political elitism and lawlessness. A simple example, can they give up their "interview" partisanship?!

The real indicator of learning is in these areas, there is no step or even an indication of intention.