Erdoğan’ın Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Yunanistan ve Mısır’la normalleşmesi yaygın bir şekilde “U dönüşü” olarak niteleniyor. Peki ABD’yle ilişkilerini nasıl nitelemeliyiz?

Son bir aydaki şu dokuz konuya dikkatinizi çekeyim:

NATO’NUN GÜNEY KANADI

1) TBMM, 23 Ocak 2024’te, Erdoğan’ın talebiyle İsveç’in NATO üyeliğinionayladı.

2) ABD Dışişleri Bakanlığı, TBMM’nin onay belgesinin Washington’a ulaşmasının ardından, 27 Ocak 2024’te, Türkiye’ye yaklaşık 23 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı satışını onayladı. ABD yönetimi Kongre’ye resmi bildirim yaptı.

ABD Dışişleri, Türkiye’yle birlikte, eşzamanlı olarak Yunanistan’a da F-35 satışını onayladı.

3) NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 15 Şubat 2024’teki NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin NATO’nun güney kanadı için önemine” işaret etti. (AA, 15.2.2024)

AVRUPA GÖKYÜZÜ KALKANI

4) Türkiye, 15 Şubat 2024’te “Avrupa Gökyüzü Kalkanı”na dahil oldu. Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, NATO’nun Brüksel’deki merkezinde, Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius ile birlikte “Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi Niyet Mektubuna Türkiye ve Yunanistan’ın Katılımına Dair Düzenleme Belgesi”ni imzaladılar. (AA, 15.2.2024)

Savunma Bakanı Güler imza sonrası yaptığı açıklamada Avrupa Gökyüzü Kalkanı’nı “NATO’nun gerekliliklerinin yerine getirilmesi yolunda önemli bir adım” olarak niteledi. (AA, 15.2.2024)

5) Savunma Bakanı Yaşar Güler, aynı gün, 15 Şubat 2024’te katıldığı NATO-Ukrayna Konseyi toplantısında ise “AB üyesi olmayan müttefiklerin, AB’nin savunma girişimlerine tam katılımının sağlanması gerektiğini” savundu. (AA, 15.2.2024)

NATO’DAN UKRAYNA’YA İHA TRANSFERİ

6) NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO Savunma Bakanları Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, NATO müttefiklerinin Ukrayna’ya 1 milyon insansız hava aracı göndermek için anlaştığını duyurdu. (CGTN Türk, 15.2.2024)

7) Baykar Teknoloji CEO’su Haluk Bayraktar, 7 Şubat 2024’te yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın başkenti Kiev’de İHA fabrikası inşasına başladıklarınıduyurdu. (Hürriyet, 8.2.024)

8) Savunma Sanayi Başkanı Haluk Görgün, 18 Şubat 2024’te yaptığı açıklamada, Savunma Sanayi Başkanlığı’nda bir NATO Müdürlüğüoluşturacaklarını duyurdu. (AA, 18.2.2024)

9) Erdoğan, ABD’li Senatörler Jeanne Shaheen ve Chris Murphy ile 20 Şubat 2024’te görüştü. İki senatör, İsveç’in NATO üyeliğini onaylamayı bekleten Macaristan’ı ve Moldova’yı ziyaret ederek Türkiye’ye geldi. (TRT Haber, 20.2.2024)

Diplomatik çevrelere göre senatörlerin çantasında Türkiye’nin Ukrayna’daki rolünün artırılması konusu vardı.

MONTRÖ’YE DİKKAT MESAJI

Tüm bunlar ne anlama geliyor peki?

Açık ki ABD NATO’yu, belirli üyeleri üzerinden, Ukrayna konusunda daha aktif bir konuma zorluyor. Çünkü Ukrayna’nın kendi başına yapacağı bir şey kalmadı ve Washington’un da “uzun savaş” stratejisini sürdürmesi lazım.

Avrupa Gökyüzü Kalkanı, bu kapsamda, Montrö’yü delmenin yeni bir yolu olarak zorlanacak.

Tüm bunlar kuşkusuz Moskova’dan da görülüyordur. Putin’in Ankara ziyaretinin ertelenmesi de İstanbul başkonsolosundan başlayarak Rusya’nın askeri ve diplomatik temsilcilerinin son günlerde sık sık “Montrö uygulanmalı” mesajı vermesi de bu çerçevede değerlendirilmelidir.

Erdoğan's normalization with the United Arab Emirates, Saudi Arabia, Greece and Egypt is widely described as a "U-turn". So how should we characterize its relations with the USA?

Let me draw your attention to these nine issues in the last month:

NATO'S SOUTHERN WING

1) On January 23, 2024, the Turkish Grand National Assembly approved Sweden's membership in NATO upon Erdoğan's request.

2) The US State Department approved the sale of F-16 fighter jets worth approximately 23 billion dollars to Turkey on January 27, 2024, after the approval document of the Turkish Grand National Assembly reached Washington. The US administration made an official notification to Congress.

The US State Department approved the sale of F-35s to Greece simultaneously with Turkey.

3) In his statement before the NATO Defense Ministers Meeting on February 15, 2024, NATO Secretary General Jens Stoltenberg pointed out "the importance of Turkey for NATO's southern flank." (AA, 15.2.2024)

EUROPEAN SKY SHIELD

4) Turkey joined the "European Sky Shield" on February 15, 2024. Minister of Defense Yaşar Güler and Minister of Defense of Greece Nikos Dendias signed the "Regulation Document on the Participation of Turkey and Greece in the Letter of Intent for the European Sky Shield Initiative" together with German Minister of Defense Boris Pistorius at NATO headquarters in Brussels. (AA, 15.2.2024)

In his statement after the signing, Defense Minister Güler described the European Sky Shield as "an important step towards fulfilling NATO's requirements." (AA, 15.2.2024)

5) Minister of Defense Yaşar Güler, at the NATO-Ukraine Council meeting he attended on the same day, February 15, 2024, argued that "the full participation of non-EU allies in the EU's defense initiatives should be ensured." (AA, 15.2.2024)

UAV TRANSFER FROM NATO TO UKRAINE

6) In his statement after the NATO Defense Ministers Meeting, NATO Secretary General Jens Stoltenberg announced that NATO allies agreed to send 1 million unmanned aerial vehicles to Ukraine. (CGTN Turk, 15.2.2024)

7) Baykar Technology CEO Haluk Bayraktar announced in his statement on February 7, 2024 that they started the construction of a UAV factory in Kiev, the capital of Ukraine. (Hürriyet, 8.2.024)

8) Defense Industry President Haluk Görgün announced in his statement on February 18, 2024 that they would create a NATO Directorate within the Defense Industry Presidency. (AA, 18.2.2024)

9) Erdogan met with US Senators Jeanne Shaheen and Chris Murphy on February 20, 2024. The two senators visited Hungary and Moldova, which are waiting to approve Sweden's NATO membership, and came to Turkey. (TRT News, 20.2.2024)

According to diplomatic circles, the senators' agenda was to increase Turkey's role in Ukraine.

ATTENTION MESSAGE TO MONTREAL

So what does all this mean?

It is clear that the USA is forcing NATO, through certain members, to take a more active position regarding Ukraine. Because there is nothing left for Ukraine to do on its own and Washington must continue its "long war" strategy.

The European Sky Shield will be challenged in this context as a new way to penetrate Montreux.

All of this can undoubtedly be seen from Moscow. The postponement of Putin's visit to Ankara and the frequent messages of "Montreux should be implemented" by Russia's military and diplomatic representatives, starting from the consul general in Istanbul, should be evaluated in this context.