Uzun bir tatil bitti. Polemiklerle, ‘ego yarışları’yla, futbol tartışmalarıyla geçen günler. Oysa ana gündem; faturanın ağırlıkla ücretliler-emeklilere çıkarıldığı, bu iktidarın yarattığı ekonomideki nefes alınamaz hal, her geçen gün daha büyük bir kitlenin karşılaştığı hukuksuzluklar, AYM ve AİHM kararlarına rağmen hapistekiler, geleceğe dair başta gençler yaşanan büyük ümitsizlik, siyasi bağlantıları ortaya çıkmasın diye üstü örtülmeye çalışılan cinayet, hedef gösterilen gazeteciler…Öte yandan dünyada büyüyen belirsizlikler; Avrupa’da aşırı sağın yükselişinden, ABD’de adım adım gelen Trump’a, Putin’in Kuzey Kore ve Vietnam ziyaretlerine…

Tutarlı, ümit veren yeni siyasi bir yol haritası arıyor kitleler. Özellikle ekmek, adalet, özgürlük isteyenlere alan açan, onlarla omuz omuza demokratik mücadele veren, sözcülüğünü üstlenen. Şu an 31 Mart seçimlerinin sonuçlarına da bakarak bu beklenti en çok CHP’den.

CHP’de toplumun uzun süredir dikkatle izlediği iki isim var. Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş. Aynı partide siyaset yapan ama hayata bakış-iş yapış, toplumla kurulan ilişki, güncel siyasetle ilgili aktif katılım noktalarında birbirinden ayrışan. Biri iletişimi daha çok önemsiyor, diğeri sadece işiyle konuşmaya çalışıyor, birinin belediyecilik dışında ne dediğini daha çok biliyor, duyuyoruz; diğeri çok fazla konuşmuyor. Ama anketler-kamuoyu ilgisi bu iki ismin halkın takdirini kazandığını gösteriyor. Sekiz ay önce genel başkan seçilen Özgür Özel de beklenenin aksine dikkatleri üzerine çeken bir performans sergiledi. Özellikle son süreçte ‘normalleşme’ olarak kelimelendirdiği durum. Ana fikri ‘siyasi partilerin, iktidar ile muhalefetin’ birbiriyle konuşabiliyor olması. Liderler arası konuşmalar başladı ama Özel’in de dile getirdiği gibi atılan adım yok. Ne adımı bekleniyordu? Başta AYM ve AİHM kararlarına uyulmasıyla birlikte muhalifleri hedef alan davalarda ‘adalet’. Kayyım politikasından vazgeçilmesi. CHP’nin bu süreçle iktidara meşruiyet ve zaman kazandırdığı en yoğun eleştiri. Öte yandan CHP’nin bu yolla iktidara oy vermiş, kutuplaşmadan bıkmış, ekonomi ve hukuktaki çöküşten etkilenmiş kitlelerin dikkatini çektiğini, bunun başarılı bir politika olduğunu söyleyenler de.

Devlet Bahçeli-Özgür Özel

Ancak CHP açısından konunun giderek zorlaşacağı bir sürece doğru gittiği de düşünülebilir. Biraz açalım:

-Önce ekonomi. Türkiye’de milyonlarca çalışan asgari ücret ve çevresinde maaş alıyor. 7 bin 2 lira ile 25 bin lira arasında bir skaladan bahsediyorum. Emeğin milli gelirden aldığı pay son altı yılda yüzde 8 azaldı. Şu an ağır bir toplumsal bunalım, ‘emekçiler adına bölüşüm şoku’ yaşanıyor. (Tanım: Korkut Boratav/Birgün Gazetesi söyleşisi). Asgari ücretli yıl sonuna kadar zam almadan yaşamaya çalışacak. Bu mümkün mü? Asgari ücrete zam yapmıyorum diyen iktidarla normalleşme görüşmeleri sürebilir mi?

-Türkiye’de yaklaşık 16 milyon emekli var. Yani her beş kişiden biri emekli. 10 bin TL civarında maaş alan da var aldığı maaş ile ay ortasını bulamadığı için çalışmak zorunda olan milyonlar da. En düşük maaş alan emeklinin eline geçen minimum asgari ücret kadar olmadan emekli yıl sonuna kadar dayanabilir mi? Emekli sıksın dişini diyen iktidarla normalleşme görüşmeleri sürebilir mi?

-Buğdaydan çaya çiftçiye verilen taban fiyat mazotun-gübrenin yani maliyetlerin altında kalmışken iktidarla normalleşme görüşmeleri yapılabilir mi?   

-Geniş tanımlı işsizlik sayıları ne okulda ne istihdamda gençler alarm verirken normalleşme görüşmeleri sürebilir mi?

-AYM ve AİHM kararlarına uyulmazken,

-Sinan Ateş cinayetinin bağlantıları adeta yok edilmeye çalışılırken,

-Kayyım atanmaya yeniden başlanmış,

-Kobani davalarında siyasetçilere ceza yağmışken,

-Gazeteciler ayan beyan tehdit ediliyorken,

Normalleşme görüşmeleri sürebilir mi?

Bir süredir şu söyleniyor: Görüşüyoruz ancak alanda mücadele de ediyoruz. Doğru. Emekli mitingi, çay, buğday mitingi. Başta Gezi-Kobani siyasi davaların gündemde tutulması. Şu an herkes dikkat kesilmiş izliyor. Ancak bir süre sonra ‘görüştünüz de ne oldu, sonuç alamadınız’ eleştirileri başlayabilir. Şu ana kadar CHP bu adımdan büyük bir kayıp içinde gözükmüyor. Ancak sonuç alınamadıkça halkın tavrı değişebilir. O yüzden CHP yönetimi normalleşmenin çerçevesini iyi çizmeli-anlatmalı. Siyasi liderlerin görüşmesi, dilin yumuşaması dışında; madde madde normalleşmeden kastedilen konular neler? Bunlarla ilgili ne kadar bir sürede, nasıl bir sonuç bekleniyor? Ne zamana kadar beklenecek? Sonuç alınmazsa muhalefet nasıl bir yol haritası izleyecek? Daha da önemlisi CHP’nin topluma önerdiği proje ne? Ana hatları nasıl? Mevcut ekonomi programı yerine nefes aldıracak projesi nedir? Hukukta ve cumhurbaşkanlığı sisteminde nasıl bir değişim planlanıyor? CHP’nin Kürt sorunu için çözüm önerisi-projesi nedir?

Bitirirken…

MHP çok uzun süredir iktidarın kırmızı çizgilerini belirleyen parti. Bürokraside ve Saray’da ittifak yaptıkları isimler-gruplar var. Devlet Bahçeli tavrını ‘bu sistem değişmeyecek, baskıcı-güvenlikçi otoriter sistem sürecek’ diye ortaya koyuyor. Bahçeli yazılı ya da grup toplantılarındaki açıklamalarıyla ‘devlet içindeki bir grubun’ sözcülüğünü yapıyor. AKP içinde sayıları değişse de yeni bir arayış için yola çıkanlar, Erdoğan’ı farklı bir durum için iknaya çalışanlar her seferinde ‘Cumhur İttifakı’na sahip çıkanların gücüyle geri dönüyor. MHP ve Cumhur İttifakı varken ‘normalleşme’ diye tarif edilen şey, MHP liderinin dediği gibi sadece ‘üslupta olur usul de olmaz’. 1 Temmuz’daki Sinan Ateş davası, asgari ücrete zam olup olmayacağı, emeklinin durumu, kayyım, siyasi davalar, Kürt sorunu… Her biri başlı başına zor-zorlu konular. Bugün Mehmet Şimşek ile yapılacak ortak toplantı sonrası yapılacak açıklama. Bakalım CHP nasıl bir fark ortaya koyacak?

Not: Bir süredir meslektaşlarım Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Murat Ağırel, Timur Soykan yaptıkları haberler nedeniyle MHP’ye yakın olduğunu söyleyen kimi medya organları ya da gruplar tarafından hedefe konuyor. Bu memlekette gazeteciler; dövüldüler, iftiraya uğradılar, hapse atıldılar, işsizliğe mahkûm edildiler, hatta öldürüldüler. Ancak birinin özgürlüğünü, hayatını kaybettiği yerden bayrağı bir diğeri aldı ve halk adına sormaya-sorgulamaya devam etti. Meslektaşlarımla dayanışıyorum.

A long vacation is over. Days spent with polemics, 'ego races' and football discussions. However, the main agenda is; The unbearable state of the economy created by this government, where the burden is mostly paid to wage earners and retirees, the unlawfulness that a larger number of people face day by day, those in prison despite the decisions of the Constitutional Court and the ECHR, the great despair experienced by young people, especially about the future, the murder that is tried to be covered up so that their political connections are not revealed, targeted journalists... On the other hand, growing uncertainties in the world; From the rise of the far right in Europe, to Trump coming step by step in the USA, to Putin's visits to North Korea and Vietnam...

The masses are looking for a consistent, promising new political road map. Especially the one who creates space for those who want bread, justice and freedom, who fights democratically shoulder to shoulder with them, and who acts as their spokesperson. Now, looking at the results of the March 31 elections, this expectation is mostly from the CHP.

There are two names in CHP that society has been watching closely for a long time. Ekrem İmamoğlu and Mansur Yavaş . They are engaged in politics in the same party, but differ from each other in terms of their outlook on life and doing business, their relationship with society, and their active participation in current politics. One cares more about communication, the other only tries to talk about his job, we know and hear more what one of them says outside of municipality; The other one doesn't talk much. But surveys and public interest show that these two names have won the public's appreciation. Özgür Özel, who was elected chairman eight months ago, also gave a performance that attracted attention, contrary to expectations. Especially in the recent period, the situation he calls 'normalization'. Its main idea is that 'political parties, the government and the opposition' can talk to each other. Conversations between leaders have started, but as Özel stated, no steps have been taken. What step was expected? 'Justice' in cases targeting opponents, especially by complying with the decisions of the Constitutional Court and the ECHR. Abandoning the trustee policy. The most intense criticism is that CHP gained legitimacy and time for the government through this process. On the other hand, there are those who say that CHP has attracted the attention of the masses who voted for the government in this way, who are tired of polarization and affected by the collapse in the economy and law, and that this is a successful policy.

Devlet Bahçeli-Özgür Özel

However, it can be thought that the issue is heading towards a process in which the issue will become increasingly difficult for the CHP. Let's expand a bit:

-Economy first. Millions of employees in Turkey receive salaries at or around the minimum wage. I'm talking about a scale between 17 thousand 2 lira and 25 thousand lira. Labor's share of national income has decreased by 8 percent in the last six years. There is currently a severe social crisis, a 'distribution shock on behalf of the workers'. (Description: Korkut Boratav/Birgün Newspaper interview). The minimum wage earner will try to survive without getting a raise until the end of the year. Is this possible? Can normalization talks continue with the government, which says it will not raise the minimum wage?

-There are approximately 16 million retirees in Turkey. That means one in every five people is retired. There are millions who earn a salary of around 10 thousand TL, and there are millions who have to work because they cannot find the middle of the month with their salary. Can the retiree survive until the end of the year without earning as much as the minimum wage earned by the lowest-paid retiree? Can normalization talks continue with the government that says retirees should grit their teeth?

-Can normalization negotiations be held with the government while the base price given to farmers from wheat to tea is below the costs of diesel fuel and fertilizer?   

-Can normalization talks continue while broadly defined unemployment numbers are alarming young people who are neither in school nor in employment?

- While the decisions of the Constitutional Court and the ECHR are not complied with,

- While the connections to the Sinan Ateş murder are being tried to be eliminated,

-The appointment of trustees has started again,

-While politicians were punished in the Kobani cases,

-While journalists are openly threatened,

Can normalization talks continue?

It has been said for a while: We are meeting, but we are also fighting on the field. TRUE. Retirement rally, tea, wheat rally. Keeping Gezi-Kobani political cases on the agenda. Everyone is watching intently now. However, after a while, criticisms such as 'you met, but what happened, you didn't get any results' may start. So far, CHP does not seem to be at a big loss from this step. However, unless results are achieved, public attitudes may change. That's why the CHP administration should draw and explain the framework of normalization well. The meeting of political leaders, apart from the softening of the language; What is meant by item-by-item normalization? How soon and what kind of results are expected? How long to wait? If no results are achieved, what road map will the opposition follow? More importantly, what is the project that CHP proposes to the society? What are the outlines? What is the project that will give you a breath of fresh air instead of the current economic program? What kind of change is planned in the law and the presidential system? What is CHP's solution proposal/project for the Kurdish problem?

In closing…

MHP is the party that has determined the red lines of the government for a very long time. There are names and groups in the bureaucracy and the Palace with which they are allied. Devlet Bahçeli puts forward his stance as 'this system will not change, the oppressive-security authoritarian system will continue'. Bahçeli acts as the spokesperson of a 'group within the state' through his statements in writing or in group meetings. Even though their numbers within the AKP vary, those who set out on a new quest and try to persuade Erdoğan for a different situation always return with the power of those who support the 'People's Alliance'. What is described as 'normalization' when there is MHP and the People's Alliance, as the MHP leader said, is only 'in style, not in procedure'. The Sinan Ateş case on July 1 , whether the minimum wage will be increased or not, the situation of retirees, trustees, political cases, the Kurdish issue... Each of them are difficult issues in themselves. Statement to be made after the joint meeting with Mehmet Şimşek today . Let's see what difference CHP will make?

Note: For a while, my colleagues Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Murat Ağırel, Timur Soykan have been targeted by some media organs or groups that say they are close to MHP due to the news they make. Journalists in this country; They were beaten, slandered, imprisoned, sentenced to unemployment, and even killed. However, from the place where one person lost his freedom and life, another took the flag and continued to ask and question on behalf of the people. I am in solidarity with my colleagues.