27 Mayıs darbesinin sonuçları konusunda yazdığım yazı üzerine çok sayıda okur yorumu geldi. Bunlardan bazılarındaki “düşünme tarzı”nı iki başlık altında toplayacağım. 

. Ben yazımda devrimi hukuktan üstün tutmanın, köylü toplumlarında yaygın Baas türü bir düşünce olduğunu yazmıştım. Okurum ise köylünün suçu yok diyordu. Başka bazı okurlarım ise, 27 Mayıs öncesindeki politikacıların hatalarından bahsetmenin darbeyi meşrulaştıracağını yazıyordu. Peki ama sadece darbeyi eleştirmek yeterli midir?

. AK Partili bir okuruma göre, 27 Mayıs’ı ve icraatını eleştirmekle “eski Taha Akyol” geri gelmişti, hep böyle devam etmeliydim. Peki ama iktidarı eleştirmemek mi lazım?

Bunlarda ortak özellik, tarihe ve bugüne “tek taralı bakış”tır. Devrimciler ve 27 Mayısçılar da kendi bakışlarında aynen “tek taraflı”dırlar. Böylece tarih bir araştırma ve düşünme alanı olmaktan çıkmakta, siyasi savaş alanına dönmektedir. Tarih bu siyasi savaşa “mühimmat” devşirmek için okunur!

TARİHE BAKMAK

Tarih felsefecisi Leon Halkin’in ünlü sözüdür; “İnsan geçmişini ne kadar iyi tanırsa onun o ölçüde daha az kölesi olur.” (Tarih Tenkidinin Unsurları, s. 9)

27 Mayıs’a bakarken devrimcilerin yaptığı gibi sadece Menderes iktidarını suçlamak, veya DP geleneğinin yaptığı gibi sadece darbecileri suçlamak, bizi o kutuplaşmanın adeta “kölesi” yapıyor, hala o kavgalardan kurtulamıyoruz.

Tarihi böyle “tek taraflı” algılamak bakın neleri gözden kaçırıyor: İktidarların otoriterleşmesinin, muhalefetin yıkıcı davranmasının, aydınların partilere angaje olmasının siyasi hayatı kavgacılığa dönüştürmesi ve neticede merhum Menderes’in deyişiyle “memleketin idare edilemez hale gelmesi.”

Böyle olmasaydı darbeciler darbe yapabilir miydi? Zaten o zamana kadar yapamamışlardı.

Bu tarihi gerçekleri görmeyelim mi?

Türkiye’nin gelişme düzeyinde darbeler çağı ebediyen kapanmıştır. Türkiye orta gelişmişlikte, dışa açık ve önemli ölçüde şehirli bir toplumdur. Ama günümüzde sert kutuplaşmalar oluyor, yargıya güven yerlerde sürünüyor, ekonomik krizler oluyor, “ortak akıl” üretilemiyor…

Tarihe bakarken eski kavgaları sürdürmek yerine bu dersleri çıkarmanın ne kadar gerekli olduğu açık değil mi?

DEVRİM-KARŞI DEVRİM

Devrimci kanat da DP dönemindeki yanlışları, kendi ideolojilerine göre sıralayıp bundan 27 Mayıs savunusu çıkarıyor. 27 Mayıs’a giden sürece “tek taraflı” bakıyorlar.

Daha önemlisi 27 Mayıs’ın feci neticeler doğuran yanlışlarını görmüyorlar, görülsün istemiyorlar: Hukukun en temel ilkelerinden “tabii hakim” ilkesine aykırı ihtilal mahkemesi kurulması, geçmişe yürüyen kanunlar çıkarılması, tarafsız olması gereken yargıyı devrimcilerle donatması, yeni anayasa yapımında millet çoğunluğunu dışlaması, cuntalar dizisine yol açması ve belki en vahimi meşruiyet krizi yaratması, yani seçim dışı iktidar olabileceği şeklindeki ‘devrimci’ yapılanmalar…

Bu tarihi gerçekleri görmeyelim mi?

Halbuki bir tarihçi, hatta sağcı olsun solcu olsun, olaylara bakışta objektif olmaya önem veren bir aydın hem 27 Mayıs’a yol açan siyasi hataları hem 27 Mayıs’ın vahim icraatı ve sonuçlarını görmek zorundadır. Devrim – karşıdevrim şablonu objektif bakışı engelliyor.

HUKUKA DEĞER VERMEK

Darbelerin köylü toplumlarda yapıldığı bir gerçektir. Bu, köylünün suçu değil elbette. Sorun, gelişme düzeyi düşük, bu yüzden köy ekonomisinden endüstri ekonomisine geçememiş, dünyaya açılamamış, kurumlaşmamış toplumlarda darbe olmaktadır.

Türkiye o aşamayı geride bıraktı. Asla darbe yapılamayacağını şehirlerde meydanları dolduran kitleler 15 Temmuz’da gösterdiler

En mühim faktör toplumda hukuk bilincinin de gelişmesi ve hukuk kurumların güçlü, kuvvetler ayrılığı fikrinin kökleşmesidir.

Ben 28 Şubat’a karşı yargı bağımsızlığı, kuvvetler ayrılığı, evrensel hukuktaki fikir, inanç ve teşebbüs özgürlüğü ilkelerini savunarak karşı çıktım. AK Parti’nin ilk on yılında bu yöndeki reformlarını destekledim.

Şimdi de aynı ilkeleri savunarak iktidarı eleştiriyorum.

Ülkede partilere angaje olmadan, tarihe de angaje olmadan; hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı, kurallı piyasa ekonomisi gibi değerleri savunan bağımsız bir sivil toplum gelişmelidir diye düşünüyorum.

Many readers commented on the article I wrote about the consequences of the May 27 coup. I will collect the " style of thinking " in some of these under two headings.

. In my article, I wrote that prioritizing revolution over law was a Baathist type of thought common in peasant societies. My reader said that the villagers were not guilty. Some of my other readers wrote that talking about the mistakes of politicians before May 27 would legitimize the coup. But is it enough to just criticize the coup?

. According to a reader from the AK Party, by criticizing May 27 and its actions, the " old Taha Akyol " had come back, and I should have continued like this. But should we not criticize the government?

The common feature in these is a " one-sided view " of history and today . Revolutionaries and May 27 supporters are just as " one-sided" in their views. Thus, history ceases to be a field of research and thought and turns into a political battlefield. History is read to gather " ammunition " for this political war !

LOOKING AT HISTORY

This is the famous quote of the philosopher of history Leon Halkin; “ The better a person knows his past, the less he becomes a slave to it.” (Elements of Historical Criticism, p. 9)

When looking at May 27, blaming only the Menderes government, as the revolutionaries did, or blaming only the coup plotters, as the DP tradition does, makes us " slaves " of that polarization, and we still cannot get rid of those fights.

Look at what is overlooked by perceiving history as " one-sided ": The authoritarianism of governments, the destructive behavior of the opposition, the engagement of intellectuals in parties, turning political life into belligerence, and as a result, in the words of the late Menderes, "the country became unmanageable ."

If this were not the case, could the coup plotters have staged a coup? They couldn't do it until then anyway.

Shouldn't we see these historical facts?

At Turkey's level of development, the era of coups has ended forever. Türkiye is a moderately developed, open and largely urban society. But today, there are harsh polarizations, trust in the judiciary is in decline, there are economic crises, and " common wisdom " cannot be produced...

When looking at history, isn't it obvious how necessary it is to learn these lessons instead of continuing old fights?

REVOLUTION-COUNTER-REVOLUTION

The revolutionary wing also lists the mistakes of the DP period according to their own ideology and derives a defense of May 27 from this. They view the process leading to May 27 as " one-sided ".

More importantly, they do not see the mistakes of May 27 that led to disastrous consequences, and they do not want them to be seen: Establishing a revolutionary court contrary to the " natural judge " principle, one of the most basic principles of law, passing retroactive laws, equipping the judiciary, which should be impartial, with revolutionaries, excluding the majority of the nation in the making of the new constitution, leading to a series of juntas. 'revolutionary' structures that may lead to and, perhaps most importantly, create a legitimacy crisis, that is, non-electoral power...

Shouldn't we see these historical facts?

However, a historian, or even an intellectual, whether right-wing or left-wing, who attaches importance to being objective in looking at events, must see both the political mistakes that led to May 27 and the dire actions and consequences of May 27. The revolution-counterrevolution template prevents an objective view.

VALUING THE LAW

It is a fact that coups were carried out in peasant societies. This is not the villager's fault, of course. The problem is that coups occur in societies that have a low level of development and therefore have not been able to transition from a village economy to an industrial economy, have not been able to open up to the world, and have not been institutionalized.

Türkiye has left that stage behind. The masses who filled the squares in the cities showed on July 15 that a coup could never be made.

The most important factor is the development of legal awareness in society, the strong legal institutions and the ingraination of the idea of ​​separation of powers.

I opposed February 28 by defending the principles of judicial independence, separation of powers, and freedom of thought, belief and enterprise in universal law. I supported the AK Party's reforms in this direction in its first ten years.

Now I criticize the government by defending the same principles.

Without being involved in parties in the country, without being involved in history; I think that an independent civil society should develop that defends values ​​such as the rule of law, separation of powers, independence of the judiciary, and regulated market economy.