Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısı Karim Khan, 20 Mayıs günü yaptığı açıklamada İsrail Başbakanı Netanyahu ile Savunma Bakanı Gallant ve Hamas Başkanı Yahya Sinwar, Hamas'ın askeri kanadının başı İbrahim Al Masri ve Hamas Siyasal Büro Başkanı İsmail Haniyeh hakkında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işledikleri gerekçesiyle tutuklama müzekkeresi çıkarılmasını talep etti.

UCM'i kuran Roma Statüsü'ne göre, Savcı'nın tutuklama yetkisi yok. Bu yetki üç yargıçtan oluşan Yargılama Öncesi Daire'ye (YÖD) (Pre-Trial Chamber) ait. Savcı yürüttüğü soruşturma sonucunda Roma Statüsü'nde yazılı suçların işlendiği hakkında makul bir zeminin oluştuğu kanısına varırsa, YÖD'den tutuklama müzekkeresi çıkarmasını isteyebiliyor. Bu istemi yaparken gerekçelerini ve vardığı sonucu Daire'ye sunuyor. Daire, Savcı'nın istemiyle ilgili bir karar vermeden önce duruşma da yapabiliyor.

Bu prosedür, Roma Statüsü'nün hazırlık konferansında meydana gelen uzlaşının sonucu. Konferanstaki en büyük tartışma konularından biri UCM Savcısı'nın yetkileriydi. Savcı'nın, Sudan, Afganistan gibi sınır ötesi operasyonlarını soruşturma konusu yapmasından kaygı duyan ABD, yetkileri dar, BM Güvenlik Konseyi'ne bağlı bir savcı istiyordu. Buna karşılık Konferans'ta Kanada ve Almanya'nın başını çektiği grup Güvenlik Konseyi'nden bağımsız, yetkileri geniş bir savcılık için öneriler sundu. Sonunda YÖD aracılığıyla yargıçlar tarafından kontrol edilen bir savcılık üzerinde uzlaşı sağlandı. Daire, soruşturma ile ilgili geniş yetkilere sahip. Gerektiğinde kendisi de soruşturma yapabiliyor.

YÖD'ün sahip olduğu bu yetkiler, ceza yargılamasının dayandığı temel ilkelerle bağdaşmıyor. Ceza yargılamaları, savcının temsil ettiği iddia ile savunma arasındaki çekişmeye dayanır. İkisinden de tarafsız olan yargılama makamı, bu çekişmeden ortaya çıkan gerçeğe ulaşır. Buna göre hüküm verir. Oysa YÖD, savcının işine müdahale edebilmekte, gerektiğinde onun yerine geçebilmekte.

UCM savcısı zaten 2021'den beri Filistin topraklarındaki savaş suçlarıyla ilgili bir soruşturma yürütmekteydi. Şimdi bu soruşturma Gazze olaylarını da kapsayacak şekilde genişletildi. Savcılık ofisinin elemanları olay yerlerine gittiler. Mağdurlarla görüştüler. Delilleri topladılar. Bunun yanında Savcılık bir uzmanlar paneli kurdu. Altı tanınmış uluslararası hukukçudan oluşan panel tutuklama talebine dayanak oluşturan olguları inceleyerek bir rapor yazdı. Bütün bunların sonucunda savcılık UCM'nin yetkisine giren suçların işlendiğine inanmak için makul bir zemin bulunduğu kanısına vardı ve tutuklama müzekkeresi çıkarılması için YÖD'e başvurdu.

Savcı Karim Khan'ın tutuklanmasını istediği Hamas yetkililerinin (Sinwar, Al-Masri, Hamiyeh) işlediğini iddia ettiği insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları arasında şunlar var: Öldürme, rehin alma, ırza geçme ve başka cinsel şiddet eylemleri, işkence, rehinelere insanlık dışı muamele.

İsrail Başbakanı Netanyahu ile Savunma Bakanı Gallant'ın işledikleri iddia edilen insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları arasında şunlar var: Bir savaş yöntemi olarak açlıktan ölüme terk etmek, kasıtlı olarak öldürme ya da yaralama, sağlığa zarar verme, kasıtlı olarak sivil halkı hedef alma, zulüm etme.

Savcı, her iki kategori suçlamada da sivil halka karşı işenen bu suçların yaygın ve sistematik saldırılar şeklinde, bir devlet politikası olarak gerçekleştirildiğini ileri sürüyor.

UCM Savcısı Gazze'ye uygulanan kuşatmanın, yemek, ilaç gibi yardım malzemelerinin girişini engellediğini, temiz su taşıyan boruların çalıştırılmadığını, yardım getirenlerin öldürüldüğünü, 1.1. milyon insanın açlığa mahkûm edildiğini belirtiyor. İsrail'in kendi halkını savunmaya hakkı bulunduğunu, ancak bunun İsrail'in uluslararası insani hukuktan doğan yükümlülüklerini ortadan kaldırmadığının altını çiziyor.

Savcı'nın İsrail yöneticileri hakkında tutuklama müzekkeresi talep etmesi İsrail'de ve ABD'de büyük bir tepkiye yol açtı. UCM çalışanlarını, ailelerini tehdit eden söylemler basında yayımlandı. ABD Kongresi'nin UCM çalışanlarına yaptırım uygulamayı düşündüğüne ilişkin haberler de var.

UCM Savcısı açıklamasında bu tehditlere de yer veriyor. Bu tür tehditler devam ederse, Roma Statüsü'nün 70. Maddesini uygulayacağını belirtiyor. Bu maddeye göre, UCM'yi etkilemeye çalışmak, baskı altına almak UCM'nin yetki alanına giren suçlardan sayılıyor.

Karim Khan'ın tutuklama talebinde dikkati çeken bir nokta, soykırım suçundan hiç söz etmemesi, savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar nedeniyle tutuklama istemesi. Bunun Uluslararası Adalet Divanı (UAD) önünde soykırım suçu nedeniyle İsrail'e karşı açılmış bir dava bulunmasından ve UAD'nın bu konuda henüz bir karar vermemiş olmasından, aynı zamanda soykırım suçundaki ispat güçlüğünden kaynaklandığı düşünülebilir.

1949 Cenevre Sözleşmeleriyle düzenlenen insani hukuk yani savaş sırasında uyulması gereken kurallar, sivillerin korunmasını hedefleyen hükümler, aynı zamanda Roma Statüsü'ndeki savaş suçlarını oluşturmakta. Cenevre Sözleşmeleri'ne İsrail de taraf. O nedenle Savcı Karim Khan, İsrail'in meşru savunma savını reddederken Cenevre Sözleşmeleri'nden kaynaklanan insani hukukla ilgili yükümlülüklerini anımsatıyor. Bu yükümlülükler, devletler arasındaki uluslararası bir çatışma için olduğu kadar, uluslararası nitelik taşımayan, Hamas gibi silahlı bir grupla bir devlet arasındaki çatışmalarda da geçerli.

YÖD'ün tutuklama istemiyle ilgili karar vermesinin birkaç hafta süreceği tahmin ediliyor. Daire, tutuklama istemini kabul eder ve tutuklama müzekkeresi çıkarırsa, Roma Statüsü'ne taraf 124 devlet, tutuklama müzekkeresine konu olan üç Hamas ve iki İsrail yetkilisi ülkelerine geldiği takdirde onları yakalayıp yargılanmak üzere UCM'ye teslim etmekle yükümlü. Roma Statüsü'ne taraf olmayan devletlerin böyle bir yükümlülüğü yok. Bu yükümlülüğün Roma Statüsü'ne taraf olmayan devletler bakımından da geçerli olması için BM Güvenlik Konseyi kararı gerekir. Ancak bu yolda bir hukuki yükümlülük olmasa bile, Roma Statüsü'ne taraf olmayan bir devletin de UCM ile işbirliği yapmasını ve ülkesinde bulunan bu kişileri UCM'ye teslim etmesini engelleyen bir husus yok.

UCM Savcısı sağlam kanıtlara dayanmadan tutuklama talebinde bulunmayacağından, YÖD'ün savcı'nın talebini kabul ederek tutuklama müzekkeresi çıkarması olasılığı yüksek.

Böyle bir karar hukuki nitelikte olsa dahi önemli siyasal sonuçlar da doğuracaktır. Uluslararası Adalet Divanı'ndaki soykırım davası ile birlikte düşünüldüğünde, İsrail üzerindeki baskıyı arttıracak, İsrail'in uluslararası alanda daha çok yalnızlaşmasına yol açacaktır. ABD'nin İsrail'e verdiği koşulsuz desteğin sürdürülmesini güçleştirecek, hiç olmazsa koşullandırılmasını gündeme getirecektir.

Öte yandan Savcı'nın soruşturmasından Hamas'ın da insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları işlediği, bunların kabul edilemeyecek ağırlıkta suçlar olduğu ortaya çıktı. Bundan böyle, iki tarafdan birinin işlediği insanlığa karşı suçları görüp, öbür tarafın suçlarını görmezlikten gelerek, İsrail-Hamas çatışmasında adil, dengeli, doğru bir tutum benimsemek olanaksızdır.

Savcı'nın tutuklama talebi Batı blokunda bölünmeye yol açmışa benzemekte. Biden, UCM'yi ağır bir dille eleştirirken, Fransa, Belçika Savcı'nın kararını desteklediklerini açıkladılar.

YÖD'den tutuklama kararı çıkarsa, bunun Türkiye üzerindeki etkisi ne olur? Türkiye, Roma Statüsü'ne taraf 124 devlet arasında değil. Türkiye'nin Roma Statüsü'ne taraf olmamasının nedenleri ayrı bir konu. Ama taraf olmadığı için YÖD, adı geçen beş kişi hakkında tutuklama müzekkeresi çıkarırsa ve bu kişiler Türkiye'ye gelirlerse, Türkiye'nin onları yakalayıp UCM'ye teslim etmek gibi bir hukuki yükümlülüğü yok.

Bununla birlikte böyle bir kararın Türkiye bakımından da siyasal sonuçlar doğurması kaçınılmaz. Türkiye'nin İsrail'le olan ilişkileri en düşük düzeye indirildiğinden, bu sonuçları daha Hamas ile olan ilişkiler bakımından düşünmek gerekir. Hakkında tutuklama müzekkeresi çıkarılması istenen kişilerden biri olan İsmail Haniyeh bunlardan kısa bir süre önce Türkiye'deydi. Kendisine devlet başkanı muamelesi yapıldı. Cumhurbaşkanı tarafından kabul edildi. Cumhurbaşkanı ile kucaklaştılar. Kendisini kurtuluş savaşçısı olarak bağrımıza bastık. Oysa Haniyeh rehin alma, ırza geçme, kasıtlı öldürme, işkence gibi insanlığa karşı suçlar nedeniyle tutuklanması istenen üç Hamas liderinden biri.

Hamas'ın Türkiye'de üs kuracağı gibi haberler var. Liderleri insanlığa karşı suç işleyen bir örgütün Türkiye'de üs sahibi olmasının, Türkiye'nin başına açacağı sorunları düşünebiliyor musunuz?

Bunu Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın binlerce kişinin ölümüne neden olan ve insanlığa karşı suç işleyen, Mahsa Amini'yi saçı göründü diye döverek öldüren İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi için ulusal yas ilan etmesiyle birlikte okumak gerekir.

Tuhaf bir adalet anlayışımız var. İnsanlığa karşı suç işleyen yabancı liderlere kapımızı açıyor, bağrımıza basıyoruz, öldüklerinde yas ilan ediyoruz. Buna karşılık, hiçbir suç işlemedikleri uluslararası mahkeme kararlarıyla sabit kendi vatandaşlarımızı yıllarca cezaevinde tutuyoruz. Bu çelişki iktidarın hukukla pek fazla ilişkisi olmamasından mı kaynaklanıyor acaba?

In his statement on May 20, International Criminal Court (ICC) Prosecutor Karim Khan said that Israeli Prime Minister Netanyahu , Defense Minister Gallant , Hamas President Yahya Sinwar , Hamas's military wing head Ibrahim Al Masri and Hamas Political Bureau Head Ismail Haniyeh are accused of war crimes and crimes against humanity. He demanded that an arrest warrant be issued on the grounds that they committed crimes.

According to the Rome Statute establishing the ICC, the Prosecutor has no authority to arrest. This authority belongs to the Pre-Trial Chamber (Pre-Trial Chamber), which consists of three judges. If, as a result of the investigation carried out by the prosecutor, he concludes that there is a reasonable ground for the crimes written in the Rome Statute to have been committed, he can request the YÖD to issue an arrest warrant. When making this request, he submits his reasons and conclusion to the Department. The Chamber may also hold a hearing before making a decision on the Prosecutor's request.

This procedure is the result of the consensus that occurred at the preparatory conference of the Rome Statute. One of the biggest topics of discussion at the conference was the powers of the ICC Prosecutor. Concerned that the prosecutor would investigate cross-border operations such as Sudan and Afghanistan, the USA wanted a prosecutor with narrow powers and reporting to the UN Security Council. On the other hand, at the Conference, the group led by Canada and Germany presented proposals for a prosecutor's office with broad powers, independent of the Security Council. Finally, an agreement was reached on a prosecutor's office controlled by judges through YÖD. The department has broad powers regarding the investigation. He can also conduct an investigation when necessary.

These powers possessed by YÖD are incompatible with the basic principles on which criminal justice is based. Criminal trials are based on the conflict between the prosecution and the defense represented by the prosecutor. The judicial authority, which is impartial to both of them, reaches the truth that emerges from this conflict. He decides accordingly. However, YÖD can intervene in the prosecutor's work and replace him when necessary.

The ICC prosecutor had already been conducting an investigation into war crimes in the Palestinian territories since 2021. Now this investigation has been expanded to include Gaza events. Members of the prosecutor's office went to the crime scenes. They interviewed the victims. They collected the evidence. In addition, the Prosecutor's Office established a panel of experts. The panel, consisting of six prominent international lawyers, examined the facts underlying the arrest request and wrote a report. As a result of all these, the prosecutor's office concluded that there was a reasonable basis to believe that crimes within the jurisdiction of the ICC had been committed and applied to the YÖD to issue an arrest warrant.

The crimes against humanity and war crimes alleged to have been committed by Hamas officials (Sinwar, Al-Masri, Hamiyeh) for whom Prosecutor Karim Khan wants to be arrested include: murder, hostage-taking, rape and other acts of sexual violence, torture, inhumane treatment of hostages .

The crimes against humanity and war crimes allegedly committed by Israeli Prime Minister Netanyahu and Defense Minister Gallant include: starvation as a method of warfare, intentional killing or wounding, harm to health, intentional targeting of civilians, cruelty Don't.

In both categories of charges, the prosecutor argues that these crimes against civilians were carried out as widespread and systematic attacks, as a state policy.

ICC Prosecutor stated that the siege imposed on Gaza prevented the entry of aid materials such as food and medicine, the pipes carrying clean water were not operated, and those who brought aid were killed, 1.1. He states that million people were condemned to starvation. He underlines that Israel has the right to defend its own people, but this does not eliminate Israel's obligations arising from international humanitarian law.

The prosecutor's request for an arrest warrant for Israeli administrators caused a great reaction in Israel and the USA. Statements threatening ICC employees and their families were published in the press. There are also reports that the US Congress is considering imposing sanctions on ICC staff.

The ICC Prosecutor also includes these threats in his statement. He states that if such threats continue, he will apply Article 70 of the Rome Statute. According to this article, trying to influence or put pressure on the ICC are considered crimes within the jurisdiction of the ICC.

A striking point in Karim Khan's arrest request is that he does not mention the crime of genocide at all, but requests arrest for war crimes and crimes against humanity. It can be thought that this is due to the fact that there is a case filed against Israel for the crime of genocide before the International Court of Justice (ICJ) and the ICJ has not yet made a decision on this issue, as well as the difficulty of proof in the crime of genocide.

Humanitarian law, that is, the rules to be followed during war and the provisions aimed at the protection of civilians, regulated by the 1949 Geneva Conventions, also constitute the war crimes in the Rome Statute. Israel is also a party to the Geneva Conventions. Therefore, when Prosecutor Karim Khan rejects Israel's argument of self-defense, he reminds Israel of its obligations regarding humanitarian law arising from the Geneva Conventions. These obligations apply to an international conflict between states, as well as to conflicts between a state and a non-international armed group, such as Hamas.

It is estimated that it will take a few weeks for YÖD to make a decision on the arrest request. If the chamber accepts the arrest request and issues an arrest warrant, the 124 states party to the Rome Statute are obliged to capture the three Hamas and two Israeli officials who are the subject of the arrest warrant and deliver them to the ICC for trial if they come to their country. States that are not party to the Rome Statute do not have such an obligation. In order for this obligation to be valid for states that are not parties to the Rome Statute, a UN Security Council decision is required. However, even if there is no legal obligation in this regard, there is nothing preventing a state that is not a party to the Rome Statute from cooperating with the ICC and handing over these people in its country to the ICC.

Since the ICC Prosecutor will not request arrest without relying on solid evidence, there is a high probability that the YÖD will accept the prosecutor's request and issue an arrest warrant.

Even if such a decision is legal, it will also have important political consequences. Considered together with the genocide case at the International Court of Justice, it will increase the pressure on Israel and cause Israel to become more isolated in the international arena. It will make it difficult for the USA to maintain its unconditional support for Israel, or at least make it conditional.

On the other hand, the Prosecutor's investigation revealed that Hamas also committed crimes against humanity and war crimes, and that these were crimes of unacceptable severity. From now on, it is impossible to adopt a fair, balanced and correct attitude in the Israel-Hamas conflict by seeing the crimes against humanity committed by one of the sides and ignoring the crimes of the other side.

The prosecutor's arrest request seems to have caused division in the Western bloc. While Biden criticized the ICC harshly, France and Belgium announced that they supported the Prosecutor's decision.

If YÖD issues an arrest warrant, what will be the impact on Türkiye? Türkiye is not among the 124 states party to the Rome Statute. The reasons why Turkey is not a party to the Rome Statute is a separate issue. But since YÖD is not a party, if the YÖD issues an arrest warrant for the five mentioned people and these people come to Turkey, Turkey has no legal obligation to capture them and deliver them to the ICC.

However, it is inevitable that such a decision will have political consequences for Türkiye. Since Turkey's relations with Israel have been reduced to the lowest level, these consequences should be considered in terms of relations with Hamas. Ismail Haniyeh, one of the people for whom an arrest warrant is requested, was in Turkey a short time ago. He was treated like the head of state. It was accepted by the President. They hugged the President. We embraced him as a liberation fighter. However, Haniyeh is one of the three Hamas leaders who are wanted to be arrested for crimes against humanity such as hostage taking, rape, intentional killing and torture.

There are reports that Hamas will establish a base in Turkey. Can you imagine the problems that would arise for Turkey if an organization whose leaders committed crimes against humanity had a base in Turkey?

This should be read together with President Erdogan 's declaration of national mourning for Iranian President Ibrahim Reisi, who caused the death of thousands of people and committed crimes against humanity, beating Mahsa Amini to death because her hair was visible.

We have a strange sense of justice. We open our doors to foreign leaders who commit crimes against humanity, embrace them, and declare mourning when they die. On the other hand, we keep our own citizens in prison for years, as determined by international court decisions that they have committed no crime. Is this contradiction due to the fact that the government does not have much of a relationship with the law?